Þjóðviljinn - 25.07.1979, Blaðsíða 13

Miövikudagur 25. júll 1979. ÞJóÐVILJINN — SÍÐA 13
Sinfónian dynur af fullum krafti
útúr útvarpstækinu I dag jafnt
sem aöra daga ársins. Þrátt fyrir
rándýrar fjölmiölakannanir sem
gefa allar sömu visbendinguna
(sem raunar allir vissu fyrir), þá
er sama og ekkert og jafnvel ekk-
ert hlustaö á þessa sérstæöu tón-
list. Dagskrárstjórarnir á tón-
listadeildinni viröast samt vera
þeir einu og fáu sem hlusta á
þessa tegund tónlistar allan sól-
arhringinn, og einmitt vegna þess
aö hún er þeim aö skapi þá skulu
hinir lika fá aö hlusta þó þaö sé
þeim þvert um geð. Það er ekki
vegna þess aö sigild tónlist sé
eitthvaö verri tónlist eöa óæöri aö
flest allt ungt fólk og miöaldra
hrýs hugur við öllu þvi magni af
sigildri óperu, óperettu, kammer,
kirkju, sónótum, arium, ballöö-
um, fantasium, forleikum, fúk-
um, introduktion, kansónum,

34. ™
1 dag er sígild tónlist 25% af dagskraretni útvarpsins, a sama tima og hiustenaakannanir syna tram a ao
hlustunin á slika tónlist er i algjöru lágmarki jafnvel 0.0%.
„Sinfóníur”
og útvarpsstöðin á Miðnesheiði
menúettum, prelúdium, ro'möns-
um, eöa tilbrigöum viö stef i a-
moll. Heldur er þaö sú misvirð-
ing eöa öllu heldur sviviröing sem
þessari tónlist sem meö fullum
rétti er nefnd vandaðri tónlist, er
sýndmeö þvi að útvarpa henni i
lélegum „mono” tækjabúnaöi
rikissútvarpsins yfir alla lands-
menn.
7.00 Veðurfregnir. Fréttir.
■ Tónleikar.
17.20 Bæn. 7.25 Tónleikar.
8.00 Fréttir.
8.15 Veöurfregnir. For-
■ ustugr. dagbl. (útdr.). Dag-
Iskrá. Tónleikar.
9.00 Fréttir.
9.05 Morgunstund barnanna:
• Sigriður Thorlacius heldur
Iáfram að lesa þýöingu sina
á „Marcelino” eftir Sanch-
ez-Silva (3).
■ 9.30 Tónleikar. 9.30 Tilkynn-
Iingar. Tónleikar.
10.00 Fréttir. 10.10 Veöur-
fregnir. 10.25 Tónleikar.
• 11.00 Viösjá
111.15 Frá norræna kirkjutón-
listarmótinu i Helsinki s.l.
sumar.Jón Stefánsson kynn-
■ ir (2).
112.00 Dagskrá. Tónleikar. Til-
kynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veöur-
Ii fregnir. Tilkynningar. Viö
vinnuna: Tónleikar.
14.30 Miödegissagan: „Korri-
, ró” eftir Asa i Bæ.Höfundur
| les (8).
| 15.00 Miödegistónleikar:
■ André Previn og William
IVacchiano leika meö Fil-
harmoniusveitinni i New
York Konsert fyrir pianó,
■ trompet og hljómsveit op. 35
Ieftir Dmitri Sjostakovitsj;
Leonard Bernstein stj./FIl-
harmoniusveitin i Moskvu
■ leikur Sinfóniska dansa op.
145 eftir Sergej Rakhmani-
nofft Kyrill Kondrasjfn stj.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
» (16.15 Veöurfregnir).
116.20 Popphorn. Halldór
Gunnarsson kynnir.
17.20 Litli barnatiminn. Um-
hannesdóttir. Hjartaö er »
pumpa, sem þarf aö endast I
alltlifiö.
17.40 Tónleikar.
18.00 Viösjá. Endurtekinn »
þáttur frá morgninum.
18.15 Tónleikar. Tilkynning-
ar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá •
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki. I
Tilkynningar.
19.35 Samleikur I dtvarpssal: j
York Winds blásarakvint- I
ettinn leikur. a. Kvintett (en
formede Choros) eftir Heit- ■
or Villa-Lobos. b. Kvintett j
op. 13 eftir Jacques Hetu.
