Þjóðviljinn - 11.03.1978, Side 13

Laugardagur 11. mars 1978 ÞJÓDVILJINN — SIÐA 13
mestu. Þetta haföi vegageröin
látið viögangast frá haustinu
áöur, f 10 mánuði; hafði þó farið
þarna um meö öll tól sin og tæki
og haft aðsetur um tima i
Kaldalóni. Þvi má svo bæta við
að auðvitað er fyrrgreind slysa-
gildra enn á sinum stað sem tal-
andi táknum vanhæfni og slóða-
skap þeirra þjóna 'almennings
sem þarna eiga að ráða bót á.
Sameinumst um
Steingrímsfjarðar-
heiði
Þegar skrifað er um vegamál
og samgöngur hér, er vert að
minnast á það ófremdarástand
að ibúar hér við Djúp, meira en
helmingur Vestfiröinga eiga
þess engan kost að komast héð-
an eða hingað landveg meiri-
hluta ársins og verða þann tima
að treysta á stopult flug og bág-
bornar strandferðir. Þrösk-
uldurinn er einn fjallvegur suð-
ur eða austur af Djúpi, eftir
þvi hvort Þorskafjarðar- eða
Steingrimsfjarðarheiði verður
veguð á svipaðan máta og t.d.
Holtavörðuheiði, en við það
mundi sá timi lengjast stórlega
sem Djúpbyggðirnar og einnig
Dýrfirðingar, önfirðingar og
Súgfirðingar ættu greiða leið að
aðalakvegakerfi landsins.
Fjórðungsþing Vestfirðinga á
Hólmavík 1975 ályktaöi eindreg-
ið um veg yfir Steingrims-
fjarðarheiði. A fjórðungsþingi
Vestfirðinga i Reykjanesi
haustið 1976 voru samgöngu-
málin aðalviðfangsefnið. Þar
var ályktað að „Vestfiröir skipt-
ast i 4 meginsamgöngusvæði
þ.e. Reykhóla-, Patreksfjarð-
ar-, ísafjarðar-, og Stranda-
svæði’’, og „Ahersla verði lögð á
nánari samtengingu Stranda-
sýslu við akvegakerfi Vest-
fjarða með vegi yfir Stein-
grimsfjarðarheiði.” Þingiö
samþykkti siðan að eftirfarandi
framkvæmdaröð væri i aðalat-
riðum fylgt i vegamálum Vest-
firðinga:
1. Að fullnægjandi akvega-
sambandi verði komið á innan
samgöngusvæðanna.
2. Tenging hvers samgöngu-
svæðis við aðalakvegakerfi
landsins og huga sérstaklega að
þvi þar sem hagsmunir tveggja
svæða geti farið saman.
(samanber 3. lið).
3. Tenging samgöngusvæð-
anna innbyrðis.
Við afgreiðslu samgöngu-
málaályktunarinnar fluttu 5
fulltrúar með Guömund H.
Ingólfsson stjórnarmann Fjórð-
ungssambandsins i farar-
broddi, tillögu þess efnis að
„Afram verði haldið með teng-
ingu Djúpvegar við aðalakvega-
kerfi landsins með vegi um
Þorskafjarðarheiði” og „að
þessi framkvæmd veröi fjár-
mögnuð með happdrættisfé eða
sérstakri lántöku svo sem verið
hefur um Djúpveg.”
Þessa tillögu mátti ekki einu
sinni ræða. og var hún aflifuð
snarlega með dagskrártillögu
frá Ölafi á Suðureyri og Ölafi i
Bolungarvik, formanni og vara-
formanni fjórðungssambands-
ins, sem meirihluti þingfulltrúa
studdi.
Til hvers höfum
við þingmenn?
