Þjóðviljinn - 16.01.1977, Blaðsíða 7

Sunnudagur 16. janúar 1977 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA — 7
nú), 500.000 tonnum á ári. Þetta
er fjárfesting upp á „nokkra
miljaröa bandarikjadala” eins og
þaö er oröaö i „áætlun integral”.
4. áfangi
Vegna oliukreppunnar fer
þýöing jarðhita mjög ört vaxandi.
Þess vegna ber að taka til athug- .
unar stofnsetningu súrálsverk-
smiðju. Kemur fram — I öörum
plöggum og blaöaupplýsingum
frá árinu 1975 — aö gert er ráö
fyrir verksmiðju þessari á
Reykjanesi á Trölladyngju-
svæöinu. Stærð verksmiöjunnar
er áætluð til þess að afkasta 300-
600.000 tonnum súráls á ári sem
nægöi til þess aö tryggja einni eöa
tveimur stórum álverksmiöjum
súrál.
Látlausir fundir
um „intergral”
Þjóðviljinn hefur „áætlun
integral” i fórum sinum og einnig
plögg sem sanna að hér er ekki aö-
eins um aö ræöa draumóra for-
ráöamanna Alusuisse: Allt frá
þvi aö „áætlun integral” var
kynnt rikisstjórn Geirs Hall-
grimssonar hafa veriö i gangi lát-
lausar viöræöur sem þegar hafa
sumpart leitt til niöurstööu varö-
andi framkvæmd áfanga-
áætlunarinnar og sumpart hafa
aðminnstakostihaftiför með sér
athuganir á öllum meginþáttum
málsins.
Þeir hlutar áætlunarinnar sem
þegar eru á döfinni eru:
Stækkun álbræöslunnar um
10.000 tonna framleiðslu á ári hef-
ur þegar veriö ákveöin og i ööru
lagi er bygging þriöja kerskálans
I umræöu.
Þeir þættir hinna áfanganna
sem kannaðir hafa veriö sérstak-
lega eru ma:
1. Alusuisse hefur tekiö þátt i
virkjanarannsóknum á Austur-
landi.
2. Islenskir sérfræöingar hafa
kanijaö hugsanleg áhrif úrgangs
frá súrálsverksmiðju á um-
hverfiö og hefur stóriöjunefnd ný-
lega sentþau mál á ný tilnáttúru-
verndarráös.
1 siöasta mánuöi birti Þjóövilj-
inn minnisblaö um viöræöur
rikisstjórnarinnar Islensku og
fulltrúa Alusuisse sem fram fóru i
nóvember 1976. Allt til þess tima
og frá október 1974 er tillögur
Alusuisse um „áætlun integral”
komu fram hafa islenskir aöilar
haldiö 10-15 fundi um áætlun
þessa meö forráöamönnum
Alusuisse. Þaö er þvi greinilega
um þaö aö ræöa aö ákveönir is-
lenskir stjórnmála- og embættis-
menn taka þátt i þessum gráa leik
af fullri alvöru. Þeir vita hvert
þeir stefna, en þeir viöurkennna
aö visu, á fundunum meö fulltrú-
um Alusuisse, aö allt getur þetta
tekiö langan tima.
Tekiö skal fram aö fulltrúar
stjórnarflokkanna i viðræðunum
viö auöhringinn hafa verið
Ingólfur Jónsson og Steingrimur
Hermannsson, en hjöröina leiöir,
dr. Jóhannes Nordal, banka-
stjóri Seölabankans meö meiru.
Þjóöviljinn mun á næstunni
rekja þessi mál nokkru nánar, en
viö birtingu ofangreindra upp-
lýsinga á aö vera ljóst, hversu al-
varlegt mál er hér á ferðinni,
hver háski þjóöinni er búinn.
