Þjóðviljinn - 25.04.1976, Blaðsíða 20

Rætt viö SIGRIOI GUÐMUNDSDÓTTUR minnsta íslendinginn
Sunnudagur 25. aprll 1976
Um daginn birtist í
Þjóðviljanum viðtal við
Jóhann Pétursson svarf-
daeling en hann er hæstur
allra íslendinga sem sög-
ur fara af eða2,40 metr-
ar. Vestur á Bræðraborg-
arstíg í Reykjavík býr
hins vegar 38 ára gömul
kona sem sennilega er
styst allra íslendinga og
þótt víðar væri leitað.
Hún heitir Sigríður Ásta
Guðmundsdóttir og er að-
eins 98 sentimetrar á hæð.
Blaðamaður Þjóðviljans
hitti hana að máli nú í
vikunni, cifjaði upp
gamlan kunningsskap og
átti viðtal við hana. Sigga
Ásta hefur aldrei látið
bilbug á sér finna vegna
smæðar sinnar en tamið
sér glaðlyndi og hvatvísi.
— Er ekki erfitt að vera svona
litil Sigga?
Það eru mörg vandkvæði á
þvi að vera smár af þvi að hlut-
irnir eru ekki gerðir fyrir okkur.
Ég verð t.d. að sauma minn
fatnað sjálf. Það passar ekkert
á mig. Ég get bara rétt keypt
peysur. Ég er með barnanúmer
af skóm og það er ekki mikið úr-
val af þeim i búðum hér. Nú t.d.
ef ég sit við venjulegt borð verð
ég að vera á hnjánum. Þá getur
verið dálitið erfitt að komast
upp i strætisvagna ef þeir
stoppa ekki nægilega nálægt
gangstéttinni. Ef þeir gera það
ekki bið ég bilstjórana kurteis-
lega um það og þeir eru mjög
tillitssamir. Ég hef oft gert það.
Þegar ég þarf að komast út úr
vagninum verð ég alltaf að biðja
fólk um að hringja fyrir mig og i
lyftum verð ég að vera sam-
ferða öðrum. En ég hugsa aö
það sé verra að vera mikiö stór
eins og Jóhann „risi”.
— Hvar og hvenær ertu fædd?
Ég er fædd 21. ágúst 1937
hérna á Bræðraborgarstignum
og hef veriö þar alla mina ævi
nema fjögur ár. Faöir minn var
Guömundur Guðjónsson sem
lengst af var skósmiöur og org-
anisti i ólafsvik. Hann dó 1944.
Móðir min er Eyfriður Guðjóns-
dóttir. Við búum hér saman i
þessari leiguibúð. Ég er fædd
með fæðingargalla og var með
beinkröm i æsku. Ég gæti vel
trúað þvi að ég væri minnsti is-
lendingurinn. Ég hef aldrei hitt
minni mann en ég er sjálf. Fólk
sem ég hef hitt er yfirleitt
1,20—1.30 sm. Ég hef ekkert
samband við annað litið fólk,
ekki einu sinni gengið i samtök
fatlaðra og lamaðra. Mér var
einu sinni boðið að ganga i það
en hef ekki gert það. Annars
marga pennavini, flesta i
Bandarikjunum. Einn þeirra,
strákur i Louisiana, bauð mér
til sin fyrir nokkrum árum.
Hann borgaði farið frá New
York til Louisiana og ég gisti
þar hjá foreldrum hans. Ég
skrifa honum á islensku en hann
mér á ensku. Viö höfum lært
mikið á þvi. Þetta er sniðugur
strákur. Hann er að læra tungu-
mál við háskóla i Texas. Ég hef
sent honum islenskar bækur t.d.
orðabækur og Passiusálmana
og hann er alltaf að reyna að
hitta islendinga til að æfa sig i
islensku. Hann er 10 árum yngri
en ég, giftur núna, og býr i Tex-
as.
— Fórstu ein til Bandarikj-
anna?
Ég fór alein. Tók þrjár flug-
vélar. Þegar ég fer svona ein er
ég algjörlega háð þvi að fá
hjálp. Ég er svo heppin að eiga
islenska vinkonu i New York
sem sækir mig út á flugvöll. Sið-
an hef ég farið þrisvar til
Ameriku og það er meira en
sumir hafa gert.