Þeir flokkadrættir sem verið
hafa á Vestfjörðum um fram-
hald Djúpvegar hafa valdið þvi
að hvorkigengur né rekur með
ákvarðanatöku um vegarstæði
svo sem best sannaðist á Alþingi
fyrir jólin, er Halldór E. bar
fyrir sig að „snjóleysi á heiðun-
um undanfarna vetur hefði
hindrað rannsóknir vegagerð-
arinnar.”— Þingmannahjörðin
okkar þorir ekki að hreyfa sig
af ótta við að styggja kjósendur
iákveðnum byggðarlögum,enda
þyrftu þing-„skörungum ” okkar
sjálfsagt að fjölga um helming,
svo eitthvað sæist miða i fram-
faramálum kjördæmisins.
Þó sitja þeir i ráðherrastóli,
fjárveitinganefnd tveir, ritara-
sæti annars stærsta flokksins,
gegna formennsku i orkuráði og
þingflokksformennsku, svo
dæmi séu tekin, og þvi finnst
kjósendum að einhvers mætti
vera af þeim að vænta.
tJr Kaldalóni
Værinúekki ráð að þeir tækju
á sig kosningarögg og samein-
uðust um veg á Steingrims-
fjarðarheiði, fyrst fjórðungs-
þing hefur gefið grænt ljós þar
um ásamt sýslunefnd Stranda-
sýslu?
Með þvi einu móti geta
Strandamenn á viðunandi hátt
fengið vegasamband við aðal-
þéttbýlis- og stjórnsýslumið-
stöðvar kjördæmisins; þannig
fengist raunverulegur hring-
vegur um Vestfirði, Þorska-
fjarðarheiði yrði veguð á svipuð
um slóðum og núverandi vegar
nefna er, uns sveigt væri aust-
ur til Staðardals við Steingrims-
fjörð, sumarleiðin lægi eftir sem
áður suður i Þorskafjörð jöfn-
um höndum, og þangaö kæmi
upphækkaður vegur meö tið og
tima.
Að vetrinum er ekki teljandi
munur á hvort farið er
suður-vestur, um Strandir eða
frá Þorskafjarðarbotni um Hey-
dal. Hitt skiptir verulegumáli að
valin sé sem styst og lægst leiö
suður eða austur a£ og þar hefur
Steingrimsfjarðarheiði ótvi-
ræöa yfirburöi, 8-10 km milli
brúna, en Þorskafjarðarheiði
liðlega 20 km. Með ofangreind
atriði i huga virðist ráðlegra
fyrir okkur Þorskafjarðarheið-
armennað leggjast heldur á eitt
með Strandamönnum um
Steingrimsjarðarheiði, en láta
áframhaldandi togstreitu tefja’
fyrir málinu lengi enn.
Tvísýnar kosningar
Kosningavor fer i hönd og
menn byrjaðir að spá i spilin um
framboð og kosningahorfur.
Allar likur benda til að orustan
verði hvað hörðust og tvisýnust
hér á Vestfjörðum, þvi sú
merkilega staða er að 2 þingsæti
eru hér á lausum kili og geta
lent hjá hver jum 5 listanna sem
er. Fullvist má telja að Fram-
sóknarflokkurinn sé öruggur
með 1 mann og Sjálfstæöis-
flokkurinn með 2, en samkvæmt
siðustu kosningaúrslitum
stendur dæmið þannig:
1. m. Alþýðuflokksins
Sighvatur Björgvinsson 495
atkv.
2. m. Framsóknarflokksins
Gunnl. Finnsson 716 atkv.
3. m. Sjálfstæðisflokksins
SigurlaugBjarnad. 599 atkv.
1. m. Óháðir
Karvel Pálmason 711 atkv.
1. m. Alþýðubandalagsins
Kjartan Ólafsson 578 atkv.
