Þjóðviljinn - 20.09.1979, Blaðsíða 9

Fimmtudagur 20. september 1979 ÞJÖÐVILJINN — SIÐA 9
HERINNBURT
Þaö vildi svo til I byrjun jiili i
sumar aB ég hitti nokkra sauð-
' fjárbændur aö máli og varö þá
oftar en einu sinni var viö aö þeii;
gengu meö hugmyndir um aö
þægt væri aö skylda verndara
okkar á Keflavikurflugvelli til
þess aö kaupa islenskt lambakjöt
ogleysa þannig aö einhverju leyti
söluvanda bUgreinar sinnar. Allir
vita aö herstöövaandstæöingar
hafa löngum átt marga sina
traustustu liösmenn meöal
sveitafólks. Þess vegna fékk ég
grun um aö þarna kynni aö steöja
nokkur hætta aö hreyfingu okkar,
ef bændur tækju aö treysta á her-
inn aö kaupa þaö kjöt sem nU vill
ekki seljast meö góöu móti. Ég
fór þess vegna eftir á aö athuga
hvaöan þessihugmynd væri kom-
in og varö fyrst fyrir aö fletta upp
i Timanum i júnimánuöi. Jú, þaö
stóö heima. 21. júni svaraöi
Sveinn Tryggvason fram-
kvæmdastjóri Framleiösluráös
landbUnaöarins spurningum
blaöamanns um þetta efni og
sagöi aö herinn flytti inn allt sitt
kjöt í leyfisleysi I trássi viö Is -
lensk lögum varnir gegn smit-
næmum sjUkdómum. Lika sagöi
Sveinn aö Framleiösluráö heföi
hvaö eftir annaö ónáöaö utan-
rikisráöuneytiö og varnarmála-
deild vegna þessa máls en hvorug
þessara stofnana heföi fengist til
þess aö sinna þvi. Tveim dögum
siöar birti blaöiö svar Hannesar
Guömundusonar starfsmanns
varnarmáladeildar. Hann kom
þar fram sem sannur verndari
verndaranna eins og varnarmála-
deild gerir ævinlega. Hann neit-
aöi því aö herinnflytti kjöt sitt inn
i leyfisleysi, hann heföi samn-
ingsbundinn rétt til aö flytja inn
vistir tollfrjálst. (Ekki veit ég
hvort sú lagaskýring stenst:
jafnvel þótt herinn hafi rétt til aö
flytja inn tollfrjálst kann aö mega
ætlast til aö hann fari aö
islenskum lögum viö þann inn-
flutning, eftir þvi sem viö getur
átt, en þaö skiptir ekki máli i
þessu sambandi.)
Þá sagöi Hannes aö Ameri-
kanar kynnuekki aö boröa kinda-
kjöt og ekki væri hægt aö troöa
islensku dilkakjöti ofan i þá nauö-
uga. Þessu svaraöi Sveinn
Tryggvason i Timanum 30. júni
og sagöist ekki hafa viljaö troöa
neinu i neinn, en hann héldi „aö
styrkur varnarliösins tæki ekki
varanlegan skaöa, þó þeir, af og
til, fengju sér góöan bita af is -
lensku dilkakjöti i soðið.”
Hér er sem sagt greinílega
komin kveikjan aö þeirri vonar-
glætu um greiöari dilkakjötsölu
sem viðmælendur minir þóttust
eygja I sumar. Einhver frekari
blaöaskrif kunna aö hafa orðiö
um þetta mál, en ég veit ekki til
aö nokkur hafi oröið til þess aö
ræöa i alvöru hversu raunveru-
legt úrræöi hér er á feröinni.
Einhverjum góöum
baráttumanni kann aö þykja nóg
aö visa hugmyndinni frá meö til-
visun til manndóms og þjóöar-
stolts. En ég held aö viö veröum
aö horfast i augu viö þaö, her-
stöövarandstæöingar, aö viö höf-
um ekki efni á þvi. Hvenær sem
almenningur þykist sjá einhver
hagsmunasjónarmiö i sambandi
viö vist hersins hér ber okkur aö
ræöa slikt i fullri alvöru frá öllum
sjónarmiöum. Þaö er búið aö
hamast mikiö á bændum aö
undanförnu fyrir aö offramleiöa,
auk þess sem útflutningsbætur
eru aö verulegu leyti teknar af
lágum tekjum þeirra sjálfra.
