Þjóðviljinn - 23.10.1979, Page 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 23. október 1979
UOWIUINN
Málgagn sósialisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandl: útgáfufélag ÞjóBviljans
Framkwmdaitjóri: EiBur Bergmann
Rttatjdrar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
Fréttastjóri: Vilborg HarBardóttir
UmsJónarmaBur SunnudagsbtaBs: fngólfur Margeirsson.
Hekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gfslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Erlendar fréttlr: Jón Asgeir Sigurösson
tþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Jón Ólafsson
Otlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handiita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigrlÖur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Ölafsson.
Skrifstofa: Guörún GuÖvarÖardóttir.
Afgreiösla: Einar Guöjónsson, Guömundur Steinsson, Kristín Péturs-
dóttir.
Slmavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, SigrlÖur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún BárÖardóttir
Húsmóöir: Jóna SigurÖardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsia: Sölvi Magnússon, Rafn GuÖmundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6. Reykjavfk.sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
5 atlögur að
kaupinu
• Alþýðublaðið er nú að mestu helgað Alþýðubandalag-
inu þessa dagana. Eins og blaðið bendir réttiiega á gerði
Alþýðubandaiagið enga tillögu um kauplækkun í stjórn-
arsamstarfinu og heldur enga tillögu um að stefna at-
vinnuöryggi í hættu. Hins vegar skorti ekki á að milli-
flokkarnir, Alþýðuf lokkur og Framsóknarf lokkur, tækju
undir íhaldssönginn um kauplækkun og samdrátt eins og
Svavar Gestsson rekur í sunnudagsgrein í Þjóðviljanum.
• „ Ekki voru nema tveir dagar liðnir f rá myndun ríkis-
stjórnar Ölafs Jóhannessonar þegar Alþýðuf lokkurinn
lagði fram tillögu um að brjóta niður vísitölukerf ið og á
stuttum valdatíma rikisstjórnarinnar voru margar at-
lögur gerðar að kaupmætti launa.” Sú upptalning sem
hér fer á eftir er fróðlegt yfirlit um það við hvað Al-
þýðubandalagið var að fást í stjórnarsamstarfinu.
• „1. Tillaga Alþýðuflokksins í stjórnarmyndunarvið-
ræðunum um að áhrif gengislækkunarinnar er rfkis-
stjórnin var mynduð yrðu ekki bætt í kaupi. Þessu var
hafnar en hefði þýtt f framkvæmd 7% kauplækkun.
• 2. Tillaga Framsóknarflokksins og Alþýðuflokksins
um að vísitölubætur 1. desember 1978 yrðu 3,6%. Þessu
var hafnaðog með niðurgreiðsluaukningu, skattalækkun
á lægri launum og „félagsmálapakkanum" og 6,1%
kauphækkun varð hagur launafólks tryggður að mati
verkalýðshreyfingarinnar.
• 3. Tillaga Alþýðuflokksins að stefnumótun í efna-
hagsmálum sem birtist i frumvarpsformi í Alþýðublað-
inu í desember gerði ráð f yrir því að kaup hækkaði, hvað
sem verðlagsþróun liði, aðeins um 4% á ársf jórðungi.
Þegar þetta gerðist var spáð 35% verðbólgu árið 1979. f
stað35% verðhækkana hefðu komið 17% kauphækkanir.
Við þetta er svo því að bæta, að þessi stefnutillaga Al-
þýðuflokksins hefði f engu bætt hækkanir vegna olíu-
kreppunnar, sem valda 10% dýrtíð umfram það sem
spáð hafði verið. Þess vegna verður að bera kaupbreyt-
ingatöluna 17% í frumvarpi Alþýðuflokksins saman við
verðhækkunartöluna 45%. Þessari tillögu Alþýðuf lokks-
ins var hafnað.
• 4. Frumvarp Olafs Jóhannessonar gerði ráð fyrir
samskonar kjaraskerðingu og frumvarp Alþýðuflokks-
ins, aðeins nokkru minni. Þar var m.a. gert ráð fyrir
frystingu kaupgjaldsins við fasta prósentu á hverjum
ársf jórðungi, burtséðfrá verðhækkunartilefninu. Þá var
þar að auki gert ráð fyrir sérstökum frádrætti vegna
viðskiptakjaraskerðingar. Við féllumst á að viðskipta-
kjaraskerðingin hefði áhrif á verðbótavfsitölu, þó ekki á
lægri laun. Þar voru hinir flokkarnir píndir að lokum til
þess að hindra að 2% skerðing á lægri launin kæmist til
framkvæmda í hálft ár. Láglaunin voru varin þennan
tíma og í ræðum okkar á Alþingi áskildum við okkur all-
an rétt til þess að berjast gegn því að skerðingin kæmi
niður á kjörum láglaunafólksins frá 1. desember. f sam-
ræmi við það lögðum við fram á Alþingi því sem nú var
nýlega rofið frumvarp um, að þessu ákvæði f lögum
Ölafs Jóhannessonar yrði breytt. I þessu sambandi er
vert að geta þess að á sama tíma lögðum við til, að sett
yrði þak á vísitölubætur á laun sem væru hærri á hverjum
tfma en tvöföld verkamannalaun. Þessu höfnuðu báðir
samstarfsflokkar okkar.
