Þjóðviljinn - 20.03.1979, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 20. mars 1979.
MOOVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýös-
hreyfingar og þjóðfrelsis
i tgefandi: útgáfufélag Þjóöviljans
Framkvætndastjóri: Ei6ur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg Harftardóttir
Rekstrarstjóri: úlfar ÞormóBsson
Auglýsingastjóri: Rtinar SkarphéSinsson
Afgreihslustjóri: Filip W. Franksson
Blaóatnenn: AlfheiSur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, GuSjón
Frifiriksson, Ingibjörg Haraldsdóttir, Ingólfur Margeirsson, Magntls
H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson. Erlendar fréttir: Halldór Guó-
mundsson. lþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson. Þingfréttamaö-
ur: Siguröur G. Tómasson
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Leifur Rögnvaldsson.
útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson.
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýslngar: Sigrlöur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir, Jón Asgeir Sigurösson.
Afgreiösla: Guömundur Steinsson, Hermann P. Jónasson, Kristln Pét-
ursdóttir
Slmavarsia: Olöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjánsdóttir.
Hflsljóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónadóttir.
útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Siöumúla 6. Reykjavlk, slmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Vinstri eða hægri?
• Hér í Þjóðviljanum hefur núverandi ríkisstjórn ekki
verið nefnd vinstri stjórn. Svo ógæfulega hef ur blaðinu
frá upphafi litist á hinar sterku hægri tilhneigingar í
Framsóknarflokki og Alþýðuf lokki að best væri að spara
sér virðingarheiti á við vinstri stjórn þar til upp væri
staðið og verkin hef ðu talað. Enda þótt þess verði nú vart
um allt land að almenningur vill halda í stjórnina og
reyna hana til þrautar, hefur það einkenni á stjórnar-
samstarf inu sem oft hef ur verið talið fylgif iskur vinstri
stjórna, ósamstaða og glundroði, verið býsna hvimleitt.
• Engan þarf þó að undra þótt svokallaðar vinstri
stjórnir hafi ekki enst út kjörtímabil. Fyrir utan mál-
efnaágreining hafa þær allar verið skipaðar þremur
flokkum og það er ef til vill skýringin á því fyrst og
fremst að illa gengur að halda þeim saman. Nógu erf ið-
lega getur gengið fyrir tveggja flokka stjórn að sam-
ræma skoðanir þannig að vinnufriður sé, en þó sýnir
reynslan að þær sitja að jafnaði lengur hér en þriggja
flokka stjórnir.
• I hugum fólks er núverandi stjórnarsamstarf kennt
við vinstri-stjórnar-módelið, og gjarnan heyrist sú
skoðun að ef upp úr slitni nú muni möguleikar á vinstri
stjórn ekki gefast aftur í áratug. En þá verða menn að
taka til greina að Framsóknarflokkurinn var í haust að
koma út úr f jögurra ára hreinræktuðu hægra samstarfi
við Sjálfstæðisf lokkinn, og bar ekki á öðru en að forystu-
mönnum flokksins hefði likað vistin vel. A sama tíma
hafði f jölmiðlaliði Alþýðuf lokksins, um leið og það náði
fylgi frá íhaldinu, tekist að teyma flokkinn burt frá
sjónarmiðum jafnaðarstefnunnar inn á hreinræktaða
íhaldsstefnu.
• Það hefur orðið hlutskipti Alþýðubandalagsins að
berjastá tveimur vígstöðvum við Alþýðuflokkinn innan
núverandi ríkisstjórnar. f fyrsta lagi hefur staðið
barátta gegn því að kauplækkunarkröf ur kratanna næðu
fram að ganga. í stjórnarmyndunarviðræðunum kom
f ram krafa um 7% bótalaust afnám verðbóta á laun f rá
krötum, 1. september vildu þeir enn fara slíka leið, og 1.
desember kröfðust þeir að 8% verðbætur yrðu af numdar
bótalaust. Þessum kröfum svaraði Alþýðubandalagið
með þvi að berjast fyrir því að félagslegar umbætur til
handa verkafólki kæmu í stað verðbóta, að verðlag væri
greitt niður og söluskattur afnuminn af matvælum. Það
tókst þá en enn á þessu ári hefur samskonar togstreita
átt sér stað. Vilmundur Gylfason vildi þjóðaratkvæða-
greiðslu og frestun verðbóta 1. mars og nú krefjast
kratar 6,6% skerðingar á verðbótum 1. júní.