Samanlagt þurfa framkvæmdirn-
ar sem „áætlun integral” gerir
ráö fyrirum 1250 megavatta afl —
sex Búrfellsvirkjanir, og orku
sem nemur um 11 þúsund giga-
vattstundum á ári. Til saman-
buröar skal þess getiö aö heildar-
orkuvinnsla meö innlendum
orkugjöfum nam um 2.200 giga-
vattstundum 1975 og dstimplaö
aflvarum 390megavött. Af þess-
um tölum sést hvtlik risaáætlun
hér er á ferö.
Viðræðum haldið
áfram í næsta
mánuði
1 næsta mánuði fer Gunnar
Thoroddsen iönaöarráöherra ut-
an til Sviss til þess aö ræöa viö
forstjóra Alusuisse um „áætlun
integral.” Annað þrep áætlunar-
innar — um þriöja kerskálann —
er þar á dagskrá. Hinir áfangarn-
ir veröa einnig ræddir llka. Hann
stendur ennfremur I stöðugu
sambandiviö forráöamenn Norsk
Hydro og hefur bent þeim á aö
skoöa staöi eins og Akureyri,
Húsavik og Reyöarf jörö. Af þessu
öllu sést aö þaö er raunveruleg
hætta á þvi aö draumur ihaldsins
um 20 álverksmiðjur veröi aö
veruleika. Afleiöingamar þarf
ekki aö skrifa um i löngu máli;
þærhefðu i för með sér hrun efna-
hagslegs og þar meö stjórnar-
farslegs sjálfstæöis þjóöarinnar.
Dagskrármálið nú
Hver sá maöur sem h'tur yfir
piaggiö „áætlun integral” hlýtur
aö fyllast óhugnaöi hafi hann á
annað borö óbrenglaöa þjóöernis-
vitund. Plagg þetta er aö sinu
leyti likt hinum gömlu áformum
bandarikjamanna um hernámið
hér á landi. Munurinn er hins
vegar sá aö „áætlun integral” er
opinská óg afdráttarlaus. Hún
gerir ráö fyrir efnahagslegu her-
námi íslands i áföngum og hún
gerir allnákvæma grein fyrir
áföngunum. Þaö heföi þótt saga
til næsta bæjar ef islenskur fjöl-
miðill heföi áriö 1944 getaö birt
áætlun bandarikjamanna um
herstöövar til 99 ára og einnig
varaáætlunina um aö hernema
landiö „i áföngum”: Keflavíkur-
samningur, Marsjallaöstoð,
hernaöarbandalag, hernám.
„Aætlun integral” er opinská á
þennan hátt,og höfundur þessarar
greinar ætlar sér ekki aö meta
hvort hernámiö er verra.þvi bæöi
eru af hinu illa fyrir alþýöu þessa
lands. Hitt má þó fullljóst vera aö
veröi efnahagslegu fullveldi okk-
ar fórnaö i kerskálum Alusuisse
er sjálfstæöi okkar úr sögunni.
Þetta sýnir okkur aö baráttan
fyrir sjálfstæöi landsins snýst
ekki einasta um herstöövamáliöj
efst á dagskrá liöandi stundar eru
hinar óhugnanlegu áætlanir um
10-15 álbræöslur. Nú er lifs-
nauösyn aö mynda pólitiskt
bandalag allra þeirra afla sem
vilja vinna gegn áformum
álfurstanna.
EFTIR ÁRAMÓT
Nú er komið nýtt ár enn
nú vilja allir góðir menn
bæta sig og betra senn
en bara að það haldi.
(austf. alþýðuskáld.)
Nú er lika komið Almanak um
árið 1977, sem er fyrsta ár eftir
hlaupár og fjórða ár eftir sumar-
auka. Reiiknaö hefur og búiö til
Lagboði sundkappans var hið
undurfagra ljóð Schuberts: Dauði
silungurinn og stúlkan.
