Þjóðviljinn - 06.11.1979, Blaðsíða 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 6. nóvember 1979
UOWIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalyðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Ctgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvemdastjóri: Eiöur Bergmann
Riutjórar: Ami Bergmann, Einar Karl Haraldsson.
FrétUstjóri: Vilborg Haröardóttir
Umsjónarma&ur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Rekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Glslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Erlendar fréttir: Jón Asgeir SigurÖsson
iþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Jón Ölafsson
Otlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handiita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Ellas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: SigrlÖur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir ólafsson.
Skrifstofa: Guörún GuÖvaröardóttir.
Afgreiösla: Einar Guöjónsson, Guömundur Steinsson, Kristín Péturs-
dóttir.
Símavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigrlöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna SigurÖardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Slöumúla 6, Reykjavfk.slmi 8 13 33.
Prentun: Biaöaprent hf.
Hvað vilja þeir
láta skera niður?
í leiðara Morgunblaðsins á föstudaginn var ítrekað
það stefnumið Sjálfstæðisflokksins að berjast fyrir
„umtalsverðum niðurskurði ríkisútgjalda", eins og það
var orðað. A laugardaginn var leiðari blaðsins gagngert
um þetta efni — hét „Niðurskurður ríkisútgjalda"; þar
segir að við ríkjandi efnahagsaðstæður sé niðurskurður
þessi forsenda þess að verðbólguhömlur nái árangri.
• Einkennilegur feluleikur einkennir þessa leiðara
jafnt sem skrif nafngreindra Sjálfstæðismanna um
svipuð efni. Það er hamrað sýknt og heilagt á almennt
orðuðu vigorði/ sem gera má ráð fyrir að hafi nokkurn
hljómgrunn að óathuguðu máli; því hverjum finnst ekki
aðskattar og aðrar álögur séu of háar — a.m.k. að því er
að þeim sjálfum snýr persónulega? En ef menn vildu
komast að því, hvaða rlkisútgjöld það eru sem á að fella
niður eða draga úr, þá fást engin svör. Nema hvað á það
er minnst með almennum orðum, að vissulega verði
niðurskurðurinn erfiður og margir muni telja hann
óréttlátan.
• Við erum því neyddir til að halda kippkorn út fyrir
landsteinana til þess að fá áþreifanleg dæmi um það sem
Morgunblaðið og Sjálfstæðisflokkurinn eru að fara.
Einmitt á föstudag birti Morgunblaðið með nokkrum
fögnuði forsíðuuppsláttog svogrein um niðurskurð opin-
berra útgjalda sem flokkssystir Geirs Hallgrímssonar,
frú Thatcher Ihaldsformaður, er núna að framkvæma í
Bretlandi. En einmitt til breskra íhaldsmanna hafa
íslenskir samherjar þeirra einkum sótt vígbúnað sinn að
undanförnu — og er það fordæmi meðal annars lofað I
leiðara um aðgerðir bresku stjórnarinnar í Vlsi nú fyrir
helgi.
• Hvað er þessi fyrirmynd helst að hafast að?
Otgjöldtil menntamála verða lækkuð um 411 miljón-
ir punda á næsta ári. Borgar- og bæjaryf irvöldum verður
skipað að lækka framlög sfn til húsnæðismála. Hækkað
verður verð á máltlðum og mjólk I skólum og heimtað
gjald af foreldrum sem senda börn sín I skóla með skóla-
vögnum. Gjald fyrir lyfseðla verður hækkað um nær
helming. Tannlækningar hækka um 40%. Dregið verður
úr opinberum stuðningi við almenningsfarartæki,
þannig að ódýrara verður að f erðast með strætisvognum
og járnbrautum.
