Þjóðviljinn - 16.03.1977, Blaðsíða 17

Miftvikudagur 16. mars 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 17
Magnús Pétursson
Drögaðalmennri
og íslenskri hljóðfræði
RitrUð Ki'nnardhá'.kóla fslands os Idunnar
Hljóðfrædi
eftir
Magnús
Pétursson
komin út
Bókaútgáfan Ióunn hefur sent
frá sér Drög aö almennri og Is-
lenskri hljóðfræði eftir dr.
Magnús Pétursson.
Höfundurinn lauk doktorsprófi i
hljóðfræði frá Háskólanum i
Strasbourg 1969. Hefur hann um
árabil stundað rannsóknir á
myndun islenskra málhljóða,
lengst af við erlendar mennta-
stofnanir þar sem hann hefur not-
fært sér bestu tækni og rannsókn-
araðferðir sem nú er völ á. Meg-
inrit hans um islenskan framburð
gaf Málvisindafélag Parisar-
borgar út 1973, en fjölmargar
greinar hefur hann birt i erlend-
um visindatimaritum.
1 þessari bók birtast helstu nið-
urstöður dr. Magnúsar i fyrsta
skipti á islensku. Gerir hann
grein fyrir myndun íslenskra
málhljóða ogbirtareru myndir af
þeim. Er hér að finna umtals-
verðar leiöréttingar á eldri ritum
um þetta efni.
Bókin er fyrst og fremst ætluö
kennaraefnum og kennurum, en
þess er að vænta að hún komi að
gagni öllum þeim sem islenskum
framburði sinna.
Með þessari bók er hleypt af
stokkunum Ritröð Kennarahá-
skóla tslands og Iöunnar. Er ætl-
unin að þar birtist fræðirit og
handbækur um nám og kennslu.
Næsta bók i þessum flokki er Um
nám og kennslu móöurmáls eftir
Baldur Ragnarsson.
Drög að almennri og Islenskri
hljóðfræði er 93 bls. að stærð,
prentuð i Setbergi.
Hin árlega
selveiöi
á ís
St. Anthony’s, Nýfundnalandi
14/3 reuter — A morgun, þriðju-
dag, hefst hin árlega sela-
veiði á is úti fyrir ströndum Ný-
fundnalands, en hún hefur verið
mjög umdeild undanfarin ár og
risiö upp saintök til að berjast
gegn veiöunum.
I gær mættu selveiðimenn
ásamt stuöningsmönnum slnum
og slógu hring um flugvöll þar
sem stóðu þyrlur sem dýravernd-
unarsamtök höfðu tekiö á leigu.
Þyrlurnar átti aö nota til að fljúga
yfir veiðisvæðiö og fylgjast með
aðförum veiðimanna, en þeir
siðarnefndu hafa svariö þess eiö
að koma i veg fyrir sllkt eftirlit.
Dýraverndunarsamtök hafa bor-
iö það upp á selveiöimenn að þeir
beiti hinum grimmdarlegustu aö-
ferðum við seladrápin.
I ár er leyfilegt að veiöa allt aö
170 þúsund seli. Það eru einkum
kóparnir sem veiddir eru, þvi
skinn þeirra eru verömeiri en
skinn fullorðinna dýra.
sjónvarp
Nýr sakamála-
myndaflokkur:
Ævintýri
Wimseys
lávardar
— Þetta er spennandi saka-
málaleikrit, svo það er ekki vert
að ljóstra upp of miklu um efni
þess, sagði óskar Ingimarsson,
þýðandi nýs sakamáiamynda-
flokks, „Ævintýri Wimseys
lávaröar”, þegar Þjv. leitaöi
upplýsinga hjá honum. Þetta er
fyrsti þátturinn af sex, byggður
á sögu eftir enska rithöfundinn
Dorothy L. Sayers. óskar sagði
aö þættir þessir væru lauslega
tengdir sjónvarpsþáttum um
Wimsey lávarö, sem hér voru
sýndir fyrir nokkrum árum, en
að öðru leyti væri þetta sjálf-
stæð saga.
Fyrsti þáttur leikritsins, sem
sýndur verður i kvöld, gerist i
Skotlandi, þar sem Wimsey og
þjónn hans Bunter eru i orlofi.
Þeir kynnast þarna málurum
og öðrum listamönnum og
stunda veiðiskap og golf. Þarna
er misjafn sauður i mörgu fé og
einkum kemur við sögu list-
málari að nafni Campbell. Hann
er svolamenni, illa liðinn af
flestum þar um slóðir og er
ýmsum i mun að ná sér niðri á
kauða. Lávarðurinn og þjónn
hans dragast þarna inn i dular-
fulla atburðarás, eins og vera
ber i góðum sakamálaleikrit-
um, og er ekki séö fyrir endann
á þvi fyrr en um tiuleytið i
kvöld. Þátturinn, sem er 50 min.
langur hefst kl. 21.15.