• Viðskiptakjaraskerðingin, sem fallist var á af okkar
hálfu, hefur lækkað verðbætur um 3-4%, en þess verður
og að gæta að viðskiptakjaratengingin hef ur einnig áhrif
til hækkunar launa ef þannig þróast viðskiptakjör.
• 5. Fimmta meginatlagan að kaupinu var tillaga
Framsóknarf lokksins um að söluskattshækkun og vpru-
gjaldshækkun skyldu ekki bætt í verðbótum . Þessari til-
lögu var hatnaö." __
6>K»n<
L
A biðilsbuxum
Nú er margt brallaö I þeirri
Iþrótt aö vekja á sér athygli og
sýna ýmsir vonbiölar kjósenda
af sér merkilega hugkvæmni.
Viö gátum þess á dögunum,
aö þegar Pétur sjómaöur rakaöi
af sér skeggiö, þá kallaöi hann á
ljósmyndara og blaöamenn frá
tveim blööum. Daginn eftir sá
Albert Guömundsson sér leik á
boröi og fékk Visi til aö birta af
sér mynd á baksiöu: var Albert
að færa steikur á disk á sæl-
kerakvöldi. Á sömu bakslðu var
þess svo getiö, aö 30 manns
heföu veikst af matareitrun á
Hrafnistu og munu illkvittnir
menn væntanlega túlka þaö sem
skens um Pétur hinn skegg-
lausa, sem þar ræöur rikium.
Pokaprestur
Haraldur Blöndal, sem er lika
i framboði, leggur þaö á sig aö
setja upp pokaprestssvip og
messa I Morgunblaöiö um heim-
ili og skóla. Sú grein er öll hin
kostulegasta. Inntak hennar er
þaö, aö kveöa beri niöur allt
nýsköpunar- og umbótastarf i
skóla („vilt þú aö barnið þitt sé
tilraunadýr? ” spyr höfundur
ábúöarmikill eins og hann væri
að andmæla kvikskuröi ). Þess i
staö vill Haraldur hef ja til nýs
vegs og virðingar gamlar
kennslubækur — þvi eldri þeim
mun betra. Hann vill Islands-
sögu Jónasar frá Hriflu og
Dýrafræöi hans og meiri bibllu-
sögur. Og aö sjálfsögöu vill
hann útrýma Svium úr mennta-
málum, en þeir hafa, eins og
Adda Bára Sigfúsdóttir:
kunnugt er, veriö látnir taka viö |
hlutverki Rússa i Grýlukerfi J
þeirra ihaldsmanna.
Vinur í raun
Samkvæmt skoðanakönnun 5
sem Dagblaöiö birti I gær hefur |
fylgi Alþýðuflokksins skroppiö ■
stórlega saman — hefur flokk- I
urinn nú tæplega 13% atkvæða R
og er langsamlega minnstur B
flokka.
Kratar eru samt ekki alveg ■
heillum horfnir. Enn eru þeir til p
sem hugsa hlýlega til þeirra, og B
vilja veg þeirra sem skástan. ■
Svarthöföi Visis segir t.d. á |
föstudag: ■
„En alveg sérstaklega er þaö I
brýnt að Alþýðuflokkurinn B
standi sig i þeirri kosninga- g
baráttu sem nú er hafin”. —áb ■
■
Skólatannlæknar
Undanfarið hefur talsvert veriö
skrifaö um kaup skólatannlækna
og er þaö aö vonum, þvi hklega
skilar sá uppmælinga-'
kaupsamningur sem' tannlæknar
vinna eftir drýgri tekjum en flest-
ir aörir uppmælingataxtar.
Siöasta launaskrá, sem mér er
tiltæk, er fyrir ágústmánuö á
liðnu sumri. Þá voru sumarfri og
fæstir unnu alla virka daga i
mánuðinum. Tekjur I
uppmælingavinnu geta oröiö
mjög misjafnar af ýmsum
ástæöum, og sú varð raunin hjá
tannlæknum I ágúst. Ég nefni
þrjú dæmi. Einn fékk kr. 523.565
fyrir vinnu I 10 daga, annar
1.455.960 fyrir 15 daga og sá þriöji
1.309.955 fyrir 20 daga.
Af hverju er borgin aö greiöa
svona hátt kaup, spyr einn og
annar svarar, aö þetta sé
Tryggingastofnuninni aö kenna.
Hún hafi samiö svona eftir aö
Magnús Kjartansson kom tann-
lækningum inn i tryggingakerfiö.
