Þjóðviljinn - 07.07.1974, Side 7

Sunnudagur 7. júll 1974 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 7
TIL AÐ LIFA AF
TIL AÐ MUNA BETUR
saman fleiri en eina mynd i vef-
inn og þannig eru tvær mynda
hennar á sýningunni i Norræna
húsinu. „Frásögn um þrið.ja
heiminn” er myndröð, sem byrj-
ar með hershöfðingjanum West-
moreland við landakortið og end-
ar á frelsishetjunni Che Guevara
— á milli eru ógnir striðsins.
Myndin er i gráum tónum einsog
myndirnar i dagblöðunum.
Hversvegna að vefa myndir?
Ég vef til að lifa af. Til að reyna að losa mig við
sterkan þrýsting innra með mér. Til að gera opin-
skátt grein fyrir ótta minum — og sigrast kannski á
honum þannig.
Til að muna betur,
sumar myndir mega ekki gleymast,
hvorki þær óþolandi ómannúðlegu né hinar hlýju,
þessar með lifsandann i sér!
Þannig hefst sjálfsyfirlýsing
Mariu Adlercreutz sem vefara i
lok myndabókar eða bæklings,
sem hún kallar „Bréf um mynd-
ir”. Ég treysti mér ekki tií að
þýða lengra, — reyndi það, en
finnst ég ekki ná hugsuninni nógu
vel yfir á islenskuna. Prentaða
frásögnin er of ljóðræn. En hún er
sterk. Og þar sem Mária sjálf
stendur fyrir framan myndirnar
sinar á sýningu Norræna hússins
á norrænni vefjarlist, grönn og
fingerð, er hún llka sterk, þegar
hún lýsir þvi hversvegna hún tek-
ur fyrir blaðaljósmyndir og vefur
eftir þeim:
— Fréttamyndirnar eru svo
margar, að maður getur ekki
skynjað þær allar til fulls, gefur
sér ekki tima, heldur flettir yfir á
næstu siðu, jafnvel frá átakanleg-
ustu myndunum. Og þessar
myndir, sem margar segja þó svo
mikla sögu, lýsa tilfinningum og
ættu að vekja tilfinningar okkar,
fá harða samkeppni frá öllum
auglýsingamyndunum, sem eru
sérstaklega úthugsaðar af sér-
fræðingum til að ná athygli okk-
ar.
Þessvegna hefur mér fundist
svo mikilvægt að varðveita
myndirnar i varanlegu efni, og I
„t augum hennar brennur ljós þjóðarinnar”
Þessvegna vef ég
myndirnar, segir sænski
listamaðurinn
MARÍA ADLERCREUTZ
„1 augum hennar brennur ljós
þjóðarinnar” heitir myndin, þar
sem annarsvegar eru vietnamsk-
ar konur og börn, sem búið er aö
reka saman i hóp og á að fara að
skjóta. Ljósmyndin var tekin rétt
áður en hleypt var af — fólkið
horfir i byssukjaftana. Við hliðina
er andlitsmynd Le Thi Rieng,
konunnar sem var i forystuliði
frelsisbaráttu Vietnama og var
siðar myrt sjálf. Þegar mynd
hennar bætist á vefinn veröur
blærinn hlýrri, gulir og brúnir
þræðir blandast þeim gráu, — ég
vildi leggja áherslu á skilninginn
og hlýjuna, sem frá henni stafar,
segir Maria um þetta.
Það kemur fram i rabbinu við
Mariu, að hún vefur lika mikið af
mimimyndum eftir ljósmyndum,
sem hún setur saman á sinn hátt
þannig að þær öðlast pólitiskt
samhengi, og stundum notar hún
sem fyrirmynd tvær slides-mynd-
ir saman, bregður þeim á vegginn
hvorri ofani aðra. Og svo vefur
hún allt öðruvisi myndir, hálf-
gerðar náttúrustemningar,
einsog eitt dæmi er um á sýning-
unni „Rýnt i steininn”. Þar er
fyrirmyndin steinvala, sem hún
segist hafa fundið i fjallaferð og
Maria (til vinstri) i heimsókn hjá Hildi Hákonardóttur (Ljósm.: AK og vh)
tekið með heim sem minjagrip,
en rendurnar i steininum minna á
fjallalandslagið.
Þvi miður gat Maria ekki ver-
ið við opnun vefjarsýningarinnar
i júni, og komst aðeins hingað i
snögga heimsókn fyrir helgina.
Það gafst þvi ekki timi til langs
viðtals i hefðbundnum stil, þegar
ég skoðaði með henni sýninguna
eitt kvöldið. En það hefði vissu-
lega verið gaman að fá að hafa
meira eftir Mariu i blaðinu, ekki
bara um vefjarlistina heldur og
um viðhorf hennar til lifsins og
þjóðfélagsins yfirleitt, þvi hún
hefur ákveðnar skoðanir, sem
hún kann að túlka i máli ekki sið-
ur en myndum sinum.
Eftir viðkynnin eitt kvöld kom
það svosem ekki á óvart að hitta
hana fyrir daginn eftir heima i
garði hjá Hildi Hákonardóttur,
sem ein islenskra vefara lætur
sér ekki nægja að vefa fallegar
myndir, heldur reynir að festa i
vef sinum pólitiskt mikilvæg
atriði og atvik. Hvað þær undu
efnisem er nálægt okkur, sem við
skynjum með fleiri skynfærum en
heilanum. Með þvi reyni ég að
gefa myndunum aftur raunveru-
leika sinn og upprunalegan
þunga. Vefnaðurinn er min aðferð
við að reyna að gera veruleikann
skiljanlegan.
Og hún heldur áfram, lýsir þvi,
hve langan tima það tekur að vefa
— iðja, sem mörgum þykir
kannski óhagriýt á þessum tima
hraðans og hagvaxtarins. En
„Hið óhagnýta er það eina hag-
nýta þegar frá liður” vitnar hún i
Gunnar Ekelöf i bók sinni, — og
hugsunin krefst tima til að festast
og tilfinningin til að þroskast,
segir hún.
Oft, langoftast, setur Maria
■> s«...
JVk.
„Frásögn um þriðja heiminn”
sér . . . .