Þjóðviljinn - 16.03.1977, Blaðsíða 9

Miðvikudagur 16. mars 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 9
Skipverjar á Erni KE, f.v. Friðrik Þorbjörnsson vélstjóri, örn Kristinsson, háseti og Steingrímur Nikulásson, matsveinn. (Ljósm. S.dór).
Að vera aldrei heima hjá sér
— rœtt við þrjá skipverja á Erni KE um loðnuveiðar og fleira
a) Bættu umhverfi og fjöl-
breyttari leiktækjum
b) Aukinni þekkingu starfsfólks
m.a. með aðstoð sérmenntaðs
fólks.
Borgarstjórn leggur áherslu á
að tilraun sú með vandaðan
gæsluvöli við Fifusel sem þegar
hefur verið ákveðin, verði fram-
kvæmd sem fyrst.
Völlurinn við Fífusel
— Leikvöllurinn við Fifusel
hefur lengi verið á dagskrá,
sagði Gisli, hann var það þegar
ég tók sæti i nefndinni fyrir
bráðum. þremur árum og enn er
ekkert farið að gera þar.
Aætlunin um þann völl er gagn-
merk. Þetta er völlur i nýju
hverfi og leikvallanefnd var
strax sammála um að gera
hann að e.k. timamótavelli,
velli sem væri þannig úr garði
gerður að börn hefðu þar fjöl-
breytileg tækifæri til leikja og
starfa. Við vildum hafa húsið
stórt svo að inniaðstaða væri til
föndurs og leikja. Þriggja
manna vinnuhópur var
fenginn til að gera skipulagstil-
lögur i samræmi við hugmyndir
nefndarinnar og var i honum
fólk, sem hafði mikið hugsað um
leikvallamál og kynnt sér þau
erlendis, þar sem miklar fram-
farir i þessum málum hafa orðið
á siðustu árum.
Þegar tillögurnar voru lagðar
fyrir borgarráö var þvi af ein-
hverjum ástæðum klúðrað,
þannig að ekki fékkst samþykki
fyrir húsinu eins stóru og leik-
vallanefnd lagði til heldur var i
sparnaðarskyni ákveðið að
reisa þarna minna hús en
þarmeð eru forsendur fyrir
vellinum i þeirri mynd sem við
hugsuðum okkur hann að miklu
leyti brostnar,” sagði Gisli.
Hann sagðist samt ætla að láta
reyna á það nú hvort áðurnefnd
samþykkt um breytingar á
völlunum og starfsvöliunum
væri meint i alvöru og ef svo
væri sæi hann ekki annað en þá
hlyti að fást samþykki fyrir
stóra húsinu á völlinn viö Fifu-
sel.
Starfsvellirnir eru aðeins
fjórir í allri borginni, sá fjórði
bættist við sl. sumar og hann
starfaði aðeins 11 daga. „Það er
gott dæmi um áhugaleysi og
sleifarlag borgarstjórnarmeiri-
hlutans, sagði Gisli.” Þessi völl-
ur er við Vesturberg og hann
átti að komast I gagnið snemma
sumars en ætíð var einhverju
borið við svo að tafir urðu enda-
lausar. Að lokum þegar komið
var fram i ágúst stóð ekki á öðru
en efninu og þá gerði ég úrslita-
tilraun til að þrýsta á um að
sækja þessar spýtur sem þurfti
og það dugði. Völlurinn opnaði
nokkrum dögum siðar.”
Fóstrur á vellina
1 framhaldi af samþykkt
áðurnefndrar tillögu i borgar-
stjórn hefur verið auglýst eftir
þremur fóstrum til að vera
starfsfólki gæsluvallanna til að-
stoðar. Alþýðubandalagsmenn i
leikvallanefnd hafa um árabil
barist fyrir þvi að fá að ráða
þessa starfsmenn en það hefur
ekki náð fram að ganga fyrr en
nú. Verkefni þessara starfs-
manna verður aðallega
leiðbeiningarstarf og að undir-
búa og skipuleggja i samráði við'
leikvallanefnd námskeið fyrir
starfsmenn vallanna.
