Þjóðviljinn - 06.05.1979, Blaðsíða 11

Þjóðviljinn - 06.05.1979, Blaðsíða 11
Sunnudagur 6. mai 1979. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 11 hafa ráö á þvi a6 kaupa smjörliki ánýja ver&inu.Ekkier égaö telja eftir þótt ýmsir hafi fengiö i mánaöarhækkun c.a. 270.000 krónur. Ég beiti bara Vest- mannaeyjareglunni ogsegi: „Viö verkamenn vinnum þá bara leng- ur og meira, og náum upp þvi sem munar á tveim árum.” (11.000 x 24 = 264.000). Það er Guösteinn Guðmundsson skrifar Vestmannaeyja- bréf greinilega gæfa min, aö hafa gerst verkamaöur undir vinstri stjórn. Mikiö særir það málsmekk minn, aö lesa reglulega i Þjóö- viljanum, að viðhalda beri kaupMÆTTI dagvinnutekna lág- launafólks. Svei mér ef þaö væri ekki skárra, aö sjá'eitthvert fag- idjótaoröskripi eins og „fram- færslugildi”, „neyslustaöli” o.s.frv. Menn, sem tala um viö- hald þessa kaupmáttar, ættu aö ráöa sig hérna fyrir 39.800 krónur á viku og greiöa allt aö 28.000 krónur á viku i fæöi á „niöur- greiddu” mötuneyti. Fyrir mis- muninn gætu þeir fengiö sér vinnuvettlinga og vindil og sagt slöan: „Minn er kaupmátturinn og dýröin” (dýrtlöin). Vel á minnst, Þjóöviljinn. Blaö- iö berst mér reglulega, á kvöldin. Stundum reyndar annað eöa þriöja hvert kvöld, en látum svo vera. Ég hef veriö aö velta þvi fyrir mér, aö kaupa Moggann i einn mánuö til samanburöar, en fæ mig varla til þess. Ég hef reynt aö svæfa samviskuna meö þvi, að ég þurfi aö kaupa blaö, sem aug- lýsir framtiöaratvinnu fyrir venjulegt fólk, ekki bara lækna- og prófessorstööur eins og Þjóö- viljinn. Viö sjáum til. Sem blaö sýnist mér Þjóðviljinn I framför. Ég nefni sérstaklega magn og Á ALT Karu félagar. (Þetta þýöir ekki aö ég sé genginn i Alþýöubanda- lagiö, heldur notaö sem lausn á hinu slgilda ávarpsvandamáli). Þetta bréf er mun seinna á feröinni en ég ætlaöi, og liggja til þess ýmsar ástæöur. Fyrst haföi ég í hyggju aö senda ykkur e.k. fréttapistla af og til. Aö þeim fýrsta hálfskrifuðum kom þaö i huga mér, aö ég haföi einhvern- tima boöist til þess á kaffistof- unni, en var þá kurteislega en ákveðiö bentá þaö, af ráöamönn- um blaösins, aö hér væri frétta- ritari fyrir. NU, 1 annan staö skortir mig „lyf jafræöiprófiö” til þess aö takast sllkt vandaverk á hendur. Ég hef Hka tekiö eftir þvi aö i blaöinu birtast reglulega til- skrif héöan ilr einni aöalverstöö iandsins, enda aflahrota og mikiö um aö vera. Þótt aöallega hafi þetta verið skæklatog viö Halldór á Kirkjubóli eöa spekúlasjónir um jésúbænir og sálmasöng, kryddaö æsandi frásögnum af þvi hvernig almættið er aö gera sér leik aö mannslifum á vinnupöll- um, þá er þaö ekki slöra efni en hvaö annaö i verkalýösblaöi. Þaö hæfir ekki vönduöu og virtu blaöi aö stunda e.k. síödegisskrif um þaö, hvort sterku árgöngunum frá þvi uppúr 1970 er mokaö i salt eöa bátar og togarar fari á „kassafiskeri” i móttökum frystihúsanna, til þess aö sigla meö óunniö hráefni út. Jæja, aö loknum þessum prólóg hins særöa metnaöar, er best aö hefja eitt lítiö lettersbréf frá nýja landinu. Ég kom hingaö, fastráöinn aöalumsjónarmaöur eigin af- kvæma, sem sagt, Bhm. Eigin- maður minn hóf þegar störf við aöhlynningu sjúkra Vestmanna- eyinga. 