Þeim er þvi ekki láandi þótt þeir
grlpi hvert hálmstrá sem þeim
viröist aö geti bjargaö þeim út úr
vandanum.
Smithættan
Óþarfi er aö hafa mörg orö um
hættuna á innflutningi smit-
næmra sjúkdóma meö útlendu
kjöti hersins, enda gufaöi sú hliö
málsins fljótlega upp i oröaskipt-
Samtök
Umsjón:
Arthur Morthens
Björn Br. Björnsson
Gunnar Karlsson
Haukur Sigurðsson
Vilborg Harðardóttir
herstöðvaandstæðinga
Skrifstofa Samtaka herstöðvaand-
stæðinga að Tryggvagötu 10 er opin alla
virka daga frá kl. 17 til 19. Þar er á
boðstólum margvíslegt útgáfuefni
Samtakanna s.s. bækur, bæklingar,
veggspjöld, merki o.fl. o.fl. Eru menn
hvattir til að lita inn ella slá á þráðinn (S.
17966). Þá má minna á gírónúmer
Samtakanna, 30309-7, sem ætíð er fjár
vant.
Eigum við að selja
þeim lambakjöt?
um þeirra Sveins og Hannesar i
Timanum. Húnvar sýnilega ekki
annaö en fýrirsláttur, enda hafa
islendingar löngum tekiö á sig
meiri og bráöari hættur fyrir aö
hafa herliöiö hér. Minna má á
oliumengunlna sem vofir yfir
vatnsbóium Islendinga viös vegar
um Suöumes. Þá má benda á aö
sterkar likur benda til aö herliöiö
geymi atómvopn á flugvallar-
svæöinu, og enginn veit meö
neinni vissu hve mikil hætta er á
aö þau valdi stórfelldum
hörmungum af misgáningi eöa
slysni. Þaö væri óneitanlega hjá-
kátlegt ef Islensk yfirvöld bönn-
uðu hernum aö flytja inn kjöt af
ótta biö búfjársjúkdóma meöan
þau hafa ekki einu sinni þoraö aö
spyrj3 yfirmenn hersins hvort
þeirværumeö kjarnorkusprengj-
ur I fórum sinum. Nei, hætturnar
af hersetunni veröa aöeins útilok-
aöar meö þvi aö láta herinn fara.
Fulltrúar bandarlska stór-
veldisins hafa takmarkalausa
fyrirlitningu á þvl fáa og valda-
litla fólki sem byggir þetta land,
þaö er bein afleiöing af þeim
valdahroka sem hefur fyilt
Bandarikjamenn alla tiö siöan
þeir sigruöu i siöustu heimsstyrj-
öld og komu út úr henni auöugri
en nokkru sinni fýrr. Meöan svo
stendur hljóta bandarlskar her-
stöövar aö vera okkur bráöhætt-
legar á fleiri vegu en okkur dettur
i hug.
Hve stór markaður?
Þá kemur aö kjarna málsins
gagnvart Islensku sveitafólki. Er
hægt aö leysa einhvern vanda
meö þvi aö skylda herinn til aö
nota islenskt lambakjöt? Viö
skulum athuga hvaö markaöur-
inn gæti oröiö stór. A vellinum
munu nú búa alls á fimmta þús-
und Bandarlkjamenn, hermenn
og fjölskyldur þeirra. Ég þykist
vita aö eitthvaö af Islendingum
boröi að staöaldri i mötuneytum
hersins. Ef allt gengi eins og best
verður á kosiö mætti kannski
hugsa sér aö hægt væri aö fá 5000
mannsá vellinum tilaö boröa 199
gr. af lambakjöti á viku 50 vikur á
ári. Þaö er liklega heldur meira
en Islendingar neyta sjálfir, og
miöaÖ viö matarvenjur Banda-
rikjamanna er auövitaö mjög ó-
raunhæft aö gera ráö fyrir svo
mikilli neyslu. En samt mundi
þetta ekki gera nema 25 tonn á
ári.
