Þjóðviljinn - 06.05.1979, Síða 10

10 SIÐA — ÞJ6ÐVILJINN Sunnudagur 6. mal 1979.
I
I
Þegar blaöamaður paufast inn i langa og þrönga
rakarastofuna, helfrosinn úr nístandi norðanbálinu,
stendur rakarameistarinn og hljómsveitaumboðs-
maöurinn Pétur Guðjónsson í símanum eins og Karl
tólfti eftir vellukkaðan bardaga á pólskum sumar-
degi.
Teikning og texti: Ingólfur Margeirsson
sagði mér að það væri búið að
brjóta fyrir rúmar 100 þúsund
krónur á klósettinu á fáum
mánuðum. Þá spurði ég hann af
hverju þeir fengju sér ekki sal-
ernisvörð. Þá sagði hann:
„Hann mundi ekki lifa kvöldið
af”.
Svona er þetta nú orðið.
— 0 —
Klippingunni er lokið. Pétur
sveiflar hvita lakinu faglega, og
burstar siðan blaðamanninn
hátt og lágt. Við erum nýbúnir
að ræða knattspyrnumál og
hugur Péturs dvelur enn við
þemað meðan hann fælir siðustu
hárstráin af öxlum viðmæland-
ans.
— Ég er Valsmaður frá fæð-
ingu. Einu sinni Valur — alltaf
Valur. Svona verður þetta,
maður velst i félagiö upphaflega
eftir hverfinu sem maður býr i
og Ut frá þvi skynjar maður
félagið. Utan vallar einnig. Og
ég get sagt þér, að eftir þvi sem
félagið á sterkari menn utan
vallar, þvi sterkar stendur það.
Og það hefur alltaf rikt góður
andi i Val, ende svifur hugur
Friðriks Friðrikssonar yfir
vötnunum.
Siminn titrar á veggnum.
Þegar Pétur hefur sent nokk-
ur fyrirmæli gegnum tækið og
lagt á, snýr hann sér að mér:
— Annars er ég aö draga sam-
an seglin i rólegheitum. Þetta
eru mest gömul sambönd. Mað-
ur þekkir 70 — 80% af þessum
markaði. Ég get utvegað alla,
en er ekki með einkaumboð á
neinum. Það hringir einhver i
mig sem ætlar að halda ball og
ég útvega honum hljómsveit,
allt eftir þörfum viðkomandi.
Einu sinni þegar ég var að
klippa mann og var iðulega á
hlaupum i simann, spurði kúnn-
inn i bræði: „Ætlarðu að klippa
mig eða ætlarðu að vera i sim-
anum?”
Þá svaraði ég: „Hvað á ég að
gera; ég fæ 1500 kall fyrir að
klippa þig, en 10 þúsund fyrir að
taka þetta simtal?”
Og viðskiptavinurinn brosti
og sagði: „Blessaður taktu sim-
ann!”
Miklar upphæðir taka á sig
ýmsar myndir i gegnum sim-
þráðinn meðan þegjandalegur
maður á miðjum aldri (senni-
lega fastur kúnni af svipnum að
dæma) biður eftir að bartsker-
inn ljúki af bisnessnum i tólinu
og setji lokasveifluna á hressi-
lega herraklippinguna.
— Blessaður vertu, segir Pét-
ur, þegar hann hefur lokið við
klippinguna og býður undirrit-
uðum sæti með hnitmiðuðum
þerrihreyfingum á baki og setu
rakarastólsins, — nú eru ungir
menn byrjaðir að skilja hvers
konar munur þetta er að láta
klippa sig. Um tima þá létu
unglingar og ungmenni bara
hárið vaxa óhamið. Fórnuðu
allri æskunni. Hugsaðu þér,
sautján ^ átján ára strákar
komnir með sitt skegg og hár og
létu ekki raka framan úr sér
fyrr en yfir þrftugt! Þetta kalla
ég að fórna æskunni — að vera
eins og Oddur gamli á Skagan-
um, þegar menn eru á besta
aldri.
Ég finn upp á mig sökina og
segi eins og satt er, að ég hafi
ekki komið til rakara árum
saman. Siðast farið til klippara i
Sviþjóð fyrir mörgum árum.
— Og hver hefur þá klippt
þig, spyr Pétur. Bara i heima-
húsum? En fyrst þú minnist á
Sviþjóð, get ég sagt þér að ég
var i Gautaborg um daginn hjá
þau vökvunarverkfræri sem
meiriháttar garðyrkjumenn
nota á pelargóniur og önnur
stofublóm i miklum þurrkum.
