Þjóðviljinn - 19.01.1975, Qupperneq 5

Sunnudagur 19. janúar 1975. ÞJÓÐVILJINN — StÐA 5
aff eiiendum vettvangí
Síöan ákveöiö var aö loka verksmiöjunni hefur baráttunefndin boriö
hita og þunga dagsins,og nú hefur starf hennar boriö þann árangur sem
verkamenn vonuöust eftir. Hér sést nefndin á fundi.
Þaö er unniö af fullum krafti hjá LIP, en ekki af neinum æsingi, þvi cinn helsti liöur samkomulagsins er
fólginn i þvi aö haföur sé I heiöri manncskjulegur vinnuhraði.
Verkamenn hjá LlP-verksmiðjunni:
Við höfum unnið
n sigur
1 þeim löndum og héruðum
Evrópu þar sem atvinnuleysi er
mest er það daglegt brauð að
fyrirtækjum sé lokað eða deildum
i þeim og stundum eru fyrirtæki
jafnvel flutt til annarra landa.
Kapitalisminn er i kreppu, það
borgar sig ekki lengur að halda
allri framleiðsluvélinni I gangi og
verkamönnunum er visað á dyr.
Það var einmitt þessi þróun
sem réði þvi, að svissneska fyrir-
tækið Ebauches SA ákvað vorið
1973 að leggja niður ákveðnar
deildir i úra- og vopnaverksmiðj-
unni LIP i borginni Besancon i
norðausturhluta Frakklands.
Ebauches SA hafði verið að færa
út veldi sitt i úra- og mælitækja-
iðnaði og m.a. keypt meirihlutann
af hlutabréfum LIP. Stórfyrir-
tæki þetta komst að þeirri niður-
stöðu, að best væri að einskorða
sig við að smiða aðeins úr, en loka
öðrum framleiðsludeildum, en
það hefði þýtt að helmingur
starfsfólksins hefði misst atvinn-
una.
Hvaö skal tilbragðs taka?
Hvað taka menn svo til bragðs
þegar menn frétta að reka á
helminginn af vinnufélögum
manns? Láta menn sér nægja að
vona að þeir verði ekki i hópi
þeirra sem verða að fara? Svo
mikið er vist, að hinir 1300 starfs-
menn LlP-verksmiðjunnar létu
sér ékki vonina nægja. Þeir létu
sér heldur ekki nægja að efna til
málamynda mótmælaverkalls.
Og þeir létu sér heldur ekki nægja
að taka verksmiðjuna i sinar
hendur.
Hófst nú saga sem viða hefur
borist, enda sérstaklega athyglis-
verð.
Verkamenn hjá LIP héldu
áfram við úrsmiði upp á eigin
spýtur, þeir seldu sjálfir fram-
leiðsluna og greiddu sjálfum sér
laun af þvi fé sem inn kom fyrir
séld úr. Var þetta I fyrsta sinn i
sögu franskrar verklýðs-
hreyfingar að sllkir atburðir
gerðust. Þegar lögregluhermenn
stjórnarinnar höfðu hrakið
verkamannina út úr húsakynnum
verksmiðjunnar héldu þeir fram-
leiðslunni áfram á leynilegum
færanlegum verkstæðum hér og
þar i borginni.
Þessi barátta stóð i um það bil
tiu mánuði og allan timann gátu
verkamenn greitt sjálfum sér slik
„framfærslulaun”.
Skipulagningin
Það sem best er talið hafa eflt
þrautseigju verkafólksins hjá
LIP var sjálft skipulagsform
þeirra, svonefnd sjálfskipulagn-
ing, sem leiddi til þess að unnt var
að gera alla virka i baráttunni i
mörgum mismunandi nefndum
sem á fót var komið. Daglegur
almennur verkamannafundur fór
með æðsta vald og urðu allir
starfsmenn og öll samtök verka-
mannanna að lúta ákvörðunum
hans.
