Þjóðviljinn - 23.01.1977, Blaðsíða 10

10 StÐA — ÞJÓÐVIIJINN. Sunnudagur 23. janúar 1977
This would result in the fcilcwing constellation:
Partner B
Partner C
Owner of Power Plant
and Reduction Plant
Participation in
Bauxite Mine and
Al.jmina Plant
• Alumina plant to be included in ALCONIS if it is decided that suct. a plant will be built
inlceland.
Upon the formation of ALCONIS. ALIS will transfer to ALCONIS its hydro-electric.
power concessions and bauxite prospecting and mining rights. In exchange, ALIS
will receiv j shares in ALCONIS. Accordingly, the cash requiremerts of ALIS can be
kept to a minimum. Depending on the extent of ALIS' participation in ALCONIS,
these cash requirements may even be reduced to nil.
Participation in the bauxite mine and the alumina piant will be geared to cover the
requirements of the aluminium reduction plant.
Þessi mynd fylgir áætlun „Integrai”, Htin sýnir, hvernig álfurstarnir hugsa sér f
fyrsta lagi helmingafélag meðfslensku rfkisstjérninni, oghefur þvf veriö gefið nafn-
ið ALIS. Sfðan er — svo sem segir I texta, sem hér fylgir á annarri mynd úr leyni-
skjalinu — gert ráð fyrir að ALIS bjóði fjársterkum aðilum („financially strong
partners”) aðmynda meðsér félagiö ALCONIS.er verði m.a. eigandi orkuveranna,
en þar er gert ráð fyrir fslenska rlkinu, sem minnihlutaaðila.
Nokkrar bilj
KJARTAN ÓLAFSSON:
Frá álverinu I Straumsvik. Þar liggur upphafiðað áætlun „Integral”, sem nú er knúð á
umaðhrinda I framkvæmd, lið fyrir lið.
ónir dollara
„This would entail a capital in-
vestment in the magnitude of
several billion U.S. dollars.”
Þessi orð er að finna i plagginu
„Integral”, sem geymir tillögur
þær, sem auðhringurinn
Alusuisse hefur lagt fyrir rikis-
stjórn Islands og ræddar hafa
verið á fjölmörgum fundum með
fulltrúum auðhringsins og is-
lensku rikisstjórnarinar.
Þau orð, sem vitnað var til hér i
upphafi má þýða svo á fslensku:
„Hér er um að ræða fjárfest-
ingu er nemur nokkrum biljónum
bandarikjadaia.”
Sjálfir fengjum við
minna en tíunda
hluta allrar orkunnar
Hvaða fjárfesting er það, sem
þarna er verið aö tala um?
Það er áformuö fjárfesting auð-
hringsins Alusuisse á tslandi,
fjárfesting i risaorkuverum, er
framleiddu um það bil tiu sinnum
meiri orku, en við islendingar
notum nú sjálfir, og fjárfesting i
svo sem 10 nýjum álverksmiðj-
um.
Þetta plagg, sem sýnir betur en
nokkuð annað þá hættu sem yfir
okkur Islendingum vofir i sam-
skiptum viö erienda auðhringa
átti að vera leyniskjal númer eitt
i safni Gunnars Thoroddsen, iðn-
aðarráðherra, en Þjóðviljinn náði
plagginu i sinar hendur, og nú
kveinar ráðherrann um trúnaðar-
brot.
I „Integrai” áætlun auðhrings-
ins er ráð fyrir þvi gert, að kom-
ast yfir 8000 gigawattstundir af
orku á ári frá nýjum virkjunum á
Austurlandi og tvöfalda verk-
smiðjuna i Straumsvik, svo að
orkuþörf hennar yrði 2500 glga-
wattstundir á ári. Samtals eru
þetta 10.500 gigawattstundir á ári.
Þarna til viðbótar á svo aö
koma jarðvarmavirkjun vegna
600 þúsund tonna súrálsverk-
smiöju á Reykjanesi. öll orku-
notkun okkar islendinga sjálfra
er hins vegar nú rétt um 1000
gigawattstundir á ári. Nái áform
Alusuisse fram að ganga verður
það þvi aðeins innan við tiundi
hluti orkuframleiðslunnar á Is-
landi sem ekki þjónar undir Alu-
suisse.
Nokkrar biljónir, það er nokkr-
ir miljarðar, bandarikjadollara
er sú fjárfesting, sem auðhring-
urinn Alusuisse áformar á Is-
landi.
Fjögurhundruð
þúsund miljónir
Hvaða upphæð er nú þetta?
Einn miljarður bandarikjadoll-
ara eru 190 miljarðar Islenskra
króna. Tveir miljarðar banda-
rikjadollara eru þá 380 miljarðar
islenskra króna. Nokkrir miljarð-
ar („several billions”) hlýtur þá
að vera eitthvaö enn meira, eða
vart minna en 400-500 miljarðar
islenskra króna.
