Þjóðviljinn - 23.12.1979, Blaðsíða 11

Sunnudagur 23. desember 1979. ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 11
Útvarp og sjónvarp um jólin
Komdu
heim,
Lassie
Hundurinn Lassie var vinsæl
skepna I Hollywood á sinum
tima. Reyndar hét hann Pal, og
var karlkyns, en látinn leika tlk-
ina Lassie I ailmörgum mynd-
um. Fyrsta Lassie-myndin var
gerð 1942, þegar Pal var tveggja
ára, og það er hún sem við fáum
að sjá I dag.
Komdu heim, Lassie. varð
semsé upphafið að mikilli
hundadellu, sem stóð yfir árum
saman og eimir eftir af henni
ennþá, a.m.k. i bandarisku
sjónvarpi þar sem sýndur var
framhaldsmyndaflokkur um
Lassie áratugum saman og gott
ef hann gengur ekki enn. Flest-
um ber þó saman um að fyrsta
myndin hafi veriö sú besta,
einsog oft vill verða þegar vin-
sælar hugmyndir eru endur-
nýttar æ ofan i æ.
Komdu heim, Lassie.er byggð
á samnefndri skáldsögu eftir
Eric Knight. 1 henni segir aöal-
legafrá tryggð tikarinnar, sem
fátækur eigandi neyddist til aö
selja aðalsmanni. Þýðandi er
Óskar Ingimarsson.
Konan
og
hafið
Fimmtudaginn 27. des. kl.
19.55 veröur flutt jólaleikrit
útvarpsins, „Konan og hafið”
eftir Henrik Ibsen. Þýðinguna
gerði Torfey Steinsdóttir, en
leikstjóri er Gunnar Eyjólfsson.
Með helstu hlutverk fara
Valgerður Dan, Róbert
Arnfinnsson, Þorsteinn Gunn-
arsson og Randver Þorláksson.
Andrés Björnsson útvarpsstjóri
flytur formálsorð.
Leikurinn gerist i litlum
strandbæ i Noröur-Noregi. Þar
býr Wangel læknir með siöari
konu sinni Ellidu og tveimur
dætrum frá fyrra hjónabandi.
Sjóböö eru lif og yndi Ellidu og
svo virðist sem hafiö seiði hana
á einhvern undarlegan hátt. Er
kannski eitthvaö i fortíð hennar
sem veldur þvi?
„Konan og hafið” er i hópi
siðari leikrita Ibsens eins og
„Hedda Gabler” og „Sólness
byggingameistari” o.fl., samið
á árinu 1888. Ibsen hafði fyrst
valið þvi nafnið „Hafmeyjan”,
en breytti þvi áöur en hann
sendi það til útgáfu.
Henrik Ibsen.
Henrik Ibsen fæddist I Skien I
Suöur-Noregi árið 1828. Hann
varð ungur lyfsalalærlingur i
bænum Gimstad, en siðar leik-
hússtjóri i Bergen. Það var hon-
um mjög lærdómsrikur timi.
Ibsen fannst . af ýmsum
ástæöum þrengt að sér heima
fyrir. Hann hvarf frá Noregi
árið 1864 og settist fyrst aö á
ttallu, siðar i Þýskalandi. I
þessari sjálfviljugu „útlegö”
samdi hann flest þekktari verka
sinna, svo sem „Pétur Gaut” og
„Þjóöniðingurinn”. Ibsen flutti
ekki heim til Noregs aftur fyrr
en 1891, þá kominn yfir sextugt.
Hann lést 1906.
Mörg leikrita Ibsens hafa ver-
iö flutt hér á sviði, og þó enn
fleiri I útvarpinu. Er skemmst
aö minnast „Konungsefnanna”
sem flutt voru á síöasta ári.
Á nýársdag verður sýnd I
sjónvarpinu norsk sjónvarpsút-
gáfa af þessu sama leikriti,
Konan og hafið. Þar leikur Liv
Ullmann hlutverk hinnar dular-
fullu Ellidu, sem I útvarpinu er
leikin af Valgerði Dan.