Þann 1. febrúar 1974 var gert
samkomulag. Starfsfólkið hjá
LIP hafði frá upphafi sett það
vigorð efst á dagskrá að ,,við
höfnum uppsögnum, við neitum
að fyrirtækinu sé sundrað”. En
vissar formúlur i samkomulaginu
vöktu illan grun um að það gæti
oltið á ýmsu um hvort hægt
væri að fá framgengt þessari
grundvallarkröfu: að allir starfs-
menn yrðu endurráðnir. Það stóð
nefnilega i samkomulaginu að
endurráðning allra væri háð þvi,
hvernig hagur fyrirtækisins stæði
i árslok i fyrra. Hluti verkamann-
anna var endurráðinn strax og
afgangurinn fór i endurþjálfun
meðan beðið var eftir vinnu.
Verkamennirnir gerðu sér ljóst,
að með þessu móti var stjórnin að
reyna að kljúfa þá samstöðu sem
náðst hafði i baráttunni og um
leið að hræða aðra franska
verkamenn frá svipuðum
aðgerðum. Verkafólkið átti svo
sannarlega að fá að finna til
þeirra erfiðleika, sem frumkvæði
af þessu tagi gæti leitt til.
LlP-fólkið vissi að það var
mjög undir baráttuþreki þess
komið, hvort orðið yrði við
kröfum þess. Þvi héldu verka-
menn áfram að reka starfs-
nefndir sinar og fylgdust grannt
með þvi að ákvæði samkomulags-
ins væru haldin á þeim tima sem
kveðið var á um. Eins og búast
mátti við reyndi stjórn
fyrirtækisins að komast hjá þvi
að endurráða þá verkamenn sem
herskáastir og virkastir höfðu
verö, en með ýmislegum
aðgerðum starfsfólksins hefur nú
tekist að koma þeim öllum i vinnu
aftur.
Baráttan
Viða um lönd voru stofnaðir
starfshópar til að fylgjast með
baráttunni i Besancon og þ.ám.
einn i Danmörku. Michel
Jeanningros frá LIP hefur skrifað
þessum danska hópi bréf um
baráttuna og málalyktir og fer
nokkur hluti þess hér á eftir:
„Nú skulið þið heyra miklar
fréttir: við höfum unnið fullan og
algjöran sigur.
Núna eru 740 starfandi við
verksmiðjuna og 54 byrja núna
sjötta janúar I pökkunardeild,
aðrir 40 byrja 10. janúar og svo
koll af kolli allt þar til þeir siðustu
byrja að vinna þann 30sta mars.
Þá verðum við allir komnir til
starfa aftur, án þess að nokkur
hafi lækkað i launum. Þetta er
svo ótrúlegur sigur, að við eigum
enn erfitt með að trúa honum.
Eftir 19 mánaða baráttu erum við
öll dösuð sannast sagna en ótrú-
lega hamingjusöm.
Til að ná þessum sigri höfum
við orðið að heyja stríð I allar átt-
ir:
— við vinnuveitendur i Besan-
con, sem allan timann reyndu að
spilla fyrir Neuschwander (nýja
forstjóranum hjá LIP)
— við sýslumanninn, sem allt til
hins siðasta reyndi að fá nokkra
af þeim sem störfuðu i stjórnun-
ardeild LIP til að hætta barátt-
unni.
— við yfirmenn fyrirtækisins,
sem höfðu hátt um það allan tim
ann að þeir hefðu enga rnöguleika
á að r.áða alla aftur. '
— við verkalýðssambandið
CGT sem hafði fallist á það fyrir
sitt leyti að okkar fólk væri ráðið
annarsstaðar i vinnu.
Við börðumst þvi á öllum vig-
stöðvum.
Við efndum til hátiðar til að
minnast þess að ár var liðið frá
göngunni miklu, sem farin var til
að sýna okkur samstöðu — en i
henni tóku þátt um hundrað þús-
und manns. Við festum upp
plaköt um allt og myndir af þeim
félögum okkar sem enn voru ekki
endurráðnir. Með þeim árangri,
að Neuschwander forstjóri stundi
þvi upp, dasaður mjög, þann
fimmta desember, að allir verði
endurráðnir!