Ótvíræö forysta Alþýðu-
bandalagsins
Það kom fram I samtalinu við
Gisla að fulltrúar Alþýðubanda-
lagsins eru ákaflega leiðandi i
leikvallanefnd. Gisli hefur t.d.
flutt langflestar þær tillögur
sem að lokum hafa orðið til þess
aö nú loks viröist vera að kom-
ast hreýfing á leikvallamálin.
Hann sagði lika að mjög mikil-
vægt væri að íbúar hinna ein-
stöku hverfa væru virkir og létu
frá sér heyra. Það hefði sýnt sig
að þrýstingur frá ibúum hefur
áhrif og sérstaklega vildi hann
nefna að til fyrirmyndar væri
hve Framfarafélag Breiðholts
heföi verið duglegt við að láta
borgaryfirvöld heyra vilja fólks
i hverfinu.
í leikvallanefnd, eiga sæti þrir
fulltrúar frá Sjálfstæðisfl. einn
frá Framsókn og einn frá Al-
þýöubandal.
—hs
Einnafþeim bátum, sem þurfti
að biða eftir loðnulöndun hér i
Reykjavikurhöfn i vikunni var
örn KE, mikið aflaskip, sem
komið er með nærri 12000 lestir.
Við skruppum um borð og tókum
þrjá skipverja tali, þá Friðrik
Þorbjörnsson, vélstjóra, örn
Kristinsson, háseta og Steingrim
Nikulásson matsvein.
Þeir félagar sögðust vera afar
ánægðir með þessa vertlð, það
hefði gengið vel hjá þeim og frá
þvi sjónarmiði ekki yfir neinu að
kvarta.
— Og' þénustan?
— Einhversstaðar á aðra
miljón, en manni finnst bæði fólk i
landi og þá ekki siður fjölmiðlar
gera alltof mikið úr þénustu
sjómanna á loðnuskipunum sagði
örn.
Þar að auki er alltaf miðað við
aflahæstu skipin, en aldrei talað
um hvað menn á þeim skipum
sem minna veiða, hafa i laun. Svo
er enn eitt. Menn gæta þess of
sjáldan i umræðum um kaup sjó-
manna á loðnuveiðum, að þær eru
uppistaðan i árslaunum okkar.
Hinn hluta ársins náum vð
kannski ekki jafn hárri upphæð,
þannig að hásetahluturinn verður
kannski um 3 milj. kr. yfir árið.
Eru það laun til að miklast yfir?
Ég held ekki. Sjómennskan er
erfitt starf, miklar vökur, volk og
erfiði, auk þess erum við aldrei
heima hjá okkur. Við komum
kannski ekki heim vikum saman
jafnvel i mánuð. Ætli margir þeir
sem eru að býsnast yfir launum
okkar vildu skipta. Ég er ekki
viss um það, sagði örn.
Friðrik Þorbjörnsson sagði að
nótaveiðarnar væru ekki fyrir
aðra en ógifta menn, fyrir
heimilisfeður væri þetta afar
erfitt. „Við erum aldrei heima og
allt sem þarf að gera á heimilinu
lendir á konunni. Fyrir hana og
börnin er þetta heldur ekkert líf.
Við komum heim, sem gestir,
stoppum kannski fáeina
klukkutlma i landi og förum svo
út aftur og erum þá kannski I
burtu i 2 til 4 vikur. Við erum allt-
af á vinnustað. Við förum ekki
heim að kvöldi og mætum að
morgni. Þetta verða menn lika að
athuga.
— Voruð þið lltið heima sl. ár?
— Það var með betra móti,
sökum þess, að báturinn var i
klössun sl. sumar. Annars vorum
við á loðnu I fyrra vetur og sl.
haust fórum viö á síld, fyrst hér
heima en siðan I Norðursjónum”,
sagði Friðrik.
