Þjóðviljinn - 06.01.1980, Side 4

4 StÐA — ÞJ6ÐVILJINN Sunnudagur 6. janúar 1980
UOWIUINN
Málgagn sósialisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
t'tgefandi: Útgáfufélag þjóftviljans
Kramkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Kitstjórar: Arni Bergmann. Einar Karl Haraldsson.
Kréttastjóri: Vilborg Haröardóttir
L msjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson.
Kekstrarstjóri: Olfar Þormóösson
Auglýsingastjóri: Rúnar Skarphéöinsson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, GuÖjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Erlendar fréttir : Jón Asgeir Sigurösson
Iþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Jón Olafsson
Ctllt og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson
Handiita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elias Mar
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason
Auglýsingar: Sigríöur Hanna Sigurbjörnsdóttir, Þorgeir Olafsson.
Skrifstofa: Guörún Guövaröardóttir.
Afgreiösla: Einar GuÖjónsson, GuÖmundur Steinsson, Kristin Péturs-
dóttir.
Símavarsla: ólöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir
Húsmóöir: Jóna SigurÖardóttir
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
CJtkeyrsia: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson. -
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Sföumtila 6, Reykjavfk.simi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
Flugleiðir og samgöngu-
öryggi þjóðarinnar
• Flugleiðakreppan ógnar nú öllu flugkerfi Islend-
inga. Innanlandsflugið og Evrópuflugið eru í hættu
vegna þess áhættuspils sem stundað hef ur verið á hinum
alþjóðlega flugmarkaði Atlantshafsflugsins, eftir að
Bandarík jastjórn breytti reglunum um þann
samkeppnismarkað. Samdráttur er nú í allri þjónustu
Flugleiða vegna tapsins á Ameríkuf luginu og það leiðir
ekki einungis til f jöldauppsagna, sem eru hin alvarleg-
ustu tíðindi, heldur einnig til þess að öryggissjónar-
miðum í flugsamgöngum íslendinga er teflt í tvísýnu.
• Ræturnar til þessa ástands má rekja nokkuð aftur í
tímann. Lof tleiðir voru á sínum tíma reknar sem áhættu-
og ævintýrafyrirtæki sem með mikilli heppni og
ósvífinni samkeppni tókstað skapa sér nafn og vinsældir
á alþjóðavettvangi. Enda var það meginstolt einka-
framtaksins í landinu. Ofmetnaður Loftleiðamanna
leiddi þá á þá braut að reyna að drepa millilandaf lug
Flugfélags íslands með vitfirringslegri samkeppni á
Norðurlandaleiðum. Tapið og fáránleikinn í þessari
samkeppni leiddi til þess að kröfur um samstarf og
sameiningu Flugfélags (slands og Loftleiða fengu byr
undir báða vængi.
• Á tímum Hannibals Valdimarssonar sem samgöngu-
ráðherra og undir áhrifamætti Jóhannesar Nordal
Seðalbankastjóra var sameiningin knúin í gegn með
þeim hætti sem allir kannast við. AAegingallinn á slíkri
sameiningu eins og sósíalistar bentu á víða í opinberum
umræðum var sú að verið var að sameina þætti í flug-
rekstri Islendinga sem skiptu mjög mismunandi miklu
máli fyrir þjóðarheildina. Annarsvegar glæfralegan
áhæfturekstur yfir N-Atlantshaf og hinsvegar flugsam-
göngur, sem þjóðin verður að hafa í eigin höndum af
öryggisástæðum,við önnur lönd og ekki síður innanlands.
Síðarnefndi þátturinn er mál þjóðarinnar allrar og hann
hlýtur að vera viðfangsefni þings og ríkisstjórna í nútíð
og framtíð ekki síður en formlegra rekstraraðila.
• Framvinda í rekstri Flugleiða frá því að sameining-
in hófst hefur verið skrykkjótt og margt bendir til þess
að skynsamlegra hefði verið frá þjóðhagslegu
sjónarmiði að ef la samvinnu félaganna tvegg ja en halda
fjárhag þeirra aðskildum. Ólafur Ragnar Grímsson
alþingismaður vakti athygli þjóðarinnar á því í skrif um
og þingræðum í lok árs 1978 að margvíslegar óheillablik-
ur væru á Flugleiðahimninum og hafa f lestar spár hans
gengið eftir. Áhættuþátturinn í rekstri Flugleiða er nú að
sliga öryggisþáttinn^og skal undir það tekið að Alþingi og
ríkisstjórn verði strax að grípa í taumana, krefjast
tæmandi upplýsinga um stöðuna og grípa til viðeigandi
ráðstafana .
• Ólafur Ragnar Grímsson hefur borið fram veiga-
mikla gagnrýni á fargjalda- og fjárfestingarstefnu
Flugleiða, svo og á viðhaldsfyrirkomulag og vanmat
forystumanna ef ekki upplýsingaleynd varðandi stöðu
Flugleiða i verðstríðinu á Amerikuleiðinni. En hann hef-
ur jaf nf ramt bent á þá áherslu sem lögð hef ur verið á að
hef ja rekstur og afla tengsla í áhættuflugrekstri um
allan heim. Flugleiðir tengjast nú dótturfyrirtækjunum
Cargolux, Air Bahamas og Aero-Uruguay, og eignar-
haldsf yrirtækinu Hekla Holdings, auk hótela og annarra
alþjóðlegra fyrirtækja í þeim ,,skattfríu" ríkjum þar
sem þessi flugrekstur fer fram. Air Bahamas er
alíslenskt fyrirtæki.enda þótt við það vinni fáir islend-
ingar. Nýjast á nálinni er hugmynd um nýtt fyrirtæki i
félagi við Luxemborgarmenn um flug á langleiðum, en
þetta félag yrði algerlega utan yf irráðasvæðis íslenskra
stjórnvalda og íslensku þjóðarinnar, og tæki hugsanlega
við flugleyfum Loftleiða á Ameríkuleiðinni.