1 fyrstu haföi ég hægt um mig, og sagöist vilja kynna mér staöháttu, áöur enégléti glepjast i eitthvert starf, sem enginn heimamanna liti við. Innst inni gældi ég viö þá draumsýn aö ráfa um hraunið meö hundinn, yrkja sonnettur og stunda eitthvert glæsilegasta bókasafn landsins. Hugsa sér, allar nýjustu bæk- urnar á lausu, þvi enginn annar má vera aö þvl aö lesa. En drott- inn vinnupallanna tók I taumana. A fjóröa degi slapp þaö út úr mér viö eitt kvendiö hér uppi, aö ég væri aö svipast um eftir vinnu. Morguninn eftir, vakti hún mig, nýsofnaöan eftir aö börnin voru komin á barnaheimiliö, og var þá búin aö ráöa mig í vinnu. Hvernig átti mig aö óra fyrir þvl, aö hún væri heimilisvinur framkvæmda- stjóra í einu af stærstu frystihús- unum hérna? Siöan hefur Hf mitt veriö eitt samfellt púl. Einu fristundir minar, ef fri skyldi kalla, er aö passa börnin þegar maöurinn minn, sem ég þekki tæpast oröiö I sjón, er á kvöld- eöa helgarvökt- um. Púla og þræla, áfram, áfram, aðframkominn af ónýtum hönd- um, sem ekki þoldu þetta skyndi- álag eftir þægilegheitin i prang- arabúllunni. Bólgur þrýsta á sinar og taugar. Læknavísindin ráðþrota eftir tilraunir með pill- ur, úlnliðasprautur og hátiöni- geislun. Bara éta verkjalyf, kreppa lúkurnar og djöflast áfram. Ég taldi sjálfum mér trú um aö ég væri píslarvottur vinn- unnar og sá i huganum stalinisk plaköt meö mynd af mér upp um alla veggi i frystihúsinu. Brátt fór ég aöheyra I kring um migkvein- stafi fjöldans. Hér viröist annar hver maöur skemmdur af þræl- dómi. uppsetningu frétta. Sunnudags- byltingin er efalaust til tekju- auka. Nafnbreytingin gæti haft það iför meö sér, aö jafnvel sann- kristnar húsmæöur i Vesturbæn- um keyptu þaö i misgripum. Varla þó þær sem semja reviur. Mikiö væri notalegt fyrir okkur, sem fáum blaðið ekki reglulega, aö vikudagskrá fjölmiöla rikisins birtist án undantekningar, og alltaf á sama degi, t.d. fimmtu- degi. Verkalýðurinn, sem á þá eina von um fjárhagslegt sjálf- stæöi fyrir andlátið aö spila i happdrætti, gerir þá kröfu til blaösins, að það birti alltaf og fljótt úrslitin í drætti þeirra helstu. Þaö er hörmuleg og óþörf staöreynd, aö Mogginn selst alltaf upp i sjoppunum hérna þá daga,í sem hann birtir þessar upplýsing- ar. Fleira mætti efalaust tiunda af svona smáborgaranöldri, en þetta verður að duga. Menningarneysla min hérna, utan lestur Þjóðviljans, er hin bágbornasta. Égvar þó svohepp- inn aö fyrstu dagana bjó á loftinu kona, sem átti nolíkur klló af Singer á enskri tungu. Ég var aö því kominn, aö snara eins og tveim smásögum til þess aö selja ykkur I næsta jólablað, en var þá, eins og fyrr getur, svo heppinn aö fá heiðarlega atvinnu. Nú er kon- an löngu flutt meö allan sinn Sin ger. Ekki fór svo, aö ég sæi ekki bókasafnið. Fyrir hádegi á laugardögum er þar upplestrar- timi fyrir börn eyjaskeggja. I lókalblöðunum eru foreldrar óspart hvattir til þess aö koma meö börnunum og aðstoöa, eöa bara fylgjast meö. Ég bjó mig uppá einn daginn og fór með dæt- urnar, — svona til þess aö „kikja á mömmur”. Börn komu þarna I stórum torfum, en fyrir utan mig var þarna aöeins ein óvinnufær móöir. Svo getur fólk verið að ragast i þvl, hvaö vondir kommar eru aö innræta börnunum á hin- um ýmsu stofnunum. Ja svei! Eitt merkilegt fyrirbrigöi vakti athygli mína á safninu*, ég haföi tekiö eftir hinu sama á sjúkrahúsinu. Þau áhrif viröast hafa varöveist frá „Tyrkjarán- inu” 1627, að fólk dregur skó af fótum sér i anddyri helgra staöa. Mjög til eftirbreytni, einkum þar sem stígvél eru algengasta skó- tauiö. • Ég brá mér i sætsiingtúr meö Páli Helgasyni um daginn. Fyrir utan standardupplýsingar fræddi hann farþegana um atriði, sem mér finnst rétt aö láta ykkur heyra svona til viövörunar. Hann sagöi aö hér byggju einungis kapitalistar, enda kommum sem hingaö kæmu settir eftirfaraandi þrir valkostir: Aö snúa