Framleiðslan
Framleiðslan er komin I gang,
en ekki með þeim hraða sem áður
var á færiböndunum. Menn hafa
ekki hreyft þvi máli við okkur
enn, við erum enn of sterkir. Við
framleiddum 140 þúsund úr 1974
en förum upp i hálfa miljón 1975.
Deildin sem framleiðir fingerð
mælitæki hefur fengið stórar
pantanir. Vopnadeildin hefur
verið skorin niður um 12% og þaö
likar okkur vel. Við erum að fara
af stað með ýmiskonar nýja
framleiðslu, t.d. á kveikjurum.
Og það var verið að panta hjá
okkur 80 þúsund klukkur i Peugot-
og Renaultbila.
A aðfangadag komum við öll
saman i matstofu fyrirtækisins,
bæði þeir sem eru i vinnu og þeir
sem ganga enn á námskeið. Þetta
var i fyrsta sinn að við gátum öll
komið saman siðan 14. ágúst 1973
þegar lögreglan henti okkur út.
Launamál
Við vitum nú, að við munum fá
um sem svarar um 50 miljónum
króna i launahækkanir. Við
höfum krafist þess. að orlofsfé
verði tvöfaldað (ú- 700 i 1500
franka). Að láglaun verði leiðrétt
svo að launamunur minnki úr
22% i 17%. Að launahækkanirnar
gildi fyrir alla, en ekki að þær séu
reiknaðar i prósentum. Við
viljum einnig jöfn laun fyrir
konur.
Mannleg samskipti i verk-
smiðjunni hafa stórlega breyst.
Nú er ekki lengur munur
staðfestur á milli verkamanna,
skrifstofufólks, ófaglærðra osfrv.
Við erum i raun félagar. Ekkert
er eins og áður og getur ekki orðið
það aftur, en við verðum að halda
áfram baráttunni gegn hinum
mikla vinnuhraða og af-
kastakröfum, sem drepa
manneskjuna.
Ekki af brauði einu
Fyrir mörg okkur er lífið annað
og meira en vinnan ein. Við
verðum að vinna til að geta lifað
en við verðum einnig að geta
skipst á skoðunum — i hverfinu, i
bænum, i samtökunum, I flokkn-
um (ekki sist i flokksdeild PSU,
vinstrisósialistaflokksins sem
hefur þrefaldað meðlimatölu sína
hjá LIP). Við munum halda
baráttunni áfram.
Sendinefndir hafa farið frá
okkur til allra þeirra sem hafa
átt i meiriháttar vinnudeilum nú i
haust — t.d. hjá sjónvarpinu og
póstmönnum.
Hér i Vogesahéraði, um 120 km
frá Besancon, er húsgagna-
verksmiðja, sem hefur sagt upp
150 verkamönnum. Þeir halda
sjálfir áfram að smiða húsgögn,
selja þau og greiða sjálfum sér
laun. Við ætlum að kaupa dálitið
af húsgögnum af þeim, og þeir
munu koma með þau og afhenda
þau á bilastæðinu hjá okkur. I
Paris hafa svipaðir hlutir gerst i
raftækjagerð einni.
Verkamennirnir framleiða, selja
vöruna og borga sjálfum sér laun
eins og okkur finnst sjálfsagt og
eðlilegt.
Atvinnuleysi er mikiö og fer
vaxandi — nú nær það til 700
þúsund manna en mun ná til 950
þúsunda áður áriö er liðið. Við
verðum þvi að vera reiðubúnir
þvi að leggja til atlögu á ný.”
(Ab. endursagöi)
Þegar segja átti upp helmingi starfsfólksins, tóku
verkamenn fyrirtækið í sínar hendur, framleiddu
sjálfir, seldu vöruna og greiddu sjálfum sér laun