Höfundurinn, Dorothy L.
Sayers, ætlar ekki að gera það
endasleppt við neytendur hinna
rikisreknu fjölmiðla á tslandi,
þvi nú stendur sem hæst
flutningur á leikritaflokki eftir
hana i útvarpinu, Maðurinn sem
borinn var til konungs, sem
fjallar um ævi Jesú og byggir á
nýja testamentinu. Sögurnar
um Wimsey lávarð eru hinsveg-
ar dæmigerðar fyrir þá sagna:
gerð, sem Sayers var einna
þekktust fyrir, þ.e. sakamála-
sögur. Sögurnar um Wimsey
sem hún skrifaði um 1930 slógu i
gegn og öfluðu henni mikillar
frægöar. Sögur þessar, sem
sjónvarpsmyndaflokkurinn er
gerður eftir, gerast á þriðja
áratug þessarar aldar.
—eös
Halldór Gunnarsson við hljóðritun á popphorni sfnu.
Hvad heynst úr
popphorni?
Kl. 16,20 I dag gefur aö heyra
popphornið I útvarpinu. Kynnir
þar á miðvikudögum er Halldór
Gunnarsson, sem þekktur er
fyrir leik sinn, söng og kveöskap
meö Þokkabót. Halldór hefur
stjórnað miðvikudagspopphorni
síöan f haust, en þá hafði það
ekki veriö á dagskrá um
nokkurra mánaða skeiö. Popp-
horn var upphaflega fimm daga
vikunnar, en fækkaði siðan allt
niður I tvö á viku. Nú eru þau
hinsvegar þrjú á viku, mánu-
daga, miövikudaga og föstu-
daga og fá nokkru lengi tlma en
áöur, eða 70 mlnútur.
Að sögn Halldórs verður
þátturinn I dag einkum byggður
upp i kringum hljómsveitina
Gentle Giant. Þetta er bresk
hljómsveit og skipuð góöum
músiköntum. Platan sem spiluð
verður með þeim heitir The
Power and the Glory og kom út
1974. Þess á milli verður svo
leikið ýmislegt annað. Má þar
nefna Joe Cooker og EmmyLou
Harris, og hljómsveitirnar
Ameriea, Hoolabandoolaband
(sænsk) og Wild Cherry (sem
leikur ,,funky”-músik svo-
nefnda).
Að lokum sagði Halldór aö
þetta væri ekki góður hlustunar-
timi sem popphornið heföi og
litiö hlustað nema með öðru
eyranu. Undantekning frá þvi er
þó t.d. margt skólafólk, sem
hefur tök á að hlusta á útvarp á
þessum tima daga. Erfitt væri
samt að leika mikið af músik i
popphorni sem krefðist athygli
og einbeittrar hlustunar, sem
ekki er hægt aö stunda I
skarkala daglega lifsins. —eös
Þessir tveir leika aðalhlutverkin I þáttunum um Wimsey lávarð.
T.v. er Ian Carmichael, sem leikur lávarðinn og t.h. Glyn Houston I
hlutverki Bunters.
7.00 Morgunútvarp Veður-
fregnir kl. 7.00, 8.15 og 10.10.
Morgunleikfimi kl. 7.15 og
9.05. Fréttirkl. 7.30, 8.15 (og
forustugr. dagbl), 9.00 og
10.00. Morgunstund barn-
anna kl. 8.00: Guðni Kol-
beinsson endar lestur þýð-
ingar sinnar á „Briggskip-
inu Blálilju”, sögu eftir Olle
Mattson (31). Tilkynningar
kl. 9.30. Þingfréttir kl. 9.45.
Létt lög milli atriða. Guðs-
myndabók kl. 10.25: Séra
Gunnar Björnsson les þýð-
ingu sina á predikunum út
frá dæmisögum Jesú eftir
Helmut Thielicke, VI:
Dæmisagan af illgresinu
meðal hveitisins. Morgun-
tónleikar kl. 11.00: Fil-
harmoniusveit Berlinar
leikur Sinfónlu nr. 2 i C-dúr
op. 61 eftir Robert Schu-
mann, Rafael Kubelik
stjórnar/ Filharmoniusveit
Vinarborgar leikur Til-
brigði op. 56 eftir Brahms
um stef eftir Haydn, Sir
John Barbirolli stjórnar.
12.00 Dagskráin. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.25 Veðurfregnir. Fréttir.
Tilkynningar. Við vinnuna:
Tónleikar.
14.30 Miödegissagan: „Ben
Húr”, saga frá Krists dög-
um eftir Lewis Wallace
Sigurbjörn Einarsson
þýddi. Astráður Sigurstein-
dórsson les (2).