• I öðru lagi hefur síðan verið barist gegn sam-
dráttartillögum Alþýðuflokksins sem miða að því að
draga saman hinn opinbera geira, minnka félagslega
þjónustu og stof na atvinnuöryggi verkafólks í hættu. Við
f járlagaafgreiðslu fyrir jól tókst að hindra margvís-
legar aðfarir gegn hagsmunum vinnandi stétta og í tog-
streitunni um efnahagsmálafrumvarp forsætisráðherra
hefur Alþýðubandalaginu tekist að knýja fram
breytingar sem tryggja eiga launafólk gegn af leiðingum
hreinræktaðrar íhaldsstefnu í efnahagsmálum.
• Sú barátta sem hóf st f yrir atvinnuöryggi og verndun
kjarasamninga snemma á síðasta ári, þá gegn
afturhaldsstjórn, hefur haldið áfram f tíð núverandi
stjórnar, en vettvangur hennar hefur færst inn á Alþingi
og í f jölmiðlana, og sett svip sinn á samstarfið í ríkis-
stjórninni. Þegar það kostar daglega og hatramma
baráttu að halda tveimur þriðju hlutum ríkisstjórnar-
innar einhversstaðar í námunda við félagslega umbóta-
stefnu, sem verið hefur aðall vinstri stjórnar, er var-
legra að tala ekki hátt um vinstrimennsku, hvað þá
jafnaðarmennsku, í sambandi við núverandi stjórnar-
samstarf.
• Framsókn hefur áður hagað seglum eftir vindi, en
Alþýðuflokkinn hefur skort kjark til að standa með
Alþýðubandalaginu og knýja fram sfórhuga félagslegar
aðgerðir í þágu alþýðu eða að uppskurði á afætukerfi
braskaranna. Alþýðuf lokkurinn hefur ekki haft kjark til
að standa að aðgerðum til að skera niður yfirbygg-
inguna í þjóðfélaginu eða ráðast gegn verslunarauð-
valdinu. Kjarkur Alþýðuflokksþingmannanna nýju
hefur haft öll einkenni gífuryrtra ökumanna í „sand-
spyrnukeppni" eða óþekktaranga í „sandkassaleik".
Þeir hafa kappkostað að vera bæði með og á móti og
stuða ekki lánsfylgið frá íhaldinu en vingulshátturinn
hefur samt fælt fólk frá þeim. Og kjarkleysið hefur
verið slíkt að ýmsir eru farnir að örvænta um að fram
náist róttækar aðgerðir í samstarfi við nýkratana.
—ekh
| Dufgus setur
i met
I Dufgus heitir penni sem
■ skrifar í sunnudagsblaö
ITimans. Nii um helgina kveöst
hann hafa verið litt ritfær um
skeið, en gersthafi þeir atburðir
■ sem neyði hann til að taka til
Imáls. Hann á við frásögn sem
birtist i Þjóðviljanum fyrir
rúmri viku af kappræðu sem
■ fram hefur fariö um bandarlska
Isjónvarpsmyndaflokkinn Holo-
caust á Noröurlöndum og vlðar.
Þessi frásögn þykir Dufgusi
« ómælanleg svlviröing og bera
!vott um takmarkalausa mann-
fyrirlitningu Þjóöviljans. Þvl
miöur verður ekki annaö um
« þetta raus sagt en það, að Duf-
Igus hefur I grein sinni komist
lengra I viðbjóðslegri hræsni og
lygum en nokkur annar maður I
• Islensku blaði um langan tlma.