— Hvernig kanntu við banda-
rikjamenn?
Bandarikjamenn eru dálitið
likir mér. Þeir eiga svo gott með
að tala eins og ég. Mér finnst
svo gaman að ganga um New
York og týnast i mannhafinu og
tala við fólk. Þaö var alltaf ver-
ið að aðvara mig. Fólkið i New
York er svo hrætt við að verða
drepið að það nálgast bara ör-
væntingu. Ég var ekkert hrædd
við það. Mér finnst agalega
gaman að gera hlutina upp á
eigin spýtur og hef aldrei þolað
að láta stjórna mér. Einu sinni
fór ég ein með lest niður á Man-
hattan. Þar sá ég m.a. skrúð-
göngu pólskra innflytjenda. Ég
hljóp um allt með landakort fyr-
ir framan mig og fólk glápti á
mig. Mér fannst svo gaman. Svo
hljóp ég upp i næsta leigubil án
þess að gá nokkuð að mér eins
og minn er vandi og leigubil-
stjórinn prettaði mig, lét mig
borga miklu meira en ég átti.
Hann var örugglega eiturlyfja-
neytandi. Ég sá stungurnar á
handleggnum á honum. Svo
finnst mér agalega gaman að
versla. Það er svo mikið til
þarna úti að það er að gera
mann vitlausan. Það kannski
tilheyrir kvenfólkinu.
— Hvernig hefurðu lært
ensku?
Ég lærði ensku i Námsflokk-
um Reykjavikur og með þvi að
horfa á bandariska sjónvarpið
hér.
— Þú hefur ekki fengið at-
vinnutilboð úti t.d. i sirkus?
Fyrr mundi ég deyja heldur
en vera I sirkusi. Það er það sið-
asta sem ég gerði. En ég veit að
fólk gerir þetta úti. Nei, ég fékk
engin atvinnutilboð.
Hvernig leist þér á þig i Suð-
urríkjunum?
Það er gaman að vera islend-
ingur þar. Þeir vita ekkert um
ísland. Ég skoðaði New Orle-
ans , franska hverfið. Þar var
gaman að sjá málarana mála á
götunum. Svo var ég gerð að
heiðursborgara i Dutch Garden.
Það er garður og eigandinn hélt
að ég væri eini islendingurinn
sem hefði komið þar.
Hefurðu ekki ferðast innan
lands iika?
Jú, ég hef oft farið með Iðju,
félagi verksmiðjufólks og i sum-
ar fór ég hringveginn i hálflösk-
uðum jeppa sem mágkona min
keyrði. Olia lak af honum alla
ferðina en þetta gekk og var
fyrirtaks ferðalag. Við sváfum I
tjaldi og hjá vinum og kunningj-
um þar sem stoppað var. Það
var voða gaman.
— Ert þú ekki tóniistarmann-
eskja eins og margt ættfóik
þitt?
Nei, ekki get ég nú sagt það,
en ég hef gaman af tónlist. Ég
var um tima i kórskóla Ingólfs
Guðbrandssonar og i kórskóla
þjóðkirkjunnar og ennfremur i
raddþjálfun hjá Elisabet
Erlingsdóttur og Rut Magnús-
son. En ég gæti ekki sungið i
kór. Það er svo mikil áreynsla
og ég fæ gjarnan höfuðverk.
Að svo búnu sláum við botninn
i samtalið við Siggu Astu. Hún
fylgir blaðamanninum brosmild
til dyra út i fyrsta vordaginn.
—GFr.
Ég bara lék mér. Mjög áberandi
er að ég hef ekki fengið að gera
hlutina. En ég get gert það sem
ég ætla mér.
— En þú hefur unnið úti?
21 árs byrjaði ég aö vinna i
fataverksmiðju við frágang t.d.
við að klippa og brjóta kassa.
