Þjóðviljinn - 05.07.1978, Blaðsíða 7

Miövikudagur 5. júli 1978 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 7
Búsetuþróun í höfuðborginni hefur verið sú, að í
vissum hverfum eru fleiri skjólstæðingar félagsmála-
stofnana en í öðrum. Verst er þegar fólk með veruleg
félagsleg vandamál er látið búa í sama húsinu.
Búseta og félags-
leg einangrun
Þó að markmið velferðar-
þjóöfélagsins sé aö veita öllum
viöunandili'fskjör, er fátækt enn
þekkt og er þó stundum reynt
að dy lja hana. Þjóðfélagið reyn-
ir stundum sjálft aö afneita
henni og hinir fátæku reyna
sjálfir að fela neyö sina, svo að
þeir megi halda sjálfsviröingu
sinni. Þeir, sem áður voru á
sveitinni eða á bænum, eru nú
skjólstæðingar félagsmála-
stofnana. Þannig hafa orðin
breyst en sá, sem þiggur opin-
bera aðstoð, litur oftast á hana
sem niðurlægjandi.
Félagsmálageirinn hefur þaö
verkefni aö fást við vandamál,
sem verða til i öðrum geirum
þjóöfélagsins t.d. efriahagsgeir-
anum og pólitiska geiranum.
Hann ræður ekki yfir þessum
vandamálum og hefur hvorki
völd né m öguleika á að gripa inn
á t>au svií>> sem skaPa Þessi
vandamál.Félagsmálastofnanir
geta boöiö upp á fjárhagsaöstoö,
húsnæðisaöstoö og upplýsingar
um lagaheimildir og reglugerö-
ir um réttindi einstaklingsins.
Markmið félagsmálastofnana
er að gera skjólstæðingum sín-
um kleift að mæta vanaamálum
stnum og leysa þau á nýjan og
Hildigunnur
ólafsdóttir
félagsfræöingur

betri hátt en áöur. Hið opinbera
markmið slikra stofnana er
stuöningur við skjólstæöinginn.
Eitt þeirra varidamála, sem
þeir, sem leita til félagsmála-
stofnana eiga viö að striöa, er
húsnæöisleysi. Algengt er, að
þeir hvorki eigi húsnæði, né
hafi aðgang að leiguhúsnæði.
Þeir verða þvi að leita til
sveitarfélags sins og fá aðstoð
til þess að útvega sér húsnæöi.
Sum sveitarfélög hafa haft
tilhneigingu til að leysa slik
húsnæðisvandamál á þann hátt
aösetjaalla sllka umsækjendur
undir sama hatt. Þannig hefur
búsetuþróun i höfuðborginni t.d.
veriö sú, aö i vissum hverfum
eru fleiri skjólstæöingar félags-
málastofnana en i öörum. Jafn-
vel má finna slikan mun á göt-
um I sama hverfi. Verstu dæmin
eru þau, þegar fólk með veruleg
félagsleg vandamál er látiö búa
i sama húsinu^ jafnvel i heilu
fjölbýlishúsi. Slik ráöstöfun
leysir húsnæðisvandann en er
likleg til aö skapa önnur vanda-
mál i staðinn. Þvi aö hún opin-
berar vanda einstaklingsins
fyrir öllu umhverfinu. Erfið-
leikar hans veröa öllum sýnileg-
ir og jafnframt þvi breytast við-
horf annarra til hans. Enn meiri
likur eru þó á þvi, að sjálfsmynd
hans breytist og þaö er öllu
alvarlegra. Þannig skapar
lausn á einu vandamáli, lausn á
húsnæöisleysi, önnur félagsleg
vandamál. Flekkunin, sem þvl
fylgir aö vera dæmdur til sam-
býlis viö aöra sem eiga i erfiö-
leikum, ógnar framtiö þeirra
barna sem alast upp I sliku um-
hverfi. Þannig flytjast vanda-
mál á milli kynslóöa. Þessi aö-
ferð striöir gegn allri vitneskju
um félagslegt aðhald. Ef mark-
miðið er að viðhalda félagsleg-
um vandamálum i þjóöfélagi, er
þetta vænleg leiö til að ná þvi
marki. Ef . ekki^ þarf að
breyta þessari búsetuþróun.