Sjónvarp frá síðustu öld
Jón Laxdal og ónefndur hestur. Myndin var tekin við kvikmyndun
á Paradisarheimt s.l. sumar.
Nú líður senn að jólum
Þegar sjónvarpsdagskránni
fyrir börn lýkur á aðfangadag
geta börnin kveikt á útvarpinu
og hlustað á sögur og ljóö I 40
minútur.
Meðal efnis i þessum þættí,
sem nefnist Nú liður senn aö jól-
um, er sagan Trunta og jólin
eftir Sigrúnu Schneider, sem
Helga Þ. Stephensen les. Arnar
Jónsson les Grýlukvæði og
Jólabarnið eftir Jóhannes úr
Kötlum. Kynnir er Ellen
Gunnarsdóttir, 12 ára, en Gunn-
vör Braga Siguröardóttir hefur
umsjón meö þættinum. —ih
Hnotu-
brjóturinn
Aödáendur balletts og Tsjæ-
kofskis geta strax byrjað að
hlakka til jóaladagsins. Þá
verður sýndur i sjónvarpinu kl.
16.30 ballettinn Hnotubrjóturinn
i sviðsetningu Bolshoi-Ieikhúss-
hs.
Meðal dansara eru nokkrir
frægir sólódansarar
Bolshoi-ballettsins: Vladimir
Margir frægustu dansarar
Bolshoi-baliettsins koma við
sögu I Hnotubrjótnum.
Helga Hjörvar stjórnar út-
varpsþætti kl. 20.30 á jóladag,
og nefnir hann „Sjónvarp frá
siöustu öld”.
— Ég reyni fyrst og fremst að
gefa áheyrendum hugmynd um
það starf sem liggur að baki
einni kvikmynd, — sagði Helga.
— Það má segja að þarna sé
skyggnst um að tjaldabaki með-
an verið var að kvikmynda
Paradisarheiint i sumar.
Eg ræði við leikmyndateikn-
arann Björn Björnsson um
hvernig ákveðin atriði voru
leyst og hvernig gekk að sam-
ræma sjónarmið islensks leik-
tjaldasmiðs og útlends leik-
stjóra. Einnig tala ég við þrjá
leikara og spyr þá m.a. hvernig
þaö sé að leika fyrir dauða kvik-
myndavél og leika atriðin i allt
annarri timaröð en menn eiga
að venjast úr leikhúsinu. Leik-
ararnir eru Jón Laxdal og Helga
Bachmann og nýliðinn Friöa
Gylfadóttir.
Auk þessa efnis, sem er mest-
an part persónulegar endur-
minningar viðmælenda minna
um starfið, les Halldór Laxness
tvo örstutta kafla úr Paradisar-
heimt — sagði Helga að lokúm.
•ih
Vasiliev, Jekaterina Max-
imova, Vjatseslav Gordeyef og
Nadia Pavlova.
Flestir kannast viö ævintýrið
um Hnotubrjótinn, en ballettinn
er byggður á sögunni eftír
E.T.A. Hoffmann og Alexandre
Dumas. Hnotubrjóturinn er
jólagjöf, sem litil stúlka fær og
sem breytisti prins og fer I striö
við músakónginn.
—ih
Úr myndinni Pétur — ævintýri um rússneskan strák.
Meðan bömin bíða
einsog nafnið bendir til er eins-
konar stæling á Grease, þeirri
frægu unglingamynd, og fjallar
um ungmenninOlafiuog Jonna.
Margir krakkar kannast við
Tobba túbu, tónverkið
skemmtilega eftir Kleinsinger,
sem Islenska sinfóniuhljóm-
sveitin hefur leikiö inn á plötu.
Hér veröur það flutt af Sinfóniu-
hljómsveit Nýja-Sjálands og
þarlendum leikurum, en þýö-
andi og þulur er Guðrún Þ.
Stephensen, alveg einsog á
islensku plötunni.