Liðveisla Jóns Baldvins við
Alþýðuflokkinn lyftir undir
krata, en veldur að sama skapi
gengissigi hjá Karvel, sömu-
leiðis sérframboð Samtakanna
ef af verður. Varast skyldu
menn þó að jarðsyngja hann of
snemma. Vestfirðingar eru
þekktir fyrir að fara sinar eigin
leiðir,og mörgum þykir sómi að
Karvel og taka hann framyfir
„samtryggingarkerfi gömlu
flokkanna” einkum yngri kjós-
endurnir. Svo er eftir að sjá
hvað trausta og þekkta áhöfn
nonum tekst að „munstra” á ut-
anflokkaskútuna. Alþýðubanda-
lagsmenn hljóta að vera bjart-
sýnir á kosningu Kjartans og
þau 4 efstu sæti listans sem fyrir
liggja eru vel skipuð, en hvað
með jafnrétti kynjanna? Von-
andi gleymist það ekki við val
hinna sex. Ekki er óliklegt að
margir N-Isf. sem ekki eru þvi
fastari i flokki, verði veikir
fyrir lista ihaldsins með Sigur-
laugufrá Vigur i baráttusætinu
og Engilbert bónda á Tyrðil-
mýri i 5. sæti, en hann ber tvi-
mælalaust höfuð og herðar yfir
aðra forustumenn i félags- og
framfaramálum hér í Inn-Djúp-
inu, og örugglega eiga Sjálf-
stæðisbændur i kjördæminu
ekki álitlegra þingmannsefni
innan sinna raða.
En svo mikinn sem ihaldið
gerir hlut okkar N-Isf. þá snýst
blaðið algerlega við þegar
athugaður er framboðslisti
Framsóknar, þvi á honum er
enginn N-ísf., hvorki úr Bol-
ungarvik né Djúpi, frekar en
þau byggðarlög séu ekki til, en
úr V-tsf. sem er svipað mann-
mörg eru 4 á listanum. Virðist
svo sem flokkurinn skammist
sin fyrir t.d. miðstjórnarmenn
sina og stórbændurna Jón Guð-
jónsson á Laugabóli og Sigmund
Sigmundsson á Látrum sem
báðir eru skærar og vaxandi
stjörnur á félagsmálahimnin-
um hér. Auðvitað heldur Fram-
sókn áfram að tapa. Varla verða
margir launþegar til aö kjósa
þennan flokk,og sjálfgert er að
bændafólk mun kvitta fyrir
ráðsmennskuna i málefnum
stéttarinnar i vor. Hrakfarir
Framsóknarflokksins á Vest-
fjörðum siðan Steingrimur Her-
mannsson tók hér við forust-
unni eru dæmalausar. 1967
sparkaði flokksforustan Sigur-
vini Einarssyni úr efsta sætinu
hér til að rýma fyrir „afreks-
manninum” Steingrimi, — hélt
hún að Sigurvin hefði sáralitið
fylgi. En það fór ekki betur en
svo, að við, vinstrisinnaðir
flokksmenn, risum upp undir
forustu Guðmundar á Brjáns-
læk, brutum flokksforustuna á
bak aftur og Sigurvin var settur
i 1. sætið með þeim árangri að
flokkurinn fékk hæsta hlutfall
atkvæða fyrr og siðar eða 38%.
Eftir tvennar kosningar undir
hægrifána Steingrims er fylgið
komið ofani 28,5% 1974, og i vor
benda allar likur á, að hann
drepi Gunnlaug af sér. Af undir-
búningi sveitarstjórnarkosn-
inganna fréttist litið ennþá. 1
Reykjafjarðarhreppi var kosið
um 2 lista siðast, bænda annars-
vegar og launamanna (rikis-
starísmanna) hinsvegar. Mun
slik fylkingaskipart fátið i
sveitarstjórnarkosningum.
Bændur mörðu meirihluta,
höfðu þrem atkvæðum betur.
Hér i Nauteyrarhreppi var sið-
ast reynt að ná samstöðu um
einn lista.en tókst ekki, og var
kosning óhiutbundin.
Sv.aðilfarir
Upp á siðkastið hafa Djúp-
menn vakið á sér athygli i fjöl-
miðlum fyrir svaðilfarir á sjó og
landi og komist nauðuglega af.
