Þjóðviljinn - 16.04.1977, Qupperneq 1

UOBVIUINN
,
J ámblendiv erksmiðj an:
Vafasamt fyrirtæki
Grein eftir Ásmund Ásmundsson, verkf ræðing og Elí-
as Davíðsson, kerf isf ræðing um járnblendiverk-
smiðjur. Sjá síðu 14.
Laugardagur 16. april 1977 42. árg. — 85. tbl.
KJARA-
SAMNINGARNIR
Þrjár
undir-
nefndir
skipaðar
Samningafundur í kjara-
deilunni hófst i Hótel Loft-
leiðum klukkan 4 síðdegis í
gær. Fundurinn stóð fram
til klukkan átta.
Ákveðið var að skipa 3 undir-
nefndir til að fjalla um þær sér-
kröfur, sem samþykkt var á bak-
nefndarfundi verkalýðsfélaganna
s.l. miðvikudag að samninga-
nefnd Alþýðusambandsins tæki
upp og gerði að sinum.
1 hverri þessara þriggja nefnda
' eru 4—6 menn frá verkalýðs-
hreyfingunni og jafn margir frá
atvinnurekendum.
Fyrsta nefndin fjallar um
vinnuverndarmál, og er Guðjón
Jónsson fyrir henni af hálfu
verkalýðshrefingarinnar. Onnur
nefndin fjallar um mál er varða
slysa- og veikindatryggingar, og
er Benedikt Daviðsson fyrir henni
af hálfu verkalýðshreyfingarinn-
ar. Þriðja nefndin fjallar um
hugsanlega skiptingu orlofs
(vetrarorlof), um störf og réttindi
trúnaðarmanna og um kröfuna
um niðurfellingu eftirvinnu á
föstudögum. Fyrir þessari þriðju
nefnd er af hálfu verkalýðshreyí-
ingarinnar Kolbeinn
Friðbjarnarson.

Einar Agústsson
Áskil mér
rétt til aö
skipta um
skoðun
Utanrikisráðherra sagði á
fundi á alþingi i gær að hann
teldi að segja bæri upp
samningum við þær þjóð-
ir, sem hafa heimildir til
veiða innan landhelginnar,
einnig færeyinga, og aö
samningar þessir ættu helst
að falla allir úr gildi á sama
tima.
En, sagði ráöherrann, ég
áskil mér rétt til þess að
skipta um skoðun.
Sjá frásögn af umræöum á
6. siðu blaösins.
Nokkrir samningamanna verkalýðsfélaganna á Hétel Loftleiðum I gær.
55
„Djarft
fyrirtæki í
háborg
gróöans
,,Það má e.t.v. kallast djarft
fyrirtæki af fámennum félögum
úr hinum dreifðu byggðum
landsins, að efna til slikrar
kynningar hér, I háborg gróðans
og peningavaldsins. Viö vonum
þó, að með þvi takist okkur að
vekja ofurlitla athygli á við-
fangsefnum okkar og þá er til-
ganginum náö.”
Svo mælti Lára Oddsdóttir frá
tsafiröi við opnun kynningar-
viku náttúruverndarmanna i
Norræna húsinu I gær.
Sjá 5. síðu
STRAUMSVIK:
Samstarfsnefnd stofnuð
um mengunarvarnir
1 gær boðaði heilbrigðiseftirlit
rikisins tii blaðamannafundar
mcð Jörgen Jahr sem er yfir-
verkfræðingur við atvinnuhcil-
brigðismáiastofnunina i Osló
(Yrkeshygienisk institut). Hann
er hér til ráðgjafar um mengun-
arvarnir i vcrksmiðjum og ekki
sist i Straumsvik. Þá kom fram
að i fyrradag var haldinn sam-
eiginlegur fundur heilbrigðisyfir-
valda, fulltrúa tslenska álversins
og starfsmanna þess, og þar var
ákveðið að tekið yrði upp náið
samstarf þessara aðila um fram-
kvæmd eftirlits mcð mengun á
vinnustöðum álversins og hcil-
brigði starfsfólks.
Jahr yfirverkfræðingur hefur
um langt árabil haft umsjón með
framkvæmd mengunarmælinga
og mat á hollustuháttum i norsk-
um álverum. A sl. ári hafði hann
ennfremur yfirumsjón með stofn-
setningu sérstakrar skrifstofu
sem álframleiðendur og verka-
lýðsfélög i Noregi hafa sett á
laggirnar sameiginlega á sviði
heilbrigðis- og öryggismála. Nú
mun tSAL hafa verið boðin þátt-
taka i þessu norræna samstarfi.
