Þjóðviljinn - 02.02.1975, Qupperneq 16

16 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 2. febrúar 1975.
SELFOSS
fjöll, kom ég aldrei heim á
kvöldin fyrr en um miönætti og
stundum ekki alla nóttina. Það
var það árið sem ég var eitt sinn
veðurtepptur þrjár nætur i röð
austur á Rauðalæk”.
Var ekki stundum erfitt að
standa jafnframt akstrinum i að
sinna ólikum erindum fyrir
fólkið?
„Það var það. Og sumir
verslunar-, eða kaupfélagsstjórar
lögðu sig nú ekki sérlega i fram-
ganga við að sinna þörfum fólks-
ins. Ég man eftir einum kaup-
félagsstjóra á Rauðalæk. Einu
sinni kom ég til hans með pöntun
frá bónda einum, sem m.a. bað
um byssupúður.
„Byssupúður”, sagði Helgi,
„hvurn fjandan þarf maðurinn að
gera með byssupúður? Ég sendi
honum ekkert púður; ég læt hann
hafa smjörliki”.’'
Léttari vinna
en leiðinlegri
„Maður saknar nokkuð sam-
skiptanna við fólkið eins og áður,
var, en nú er vinnan léttari, þvi
Jón Franklinsson — hefur ekið mjólkurbllum i meira en 30árogkann frá mörgu aðsegja.
BRÚSAPALLAMENNING
OG FLEIRA
Selfoss er margra hluta
vegna sérstæð byggð, ef
miðað er við þorp af
svipaðri stærð hér á landi.
Mjólkurbúið og standið
kringum það er afar
áberandi — bílstjórar eru
fjölmennur starfshópur,
sem margir hverjir eru í
lifandi lífi orðnir að þjóð-
sagnapersónum — eða því
sem næst.
Við börum að dyrum eitt
siðkvöld um daginn hjá Jóni
Franklinssyni á Selfossi, sett-
umst með honum i stofukrók og
hlustuðum á hann skýra frá starfi
sinu, þeim breytingum sem orðið
hafa á starfi mjókurbilstjóra
vegna tækniframfara, mannlifs-
hræringum i sveitunum áður og
nú.
Jón Franklinsson hefur ekið
fyrir Mjókurbú flóamanna i
þrjátiu og þrjú ár, er i hópi þeirra
manna sem lengst hafa unnið
M.F.
Brúsapallamenningin
„Tankvæðingin hefur mjög
breytt starfinu”, sagði Jón, „nú
er þetta allt ópersónulegra,
vörupöntunum er bara skilað á
mjólkurtankinn, við ökum heim á
mm
hlað hvers býlis og sækjum mjók-
ina, viða sjáum við engan mann.
1 gamla daga var stundum
fundur við brúsapallana. Ég man
sérstaklega eftir pallinum hjá
Blesastöðum. Á þann pall var
komið með mjólkurbrúsa af
mörgum bæjum, oft hittist
þarna fjöldi manns, og málin
voru rædd og stundum varð heitt i
kolunum. Það var rifist um
pólitik — á vissum stöðum var
brúapallsfundurinn orðinn slik
hefð, að karlarnir komust ekki að
verki fyrr en þeir höfðu talað við
mig á brúsapallinum. Einu sinni
sagði mér bóndakona, að hefði
maður hennar verið súrrandi
vondur i skapinu allan daginn og
klaufskur i höndunum, þá vissi
hún að mér hafði tekist að snúa á
hann I pólitikinni. Sósíalisminn
átti sinn fulltrúa við brúsapallinn
um margra ára skeið”.
Er erindrekstur bilstjórans
fyrir sveitafólkið nú aflagður?
„Að mesu já. Ég keyrði austur
undir Eyjafjöll daglega i tólf ár. Á
þeim tima komst maður vel að
þvi hvers fólk þurfti með. Það var
ótrúleg fátækt á sumum bæjum,
fólk komst hreinlega ekki að
heiman og var iokað þar á sömu
þúfunni árum saman. Sumum
varð maður eins konar sálu-
sorgari. Erindrekstur? —
blessaður vertu. Við seldum vixla
fyrir menn i bönkum. Keyptum
nærföt á heimilisfólkið, sáum um
að útvega flest það sem til heim-
ilanna þurfti”.
Snjórinn hefur verið erfiður á
vetrum?
„Einu sinni var ég 32 tima að
keyra suður yfir Mosfellsheiði.
Og þá vann maður kauplaust, ef
ófærðin tafði mann. Við fengum
aðeins fast mánaðarkaup og
einhverja smávægilega uppbót
fyrir ákveðið timabil, og ekki
krónu fram yfir það. Einn vetur-
inn sem ég keyrði austur undir
verður vist ekki neitað. Það var
hreint andskotalegt að hlaða
hundrað kilóa sildarmjöls-
pokum á palla hér áður, eða
áttatiu kilóa koiapokarnir sem
alltaf voru rifnir! Svo voru krakk-
arnir sendir með hestvagna að
sækja þettaybisa þessu á vagnana
eða uppá hesta. Nú er varan orðin
margfalt betri — og það er eins og
léttari tilveru fylgi betra fólk.
Fólkið er öðruvisi. Það er við allt
betra að eiga. Þeir voru sumir
stirfnir þeir gömlu. Nú þýðir litið
fyrir fornmenn að búa, bóndinn
verður raunar að vera tækni-
menntaður, hann þarf að búa yfir
mikilli þekkingu á vélum, fóður-
fræði, jafnvel viðskiptafræði eða
bókhaldi. Starfssvið bóndans er
orðið þvilikt að til bústarfa þarf
sérstaka hæfileikamenn.
Hér áður ókum við aðeins aðal-
leiðirnar um héruðin. Nú verðum
við að aka heim á hvern bæ —
samt er vinnutiminn ekki eins
langur og áður. Þetta voru oft
skrjóðar sem við vorum á, nú eru
bilarnir góðir. Þeir sem lengst
aka fara austur i Vik, og i góðu
veðri á sumrin eru þeir komnir
heim fyrir fimm á daginn”.
Hann var aö taka drifið úr snjóbfl Sogs-
virkjunar — bfllinn er notaður við að farameö
raflinunni.
„Þeir eru margir róttækir á verkstæöinu”, sagði Snorri Sigfússon,” og prýðilega stéttvísir...”
„Ætliö þið að taka mynd af svona
hálfbauna eins og mér” ságði
Tage, en stillti sér þó upp eins og
sannur islendingur.