Rétt er að ihuga, hvernig slik
risaupphæð kynni hugsanlega að
skiptast á framkvæmdaliði.
Sé þetta skoðað blasir við:
11) I skýrslu, sem samin var að
lokinni rannsóknarferð fulltrúa
Aiusuisse um virkjunarstaöi á
Austurlandi, en þessa skýrslu
hefur Þjóðviljinn undir höndum,
þá er gert ráð fyrir að afl fyrir-
hugaðra virkjana á Austurlandi
verði allt að 1500 megawött. Þeg-
ar Gunnar Thoroddsen boðaði
fyrirhugaða Hrauneyjafossvirkj-
un nú um áramótin kom fram, að
gert var ráö fyrir, aö þar yrði
virkjunarkostnaður 100 miljónir
króna á hvert megawatt. I stór-
virkjunum austanlands yrði
virkjunarkostnaður vart lægri, og
sjáum við þá að 1500 megawatta
virkjun myndi vart kosta minna
en 150 miljarða króna.
2) 1 skýrslu, sem Iðnþróunar-
nefnd skilaði islensku rikisstjórn-
inni fyrir hálfu öðru ári, I júni
1975, en skýrslan ber heitið
„Efling iðnaðar á Islandi 1975-
1985”, þar kemur fram að gert er
ráð fyrir að stofnkostnaður við ál-
verksmiðjur er framleiddu
155.000 tonn á ári væri um 45
miljarðar króna miðað við núver-
andi gengi. Alusuisse ráðgerir að
auka hér verksmiðjukost sinn um
590.000 tonn á ári auk súrálsfram-
leiðslunnar, og má þá gera ráð
fyrir að stofnkostnaður við sllkar
verksmiðjur yrði samkvæmt for-
sendum iðnþróunarnefndar um
170 miljarðar króna.
3) Þá er eftir súrálsverksmiðjan,
sem gert er ráð fyrir að kosti nær
40 miljarða króna samkvæmt
rúmlega tveggja ára gamalli
skýrslu, sem unnin var af sér-
fræðingi á vegum einnar stofnun-
ar Sameinuðu þjóðanna fyrir is-
lensku rikisstjórnina, og er þá
gert ráð fyrir 600.000 tonna súr-
álsverksmiðju, svo sem fram
kemur i „Integral” áætlun auð-
hringsins Alusuisse.
Þessir þrir liðir gera samtals
um 360 miljarða islenskra króna,
en þá er að reikna kostnað vegna
jarðgufuvirkjunar á Reykjanesi i
tengslum við súrálsverksmiðju
og einnig að taka tillit til þeirrar
alþjóðlegu verðbólgu sem hækkað
hefur allar tölur af þessu tagi,
siðan þær skýrslur voru samdar,
sem hér er byggt á.
Það fer þvi ekkert milli mála,
að forstjórar auðhringsins stefna
að a.m.k. 400-500 miljarða fjár-
festingu á tslandi, eða eins og þeir
orða það sjálfir i „Integral” hern-
aðaráætluninni— „several billion
U.S. dollars.”
Allt fjármagn í
íslensku atvinnulífi
um 300 miljarðar -
Áætlun „Integral”
400-500 miljarðar
Þegar farið er með tölur af þvi
tagi, sem hér er um að ræða, þá
er máske ekki von, að margir eigi
létt með að gera sér skýra grein
fyrir, hvað tala eins og 400
miljarðar, þ,e. fjögurhundruð
þúsund miljónir króna merkir.
Svo myndin verði skýr er þvi
nauðsynlegt að taka aðrar stærðir
til samanburðar.
Þjóöhagsstofnun gefur okkur
þær upplýsingar að i árslok 1975
hafi allt fjármagn, sem bundið er
Alusuisse auðhringurinn stefnir að 400-500 miljarða fjár-
festingu á íslandi samkvæmt áætlun „Integral”, sem átti að
vera leyniplagg Gunnars Thoroddsen númer eitt.
Þetta var meira fjármagn en bundið er nú i öllu atvinnulifi
á islandi.
Þetta er meira f jármagn en foundið er nú i öllum opinberum
mannvirkjum og byggingum á íslandi.
Þetta er meira f jármagn en svarar til öllum einkafjármun-
um á íslandi, þar með töldum öllum ibúðum og ölium bilum.
Áætlun „Integral” hefur ekki verið hafnað, — þvert á móti
fara fram mjög alvarlegar umræður.
Lélegum rikisstjórnum er auðvelt að steypa af stóli,en helj-
artök fjölþjóðlegra auðhringa verða ekki auðveldlega losuð.