20.00 Töfrandi tónar. Jón
Gröndal kynnir fjóröa og j
siöasta þátt sinn um timabil !
stóru hl jómsveita nna I
1936-46.
20.30 Útvarpssagan: „Trúö- J
urinn” eftir Heinrich Böli. ■
Franz A. Gislason les þýö-
ingu sina (7).
21.00 Einsöngur: Gailna Kal- ,
inina syngur ariur eftir ■
Donizetti og Puccini.Igor I
Vinner leikur á pianó (Frá |
útvarpinu i Moskvu). ,
21.30 „Hanafætur I regnbog- ■
anum" og „Blár pýramfdi” I
Bjarni Bernharöur les úr |
tveim siöustu ljóöabókum ,
sinum.
21.45 lþróttir.Hermann Gunn-
arsson segir frá.
22.05 Fálkaveiöar á miööld- ■
um; — annar þáttur. Um- I
sjón: Ingi Karl Jóhannes-
son.
22.30 Veöurfregnir. Fréttir. ■
Dagskrá morgundagsins. I
22.50 Svört tónlist. Umsjón :
Gerard Chinotti. Kynnir: |
Jórunn Tómasdóttir. ■
23.35 Fréttir. Dagskrárlok.
Þaö kæmi manni ekki á óvart
þó gömlu meistararnir hrykkju
illa við, ef þeir sætu inni i stofu
hér á höfuöborgarsvæðinu og
heyröu hvernig tónverk þeirra
hljóma i gegnum útvarpstæki
landsmanna.
Ef viö athugum aöeins dagskrá
útvarpsins i dag, þá eru þar
morguntónleikar frá 9.30—20.00,
siöan taka viö miödegistónleikar
kl. 15.00 og standa yfir i klukku-
tima. Þá koma siödegistónleikar i
hálftima kl. 18.15. Samleikur i út-
varpssal hefst kl. 19.35 og stendur
i 25 min. Einsöngur og píanóleik-
ur siðan kl. 21.00 og stendur sú
dagskrá yfir i hálftima.
Þarna gleymdist aö visu dag-
skrá fyrir hádegiö þar sem leikin
veröur kirkjutónlist i 45 min.
Samtals standa þessir þættir með
sigildri tónlist yfir i nærri 4 klst
þennan daginn eöa 25% af dag-
skrárefninu.
Aðrir tónlistarþættir i útvarpinu
þennan miövikudag eru popphorn
sem stendur yfir i klukkustund,
hálftima dagskrá um tima stóru
hljómsveitanna á árunum 1936-46.
I lok dagskrárinnar er þáttur-
inn um svarta tónlist sem er alls
kyns blönduö tónlist bæöi slgild
og jass en sá þáttur stendur yfir i
45 min. Þættir meö léttri tónlist
sem virðast höföa miklu betur til
útvarpshlustenda, en samkvæmt
könnuninni sem visaö var til hér
áöur kemur fram aö hlustunin á
popptónlist i útvarpinu er aö meö-
altali um 30%.
Þaö veröur þvi miöur aö segj-
ast að meöan sú stefna ræöur
rikjum á tónlistardeild útvarps-
ins aö úthýsa þeirri músík sem
st'ærstur fjöldi landsmanna vill
hlýöa á, þá veöur uppi i öörum
hverjum bil meira aö segja al-
menningsvögnunum og eins á
mörgum vinnustöðum áróöurs-
væliö frá amerisku herstööinni á
Miönesheiöi. Þaö hlýtur þvi aö
vera krafa allra sannra herstööv-
arandstæöinga aö Islendingar fái
aö hlusta á popptónlist og létta
tónlist i islenska rikisútvarpinu
og þurfi ekki aö sækja eftir þvi til
amerisku herstöövarinnar sem
þvi miöur viögengst hjá stórum
hluta þjóðarinnar i dag.
-1R.
Að alast upp með munkum
„Þetta er spönsk saga eftir
frægan spænskan rithöfund, en ég
þýddi söguna fyrir nokkrum ár-
um meö aöstoö þáverandi sendi-
kennara i spönsku viö Háskólann
hér,” sagði Sigriður Thorlacius i
samtali við Þjóöviljann, en i
morgunstund barnanna heldur
hún áfram lestri ævintýrisins um
„Marcelino” eftir Sanchez-Silva.
Sigriöur sagöist hafa löngum
viöaö aö sér góöum erlendum
barnabókum og þýtt margar
þeirra.