15.00 Miðdegistónleikar Co-
lonne hljómsveitin i Paris
leikur „Karnival dýranna”,
hljómsveitarsvitu eftir
Saint-Saens, George Se-
bastian stjórnar. Ulrich
Lehmann og Kammersveit-
in i Zurich leika Fiðlukon-
sert i B-dúr op. 21 eftir Oth-
mar Schöck, Edmond Stoutz
stjórnar.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
(16.15 Veðurfregnir)
18.00 Bangsinn Paddington
Breskur myndaflokkur.
Þýðandi Stefán Jökuldsson.
Sögumaöur Þórhallur
Sigurðsson.
18.10 Ballettskórnir Breskur
framhaldsmyndaflokkur I
sex þáttum, gerður eftir
sögu Noel Stratfields. 2.
þáttur. Efni fyrsta þáttar:
Fornleifafræðingur hefur
ættleitt þrjár litlar stúlkur.
Undanfarin tiu ár hefur
hann verið erlendis, en
frænka hans séð um uppeldi
stúlknanna. Þegar sagan
hefst, er fjárhagur þeirra
orðinn bágborinn, og frænk-
an verður að taka leigjend-
ur. í ljós kemur, að þeir
geta allir liðsinnt stúlkun-
um. Þýöandi Jóhanna Jó-
hannsdóttir.
18.35 Miklar uppfinningar
Sænskur fræðslumynda-
flokkur. 3. þáttur., Skriftin
Þýðandi og þulur Gylfi
Pálsson.
Hlé.
20.00 Fréttir og veöur.
16.20 Popphorn Halldór
Gunnarsson kynnir.
17.30 (Jtvarpssaga barnanna:
„Systurnar i Sunnuhlið”
eftir Jóhönnu Guömunds-
dóttur. Ingunn Jensdóttir
leikkona les (2).
17.50 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kv öldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. Til-
kynningar.
19.35 Rannsóknir á fuglastofn-
um við MývatnDr. Arnþór
Garðarsson prófessor flytur
tiunda erindi flokksins um
rannsóknir i verkfræði- og
raunvisindadeild háskólans.
20.00 Kvöldvaka a.Einsöngur:
Stefán tslandi syngur is-
lensk lög Fritz Weisshappel
leikur á pianó. b. Sjóslysið
við Skeley Bergsveinn
Skúlason flytur frásöguþátt.
c. Ljóðmæli eftir Guðrúnu
frá MelgeröiArni Helgason
les. d. Eftirganga Þórarinn
Helgason flytur frásögu
skráða eftir Eiriki Skúla-
syni bónda frá Mörtungu á
Siöu. e. örncfni og eyðibýli
Agúst Vigfússon les frá-
söguþætti eftir Jóhannes
Asgeirsson. f. Kórsöngur:
Karlakórinn Fóstbræður
syngur Söngstjóri: Ragnar
Björnsson.
21.30 (Jtvarpssagan: „Blúndu-
börn” eftir Kirsten Thorup
Nina Björk Arnadóttir les
þýðingu sina (14).
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir. Lestur
Passiusálma (33)
22.25 Kvöldsagan: „Sögukafl-
ar af sjálfum mér” eftir
Matthias Jochumsson Gils
Guðmundsson les úr sjálfs-
ævisöguhansogbréfum (8).
22.45 Djassþátturi umsjá Jóns
Múla Arnasonar.
23.30 Fréttir. Einvigi Horts og
Spasskýs:Jón Þ. Þór lýsir
lokum 8. skákar. Dagskrár-
lok kl. 23.45.
20.25 Auglýsingar og dagskrá.
20.30 Skákeinvigið
20.45 Eldvarnir i fiskiskipum.
I þessari mynd er gerð grein
fyrir eldhættu i fiskiskipum
og hvernig brugðist skuli við
ef eldur kviknar. Sýndar eru
ýmsar aðferðir til að
slökkva eld i skipum. Þýð-
andi og þulur Ellert Sigur-
björnsson.
21.15 Ævintýri Wimsey
lávaröar. Nýr, breskur
sakamálamyndaflokkur i
sex þáttum, byggður á sögu
eftir Dorothy L. Sayers.
Aðalhlutverk Ian
Carmichael og Glyn Hous-
ton. 1. þáttur. Peter Wimsey
lávarður og Bunter einka-
þjónn hans eru i orlofi i
Skotlandi, og þegar fyrsta
dagir.n f:-.na þeir rrlánnslik.
Þýðandi Óskar Ingimars-
son.
22.05 Gitartónlist. Paco Pena
og John Williams leika eink-
um falmenco-tónlist.
Þýðandi Jón Skaptason.
22.30 Dagskrárlok.