Það er i sjálfu sér i eöli ungra
manna og hraustra að bjóða
náttúruöflunum byrginn og tefla
á tvær hættur, en i báðum þeim
tilvikum sem hér verða gerð að
umræðuefni virðist, að meira
hafi verið um hreint feigðarflan
að ræða en yfirvegað mat
kunnugra manna á aðstæðum. 1
fyrra tilvikinu nóttina 14. nóv-
ember leggja þrir menn af stað
frá Æðey áleiðis til Bolungar-
vikur á opinni gúmbátsskel,
knúinni dyntóttum utanborðs-
mótor. Veður var gott, en spá
slæm. Þeir treysta á að veður
haldist þennan klukkutima sem
ferðin á að taka, en vél bátsins
bilar fljótlega, óveður skellur á
og bátnum hvolfir. Þeir eru vel
klæddir ogsérstök hraustmenni
og tekst aö hanga á kili i rúma 5
tima, uns þeir finnast, þá komn-
ir uppundir land i Alftafirði. Er
vonandi að sem fæstir leggi þaö
i vana sinn að nauðsynjalausu
að ferðast yfir ísaf jarðardjúp á
kili i stórhrið, frosti og
skammdegismyrkri. I siðara
tilvikinu, villu Halldórs Ólafs-
sonar frá Rauðumýri á Þorska-
fjaröar- og Steingrimsheiðum,
er það sama að segja; þar var
meirafarið með kappi en forsjá.
• A þessu hausti hefur hvaö
eftir annað orðið aö leita aö og
bjarga fólki sem lagt hefur á
heiðina, fest bila sina og verið
svo illa búið að það hefur ekki
treyst sér til að ganga niöur. og i
sumum tilvikum hefur enginn
vitað af þessum angurgöpum,
þar sem þeir himdu i bilum sin-
um ósjálfbjarga og aðeins til-
viljunum háðað ekið hefur verið
fram á þá áður en þeir krókn-
uðu. Ber nauðsyn til, áöur en
mannskaðar verða, að koma á
tilkynningarskyldu þeirra er
leggja á og koma af heiðinni
eftir að færð gerist þar tvisýn.
Þorskafjarðaheiði er röskir 20
km. milli brúna, kennileitalitil
og villugjörn, vegur niöurgraf-
inn og stikur óviða. Jafnfallinn
lausasnjór var yfir allt, er Hall-
dór hélt frá bil sinum sunnar-
lega á heiðinni um hádegisbil 27.
desember, áleiðis norður að
Djúpi til að heimsækja foreldra
og systkini. Hörkufrost var og
nepja og snéri hann fljótlega að
bilnum aftur og fór i hlifðar-
samfesting sem gekk einnig ut-
an yfir stigvél og varnaði snjón-
um að komast ofani þau. Þessi
búningsbót mun óefað hafa orð-
ið honum til lifs. En ófærðin
kom i veg fyrir að hann kæmist
norðuraf i björtu og i rökkrinu
skellur á blindhrið. Hann villtist
og gekk alla nóttina,enda of illa
klæddur til að geta haldið kyrru
fyrir. Af tilviljun fann hann
simalínuundir morgunog fylgdi
henni og komst við illan leik of-
an að Stað i Staðardal við Stein-
grimsfjörð um kl. 2 siðdegis
eftir 26 tima gang. Tvimæla-
laust afrek við þessar kringum-
stæður, og kom sér ’betur að
drengur var ekki alinn á horketi
og undanrennu i uppvexti.
Kjaramál
og sláturhús
14. september var haldinn
fjölmennur bændafundur i
Djúpmannabúö, sá fyrsti sem
tók afstöðu til tillagna aðal-
fundar Stéttarsambands bænda
i sumar. Fulltrúar héöan.Engil-
bert i Tyrðilmýri og Sigmundur
á Látrum, höfðu framsögu og
gagnrýndu ályktanir aðal-
fundarins. Samþykkt var i einu
hljóði tillaga þar sem bent var á
að á Vestfjöröum væri hvorki
um ofbeit eða offramleiðslu að
ræða. Hér vanti mjólk og sam-
göngum og landsháttum sé
þannig varið að erfitt sé um
annan búskap en sauðfjárrækt.
Ekki megi draga hér úr fram-
leiðslu eða iþyngja bændum
með fóðurbætisskatt:, innvikt-
unaj-gjaldi eða kvótakerfi svo
sem Stéttarsambandið ráðger-
ir.
