Þjóðviljinn - 09.12.1977, Side 11

Föstudagur 9. desember 1977 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11
A dagheimilum sem borgin rckur eru nú um 700 börn. 70 börn
cru á dagheimiii Félagsstofnunar stúdenta og 234 börn á dagheim-
ilum spitalanna. 83 börn eru á dagheimilum sem aftrir aöilar rek«.
i leikskólum sem borgin rekur eru nú 1662 börn.en hjá öörum
aöiium eru um 170 börn.
Þar íyrir utan eru milii 7- og 800 börn i einkagæslu hjá dag-
mömmum.
i Reykjavik cru nú um 10.000 börn á aldrinum 0-6 ára, og lætur
þvi nærri aö dagvistunarrými i borginni nái til rúmlcga 30%
þcirra. Þ.B.
Hvert pláss á dagheimili kostar um 2 miljónir króna I byggingu,
en rekstur þess kostar um 60 þúsund á mánuöi.Af þvi greiöa for-
eldrar 20.000,en Reykjavikurborg 40.000. A árinu 1978 munu þessar
niðurgreiöslur borgarinnar nema um hálfum miijaröi króna.
M.ö.A.
i könnun sem gerö var áriö 1975 var staöfest aö 57% giftra
kvenna á aldrinum 25-55 ára eru virkar I atvinnulifinu i Reykjavik.
4% þessara kvenna höföu börn sin á dagheimiium borgarinnar. !
26% tilfelia voru börnin ein heima meö eldri systkinum, 15% höföu
börnin hjá dagmömmum, I 26% tilfeiia gætti amman barnanna.
Þetta er gjörsamlega óviöunandi og nákvæmiega sama ástand og
var fyrir 20 árum. A.B.S.
Það er skoðun min aö þaö sé óæskilegt aö konur sem eiga ung
börn vinni úti ailan daginn. Ég segi konur, þvi ég tel eðlilegra aö
konan annist börnin en faöirinn, þar sem meiri tengsl eru milli
móður og barns. Þaö getur veriö óskaöiegt fyrir barniö og hoiit
fyrir móöurina aö hún komist til vinnu hluta úr degi. Kr.B.
Eitt af foreldradagheimilunum, sem borgin styrkir, er barnaheimiliö ós, sem nýflutt er að Bergstaöa-
stræti 26B. Þar eru 20 krakkar og daggjöldin eru 25.000 krónur á mánuði.
Krakkarnir sem við sjáum á myndinni heita (frá vinstri) Gestur, Stefán, Jóhann, Anna Sóley, Valtýr,
Siggi, Auður og Róbert. Ljósm. — eik.
Dagyistunarmál til umræðu
í borgarstjórn
A fundi borgarstjórnar Reykja-
vlkur Iögöu fulltrúar Alþýöu-
bandalagsins fram svo.'hljóöandi
tillögu:
Borgarstjórn samþykkir aö
taka i notkun árlega til jafnaöar á
næstu 8 árum 240 dagvistarrými
fyrirbörn. Viö lok þessa timabiis,
i árslok 1985, skulu þannig hafa
bæs.t 1920 dagvistarrými viö þau,
sem nú eru fyrir. Þessi áætlun
miöaraöþvi, aö minnst 2/3 hlutar
reykviskra barna á forskólaaldri
njóti dagvistar og er þá gert ráö
fyrir, aö aörir aöilar (svo sem
sjúkrahús) haldi áfram byggingu
dagvistarheimila llkt og veriö
hefur.
Borgarstjórn felur félagsmála-
ráði að gera nánari tillögur um
framkvæmd þessarar áætlunar. I
tillögum f élagsmálaráös skal tek-
in afstaða til eftirfarandi atriða:
a. Hve mörg rými skuli ætla fyrir
börn á aldrinum 0 — 5 ára.
b. Hve mörg rými skuli ætla fyrir
6 ára börn og eldri.
c. Hvaða hlutfall skuli rikja milli
rýma fyrir heilsdagsvist og
rýma fyrir vist hluta úr degi.
d. Hversu háa upphæð þurfi að
ákveða á fjárhagsáætlun 1978
til þess að ofangreind áætlun
standist fyrir það ár.
Þorbjörn Broddason mælti fyr-
ir tillögunni og ræddi hann i upp-
hafi um tilgang dagheimila og
skiptár skoðanir manna á þeim.
Hann sagði að stefna Alþýðu-
bandalagsins I dagvistunarmál-
um væri sú að hvert barn á for-
skólaaldri ætti að eiga þess kost
að dveljast á dagheimili hálfan
eða allan daginn; það væru sjálf-
sögð mannréttindi barnanna, og
einnig að kostnaður við dagvistun
væri ekki meiri en svo, að allir
réðu við hann.
Þörfin fyrir dagheimili er þó
ekki aðeins bundin sjálfsögðum
réttibarnsins til að njóta kennslu
og umönnunar á vel búnu dag-
heimili, sagði Þorbjörn, heldur
kemur fleira til.
1 Islenska bændasamfélaginu
var fjölskyldan, heimilið og
framleiðslan ein heild. Þá voru
heitin húsmóöir og húsbóndi
raunveruleg starfsheiti og börn
og gamalmenni höfðu þar
ákveðnu hlutverki að gegna.
I kapitalisku iðnaðarsamféi-
agi, eins og við búum nú við, sagði
Þorbjörn, hefur fjölskyldan sem
slik verið svipt framleiðsluhlut-
verki slnu og öll framleiðslan fer
fram utan heimilisins.