— Bransinn hefur breyst svo
mikið, segir rakarameistarinn
og leggur frá sér flöskuna. Það
er ekki sama ánægjan hjá
hljómsveitarmönnum. Þeim
finnst ekki jafn gaman að spila
lengur. Þetta er orðin eintóm
timavinna. Nú var ég að ráða
hljómsveit upp í Klúbb um dag-
inn — Póker — þeir byrja að
spila klukkan tiu, fara i pásu
hálf ellefu og hætta tólf. Aður
byrjuðu menn klukkan niu og
svo var spilað þindarlaust alveg
til eitt á nóttunni. Og skemmtu
sér vel. _q_
Pétur sveiflar skærunum.
— Þetta er lika orðið allt
miklu dýrara i kringum böllin.
Bæði fyrir þá sem halda þau og
fólkið sem sækir dansleikina.
Uppnámið er lika miklu meira.
Skilurðu? Meiri fjöldi sækir
böllin og skemmtir sér öðruvisi
en áður. Nú koma menn bara til
að drekka. Hérna í dentid var
áfengi minna áberandi og menn
komu til að dansa og skemmta
MEÐ
SKÆRIN
helgarviðtalið
1 SÍMANUM
skyldmennum minum, og þar
var velferðin bara ekki meira
en svo, að maðurinn var klippt-
ur heima í eidhúsi hjá konunni.
Ég fór nú og keypti græjur og
klippti Islendingana. Fannst
þetta nú bara ekki ganga. En
svona er það. Það er ekki nóg að
miða við verðlagið allan tim-
ann. Maður verður að spyrja:
„Hvað er ég lengi að vinna fyrir
hinu og þessu?” Og ætli að Is-
land kæmi þá nokkuð verr út en
Sviþjóð? Annars má ég ekki tala
svona. Ég er jú formaður fé-
lagsins, og verð að halda þvi
fram að þetta sé alltaf of ódýrt
— er ekki mórallinn þannig?
Heyrðu, ég tek þetta bara
svona, þynni soldið i hliöunum
— þú ert nefnilega dálitið breið-
leitur, annars læt ég þetta bara
vera nokkuð líkt og áður, stytti
það náttúrlega og snyrti.
— 0 —
Sfminn urrar.
— Já, sæll, segir Pétur með
simtólið i annarri hendinni og
skærin f hinni.
— Nei, nei, þetta er allt dautt,
Ha? Já, þú ert ósanngjarn, en
það er allt i lagi, Við höfum það
bara þannig.
Þegar Pétur hefur lagt á tólið
er hann spurður um hvenær
hann hafi byrjað sem umboðs-
maður hljómsveita.
Pétur þræðir greiðunni i hárið
meðan hann hugsar sig um.
— Ætli það hafi ekki verið
1948. Ég var fyrst meö umboð
fyrir Björn R. Einarss. Svo kom
KK-sextettinn. Eftir það hef ég
veriö meö alla og enga. Ég get
sagt þér hvernig ég byrjaði með
KK. Þeir héldu ball á Suður-
nesjum sama kvöld og það var
landsleikur i Reykjavik. Nátt-
úrlega vitavonlaus aðsókn.
Eftir þá helgi kom ég að máli
við Kristján og sagði honum að
það væri vafasamt að halda ball
þegar leikinn væri landsleikur
samtimis. Þá sagöi hann að ef
ég héldi að ég gæti gert þetta
eitthvað betur, þá mætti ég
reyna. Og ég reyndi. Siðan var
alltaf fullt hjá okkur. Ég var
með honum i sex ár. Og bar
aldrei skugga á milli.
Nú nær Pétur i mikla úðunar-
flösku sem minnir einna helst á
sér. Núna tapa menn stað og
stund á ákveðnu slagi, t.d.
klukkan tólf.
Ég fór sjálfur ekki að smakka
það fyrr en ég var 26 ára, en
hafði þvi meira gaman af að
dansa. Var tjúttmeistari og
sýndi dansa.
Pétur styður báðum úlnliðun-
um á öxl undirritaös og horfir
beint i augu viðskiptavinarins i
speglinum.
— Fyrst kom ég fram og
dansaði við unga stúlku sem hét
Lina. Skemmtiatriðið hét „Pét-
ur og Lina.” Seinna sýndum við
tveir karlmenn grindans. Við
kölluðum okkur „Ballerinu-
dansparið”. Hann var klæddur
sem kvenmaður — i strápils, en
ég var sminkaður sem negra-
strákur. Hann var yfir 100 kiló
— Jón Gíslason hét hann — og
skutiaði mér þversogkruss yfir
sviðið. Við sýndum um allt land
viðofsa lukku. Þaö eru til þrjár
kvikmyndir um þetta atriði.
Pétur leggur frá sér skærin og
fer að róta i skúffunum.