Með markvissri félagsmála-
stefnu þarf að gæta þess að ein-
angra ekki vissa þjóöfélagshópa
frá öðrum. Nóg er einangrun
þeirra fyrir, þó að þær stofnanir
þjóöfélagsins, sem ætlað er að
stjórnafélagslegum vandamál-
um, auki ekki á hana.
Hildigunnur ólafsdóttir.
Eins og kunnugt er af
fréttum, strandaði togar-
inn Rauðinúpur frá Rauf-
arhöfn við mynni Deildar-
ár austan Raufarhafnar
um miðjan apríl sl.
Er togarinn náðist á flot kom I
ljós aö skemmdir voru mjög
miklar á botni skipsins. Trygg-
ingarfélag togarans, Almennar
tryggingar h.f., ákvaö aö bjóða
viðgerðina i togarann út. Tilboðs-
fresturinn var mjög stuttur og á-
kvað tryggingarfélagið að taka til-
boði hollensks-bresks fyrirtækis,
en islensku skipasmiðastöðvarn-
ar fengu litið sem ekkert ráðrúm
til að bjóða i verkiö á móti. En
verkefnaskortur blasti við hjá is-
lenskum skipasmiöastöðvum.
Tryggingarfélagið hafði látiö
draga togarann upp i slippinn I
Reykjavik til þess að láta farri
Rauðinúpur. Þessi mynd var tekin I gær áður en skipið fór I reynslusigiingu eftir viögeröina.
Vidgerd á togaranum
Rauðanúp er lokið
Allar áætlanir stóðust, þrátt
fyrir frumstæð vinnuskilyrði
fram bráöabirgöaviðgerö á skip-
inu. Samband málmiðnaðar-
manna ákvað þá að stefna tU
verkfalls á bráöabirgðaviðgerð-
ina og mótmæla þannig ákvörðun
um að flytja skipið til útlanda til
viðgerðar. Með tveggja vikna
verkfalli tókst málmiðnaðar-
mönnum að knýja tryggingarfé-
lagið til að taka islensku tilboði
frá Stálsmiðjunni, Héðni, Hamri
og Slippfélaginu.
Viögerð á skipinu hófst i byrjun
mai, en i gær var togarinn kom-
inn á flot og fór i reynslusiglingu.
Af þvi tilefni fóru Þjóðviljamenn
á stúfana og náðu tali af nokkrum
málmiðnaðarmönnum sem unnu
við viðgeröina á togaranum þeim
Jóhanni Indriðasyni, Hauki Þórð-
arsyni, Torfa Guðmundssyni og
Kjartani Helgasyni.
Iðnaðarmennirnir sögðu að við-
geröin hefði gengið samkvæmt á-
ætlun. Hér heföi verið um mjög
mikla viðgerð aö ræða. Skipt
hefði verið nær alveg um botn I
skipinu og báðar framsiðurnar.
Þá heföu verið sett ný styrktar-
bönd, auk ýmissa annarra smá-
viðgerða.
Þeir félagar vildu hins vegar
koma þvi á framfæri, hvernig aö-
búnaði væri háttað i slippnum.
Hreint út sagt væri hann fyrir
neðan allar hellur og væri i reynd
ekki hægt að tala um nokkra aö-
stöðu. Þar væru til dæmis engir
kranar og vinnupallarnir væru
riðandi. Miðað við erlenda slippi
og skipasmiöastöðvar væri slipp-
urinn i Reykjavik hreinn forn-
gripur. Þeir félagar vildu að lok-
um taka það fram, að það væri
ekkert tæknilegt vandamál að
framkvæma allar viðgerðir hér
innanlands og smiða öll okkar
fiskiskip sjálfir, enda ætti það að
vera sjálfsagt mál að íslendingar
önnuðust þetta á eigin spýtur.