• En menn skulu einnig taka vel eftir því, að það eru
ekki öll útgjöld sem lækka. Á sama tíma og fæði barna
verður dýrara, færri kennarar verða ráðnir, byggingu
nýrra skóla og æðri menntastofnana verður nánast hætt
— eins og segir l frétt Morgunblaðsins, þá munu útgjöld
til hersins hækka. Sömuleiðis verður ekki dregið úr út-
gjöldum til lögreglu, fangelsa og dómstóla, ef til vill
hækka þau beinlínis, það kemur ekki fram af fréttinni.
En I fyrra hafði frú Thatcher m.a. látið það verða sitt
fyrsta verk að hækka strax laun lækna, herforingja og
lögreglumanna.
• Það væri því í anda hinnar almennu hrifningar
Sjálfstæðismanna á breskum íhaldsmönnum, að þeir
létu í stjórnarstöðu verða sitt fyrsta verk að leggja horn-
stein að stóru fangelsi og stöðva f leiðinni allar skóla-
byggingar. Þeir gætu í sama anda fjölgað í bekkjar-
deildum f skólum og látið sjúklínga greiða fyrir fæði á
sjúkrahúsum (eins og sumir þeirra hafa lagt til) — og
notað þá peninga sem sparast til að gera lögreglustarf ið
vinsælla eða til þess að létta skatta af einkafyrirtækjum
(það hafa þeir marglofað að gera). Þannig mætti halda
áfram lengi með Ifkindareikninginn.
• Sjálfstæðismenn gætu þá sagt sem svo, að það sé
óþarft að gera þeim upp áform. En hjá þvf verður
reyndar allsekki komist, meðan þeir halda áfram sfnum
undarlega feluleik og fást ekki til að svara þvf, hvað er I
raun og veru átt við með söngnum um niðurskurðinn
mikla.
—áb
Nýtt tímabil
Framsóknarmenn hafa nú
komist aö þeirri niöurstööu aö
sá áratugur sem nú er aö liöa
hafi veriö Framsóknaráratug-
ur. Astæöanersú.aö alveg allar
götur frá árinu 1971 hafa Fram-
sóknarmenn setiö i stjórn.
Guömundur G. Þórarinsson,
annar maöur á lista Fram-
sóknarflokksins skrifar um
þetta grein f Dagblaöiö i gær.
Röksemdafærsla hans er sú,
aö flokkur sem er I stjórn hefur
áhrif á gang mála. Næsta skref í
hugsanaganginum er þaö, aö
ýmislegt gott hafi gerst á heil-
um áratug. Niöurstaöan er sú,
aö fagurt mannlif se nátengt
Fr am sók narf lokknum.
FRAMSÓKNAR-
ÁRATUGURINN

A und^nförnum vikum hafa
margir stjórnmálamcnn kennt
þcnnan áratug, þ.c. frá 1971 til 1979,
við I ramsóknarflokkinn og kallað
áratuginn Framsóknaráratuginn.
Framsóknarflokkurinn hcfur allan
þcnTian tima vcrið i stjórn, að
aldrei cinn heldur allt»f
við aðra flokk- ,v '\
"íi-W-v ^-M\0
-va\bNaÍK5si ára-
‘ o^otV>V^'. Vssi ára-
• t pjóðinni giftu-
dr, 4a\\7-vsSi áratugur hefur vcriö
tími framfara og uppbyggingar og
imargir sigrar hafa unnist. Það cr vcl
þcss virði að rifja upp nokkur atríöi i
þvl efni.
Útfœrsla
lonrlkaininnar
islcnsku þjóðarinnar
teflt i tvisýnu.
Árið 197’
flokkur .ffy

--a* en þ£
rjölfar
jfTokkurinn
.cit’úrði Alþjóða
-**« cn þangaö skutu
. stnu. Dómur dómstólsins
*v.Aiir mjög i óhag og gc*- 'cnn
^.rt sér i hugarlund hver- rfs
væri hér nú cf samn:
Gu&mundurG.
Þórarinsson
I «.nn
. W .utl
.itlum i I
ráða nú
„ringum landið.
tfannst í einhvcrju
.uifstxðismáli þjóöarínnar.