Ég var fljót að brjóta kassana
og gat unnið þetta eins og hver
annar. Þegar ég var búin að
vinna þarna i 15 ár var mér sagt
upp út af samdrætti i fyrirtæk-
inu. Siðan hef ég bara varla
fengið vinnu. 1 október 1974 fór
ég á simsvaranámskeið á veg-
um Endurhæfingarráðs rikisins
en ég er á náðum þeirra með að
fá atvinnu. Svo var ég ráðin sem
simsvari við skiptiborð Lands-
spitalans og vann þar i tæpa
þrjá mánuði. Ég hætti eftir
reynslutimann af þvi mér var
ekki treyst til að vinna vegna
smæðar. Það var ekkert fundið
að vinnunni hjá mér. Siöan hef
ég verið atvinnulaus eða i 14
mánuði. Ég hef alltaf veriö á
lista hjá Landsspitalanum siðan
og itrekað reynt að fá vinnu en
ég fæ hana ekki þar. Ég er örg
út i þetta. Ég hef llka reynt hjá
öðrum rlkisstofnunum en ekkert
gengið. Ahugi minn er fyrst og
fremst bundinn við simavörslu.
Ég finn að ég ræð við hana og
hún var tilbreyting frá hinu
starfinu. Það vantar tilfinnan-
lega vinnustað fyrir fatlað fólk.
Þetta er vandræðaástand.
— Hvað hefurðu til að lifa af?
— Ég lifi af örorkustyrknum
og tryggingu. Þaö er samtals
32,952 krónur. Ekki er gott að
lifa af þessu en það leiðinlegasta
er að hafa enga vinnu og hanga
heima. Dagarnir eru svolitið
langir. Ég hefði viljað fá hálfs-
dagsvinnu.
— Hvernig eyðirðu tómstund-
unum?
Ég hef gaman af þvi að lesa,
vera með handavinnu, fara i bió
og leikhús, horfa á sjónvarp og
skrifa sendibréf. Ég fer mjög
litið á skemmtanir og á dans-
staði nær ekki. Það er þá helst á
Hótel Sögu ef ég fer. Ég á
oft eins
og Palli
var einn í
heiminum’
virðist þetta smáa fólk ekki
vera mikið á ferli og hefur engin
sérstök samtök með sér.
Verðuröu ekki fyrir óþægind-
um?
Maður er oft eins og Palli sem
var einn i heiminum að labba
innan um fólk. En þetta kemst
upp I vana þó að ég eigi erfitt
með að venjast að fólk horfi á
mig. Mér er svolitið illa við það.
Fullorðiö fólk er alveg ótrúlega
skilningslaust. Mér finnst það
þó hafa lagast i seinni tið. Skiln-
ingurinn er orðinn meiri á þörf-
um fatlaðra nú. En þetta var
slæmt þegar ég var stelpa. Ég
hef tamið mér að vera frökk og
glaðsinna og mér þykir gaman
að vera innan um fólk og svara
bara fyrir mig ef á mig er hall-
að. Það er um að gera að hlæja
að hlutunum. En fólk er alltaf
með fordóma gagnvart fötluðu
fólki.
— Hvernig var með skóla-
göngu?
— Ég var ekki álitin nógu
sterkbyggð til að sitja i skóla
allan daginn svo að mamma fór
i fræðslustjórann og fékk einka-
kennara fyrir mig. Ég var með
einkakennara á vegum rikisins
frá þvi að ég var 9 ára til 16 ára
aldurs. Ég hafði 3 kennara á
þessu timabili og gekk vel að
læra. Það fer ekki eftir stærð.
Fólk heldur að gáfur fari eftir
stærð. Guð minn almáttugur, ég
hlæ bara af þvi. Ég tók þó aðeins
barnaskólapróf. Þetta var aðal-
lega handavinna og danska sið-
asta árið.
— Áttirðu þér ekki leikfélaga i
æsku?
Mér gekk alltaf vel að leika
mér við önnur börn og held góðu
sambandi við æskuvinkonur
minar. Gamlir leikfélagar min-
ir I Vesturbænum slógu saman i
haust og gáfu mér fyrir fari til
Ameriku. Svo var ég I sveit á
hverju sumri hjá frændfólki
minu i Nefsholti i Holtum i
Rangárvallasýslu og haföi mjög
gaman af þvi en gerði ekkert.
MOÐVIUINN