„Má ég skjóta þvi inni þessar
umræður um tekjur sjómanna á
loðnuskipunum, að við borgum af
þeim háa skatta, þvi skulu menn
ekki gleyma. Og þótt við kannski
höfum góðar tekjur i ár, af því nú
veiðist vel, þá getur allt eins orðið
aflabrestur næsta ár, en einmitt
þá eru dregnir af okkur skattar
vegna góðra launa I ár, háir
skattar,” segir Steingrimur.
— Eruð þið allir úr Keflavik
skipverjarnir?
— Já, við erum allir keflvik-
ingar.
— Nú eru oft langar siglingar
hjá ykkur með afla I land og á
miðin aftur, hvernig eyða menn
tómstundum á siglingu?
— Með ýmsu móti. Við höfum
um borð bókakassa frá bókasafn-
inu i Kefiavik, svo spila menn
mikið, tefla og horfa á sjónvarp.
Félagsandinn hér um borð er
einstaklega góður, alveg samval-
inn mannskapur” segir örn.
Hann segir að það sé undirstaða
þess að mönnum liði vel á svona
skipi að félagsandinn sé góður.
Menn eru alltaf saman, og verða
að þola saman sætt og súrt og það
þarf ekki nema einn gikk til að
gera llfið erfitt um borð. Sliku er
ekki tii að dreifa um borð I Ernin-
um. Þeir Friðrik og Steingrimur
taka undir þetta.
— Hvers vegna velja menn
sjómennsku að ævistarfi, með öll-
um þeim göllum, sem upp hafa
verið taldir?
Ekki geta þeir félagar skil-
greint það. — Einhverjir verða að
vera á sjónum, og sannleikurinn
er sá, að eftir að menn eru orðnir
sjómenn, kunna þeir bara alls
ekki við sig i landi. Ég byrjaði að
vinna 15 ára gamall, fór á sjóinn.
Nú er ég 33ja ára og hef alltaf
verið á sjónum, þessi 18 ár, nema
2 vikur, sem ég vann i landi. Þær
vikur voru ekki góðar, segir örn.
— En svona i lokin strákar,
viljið þið spá nokkru um hvað
þessi loðnuvertið stendur lengi
enn_?
— Við vonum að það verði út
þennan mánuð, það hefur verið
hægt að veiða loðnu út mars-mán-
uð undanfarin ár og við vonumst
til að svo verði einnig nú. En ef
svo verður ekki, þá verður
eflaust farið á net um leið og
loðnuveibin hættir” segir Friðrik.
Eftir að hafa þegið kaffi og
meðlæti kvöddum við þessa þrjá
heiðursmenn. —S.dór
segir Adolf Odd-
geirsson skip-
stjóri á Hákoni
skipstjórann að þeir verða að
vera tveir, sem skiptast á?
— Já, það er rétt að ef veiði er
treg, þá er álagið á skipstjórann
mikið. Miklar vökur og alltaf ver-
ið að, en i vetur hefur þetta ekki
verið neitt, veiði hefur verið svo
góð. Menn fylla skipin i tveimur
köstum. Þetta er lang besta
loðnuvertiðin sem komið hefur,
bæði afbragðs veiði og einstakar
gæftir.
— Geta skipin ekki Uka verið
að I verri veðrum en áður?
— Jú, mikil ósköp, það er vel
hægt að kasta I 6 vindstigum, en
áður köstuðu menn ekki ef vind-
stigin voru fleiri en 4. Skipin eru
nú stærri og mun betur útbúin en
áður.
— Þorir þú nokkru að spá um
hvað veiðarnar halda lengi áfram
enn?
— Nei, enda er mjög erfitt að
spá nokkru. Þó á ég nú von á að
hægt verði að veiða út þennan
mánuð. Þeir voru að fá loðnu útaf
Vestmannaeyjum I gær, úr nýrri
göngu, sem er ekki komin eins
nálægt hrygningu og sú, sem
komin er innl Faxaflóa. Sú loðna
fer á botninn til að hrygna alveg á
næstunni. Það er hinsvegar fyrir-
sjáanlegt að þetta verður met
vertið og ekki ólíklegt að heildar-
aflinn f ari yfir hálfa miljón lesta i
fyrsta skipti. —S.dór.