Sam..mis þeirri baráttu sem háð var
við útfærsluna tóku Islendingar
1
Sólin skín
Þannig tekst Guömundi meö
sniöugheitum aö sýna fram á
þaö, aö útfærsla fiskveiöilög-
sögunnar úr 12 mllum i 200 sé
Framsóknarfbkknum sérstak-
lega aö þakka (enda þótt
flokkurinn hafi aldrei fariö
meö þau mál I stjórn.) Sömu-
leiöis uppbygging togaraflotans
og fiskvinnslustööva. Útrýming
atvinnuleysis. Ekki nóg meö
þaö. Guömundur hnykkir nú á
og stekkur ekki bros þegar viö
Framsóknarafrekin bætist
þetta hér:
„Bifreiöaeign landsmanna
hefur um þaö bil tvöfaldast á
þessum áratug og utanferöir
Islendinga, sérstaklega sólar-
landaferöir, stóraukist”.
Hið hlýja bros
Guömundur lætur sér ekki
nægja aö geta þess, aö hitaveit-
ur hafi á þessum árum veriö
lagöar vlöa. Hann telur upp all-
ar hugsanlegar hitaveitur — i
Kópavogi, Garöabæ, Keflavik,
Njarövlkum, Garöi, Grindavik,
Sandgeröi og mörgum fleiri
plássum. Og allsstaöar er þaö
hiö tviráöa bros miöjuflokksins
sem lesendur eiga aö finna
hrislast um heitavatnslagnir
sinar eins og forboöa um sælu
þessa heims og annars.
Framsóknarmenn eru
nefnilega skemmtilegt fólk, þótt
oftast sé þaö alveg óvart af
þeirra hálfu. Kristján i Oltima
skrifaöi á sinum tima stór-
skemmtilega bók um hugmynd-
ir Framsóknarflokksins Þar tók
hann inngangskafla i aö sýna
fram á þaö aö saga mannsand-
ans allt frá Grikkjum hinum
fornu heföi veriö einskonar
framsýnn undirbúningur aö þvi
aöflokkur Jónasar, Eysteins og
Hermanns varö tn. Og nú kem-
ur Guömundur verkfræöingur
fram i svipuöum anda og þaö
getur iegiö viö aö saklausar sál-
ir haldi, aö hver hafi upphaflega
veriö hannaöur af máttarvöld-
um meö sérstöku tilliti til póli-
tiskra þarfa ólafs Jóhannesson-
ar.
Hagrœðing
Annars er reyndar starfandi
hér I borg hópur manna sem
hugsar nokkuö svipaö og
Guömundur G. Þórarinsson.
Þaö eru innhverfir Ihugunar-
menn. Þeir hafa þá kenningu,
aö þegar um eitt prósent af
Ibúum einhvers lands eöa
borgarfaraaöstunda innhverfa
ihugun, þá hefjist óld upp-
lýsingar og allt fari aö ganga
betur. Þeir birta slöan skýrslur
þar sem sepr, aö á tilteknum
tima, hafi einhverjum tegund-
um slýsafækkaö.góöurárangur
hafi náöst í handbolta, uppskera
hafi veriö góö — jafnvel þegar
viöskiptajöfnuöur lagast kemur
þaö allt út á einn og hinn sama
áhrifavald: Lærisveinar
Maharishis hafa setiö og Ihug-
aö. Kenningin um áratug Fram-
sóknarflokksins ber mjög
sterkan keim af þessari sömu
sibernsku vonargleöi, sem timir
nokkra jákvæöa þætti út úr at-
buröarásinni — og stein-
gleymir öllum hinum. — AB
Um útvarpsmál
Kæri Guömundur!