— Ég á að eiga mynd hérna
einhvers staðar úr kvikmynd-
inni sem hann Loftur Guð-
mundsson — sá eini sanni Loftur
— geröi um þetta atriði okkar.
Hérna er hún!
Pétur réttir mér brúna mynd,
sem sýnir rakarameistarann
ungan og spengilegan í all-
svakalegum átökum við vöðva-
fjall i kvenmannsliki.
Síminn hringir i þann mund
sem Pétur ætlar að fara aö út-
í klippingu
hjá Pétrí
Guðjónssyni
rakara
skýra myndina nánar.
— Já, segir umboðsmaðurinn
— þið verðið á fimmtudaginn
og föstudaginn. Leggur tólið á.
— Þetta er nú þannig að ég
afgreiði bara stutt samtöl
hérna á stofunni, en þurfi menn
að ræða nánar við mig, bið ég þá
að hringja heim til min utan
vinnutima.
— 0 —
Pétur var meðal fyrstu um-
boðsmanna hljómsveita sem
hófu skipulagöar skemmtiferðir
út á land.
— Þá var tekið á móti okkur
sem höfðingjum, segir Pétur og
teygir sig i rafmagnsskerann.
— Þetta var voðalega
skemmtilegt en ægilegt strit.
Sérstaklega fyrir mig. Þetta
voru 24 daga túrar, ball á hverju
einasta kvöldi. Ég þurfti að
ganga frá öllum samningum og
leigum á húsum. Svo var maður
dyravörður og miðasali lika.
Strákarnir voru alveg undrandi
á því, að ég gat sofið i framsæt-
inu með sólina i fangið á milli
staða.
Rafmagnsskerinn fer að mala
á hnakka undirritaðs.
— Ég man einu sinni á Húsa-
vík. Við vorum búnir aö selja
100 miöa, ballið byrjaö og mikil
stemmning. Þá uppgötva ég allt
i einu aö þaö er allt önnur leiga á
húsinu en upphaflega hafði ver-
iðsamiðum og það miklu hærri.
Ég fer að spyrjast um þetta, og
var bæjarstjóranum kennt um.
Ég fór eins og skot og talaði við
hann. Ég sagöi honum hreint út,
aö ef hann stæði ekki við fyrri
samning, þá yrði ballið stöðvaö,
og ég myndi lýsa hann ábyrgan
á þvi. Benti honum á að hér
værum við komnir alla leið frá
Reykjavik til að skemmta Hús-
vikingum og þarmeð stuðla að
minni flótta úr byggöinni. Og
hvort hann vildi taka á sig þá
ábyrgð að láta ballið hætta i
miðjum kliðum; hann yrði
sennilega ekki vinsæll i næstu
kosningum.
Bæjarstjórinn varð svo hrif-
inn af þessu kjaftæði i mér að
hann samþykkti strax um fyrri
upphæð sem við höfðum áður
talað um.
Pétur slekkur á rafmagns-
skeranum og hengir hann upp.
— Já, það gerðist margt i
þessum túrum. Einu sinni
vorum við staddir i hörku-
miklu sjávarþorpi og það
brutust út ofsafengin slags-
mál i' einu horni salarins.
Þetta stefndi i mikið ó-
efni, svo ég stökk upp á svið,
þreif mikrófóninn og öskraði, að
ef þeir hættu ekki að slást,
myndi ég skerast i leikinn og
jafna um þá. Þetta gerði mikla
lukku; menn veltustum af hlátri
og allir gleymdu barsmiðum.
— 0 —
— En það er annars furðulegt,
segir Pétur og greiðir snögg-
klippt háriö frá eyrum við-
skiptavinarins (sem sjá nú
dagsins ljós eftir margra ára út-
legð) — það er undarlegur and-
skoti að gegnum árin hef ég
aldrei fengið kjaftshögg eða
glóðarauga. Ég hef alltaf
kjaftað mig út úr þess konar
þrengingum. Aðeins einu sinni
hef ég veriö hætt kominn. Þá
höfðum við tekið á leigu félags-
heimili út á landi og einn sveita-
maðurinn sem hafði tekið mik-
inn þátt i að byggja húsið áleit
að hann þurfti nú ekkert að vera
borga sig inn á ball sem að-
komumenn héldu i húsinu hans.
Ég talaði mjög frjálslega við
piltinn og benti honum á að
meöan ég hefði húsiö á leigu ætti
hann ekkert i húsinu, og borg-
aði aðgangseyri eins og allir
aðrir. Þetta vildi nú ekki minn
maður bekenna og ætlaði að
lemja mig flatan þegar sam-
sveitungar hans skárust i leik-
inn og björguðu mér. En þetta
heyrði til undantekninga þá.
Um daginn talaði ég viö hús-
vörðinn á Hvolsvöllum og hann
I