Jahr yfirverkfræðingur hefur
skoðað álverið i Straumsvik og
var hann spurður að þvi hvernig
honum hefði fundist að koma
þangað miðað við að koma i norsk
álver. Hann sagði að miðað við að
kerin hér eru opin hafi sér komið
á óvart hversu litil mengun væri
af álverinu, en tók það jafnframt
fram að það væri ekki að marka
vegna þess að veðráttan ætti mik-
inn þátt i mengun hverju sinni og
þegar hann kom hafi verið hag-
stætt veður. Þá væru mælingar
hið eina marktæka i þvi sam-
bandi.
Hann var ennfremur spurður
um hvort meiri hætta væri á
krabbameini i áliðnaði en öðrum
Jörgen Jahr
Hrafn
Friðriksson
iðnaði. og sagði hann að likur
bentu til þess, en þó væru rann-
sóknir ekki komnar það langt á
veg að hægt væri að fullyrða um
það.
Verkfræðingurinn minntist lika
á að uppskipun á súráli gæti haft
alvarlegar afleiðingar i för sér
vegna rykmengunar og væri
nauðsynlegt að hafa yfir-
þrýstingsgrimur við það starf.
Við álverið i Straumsvik er súráli
skipað upp tiltölulega fáum sinn-
um á ári og stæði uppskipunin i
stuttan tima i einu svo að ekki er
eins mikil hætta. Nú mun vera i
pöntun við álverið i Straumsvik
yfirþrýstingsútbúnaður að sögn
Hrafns Friðrikssonar forstöðu-
manns Heilbrigðiseftirlitsins og
• Eyjólfs Sæmundssonar efnaverk-
fræðings sem sátu blaðamanna-
fundinn ásamt Jahr yfirverk-
fræðingi.
—GFr
kTrBI fflftf
Verksmiðjan ekki stöðvuö
þó hreinsitækin bili
1 nefndaráliti sinu um járn-
blendiverksmiðjuna i Hvalfirði
fjallar Sigurður Magnússon ma.
um mengunarmál verksmiðjunn-
ar, cn þar segir:
Er nefndarálit þetta er samið
hefur ekki gefist timi til að kanna
nægilega vel einstök ákvæði
starfsleyfis með tilliti til umsagn-
ar Heilbrigðiseftirlits rikisins en
augljóst er þó að þau ákvæði sem
kveða á um rekstur hennar i
bilanatilfellum, eru allt önnur og
marklausari en gert var ráð fyrir
af hálfu Heilbrigðiseftirlits rikis-
ins og önnur en Náttúruverndar-
ráð hafði krafist.
t starfsleyfinu er i raun veitt
heimild til rekstrar verk-
smiðjunnar I slikum tilvikum,
meðan unnið sé að viðgerð i stað
þess að kveðið er mjög skýrt á um
stöðvun rekstrar I slíkum bilana-
tilfellum i tillögum Heilbrigðis-
eftirlits rikisins og Náttúru-
verndarráðs.
Jafnframt er i starfsleyfinu
drcgið mjög úr valdi Hcilbrigðis-
cftirlits rikisins til að ákveða
áætlanir fyrirtækisins um viðhald
og rekstur hreinsibúnaðar og að-
gerðir I bilanatilfellum, en I um-
sögn Hcilbrigðiseftirlits rikisins
var gert ráö fyrir þvi, að slik
áætlun væri háð samþykki þess,
áður cn fyrirtækiö hæfi starfsemi
sina, en nú I starfsleyfinu er ein-
ungis gcrt ráð fyrir að Heil-
brigðiseftirlit rikisins fái áætlun
af þessu tagi til kynningar.
Má þvi ljóst vera, að enn einu
sinni er það ætlun stjórnvalda að
sniðganga tillögur islenskra heil-
brigðisaðila i veigamiklum at-
riðum um fyrirkomulag mengun-
arvarna við stóriðju, þrátt fyrir
fengna reynslu svo sem I
Straumsvik og við Kisiliðjuna við
Mývatn.
Ég legg áherslu á, að nú er i
fyrsta skipti verið að veita starfs-
leyfi til stóriðju þar sem kostur er
á þvi að fjalla um ákvæði
Náttúruverndarráðs og kröfur
heilbrigðisaðila áður en ákvörðun
er tekin um byggingarfram-
kvæmdir, og þvi ljóst að starfs-
Sigurður Magnússon
leyfi þetta mun i framtiðinni
verða notað sem fordæmi um
gerð slikra starfsleyfa. Vegna
þessa er brýnna en ella að vel sé
frá öllum hnútum gengið.