Veistu hversu margir Islend-
ingar eru? Þeir eru ekki nema
rúm 220 þúsund eöa állka og Ibú-
ar I meöalhverfi I erlendri
stórborg. Þó eru þeir dreifö-
ir um 103 þúsund ferkilómetra
svæöi. Samt helduröu aö
sé þjóöhagslega hagkvæmt
aö koma upp mörgum út-
varps- og sjónvarpsstöövum. Eg
efast ekki um aö þú hugsir um
þjóöarhag; þú ert enginn sérhags-
Tnunamaöur? Eg trúi vart aö þú
látir þér nægja sjónarmiö stráka
sem halda aö þeir séu búnir aö
koma upp útvarpsstöö ef þeir
geta útvarpaö dægurlögum af
plötum til hlustenda á svæöi sem
er innan geisla sem dregur 15-20
kflómetra. Einmitt á þvi svæöi
þar sem eru hljómflutningstæki I
ööru hverju húsi og hinir nýriku
eru sem óöast aö koma sér upp
myndsegulbandstækjum. Aö
sjálfsögöu ætlaröu aö láta þessar
nýju útvarpsstöövar ná til allra
landsmanna.
En hver á annars dreifikerfi út-
varps og sjónvarps? Hefur þvi
ekki veriö komiö upp fyrir fé úr
samneyslusjóöi allra lands-
manna? Ekki ætlastu til aö ein-
staklingar fái aö nota þaö dreifi-
Nokkur orð til
Guðmundar
Garðarssonar
kerfi endurgjaldslaust? Þaö eru
ekki nema sérhagsmunapúkar
eöa betlarar sem hugsa þannig.
Þaö er oft svo skammt öfganna á
milli.
Mér skilst aö fjárhagsgrund-
völlur þessara nýju útvarps-
stööva eigi aö vera auglýsinga-
tekjur. Hverjir greiöa vöruaug-
lýsingar? Aö sjálfsögöu þeir sem
kaupa vörurnar. Seljendur eru
aöeins milliliöir. Nú hefur veru-
legur hluti af rekstrarkostnaöi
Rikisútvarpsins veriö greiddur af
auglýsingatekjum. Rekstrarfé
þess hlýtur þess vegna aö skerö-
ast. Alla tiö hefur veriö búiö illa
fjárhagslega aö Rikisútvarpinu.
Afnotagjöldum hefur veriö haldiö
I lágmarki, jafnvel svo mjög aö
þau hafa veriö lægri en menn
hafa þurft aö greiöa fyrir eitt lé-
legt dagblaö. Ekki hefur á hálfri
öld tekist aö koma upp húsnæöi
fyrir þessa stofnun. Þessu hafa
valdiö fhaldssöm sérhagsmuna-
sjónarmiö. Menn eru oft svo
undarlega tregir til aö leggja fé til
samneyslu jafnvel þótt þeir viti
aö hún fari til góöra og nytsam-
legra hluta. Ætli væri ekki skyn-
samlegra aö efla Rikisútvarpiö i
staö þess aö veikja grundvöll
þess?
Eg hef ekki hlustaö mikiö á er-
lendar útvarps- og sjónvarps-
stöövar en ég hef hugboö um aö
islensku stöövarnar standi þeim
ekki langt aö baki. Þaö hefur allt-
af veriö menningarblær yfir Is-
lenska útvarpinu og islenska efn-
iö i sjónvarpinu hefur oft veriö
furöu gott miöaö viö aöstæöur.
Mér fannst heldur dapurlegt,
Guömundur, þin vegna aö sá sem
helst studdi sjónarmiö þin i Kast-
ljósi skyldi vera ritstjóri timarits
sem varla getur talist hafa for-
ystuhlutverk i menningarmálum.
En hvort sem nú yröi meiri
menningarblær yfir hinum nýju
útvarpsstöövum eöa gamla
Rikisútvarpinu veröum viö óhjá-
kvæmilega aö taka miö af þvi aö
önnur fjárhags-lögmál gilda hjá
okkar fámennu þjóö i strjálbýlu
landi en hjá miljónaþjóöum.
Helgi J.H.Halldórsson.