Vegna þessara umræöna finnst
mér nokkur ástæöa til aö gera
stutta grein fyrir lögum um tann-
lækningar barna og unglinga á
skólaskyldualdri, og þeim samn-
ingum sem geröir hafa veriö viö
tannlækna til þess að framfylgja
þeim lögum, og þar meö vernda
eftir þvi sem kostur er tannheilsu
barnanna. Þetta verkefni hafa
okkar ágætu en dýrseldu skóla-
tannlæknar leyst af hendi meö
mjög góöum árangri. Skemmd-
um fulloröinstönnum I börnum i
skólum Reykjavikur hefur
fækkaö stórlega. Ariö 1966 voru
I skemmdar fulloröinstennur i
börnum 6-12 ára aö meöaltali 5.0,
en i fyrra reyndust aöeins 2.4 aö
meöaltali skemmdar.
Tryggingalögin kveöa svo á aö
sjúkrasamlög skuli greiöa 50% af
kostnaöi viö tannlækningar barna
og unglinga 6-15 ára með þeirri
undantekningu þó, aö fyrir tann-
réttingar, gullfyllingar, krónu- og
brúargeröir eru aöeins greidd
37.5%. Sveitarfélagi er skylt aö
greiöa jafnmikiö á móti. Bestur
árangur næst tvimælalaust meö
þvl aö hafa tannlæknana i
skólunum sjálfum, og þaö er jafn-
framt ódýrara fyrir borgina,
þrátt fyrir hin háu tannlæknalaun
en aö greiöa fyrir börnin á einka-
stofum tannlækna.
Þákemur aö samningagerö viö
tannlækna. Þar mætum viö stétt
manna sem alltaf hefur haft
sterka stööu til aö setja sina eigin
taxta og innheimta þá beint hjá
viðskiptavinum. Þegar loksins
kom að þvi aö skólabörn og
I nokkriraörirhóparfólksfenguþá I
réttarbót aö sjúkrasamlög skyldu
greiða hluta af tannlækna-
kostnaði þeirra geröi Trygginga-
stofnun rikisins samning viö
Tannlæknafélag tslands um
launakjör. Þar er samiö um
gjaldskrá fyrir unnin verk og
gengiö út frá aö helmingur þess
sem tannlæknir innheimtir
skoöist sem laun hans, en hinn
helmingur sé til aö mæta
rekstrarkostnaöi á stofu hans.
Tannlæknir, sem vinnur hjá
skólunum eöa á heilsugæslustöö
fær aö sjálfsögðu ekki greiddan
þann hlusta taxtans, sem er
vegna rekstrarkostnaöar á stofu,
heldur aðeins hinn helminginn,
sem kallaöur er launaliöur
taxtans. Þar sem rekstur Heilsu-
verndarstöövarinnar ^á
tannlæknastofum i skólum er til-
tölulega hagkvæmur veröur
heildarkostnaöur borgar og
sjúkrasamlags minni þegar tann-
læknar sinna börnunum þar, en
hann reynist i þeim tilvikum,
þegar börnin koma á einkastofur
tannlæknanna.
Samningur tannlæknanna er
mjög rækilega verötryggöur.
Rekstrarliðinn skal endurskoöa á
þriggja mánaöa fresti og leggja
til grundvallar þá breytingu sem
orðið hefur á rekstrarkostnaöi á
tannlæknastofum á timabilinu.
Launaliðinn á einnig aö endur-
skoöa ársfjóröungslegaj hann á
aö breytast á sama hátt og
tilteknir launaflokkar há-
skólamanna I þjónustu rikisins.
Þessi mismunandi viömiöun á
verötryggingu rekstrarliöa og
launaliöa leiöir til þess aö launa-
liöurinn er ekki alltaf nákvæm-
lega helmingur af taxtanum.
Þannig veröa t.d. laun skólatann-
lækna 49.33% af tannlæknataxta
fyrir mánuöina september,
október og nóvember.
Þaö skal aö lokum tekiö fram
aö umrædd taxtagreiðsla til
skólatannlækna fyrir unnin verk
er heildargreiösla. Þeir fá ekki
greitt ork)f og eiga ekki rétt á
greiöslu I veikindaforföllum.
Hér skal engum getum leitt aö
þvi, hvort Reykjavikurborg heföi
tekist aö ná fram hagstæöari
samningum fyrir sig og fengið
einhverja tannlækna til aö vinna
samkvæmt þeim, ef hún heföi
samiö, en eldd Tryggingastofnun
rikisins, en óneitanlega er þaö
óeölilegt aö stærsti vinnuveit-
andinn komi ekki viö sögu þegar
samið er viö stéttarfélag.
Adda B ára Sigfúsdóttii
SinföniuhljómsuEÍt
íslands
fónleikar
iHáskólabiói n.k. fimmtudag 25. okt.
1979, kl. 20.30.
VERKEFNI:
Beethoven — Egmont fori.
Beethoven — Fiðlukonsert
Beethoven — Sinfónia nr. 5
EINLEIKARI: Wolfgang Sehneider-
han
HLJÓMSVEITARSTJÓRI: Eifred
Eckart-Hansen
Aögöngumiðar
i bókaverslunum Lárusar Blöndal og
Sigfúsar Eymundssonar