strax viö, aö gerast kapitalistar eöa I þriöja lagi, deyja. Það kurraöi I Kjara- bótamanninum minum, en lófa- tak samferöalanga okkar yfir- gnæföi hana, enda meirihlutinn miöaldra amerikufólk. Annars var þessi túr ágætur til þess aö fá hugmyndir að nánari skoöun ým- issa staöa. Auk fagurrar náttúru er bæjar- bragur hér allur hinn hressileg- asti. Verslun og viöskipti viröast blómstra, þrátt fyrir ráöherra þeirra mála. Trúarlif er afar fjöl- skrúðugt og ætti þvi blaö undir stjórn Arna Bergmanns aö eiga hér góöan hljómgrunn, samanber Kirkjuritiö. Bifreiöaeign er all- veruleg og gengur umferöin m jög greiölega, meöalhraði innan- bæjar svipaöur og á Monte Carlo brautinni. Hér eru malbikaðar götur, tún og listaverk. Guöjón gæti hér lengi unað viö skoöun ellihúsa. Gosaskan hefur öll veriö fjarlægö og sett i snyrtilega túristahrauka og geymslugryfjur iútjaöri bæjarins. I staö öskunnar er komið ámóta þykkt lag af gler- brotum og gefur þaö bænum afar sérstæðan svip, sérstaklega þegar sólin skin og ljósiö brotnar I ótal litbrigðum. Glersalli þessi stafar af náttúruhamförum þeim, sem hér geisa allar helgarnætur. Það er hreint undur hvaö áfengir drykkir geta endurnært krafta örmagna vinnulýös. Sem sagt, Vestmannaeyjar eru bær athafna og náttúrufeguröar. Hér vildi ég ekki setjast aö. Jæja, mál er aö ljúka þessu bréfi. Ég biö forláts á langlok- unni, enda verið aö grlpa I þetta meö góðum hiéum undanfarna tuttugu daga. Þiö getiö samt þakkað þaö vinnuálagi og stressi, aö bréfin uröu ekki fleiri og lengri. Hér gerist margt smá- skritiö og sumt af þvi svo per- sónulegt, aövart er hægt aö þegja yfir þvi. Kannski gef ég ykkur fyllri skýrslu siðar yfir góöum kaff ibollum. Meö baráttukveðjum til utan- flokksmanna og samúöarkveöj- um til hinna óska ég Þjóðviljan- um velfarnaöar á þessum siöustu og verstu timum. Vestmannaeyjum, 26. april 1979. Guösteinn. Fyrstu dagana reyndi ég aö komast aö launakjörum, og spuröi til allra átta. Fæstir höföu svör og fann ég brátt aö Vest- mannaeyingar vissu þaö eitt um launamál, aö sá sem vinnur litiö fær litiökaup, sá sem vinnurmik- iö fær meira. Engan hef ég hitt, sem veit um trúnaöarmann á vinnustaönum eöa man eftir nein- um um árabil. Hér kurrar hver I sinu horni. Konurnar eru þó harö- ari á slnu og betur skipuiagöar. Ég myndi ganga i Snót ef ég gæti. Eftir fyrstu útborgun varö ég öllu vísari um kjörin. 1 dag er timakaupiö 995, sem gerir tæpar 40.000 á viku. Rikisstjórn og alþingismenn ættu aö vinna á þessum kjörum meöan þeir reikna út, hvaö sé hæfileg kjara- skeröing. Reyndar segir þetta ekki afit, þvi að meö auknum vinnutima og vinnuálagi (þ.e. bónus) hækkar þetta verulega. Þrátt fyrir hömlun mina vegna barna og vinnu eiginmanns, hef ég komist upp i 140.000 á viku. Ungt fólk og hresst, sem hefur betri aðstæður og ekki bundiö al- varlegri fjölskylduklafa en lagöur var til viö fæðingu, kemst I 200.000. Að sjálfsögöu fórnar þaö þá hverri stund æsku sinnar og jafnvel heilsu, á altari gúanó- guðsins. Seint get ég fullþakkaö Alþýðu- bandalaginu, aö þaö skyldi risiíc- era þjóöarhag meö þvi, aö þumbast viö fram yfir fyrsta mars. Viö verkamenn fengum þess vegna c.a. 11.000 króna hækkun á mánuði. Ég er svo hræröur, aö mér finnst hreint vanþakklæti að nefna þaö, aö sama dag og þá næstu hækkuöu barnaheimilisgjöldin min um 11.200 krónur, matvæli um c.a. 15.000 krónur, kostn- aöurinn viö aö komast héö- an allverulega og öliö, — ja, þaö drekka bara efnamenn, sem

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.