Þjóðviljinn - 14.08.1977, Qupperneq 6

6 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Sunnudagur 14. ágúst 1977
LÚÐVÍK JÓSEPSSON:
Hvert stefnir?
Rlkisstjórn Geirs Hallgrims-
sonar og ólafs Jóhannessonar
hefir verið við völd i 3 ár. Form-
lega tók hún við i ágúst 1974,
eftir að ólafur hafði myndaö
stjórnina og samið um öll helstu
stefnumál hennar.
Ljóst er að stjórnin ætlar að
hanga út kjörtimabilið og kemur
þar hvort tveggja til, að Fram-
sóknarflokkurinn vill ekki kosn-
ingar strax og forsætisráðherr-
ann vill hanga i lengstu lög i von
um að þannig takist honum helst
að framlengja lif stjórnarinnar að
loknum næstu kosningum.
Alþingiskosningar verða því að
öllum likindum ekki fyrr en i júni
mánuði á næsta ári.
Ekki er óeðlilegt, að eftir
þriggja ára valdatima stjórnar-
innar sé gerð nokkur úttekt á
störfum hennar. Hér skal vikið að
fjórum málaflokkum og nokkrar
staðreyndir dregnar fram um
störf stjórnarinnar og stefnu
hennar varðandi fá mál.
Þeir málaflokkar, sem fyrir
verða teknir eru þessir: Verð-
bólgan, landhelgismál, stefnan i
atvinnumálum og launa- og
kjaramál.
Hér er um málaflokka að gera,
sem ber einna hæst i stjómmála-
umræðum um þessar mundir.
Störf rikisstjórnarinnar á sviði
þessara mála ættu þvi aö segja
allmikið um stefnu hennar og um
getu til að fást við mikilvæg mál-
efni.
Verðbólgan
Það fer ekki á milli mála, að
verðbólgan hefiraldrei vaxið með
slikum risaskrefum og i tið nú-
verandi rikisstjórnar.
A 3 árum hefir framfærsluvisi-
talan hækkað um 180%.
Um það þarf heldur ekki að
deila aðá valdatima rikisstjórnar
þeirra Geirs og ólafs er orsak-
annna að mikilli verðbólgu ekki
að leita í hækkun verðlags erlend
isog ekki að leita i kauphækkun-
um innanlands.
Miklar erlendar verðlagshækk-
anir voru á árinu 1973 eða sem
nam 14% á föstu gengi.og á árinu
1974 sem nam 34%.Hin mikla er-
lenda verðhækkun, sem varð á
árinu 1974 var nær öll gengin yfir,
áður en núverandi ríkisst jórn tók
við völdum.
A árinu 1975 hækkaði verð á
innfluttum vörum aðeins um 6%
og sömuleiðis um 6% árið 1976 og
verðlagsþróunin erlendis hefir
verið svipuð það sem af er árinu
1977.
En hvað er það þá, sem valdið
hefir hinni gifurlegu verðlags-
hækkun i tið núverandi stjórnar?
JU, það liggur ljóst fyrir og um
það ætti ekki að þurfa að deila.
Ástæðurnar eru þessar:
1. Rikisstjórnin hefir tvivegis á-
kveðið formlega gengisfellingu og
auk þess fellt gengið með gengis-
sigi. Þannig hefir erlendur gjald-
eyrir hækkað um 100% á liðnum 3
árum.
2. Rikisstjórnin hefur stór-
hækkað verðlag með nyjum
sköttum. Hún hefir hækkað sölu-
skatt, hún hefir tekið i rikissjóð
Viðlagasjóðsgjald, sem átti að
fella niður, hún hefir tekið i rikis-
sjóö meirihluta oliugjaldsins, hún
hefirlagtá sérstakt sjúkragjald á
18% timabundið vörugjaid.
Á þennan hátt hefir hún aukið
álögur, sem neraur 12-13 mil-
jörðum á ári.
Auk þess hefir hún hirt i rikis-
sjóðmarga miljarða á þvi'að inn-
heimta 20% söluskatt af erlendu
verðhækkuninni á bensíni og oliu.
3. Rikisstjórnin hefir sjálf
heimilað opinberum stofnunum
ingsgjöld Rikisskips og verð á
sementi frá Sementsverksmiðju
rikisins hafi hækkað helmingi
meir en meðaltalsverðhækkunum
nemur.
4. Rikisstjórnin hefir samþykkt
vaxtahækkunarstefnu Seðlabank-
ans, sem leitt hefir til þess að
meðalvextir atvinnu veganna
voru taldir 20% um sfðustu ára-
mót. Hliðstæðir vextir i nálægum
löndum eru 8-9%. Og nú eiga
vextir af vaxtaaukalánum að
verða 27% og refsivextir 36% á
ári.
öllum þessum vaxtahækkunum
hefir verið velt út í verðlagið.
Aðal-orsök hinnar miklu verð-
bólgu hérá landi er þvi að finna I
stjörnarstefnunni sjálfri.
Landhelgismálið
Fátt er eins átakanlega aumk-
unarvert og málflutningur rikis-
stjórnarinnar og stuðningsblaða
hennar i landhelgismálinu. 1 þeim
málflutningi er þvi haldið fram,
að rikisstjórnin hafi unnið sigur i
landhelgisrrrálinu og fært þjóðinni
200milna landhelgí með samning-
unum I Osló i júni 1976.