15. október var á Isafirði hald-
inn sameiginlegur fulltrúafund-
ur bænda úr Isafjarðarsýslum,
um sláturhúsamál og mögu-
leika á stofnun slátursamlags
fyrir báðar sýslurnar. Var kosn-
in nefnd til undirbúnings þess.
Engu skal á þessu stigi spáð um,
hvort samstaða næst um þessa
hugmynd. Mikill ágreiningur er
um staðsetningu sláturhúss
(húsa) i sýslunum og jafnframt
andstaða við stórhúsastefnu
framleiðsluráðs sem þrýst
hefur á um byggingu stórs
sláturhúss á Isafirði. Hér á hún
varla við vegna landshátta og
samgangna, og stór hús hafa
hvorki skilað betri vöru né verið
hagkvæmari i rekstri. Onfirð-
ingar, Dýrfirðingar og Bolvik-
ingar vilja varla sleppa sinum
sláturhúsum þó á undanþágum
séu, svo mikið hagraeði og
tekjuöflun sem af þeim er fyrir
þessi byggðarlög. Hér i
Inn-Djúpinu er ekkert sláturhús
og að minnsta kosti hér að
norðanverðu mikil óánægja með
þá framtiðarsýn að þurfa aö
flytja áfram fé til förgunar sjó-
veg til ísafjarðar 2—3 tima
ferð i misjöfnum haustveðrum.
Munum við nú orönir einir um
svo fornlegan flutningsmáta á
þúsundum sláturfjár. Þeir sem
komist hafa að. sunnan heiða
hafa þvi slátrað þar. Landleið
frá bændum á Snæfjallaströnd
til ísafjarðar er svipuð og suður
i Borgarnes, og allir sjá hver
fjarstæða væri að flytja fé á bil-
um þangað. A Hólmavik er ný-
byggt hálfnýtt sláturhús og
þangað er hóflega langt, en þá
vantar veginn yfir Steingrims-
fjarðarheiði. Þvi er það, að ver-
ið er að kanna möguleika á
byggingu sláturhúss hér norðan
Djúps i Nauteyrarhreppi, en
sláturfjárfjöldi hér er um 7—8
þúsund.
Slilct gæti orðið lyftistöng fyrir
þetta svæöi, aukið atvinnu og
umsvif sem ekki mun af veita,
þar eð forsjármenn bændastétt-
arinnar hafa nú endanlega gef-
ist upp á að ná fram svipuðum
kjörum henni til handa og aðrar
stéttir njóta og sjá nú það bjarg-
ráð helst, að bændur gæti spar-
semi og nýtni og vinni utan
heimilis til tekjuöflunar. Og er
þá ekki sjálfsagt að bændafólk á
hverjum stað vinni sem mest
að næsta stigi framleiðslunnar,
slátrun o g umsetningu i matvæli
i stað þess að fela það alfarið
þéttbýlisbúum?
„Hitler er ekki hér”
Rétt er að fara nokkrum orð-
um um þá dæmafáu óhróðurs-
herferð sem siðdegisblöð
in reka á hendur bændastétt-
inni. Jafnvel á siðum „Þjóðvilj-
ans” tekur Björn Bjarnason i
Iðjuþátti þeim ljóta leik og ekki
i fyrsta skipti. Siðan hefur nú
Björn reyndar verið tekinn svo
rækilega i karphúsið og vitleys-
urnar reknar svo kyrfilega ofani
hann afturafmörgu ágætufólki
að ekki þarf við það að bæta,
enda misjafn sauður i mörgu fé,
jafnvel i framsveit Alþýðu-
bandalagsins.og verður við það
að una, þó einn og einn slikur
verði sér til skammar. Hitt er
öllu alvarlegra aö „síðdegiskór-
inn” virðist vera búinn að
menga svo hugarfar frétta-
manna Rikisútvarps og Sjón-
varps að þeir sjá ekki lengur til
neinna átta i moldviðrismekk-
inum eins og glöggt kom fram
við undanrennuhækkunina fyrir
jólin. Hvað var undarlegt við
þaðaðvara sem sala jókst á um
Framhald á 18. siðu