Um borð I Rauöanúpi hittum
við skipstjórann Ölaf Aðalbjörns-
Skipstjórinn á Rauöanúp, ólafur
Aöalbjörnsson.
son frá Eyjafiröi. Olafur sagöist
vera ákaflega ánægður meö við-
gerðina á skipinu, sem heföi verið
meira verk en búist var við i
fyrstu, en iðnaöarmennirnir
hefðu leyst öll vandamál sam-
viskusamlega og lagt sig sér-
staklega fram við að vanda viö-
gerðina, þó svo aö vinnuaðstaöan
væri óviðunandi.
Þrátt fyrir frumstæö vinnuskil-
yröi var t.d. plötuvinnan til fyrir-
myndar og hefði ekki verið unnin
betur annars staðar.
— Hvað tekur nú viö, verður
ekki farið beint á veiöar?
— Nú höldum við til Raufar-
hafnar, sækjum mannskapinn og
veiðarfærin, og svo verður farið
aö fiska, enda heimamenn búnir
að biða lengi, sagði Clafur skip-
stjóri að lokum.
Þjóðviljinn haföi þá samband
við Gunnar Bjarnason fram-
kvæmdastjóra Stálsmiðjunnar,
sem er einn af þeim aðilum sem
önnuöust verkið og spurðist fyrir
um hvernig kostnaðar- og fram-
kvæmdaáætlun hefði staðist.
Gunnar sagði, að allar áætlanir
heföu staðist, áætlaður kostnaður
við verkið hefði verið 63-64
miljónir, og átti viðgerö að ljúka
um mánaðamótin júni-júli, og
hefði þetta allt komið heim og
saman.
—Þ«g
Blaö SBM
Um-
ræða um
launa-
kerfi
Nýlega er komið út fyrsta tölu-
blað ársins af málgagni Sam-
bands byggingamanna, en það
nefnist Biað SBM. Að þessu sinni
hafði Trésmiðafélag Akureyrar
umsjón með blaöinu, og ábyrgð-
armaður þess er Helgi Guð-
mundsson.
Meginefni Blaðs SBM er hring-
borðsumræöa um launakerfi I
byggingariðnaði, fiskiönaði og
málmiðnaöi, en hún fór fram i
desember sl. meö þátttakendum
frá tilheyrandi verkalýösfélög-
um, en Helgi Guðmundsson ritar
formálsorð aö efninu og segir þar
m.a.:
Á ráöstefnu fræðslumiöstöövar
byggingamanna I fyrra um
launakerfi, rakti Mágnús
Stephensen, málari, sögu ákvæð-
isvinnunnar i stórum dráttum og
benti á að meðal handverks-
manna væri þetta launagreiðslu-
fyrirkomulag ævagamalt. Smið-
urinn fékk ákveðna upphæð fyrir
hvern hlut sem hann smiðaði,
járnsmiður til dæmis ákveðið
verö fyrir skeifuna, söðlasmiður-
inn ákveðið fyrir hnakkinn
o.s.frv. Vafalitið hafa þessar upp-
hæöir verið i einhverju samræmi
við þann tima sem menn reiknuöu
með, og vissu af reynslu sinni, að
færi i aö vinna verkið. Þetta var
hreint ákvæði.
Hér á landi hefur ákvæöisvinna
i byggingariðnaði veriö þekkt
áratugum samanog hver kannast
svo ekki við ákvæðisvinnuna I
sildarsöltuninni? Fastákveöið
verö á hverja tunnu, og svo var
bara að drifa sig. Sagan kann að
greina frá margri harðduglegri
konu sem átti að hafa haft ein-
hver lifandis ósköp upp úr þvi aö
salta sild, og þá fyrst var nú tal-
andi um ósköpin þegar konurnar
voru aö auki búnar að standa ein-
hverja sólarhringa við söltun.
Það var kallaö törn og þótti mikiö
gaman.
Margur hneykslast mjög á
þeim óskapa tölum sem ,,upp-
mælingaaöallinn” á að hafa i laun
fyrir sina vinnu. Uppmælinga-
kerfin eru talin óeðlileg á marga
lund og séu fyrst og fremst til
komin til að tryggja mönnum
geysihá laun fyrir litiö vinnu-
framlag. A siöari timum hafa
Framhald á 14. siöu