Og svo lýkur þessari barna-
dagskrá á þætti meö Prúðu leik-
urunum. Gestur prúðu leikar-
anna að þessu sinni verður eng-
inn annar en Roy Rogers,
kúrekahetjan gamla.
Semsagt: fjörið og fjölbreytn-
in i' kassanum ættu að stytta
þessar lengstu stundir ársins.
Góða skemmtun!
—ih
Aldrei er timinn eins lengi að
liða og á aðfangadag. Fullorðna
fólkið finnur kannski ekki fyrir
þvi, það er alltaf aö vasast i ein-
hverju. En krakkarnir — hvaö
eiga þeir að gera? Horfa á s jón-
varpiö, auðvitað! Frá kl. 14.15
til rúmlega fjögur veröur sér-
stök barnadagskrá, ætluð til að
dreifa hugum yngstu kynslóðar-
innar.
Dagskráin hefst með Barba-
papa, sem væntanlega stendur
fyrir sinu I 5 minútur. Þá kemur
rússneskt ævintýri, teiknimynd-
in Pétur. Svo byrjar nýr fram-
haldsmyndaflokkur, Múminálf-
arnir, sem byggöur er á sam-
nefndrisögu ef tir Tove Jansson.
Sögumaöur er Ragnheiöur
Steindórsdóttir leikari.
Næst kemur hálftlma teikni-
mynd, Æðiö i Klisturbæ, sem
Drottinn blessi heimilið: Þráinn Karlsson (Hannes) og Saga Jóns-
dóttir (Olga).
Drottinn
blessi
heimilið
Sá liður i jóladagskrá sjón-
varpsins sem flestir biða með
stærstri eftirvæntingu er á-
reiðanlega frumsýning islensku
sjón varpsmy ndarinnar Drott-
inn blessi heimilið, eftir þá Guð-
laug Arason og Lárus Ými
Óskarsson.
Bæði er, aö Islenskar sjón-
varpsmyndir eru fátiðar og
vekja jafnanumtalogáhuga.og
svohafa þeir GuölaugurogLár-
us báðir vakið athygli og á-
reiðanlega vænta margir sér
mikils af þessu samstarfi
þeirra. Ekki dregur það úr for-
vitninni að myndin hefur þegar
veriðseld til hinna Noröurland-
anna, en það mun næsta sjald-
gæft að Islenskt efni seljist
þangaö svo fljóttog vel sem hér
hefur orðið raunin.
Drottinn blessi heimilið er
fyrsta sjónvarpsleikritGuölaugs
Arasonar, en hann hefur getið
sér gott orð sem skáldsagnahöf-
undur og þá einkum fyrir verð-
Eldhúsmellur, sem út kom i
fyrra. Guðlaugur er einnig les-
endum Þjóðviljans að góöu
kunnur fyrir bréfin sem hann
skrifar vinkonu sinni Friðu og
birtast ööru hverju i Sunnu-
dagsblaöinu.
Lárus Ýmir óskarsson er ný-
útskrifaöur kvikmyndasjóri frá
Sviþjóö. Fyrir skömmu sýndi
sjónvarpið prófmynd hans fugl-
inn i búrinu, sérlega vellukkaöa
skólamynd, sem vakti vonir
manna um aö hér væri kominn
nýr og ferskur maöur og góður
liðsauki I þann litla en þrjóska
hóp manna sem eru að streöa
við aökoma á fót islenskri kvik-
myndagerö.
Drottinn blessi heimilið er
mynd um hjónabandserfiðleika
og fleiri slys. Aðalhlutverkin
leika þau Saga Jónsdóttir
og Þráinn Karlsson, sem
bæði hafa starfað um árabil
meö Leikfélagi Akureyrar og
eru i hópi okkar ágætustu at-
vinnuleikara. Leikmyndina
geröi Snorri Sveinn Friðriksson
og myndatökuna önnuöust
Bakiur Hrafnkéll Jónsson og
Vilmar Pedersen. /—ih