Þessi finasti heilsubrunnur
veraldar var múraður upp á svi-
virðilegustu eymdarárum sem
kapitalisminn hefur fram að
þessu boðið heiminum upp á i
formi kreppu. Og svona i leiðinni
var smiðað þjóðleikhús. Mætti
þetta gjarnan verða göfugum
prentunar Þorsteinn Sæmunds-
son Ph. D. Raunvisindastofnun
Háskólans. Þetta er 141. árgang-
ur, og af þvi tilefni hefur Þor-
steinn stjörnufræðingur breytt
formi bókarinnar örlitiö, okkur
hinum stjörnufræðingunum til
hins m-esta hægöarauka. Til
dæmis þurfum við nú ekki framar
að standa i þvi á hverjum degi aö
reikna út sólargang hér i
Reykjavik, Þorsteinn hefur bókaö
þetta upp á minútu hvern einasta
dag ársins, — dögun, birting, sól
upp, hádegi, sólarlag, myrkur,
dagsetur, — og þar að auki hefur
péhádéinn nú spanderaö á okkur
kandfilana auöri linu á dag, að viö
megum bóka i þær privatmæling-
ar á lofthita, veðurhæð, sólgos-
um, súpernóvum, furðuflugvél-
um, fljúgandi diskum, púlsum,
blóðþrýstingi og vixlum.
A sunnudaginn var, þegar
Sundhöllin Okkar við Barónsstig
var opnuð á ný að loknum ára-
mótahreingerningum, var ekki
ónýtt fyrir sólvikinga að geta séö
á augabragði að höfuöborgarsólin
kæmi upp kl. 11.07, og sólar-
gangur uppi á þaki heföi lengst
um 48 minútur siöan á Tómas-
messu. Baðfantarnir fóru að troð-
ast aö afgreiðsluborðinu i and-
dyrinu upp úr dögun, rétt fyrir
átta, — og von bráðar mátti heyra
skæran tenór syngja i klefa 155:
Nú leikur allt i lyndi
og lifið brosir við
ég sæll á bringu syndi
og siðan út á hiið
svo tek ég spræka spretti
sem sprundin heillast af
og stckk af stóra bretti
og stingst á bólakaf.
Svo geng ég borubrattur
um botninn tii og frá
en birtist óðar aftur
andanum til að ná
þá bylgjur frá mér freyða
og fagran stíga dans
■ ég þen út bringu breiða
og busla hægt til iands.
þjóðarleiðtogum og stórmennum
á siðari hluta 20. aldar til
umhugsunar, — köppunum sem
fundu upp „samneysluna” til að
láta embættismannahirð sina
„draga úr i efnahagsvandanum”
svo að helst yrði ekki króna af-
gangs i spitala, aö maður tali nú
ekki um elliheimili eöa barna-
skóla. Gerði litið til þótt einhverj-
ir þeirra svitnuðu svolitiö á siö-
kvöldum, — enauðvitað borin von
að þessi mannskapur læri nokk-
urn tima að skammast sin. Mun
enda næstu vikur önnum kafinn
við skattskýrslurnar sinar, —
telja þar allt fram lögum sam-
kvæmt, rétt og heiðarlega, að
viölögðum drengskap.
Ekki mun heldur yfirvofandi
hætta á örum hjartslætti eða
hækkuöum blóðþrýstingi forystu-
manna félagsmála borgarinnar,
þótt þeir heyri dynja yfir I útvarpi
frá morgni til kvölds orðsending-
ar frá samkomustjórum allra
annarra kaupstaða og sveitarfé-
laga um álfabrennur og aöra
alþýölega skemmian I skamm-
deginu. Þó muna næstelstu menn,
— þeir sem ólust upp á kreppu-
árunum, — að þá var öldin önnur.
Þeir sem handgengnir eru
hámenningunni og þroskaðastan
hafa smekkinn, æöstu unnendur
lista, sem fjalla opinberlega um
„kveikjuna að snilldarverkum og
tilurö þeirra” telja að sjálfsögöu
álfabrennur og annaö ámóta
gaman fiflaskap og fánýtt gling-
ur. Þeir geta þá bara farið eitt-
hvert annað.