„Þessi saga fjallar um litinn
dreng sem finnst fyrir utan
klaustursdyr, og munkarnir í
klaustrinu taka hann að sér og
ala hann upp innan klaustur-
veggjanna.
Þetta er kaþólsk saga, enda rit-
höfundurinn kaþólskur maöur.
Sagan er dálitiö ólik mörgum
þeim sögum em börn hafa heyrt
hingaö til, og einnig held ég aö
hún hafi áhrif a hugi fullorðins
fólks. Sagan er skemmtileg lýsing
á þvi hvernig munkarnir taka á
Sigriöur Thorlacius.
móti litla drengnum og ala hann
upp þannigaö hann veröur annar
miðpunkturinn i þeirra lifi.”
Þaö er þriðji lestur sögunnar
sem Sigriður les I morgunstund-
inni núna i dag, en alls veröa
lestrarnir 6.
-lg
Umsjón: Helgi ólafsson
Endatöfl
eru etflð
Vegna mistaka viö gerö
stööumyndar birtum viö þátt
þennan aftur, en hann var i
blaöinu s.I. fimmtudag.
Þaö er oft sagt aö aðals-
merki sterks skákmanns sé
ekki aöeins mjög yfirgrips-
mikil þekking á byrjunum
heldur einnig framúrskarandi
vald á endatöflum. Sovéskir
skákmeistarar hafa löngum
þótt snjallir i endatöflum og
t.d. I flokkakeppnum eins og
Oly mpiumótunum kemur
þetta berlega I ljós. Æriö oft
rata þeir 1 erfiö endatöfl,
kanski peöi undir, jafnvel
tveimur peöum, sem þeim
tekst aö halda á aö þvi er virö-
ist yfirnáttúrulegan hátt.
Frá OL i Buenos Aires man
ég sérstaklega eftir enda-
taflsstööu úr skák Ungverj-
ans Csom gegn Vaganian.
Csom var meö tveimur peöum
yfir I endatafli mislitra bisk-
upa og fjarlægöin milli um-
frampeöanna var meiri en
nóg. A einhvern stórkostlegan
hátt tókst endataflssnillingn-
um Smyslov, liöstjóra sovésku
sveitarinnar, aö finna gildru
sem aldrei haföi þekkst áður
og i hana féll Csom og
Vaganian slapp meö 1/2 vinn-
mg. A svæðamótinuiSvissá
dögunum kom þessi staöa upp
I skák Guömundar Sigurjónss-
sonar (hvltt) og Soos frá
V-Þýskalandi. Soos lék bið-
leik og hér varö þekkingar-
skorturinn honum aö falli.
43. .. Kd7?
(Afspyrnu lélegur leikur. Meö
43. - Hd7 heföi jafnteflið veriö
tryggt. Framhaldiö gæti oröiö
44. Kd2 Hd5! 45. Hxc6 Kd7 og
peösendatafliö sem kemur
upp eftir 46. Hd6+ Hxd6 47.
cxd6 Kxd6 48. Kxd3 er jafn-
tefli. Þrátt fyrir mistök svarts
veröur hvítur aö taka á öllu
sinu til aö innbyröa vinning-
inn.)
44. Kxd3 Ha7
45. f6!t
(Þennan bráösnjalla leik fann
Guömundur yfir boröinu. Ef
nú 45. - gxf6 þá 46. Ke4 og
kóngurinn hviti ryöst innfyrir
viglinu svarts.) .
45. .. g6
46. g5 hxg5
47. fxg5 Ha4
48. Hb7+ Ke6
(Eöa 48. - Ke8 49. He7 + Kf8 50.
Hc7! meö hótuninni 51. Hc8
mát.)
49. Hc7 Kf5
(49. - Ha6 væri svaraö meö 50.
h4! og svartur er i leikþröng.)
50. Hxc6 Kxg5
51. Hd6
(C-peöinu er nú ekkert aö van-
búnaöi. Förinni er heitiö upp i
borö þar sem ný drottning
veröur krýnd.)
51. .. Ha3 +
52. Kd4 Hxh3
53. c6 Hhl
54. c7 Kf4
(54. - Hcl strandar á 55.
Hd5+! og 56. Hc5.)
55. Hc6
(Auövitaö ekki 55. c8 (D)
Hdl+ 56. Kc5 Hcl+ og hvitur
er skyndilega kominn meö
tapaö tafl!)
55. .. Hdl +
56. Kc5
— Svartur gafst upp. Þarna
réöi betri endataflskunnatta
úrslitunum.