Staðreyndirnar um stefnu nú-
verandi rikisstjórnar i landhelg-
ismálinu er þessar:
1. Strax eftir að stjórnin tók við
völdum, gerði hún samkomulag
um að heimila Vestur-Þjóðverj-
um veiðar upp að 20 milum.
Þetta samkomulag náði aldrei
fram að ganga vegna mótmæla
almennings.
2. Stjórnin notaði siðan næsta
tækifæri og samdi við Vest-
ur-Þjóðverja um veiðiheimildir
tiltveggjaára,eða til 1. des. 1977.
Sá samningur var svikinn i
gegnum Alþingi með loforðum
um að aldrei skyldi samið við
Breta.
3. Rikisstjórnin bauð Bretum
samt veiðiréttarsamning til
tveggja ára,60 þúsund tonná ári.
EfBretarhefðu íekið tilboðinu,
væru þeir hér enn við veiðar.
Rikisstjórnin vai hins vegar
knúin til að draga tilboðið til
baka.
4. Enn makkar rikisstjónin við
Efnahagsbandalagið um veiði-
heimildir og neitar að segja upp
samningunum við Belga, Norð-
menn og Færeyinga.
Enn eru þvi 50-60 erlend skip að
veiðum hér við land.á sama tl'ma
og t.d. Bretar stöðva allar sild-
veiðar i Norðursjó i krafti réttar
sins til 200 milna.
5. Rikisstjórnin notfærði sér
lagasetningu vinstri stjórnarinn-
ar um útfærslu i 200 milur, en út-
færsla hennarvar þannig, að hún
lýsti þvi jafnframt yfir að sjálf-
sagt væri að veita útlendingum
heimildir til veiða á milli 50 og 200
milna.
Staðreyndir i landhelgismálinu
eru þær, að vinstri stjórnin ruddi
brautina og stækkaði landhelgina
i 50 milur, þrátt fyrir ákvæðin i
landhelgissamningunum frá 1961,
sem bönnuðu útfærslu út fyrir 12
milur, nema meðsamþykki Breta
og V-Þjóðverja.
Innan 50 mflnanna veiðast 97%
alls botnfisksaflans við ísland
Stefnan í
atvinnumálum
Varðandi þróun islenskra at-
vinnuvega getur rikisstjórnin
hælt sér af eftirfarandi:
Fjármunamyndun atvinnuvega
landsmanna hefir minnkað að
magni þennnig:
1975 ... 21%
1976 ... 17%
1977 spá 14%
Þannig hefir samdrátturinn
orðið hjá atvinnuvegum lands-
manna sjálfra.
Hins vegar hefir rikistjómin
samþykkt:
aðheimila Alverinu að stækka
sem nemur 10-12 þúsund tonnum
af áli á ári og sölu á raforku, sem
nemur 20MW á ári.
að ráðast í byggingu járn-
blendiverksmiðju á Grundar-
tanga, sem áætlað er að kosti 18.4
miljarða króna og ráðstafa til
þeirrar verksmiðju 68-70 MW af
raforku Sigöldu, eða nærri helm-
ing eirrar orku, sem sú 15-16 mil-
jarða virkjun framleiðir.
Rikisstjórnin stendur I samn-
ingaviðræðum um stækkun Al-
versins i Straumsvik sem nemur
80 MW orkuþörf, og um stóriðju i
félagi við Norsk Hydro.
Stefna rikisstjórnarinnar I at-
vinnumálum einkennist þvi af
samdrætti í íslenskum atvinnu-
vegum en stórbrotnum fyrirætl-
unum um erlenda stóriðju.
Launa- og
kjaramálin
Stefna rikisstjórnarinnar i
launa- og kjaramálum vinnandi
fólks hefir verið ljós.
Hún hóf störf sín á þvi að skera
niður kaupmátt launa um 25-30%.
Sá niðurskurður náði til verka-
manna, sjómanna, bænda og yfir-
leitt alls launafólks.
Hin mikla kjaraskerðing var á
sinum tima réttlætt með þvi að is-
lenskar útflutningsvörur hefðu
lækkað i verði erlendis. Mest var
talað um lækkun á þorskblokk úr
83 centum pundið i 59 cent.
Nú er þorskblokkin komin I 105
cent pundið, og þó er ekki búið að
bæta að fullu fyrir kjaraskerðing-
una. Verð á útflutningsvörum
hefir aldrei verið eins hagstætt og
nú,en þó barmar rikisstjórnin sér
og hótar stórfelldum verðlags-
hækkunum vegna nýju kjara-
samninganna.
Stefna rikisstjórnarinnar i
launamálum hefir komið fram i
skertum kjörum aldraðra og ör-
yrkja, i skertum kjörum hinna
lægst launuðu og stórlega skert-
um kjörum bænda.
Laun á Islandi hafa um skeið
numið aðeins helmingi þess sem
algengast er f nálægum löndum.
Núverandi rikisstjórn gerði Is-
land að láglaunalandi.
Lágu launin og ódýra raforkan
áttu að leggja grundvöll að er-
lendu stóriðjunni, sem rikis-
stjórrfrn vann að, að koma sér
upp.
Þessi stutta úttekt á stefnu og
störfum rikisstjórnarinnar ætti
að verða öllu launafólki og öllum
þeim, sem styðja vilja islenska
atvinnustefnu og eru andvigir er-
lendri stóriðju, — nægileg að-
vörun við þeirri hættu, sem stafar