IUm þetta mætti skrifa langt
mál. En fyrst af öllu ber þó að
nefna þá synd Dufgusar sem
* stærst er, en hún er blátt áfram
IsU, að hann ætlar aö nota sér
gyðingamorö nasista til þess að
ná sér niðri á pólitískum and-
* stæðingum islenskum og það af
I litlu eða engu tilefni.
i
I Grófar falsanir
IAÖferð þessa fastagests, sem
Timinn ætlar sérstakan heiður-
sess á slöum sinum, er á þessa
I' leið: Skoöanir þeirra manna
sem I umræðu um sjónvarps-
myndaflokkinn Holocaust hafa
gagnrýnt myndina eru gerðar
! að skoöunum Þjóðviljans. Um
I leiðog ekki er minnst einuorði á
I það sem i sömu samantekt
J Þjóðviljans er talið myndinni til
Iágætis. Þetta er gróf fölsun og
verður ekki öðru nafni kallað. 1
annan stað er þvl blákalt haldið
, fram, að nú vilji Þjóðviljinn
Iekkert um gyðingamorö nasista
vita, vegna þess aö hann vilji
þóknast Rússum. Röksemdin
f sem Dufgus færir fyrir þessari
Istórlygi lltur svona út:
,,Meö grein Þjóðviljans fylgja
tvær myndir. önnur er úr sjón
, varpskvikmyndinni og texti
Ihennar er: „Or sjónvarpskvik-
myndinni: Naktir Gyöingar
biða eftir að vélbyssur nasista
, brytji þá niður.”. Texti hinnar
Imyndarinnar er: „Myndir úr
veruleikanum: Nasistar líma
andgyðinglegan áróður á
■ búðarglugga Gyöingakaup-
Imanns.”.
Þarna kemur það fram svart
á hvltu: Veruleikinn er sá að
• engilhreinir nasistar limdu
Iáróöursmiða á gluggana hjá
vondum Gyöingakaupmönnum.
Þessi veruleiki er nokkuö annaö
• enþaö sem fjársterkir Gyðingar
Ieru að reyna að telja okkur trú
um I sjónvarpskvikmyndinni.
Ariö 1979þarf Þjóöviljinn ekki
• einu sinni að depla auga til þess
Iað taka afstöðu með morðingj-
um nasismans gegn ofsóttum og
varnarlausum Gyöingum. Það
I* eina sem skiptir máli er hvað
þjónar málstaðnum. Drottinn
minn dýri.”
•
! Myndir og
| moröingjar
■ Okkur er nær aö halda að önn-
Iur eins afrek i málflutningi hafi
ekki verið unnin siðan á dögum
Göbbeis. Þaö getur hver maður
sagt sér það sjálfur, að þegar
birtar eru myndir annarsvegar
af dreissugum nasistum aö lima
andgyðinglegan áróður á hús
gyöinga fyrirstrið oghinsvegar
mynd af fjöldaaftöku i striöinu
þá skiptir ekki höfðumáli hvor
myndin er úr skjalasafni og
hvor úr leikinni kvikmynd —
hvorttveggja lýsir staðreyndum,
hér er um að ræöa tvo áfanga I
stefnu nasista og framkvæmd
hennar. Sá sem dregur af slikri
Dufgus
..Myndir
úr
veru-
leikauum”
sápuópera
eða þörf
áminning?
ffiiss sisb Ͼs
myndbirtingu þá ályktun að við-
komandi blað „taki afstöðu með
morðingjum nasista” er svo
óralangt frá þvi að vera ,,rit-
fær” að ritstjórar Tlmans mega
skammast sin, Dufgus þessi er
hins vegar ófær um það eins og
annaö.
Hér er reyndar ekki ætlunin
1 aö munnhöggvast við þann felu-
mann. En úr því Holocaust er á
dagskrá er rétt að gera nokkrar
athugasemdir viö umræöúna
um myndina, sem heftir veriö
mikil og fróöleg.
Hversdagslegur
fasismi
Nú hefur klippari þessa þáttar
ekki séð myndaflokkinn frekar
en aðrir þeir sem hans hafa
getið hér á prenti. En vel má
það liklegt vera, að við gerð
hans hafi gætt bæöi sögulegrar
ónákvæmni og sölumennsku-
sjónarmiða — þaö væri svo sem
ekki i fyrsta skipti sem þaö ger-
ist þegar bandarlskur fjölmiðla-
iðnaöur er að verki. (Nærtækt
dæmi er breytingar þær sem
hafa orðið á Rætur frá bók
Haleys). Það er og skiljanlegt
aö margir telji að það sé yfir
höfuð litt framkvæmanlegt að
gera leikna kvikmynd um þau
■ ■ rmmmmmmm^ m mmmmmmmma m w^mm^mmm m
firn sem gyðingamorðin voru.