Hvaöa máli skipta nú 25tonn?
Sölukvóti okkar hjá Svium einum
hefur veriö 650 tonn á ári aö
undanförnu, eöa 26-föld hámarks-
neysla Kanans miöaö viö ýtrustu
bjartsýni. Rétt eftir aö Tíminn
birti hugmyhdir Sveins Tryggva-
sonar um lambakjötssölu á völl-
inn sagöi blaöiö frá þvi aö sala
þess innanlands heföi aukist um
1432 tonn slöustu niu mánuöi
vegna aukinna niöurgreiöslna. Sú
aukning ein er nær 57-föld há-
marksneysla Kanans. Um leiö
var sagt aö það heföi kostaö 1.4
miljaröa I útflutningsbætur aö
seija þetta kjöt erlendis miöað viö
hagstæöara markaö. Samkvæmt
þvi reiknast mér aö vallarbúar
mundu spara okkur eitthvaö um
25 miljónir I útflutningbætur ef
þeirtækjuuppá aöéta lambakjöt
einsog Islendingar ogkeyptu þaö
á markaösveröi hér.
Af þessu sjáum viö aö þaö er
annaö hvort einber barnaskapur
eöa blekking aö halda þvl fram aö
lambakjötsneysla á Kefiavlkur-
flugvelli geti breytt einhverju um
söluvanda íslenskra sauöfjár-
bænda. En það er eins og sumt
fólk hugsi alltaf til Kana hvenær
sem einhvern vanda ber aö hönd-
um, rétt eins og þeir séu hér til
þess aö losa okkur viö aö mæta
nokkru þjóöfélagslegu úr-
lausnarefni sjálfir. Og svo vantar
ekki menn til aö blása upp hvert
minnsta hagræöi sem einhver
hluti almennings hefur eöa kann
aö geta haft af vist þeirra hér.
Gegn slikum hugmyndum þurf-
um viö herstöðvarandstæðingar
að vera vel á veröi.
Lambakjöts-aronska
Nú hefur kannski einhverjum
dottiö i hugaö hægt væri aö neyöa
verndarana til aö kaupa múilu
meira af lambakjöti meö þvi aö
hóta þeim brottrekstri ella. Þaö
væri þó alltént ódýrara fyrir þá
aö kaupa dálitiö meira kjöt en
þeir notuöuheldur en aö þurfa aö
koma sér upp flugvélamóöurskip-
um úti á Atlantshafi til aö fylgjast
meö rússnesku kafbátunum. En
meö þvi erum viö komin inn á ein-
hverja ógeöslegustu tegund
aronsku sem maöur getur hugsaö
sér. Þaökjöt sem þannig væri selt
mundi lenda beint I hinni nýju
sorpeyöingarstöö herliösins —og
hvaöa bóndi vill stunda sauöfjár-
búskap vitandi aö þannig veröi
fariö meö afurðir hans?
—«k.
Eitt verð ég að segja þér
Platan okkar hefur að
sögn þeirra er til þekkja
gengið vel i landann.
Fyrsta upplagið sem
dreift var í verslanir er
uppseltog önnur sending-
in er þegar vel á sama
veg komin. Þá mun
„kassetta" vera væntan-
leg á markaðinn innan
skamms svo að fólk fái
dýrðarinnar notið, þótt
ekki eigi plötuspilara. En
betur má ef duga skal.
Takmark okkar hlýtur að
vera að gera þessa þörfu
skífu að útbreiddustu
plötu sinnar tegundar.
Hér er ekki einvörðungu
um að tefla f járhagslega
útkomu útgáfunnar held-
ur er platan beitt vopn
sem okkur ber að nota.
Herstöðvaandstæð-
ingar eru þvi ekki aðeins
hvattir til að kaupa skff-
una ella gefa hana vínum
og vandamönnum á tylli-
dögum, heldur láta hana
hljóma hvar og hvenær
sem tækifæri er til. A
þann hátt, og þann hátt
einan mun vopnið bíta til
þess er brýnt var.
—bbb