Þorri reykv. kvenna
Við teljum það frumskilyrði aö
hver einstaklingur hafi rétt til
þess aö vinna, sagði Þorbjörn, en
það verður að viðurkennast að
þorri reykviskra kvenna hefur
skert réttindi að þessu leyti. Þær
verða að fórna öðru hvoru, vinn-
unni eða fjölskyldunni.
Margar sinna þó hvoru tvegg ja,
enda er erfitt að gera annað eins
og efnahag heimilanna er háttað,
og hreinlega nauðsynlegt á flest-
um heimilum að báðir aðilar
vinni úti allan daginn. Þetta
ástand bitnar illilega á börnun-
um og spillir fyrir fjölskyldunni
sem slikri.
Þeir sem hvað mest hafa talað
gegn dágheimilum, sagði
Þorbjörn, hafa sagst vilja slá
vörð um heimilið og fjölskylduna.
Þessum málflutningi mótmæli
ég, þvi i raun eru engar stofnanir
betur til þess fallnar að bæta
heimilislif og stuðla að fjöl-
skylduheill en dagheimilin.
Einnig hefur verið talað um að
það væri dýrt að byggja og reka
dagheimili,en þá vill gleymast að
þeir peningar skila sér aftur 1
auknum þjóðartekjum.
í Reykjavik lætur nærri að börn
á aldrinum 0-6 ára séu 10.000 tals-
ins. Það er vissulega hógvær til-
laga að á 8 árum fái aðeins 2/3
hlutarallra barna á forskólaaldri
vist á dagheimili, sagði Þorbjörn.
Þetta þýðir þó i raun stórátak fyr-
irborgina, þvi eflitið erá ástand-
ið eins og það er i dag, þá eiga
aðeins um 30% barna kost á vist-
un á dagheimili hluta Ur degi eöa
allan daginn.
Ef reiknað er með að 1400 börn
séu i hverjum árgangi, miðar
þessi tillaga að þvi að borgin
byggi á 8 árum 1260 rými fyrir
fulla vist, og aðrir aðilar byggi
271 ry mi. Borgin myndi á þessum
tima byggja 1278 rými fyrir hálfa
vist og aðrir aðilar 830 rými.
Þessi tillaga miðar þvi að þvi
að borgin taki árlega I notkun 240
rými á þessum 8 árum og að haf-
istverði handa strax á næsta ári.
Börnin fá skerta...
Að lokum sagði Þorbjörn að þó
nokkur breyting hefði orðið á til
hins betra á siðast liðnum 10 ár-
um, enástandið værihvergi nærri
nógu gott. Það alvarlegasta i
þessu sambandi er aðþorri þeirra
barna sem á kost á dagheimilis-
vist er úr svokölluðum forgangs-
flokkum og þessi börn fá ranga
mynd af raunveruleikanum með
þvi að þeim er hópað svona sam-
an, sagði Þorbjörn.
Með verulegri aukningu á dag-
vistarrými má rjúfa þennan vita-
hring sem forgangsflokkarnir
hafa skapað, sagði Þorbjörn, þvi
með þessu móti er aðeins verið að
gera börnunum bjarnargreiða.
Markús örn Antonsson tók
næstur til máls.Hannsagðist I upp
hafi vilja koma i veg fyrir þann
misskilning að hér rikti einhver
skoðanamunur milli meirihluta
og minnihluta borgarstjórnar.
Við viðurkennum að þaðer réttur
barna að fá að dveljast á dagvist-
unarstofnunum, sagði Markús, en
fræðimenn skiptast i tvo hópa i
afstöðu sinni til dagheimila.
Reykjavlkurborg hefur lagt
áherslu á að gera dagvistunar-
stofnanir eins vel úr garði og
kostur er, og einnig hefur verið
unnið að þvi að skapa skilyrði til
að mennta starfsfólk og búa
heimilin tækjum og leikföngum.
Við höfum lagt kapp á að gera
þessar stofnanir aðlaðandi, sagði
Markús, vitandi að slik stefna
myndi auka eftirspurnina.
A þessu ári hafa verið tekin i
notkun 230 dagvistarrými i Hóla-
og Seljahverfi i Breiðholti, og á
næsta ári er áætlað að taka l
notkun 102 rými i Vesturbæ og
Hólahverfi. Einnig er áætlað að
byggja skóladagheimili i Fella-
hverfi.
1 þessum efnum hefur mikið
breyst á undanförnum 10 árum,
sagði Markús, en vissulega hefur
ekki öllum þeim árangri verið
náð, sem óskað var.
Nú eru um 3300 rými fyrir börn
á leikskólum og dagheimilum
sem borgin og aðrir aðilar reka.
Að auki eru yfir 700 börn i vistun
hjá dagmömmum, sem starfa
undir eftirliti og umsjá Félags-
málastofnunar.
Af þessum 700 bÖrnum eru
aðeins 100 börn einstæðra
foreldra sem borgin greiði gjaldið
niður fyrir.
1 mörgum tilvikum eru þau
börn sem eru á biðlistum Sumar-
gjafar úr þessum 700 barna hópi,
sagði Markús, og þvi er ekki að
marka þann f jölda sem á þeim er.
Mörg eru þegar i vist hjá dag-
Framhald á 2 . siðu
GEíSiB
Höfum opnað nýja
og endurbætta
verslun
á sama stað
og áður
Gífurlegt úrval af
nýjum vörum
BÆTT AÐSTAÐA
BETRI ÞJÓNUSTA!
Litiö við og reynið viðskiptin
GEISIB
AÐALSTRÆTI 2
H