— Sumir dagar eru svo góðir
við fólk, aö þeir spásséra með þvi
alla þess ævi, — segir Sobbeggi
afiá einum stað. Og það var einu
sinni álfadans á gamla Mela-
vellinum. Jónas gamli i Brennu
fór með okkur dóttursyni sina tvo
að hlusta á álfákónginn og drottn-
ingu hans syngja við bálið. Þar
voru samankomnir allir helstu
söng-álfar höfuðborgarinnar, og
álfahirðin steig fjörugan dans á
hjarninu. Og ekki var sparaður
eldiviðurinn, — kösturinn himin-
hár, og brunameistarar bæjarins
gengu fram með fullar skjólur af
oliu og skvettu ótt og titt, en Grýla
gamla og Leppalúði og þeirra
hyski æptu og hrinu af fögnuði.
Svo voru lika trúðar og leikarar
með hopp og hi á handahlaupum,
fóru i flugköstum og duttu á rass-
inn. Það var nú meira ballið.
Eitthvað fleira mun þó hafa
verið mönnum til skemmtunar
þetta kvöld. Afi gamli leiddi okk-
ur bræður sinn til hvorrar handar
heim. Allt i einu segir hann: Viltu
lofa mér þvi Jón minn Múli að
drekka aldrei úr flösku? — Já, afi
minn, sagði ég, —ég lofa þér þvi.
— Ekki tók afi neitt slikt loforð af
Jónasi bróður, hefur eflaust talið
það ástæðulaust. Eftir þetta
drakk ég aldrei úr flösku. Þegar
aðrir strákar þömbuðu sitrón af
stút, varð ég ævinlega að fá lánað
glas eða bolla, — að öðrum kosti
tók ég ekki þátt i samdrykkjunni.
Allt fram á þennan dag hefur mér
verið meinilla við að drekka úr
flösku, —þóeinstökusinnum látið
tilleiðast að taka einn og einn af
stút, ef m jög fast hefur verið knú-
ið á — og til að forða vinslitum.
Þetta má þakka loforðinu sem ég
gaf afa minum endur fyrir löngu
á Suðurgötunni eitt gamlárs-
kvöld.
Nú er raunar ekki víst að þetta
hafi verið á gamlárskvöld,
þrettándakvöld er öllu liklegra, —
en fari svo að forustumenn
félagsmála Reykjavikur fái ein-
hverntima fjörkipp,. verður það
vonandi ekki á gamlárskvöld, —
að minnsta kosti ekki á meðan
Flosi Olafsson fær að stjórna Ara-
mótaskaupi Sjónvarpsins. Siðasti
þátturinn var sá besti til þessa.
Hinir hafa kannski stundum verið
fyndnari, en þessi var meira, —
snaggaraleg kompósisjón með
rytma — og hinu óskilgreinan-
lega, sem Flosi kallar visast
„tæmingu”. Að sjálfsögðu má
Flosi aldrei verða eins rosalega
fyndinn og þeir herramenn og
stofnanir sem hann dregur sund-
ur i háði, — svo afkáralegt spaug
ger ði sig tæplega á sviði, — en það
erliklega besta bremsan á hugar-
flug Flosa. Og þótt sprenglærðir
listfræðingar og fréttaritarar
höfuðborgarpressunnar gefi þér
ekki góða kritikk, skaltu ekki
taka það nærri þér Flosi sæll.(Þú
veist hvernig það er með hluti
sem ekki er hægt að klessa á flat-
neskju meðalmennskunnar.)
En nú er næstum eins langt til
áramóta og hugsast getur, — nú
biða á næsta leiti aðrar
skemmtanir. I dag er sólargang-
ur i Reykjavik orðinn rúmlega 5
1/2 klukkustund — höfuðborgar-
sólin kemur upp þegar klukkuna
vantar 8 minútur i 11, — Sundhöll-
in Okkar upp á gátt klukkan átta,
— og samkvæmt Almanaki fyrir
Island 1977, bls. 6, — er dögun
kortéri fyrr, k). 7.45.
JMA.
—s.