Þessi aflametingur hef-
ur engin áhrif á mig
— Min skoðun er sú, að
íjölmiðlar hafi gert loðnuveiðar
að stærsta Iþróttamóti hvers árs
og að alltof margir sjómenn séu
tilbúnir til að taka þátt I þessari
keppni. Þetta nær auðvitað engri
átt, menn verða yfirspenntir i
þessari keppni og líður illa. Ég fæ
ekki séð hvaða máli það skiptir
hvort þetta skipið eða hitt hefur
veitt tonninu meira eða minna.
Aðalatriðið er að skipin öll, taktu
eftir því, öll skipin veiði sem
mest, en ekki hvert þeirra er afla-
hæst. Það er Adolf Oddgeirsson,
skipstjóri á Hákoni ÞH„ sem seg-
ir þetta, ervið brugðum okkur um
borð til hans, þar sem skip hans
beið eftir löndun I Reykjavikur-
höfn fyrir skömmu. Og Adolf hélt
áfram:
Þessi mikla keppni hefur aldrei
plagað mig nokkurn skapaðan
hlut. Fram til þessa hef ég haldið
ró minni, enda aldrei þurft að
hafa afleysingarskipstjóra á móti
mér og ég vona að svo verði
áfram.
— En hvernig hefur þá gengið
hjá ykkur á vertiðinni?
— Svona sæmilega, við erum
komnir meðrúm 9000 tonn, ef við
teljum með það sem er I skipinu
núna. Hákon er 360 tonna skip,
sem ber svona rúmar 400 lestir af
loðnu, þannig að það er engin
Adolf Oddgeirsson, skipstjóri á
Hákoni ÞH (Ljósm. S.dór.)
ástæða fyrir okkur aö vera
óánægðir.
— Það er mikið gert af þvl að
býggja yfir nótaskipin um þessar
mundir, er slikt i bigerö hjá ykk-
ur með Hákon?
— Já, það er i athugun. Ef við
byggðum yfir hann myndi burðar-
magnið aukast verulega og skipið
bera um 700 tonn og það munar
um minna. Það er nóg af loðnu i
sjónum og spurningin er þvi
aðeins sú hvað skipin bera mikið
og hve fljótt er hægt að fá löndun.
1 vetur hefur staöið alltof mikið á
löndun. Menn hafa freistast til að
reyna veiðar þar sem minna er a.t'
loðnu, bara ef þeir hafa von um ab
geta losnað við hana á einhverj-
um nærliggjandi stað. Okkur
vantar tilfinnanlega bræðsluskip.
Skip á borð við Nordglobal hefði
bjargað miklu i vetur og að min-
um dómi verðum við að fá sams-
konar skip á næstu vertið.
— Þorir þú að giska á hvað þið
hefðuð veitt miklu meira i vetur
ef ekki hefði staðið á löndun?
— Éggetað vísu ekki sagt neitt
um það með vissu, en það kæmi
mér ekki á óvart þótt við værum
með 2 þúsund tonnum meira ef
við hefðum aldrei lent I lörvdunar-
bið. Það væri ekki litið magn sem
hefði veiðst til viðbótar þvi sem á
land er komið ef aldrei hefði verið
um löndunarbið að ræða hjá flot-
anum.
— Hvað er hásetahluturinn
kominn uppi hjá ykkur á Hákoni?
— Það mun vera um 1,3 milj.
króna, eitthvað nærri þvi. Það
telst nokkuð gott og er mun betra
en var i fyrra, enda aflaðist þá
lika mun minna og við vorum ein-
hversstaðar um miðjuna hvað
aflamagn snerti. Við erum aðeins
fyrir ofan það núna.
— Þú sagðir áðan að þú hefðir
engan afleysingarskipstjóra á
móti þér, sumir skipstjórar segja
að veiðarnar séu svo mikið álag á