En af umræðum i þýskum
blöðum skilst manni, að myndin a
hafi haft mjög mikil áhrif og |
nauðsynleg, því þegar hún var
sýnd, hafi það sama komið á
daginn og I Hitlersumræðunni i ,
hitteðfyrra: að nasistatimanum •
hefur I ótrúlega rikum mæli I
verið ýtt útúr vitund Þjóðverja,
fáfræöin um þá tima er mikil, ■
einkum meðal hinna yngri — já
og þetta á að sjálfsögðu við um
fleiri þjóðir. Auk þess kann það
að vera jákvætt við þessamynd, •
að mikil harmsaga er rakin af
dæmi tveggja tiltölulega venju-
legra fjölskyldna. Þetta skal
tekiö fram vegna þess aðýmsir •
kvikmyndastjórar hafa á seinni I
árum haft tilhneigingu til að
sýna fasismann sem einkasvið |
afbrigðilegs og geðbilaös fólks, •
og þar með eins og gefið I
„venjulegu fólki” einskonar
fjarvistarsönnun frá glæpa- I
verkum fasista. Vilji menn •
nefna viti til varnaðar, þá er j
ekki sist þörf á að minna á hinn
„hversdagslega fasisma” sem I
kvikm y ndam eistari nn M. •
Romm nefndi svo — og þá m.a. |
aðdragandann að gyðingamorð-
unum eins og hann birtist i I
merkingum á fólki og hUsum og j
þar fram eftír götunum.
1 samantekt Þjóöviljans var I
meðal annars minnst á skoöun •
norskrar sjónvarpskonu, sem
fannstþaömiður,aöiHok)caust I
„væri óhugnaöinum lýst I I
smáatriðum” en „hvergi fjallað J
um forsendur hörmunganna :
hugmyndafræði nasismans”.
Ekki er gott að vita hvaö er átt I
við meö þessu ; birtíst „hug- '
mjmdafræðin” ekki nægilega I
skýrt I verkunum? Mörg leikin
verk um sögulega viðburði |
geyma sjálfsagt ekki nægilegar •
útskýringar. En forsendur gyð- I
ingahaturs eru svo margar og
margar komnar mjög til ára I
sinna, að engin kvikmynd getur •
gefið um þær tæmandi hug- I
mynd.
Upplýsinga-
stríð
En í sambandi við mynd
þessa og umræöu um hana
hlýtur það að koma á dagskrá,
að þaö eru ekki einungis
Vestur-Þjóöverjar samtimans
sem koma margir hverjir af
fjöllum, þegar gyðingaofsóknir
nasismans ber á góma. Um-
heimurinn vildi ótrúlega lengi
engar upplýsingar um þær
nema i smáskömmtum. Um þá
hluti fjölluöum viö reyndar all-
itarlega i sunnudagsblaði Þjóð-
viljans I fyrra I greinum sem
lýstu aðdraganda að stofnun
Israels og 30 ára afmæli upp-
reisnarinnar I Varsjá. Þar voru
ýmsar upplýsingar sem fáir
hafa minnstá.meðal annars um
hina illræmdu ráðstefnu um
gyðingaofsóknirnar sem haldin
var i Evian i Frakklandi 1938 —
það var sú ráðstefna sem sann-
færði Hitler um aö umheimur-
inn myndi ekkert gera Gyðing-
um til hjálpar. Svo seint sem i
ágúst 1944 neitaði breska Ut-
varpiö, BBC, að birta frásögn
fréttaritara slns á austurvlg-
stöðvunum, Alexanders Werths,
af UtrýningarbUðunum I Majda-
nek, sem voru þær fyrstu, sem
herir bandamanna náðu á sitt
vald. BBC þóttist visst um aö
Werth hefði látið gabbast af ein-
hverjum hatursáróðri RUssa
gegn Þjóðverjum. Því sann-
leikurinn er þvl miöur oft hverri
lygi ótrúlegri.
-áb.