• Hér eru semsagt að skapast skilyrði f jölþjóðlegrar
samsteypu sem sogið getur merginn úr flugrekstrinum
frá Islandi og tryggt örfáum stórum. hluthöfum í Flug-
leiðum ágóða, enda þótt hundruð flugliða missi hér
atvinnuogalltflugkerfið íslenska hrynji í áhættuspilinu.
Það er í I jósi þessara viðhorfa sem leggja verður áherslu
á þá kröf u að allur f lugrekstur Flugleiða verði tekinn til
opinberrar rannsóknar og hagsmunum íslenska ríkisins
og þjóðarinnar ekki fórnað af misskilinni tilIitssemi við
braskhagsmuni innan f jölþjóðhringsins Flugleiða.
— ekh
Þrjú
hundruð
flmmtíu
og eitt-
hvað
dagar
til jóla
úr aimanak inu
að halda að þannig mætti takast
að koma á karneval - hátið
þennan dag. Ef það ekki tekst
þá trúið mér, það bregst ekki
siðasta verslunardag fyrir jól.
Hví ekki að gleðjast?
Litlum börnum er kennt að á
jólunum hafi Jesús Jósepsson
fæðst, getinn af heilögum anda,
fæddur af Mariu mey, sonur
þess guðs, sem fólki er kennt að
trúa á. Auðvitað er þetta ósatt
eins og svo margt sem prest-
lingar kenna. Það veit enginn
hvaöa dag Jesús fæddist, enda
virðist hafa gleymst að skrá
niður þennan merka dag, enda
öðruvisi dagatal þá en nú.
Jóla er getið i ásatrú og þau
haldin þessa sömu daga og við
höldum jól i dag. Þetta var sól-
risuhátið, haldin strax að liðn-
um vetrarsólhvörfum. Og það
voru ekki bara norrænir vik-
ingar sem héldu hátið þessa
daga. Þjóðir suður eftir löndum
héldu lika sólrisuhátið að
gengnum vetrarsólhvörfum,
löngu fyrir daga Jesú Jóseps-
sonar.
Hitt er svo annað mál, fyrst
menn vita ekki hvenær Jesús
fæddist, þá er þessi dagur, 25.
des. ekkert verri en hver annar
Nú aftur á móti get ég haft gam-
an af, maður getur meira að
segja hlegið á stundum þegar
þeim tekst best upp.
Broslegast af öllu þykir mér
að heyra prestana, flugmælska
marga hverja, tyggja það upp
hver eftir öðrum að okkar trú sé
hin eina sanna trú sem til er i
veröldinni, trúin á þá himna-
feðga. Mannkynið mun vera
komið eitthvað hátt á 4. miljarð
að höfðatölu og sennilega skrið-
ur sá hópur vart yfir miljarð,
sem tekið hefur þessa trú. Og
að auki er hann margklofinn i
hverskonar sértrúarsöfnuði
þessi hópur. Grisk/katólsk
trú, Rómversk/katólsk trú,
Lútherstrú auk allra þeirra tuga
eða hundruða smá sértrúar-
safnaða innan þessara og allir
segjast hafa rétt fyrir sér,þeirra
boðskapur sé hinn eini rétti.
Nú, og svo koma öll hin trúar-
brögðin sem ég hef ekki hug-
mynd um hvað eru mörg.
Múhameðstrú, Búddatrú,
Bramatrú, Hindúatrú svo nokk-
ur fjölmenn trúarbrögð séu
nefnd. Allir segjast hafa rétt
fyrir sér, þeirra guð sé hinn eini
sanni. Nú má vel vera að til sé
heilt stéttarfélag af guðum i
veröldinni,ég þori ekki að segja
Þá eru þessi jólin liðin.
Á morgun er 13. dagur
jóla samkvæmt gamla
jóladagatalinu og dagar
mungáts og magatylli,
dagar kaupæðis og gjafa,
liðnir að þessu sinni, og
þrjúhundruð fimmtíu og
eitthvað dagar til næstu
sæludaga.
Kaupæði og karneval
Við mörg hátiðleg tækifæri
hefur verið reynt að koma á
karneval-stemmningu hér á
landi, draga fólk útúr húsum og
halda útihátið. A þjóðhátiðar-
daginn 17. júni ár hvert er þetta
reynt af meira afli en aöra
hátiðisdaga. Og alltaf gengur
þetta jafn illa, misjafnlega illa
að visu, en aldrei vel. Margir
kenna köldu og votviðrasömu
veðurfari Islands um. Fólk
hrökklist inn i hús ef vindar
blása hvað þá ef hann rignir.
Þetta er samt ekki ástæðan, það
sannar Þorláksmessudagur
beri hann uppá virkan dag,
annars næsti dagur á undan.
Þessa daga hefur það sýnt sig
að hægt er að halda karneval á
Islandi en það fylgir sá böggull
skammrifi að verslanir veröa
að vera opnar og tilefni til kaup-
æðis. Islendingar láta hvorki
rigningu, rok né stórhrið aftra
sér frá að gera sér glaðan dag i
öllum skilningi þennan mesta
kaupæðisdag ársins.
Færum þjóð-
hátíðardaginn
Þennan dag fyllist miðbær
Reykjavikur af fólki. Sumir eru
að versla, aðrir að fremja
glasasyndir, sumir hvoru-
tveggja og enn aðrir fara bara
til að sýna sig og sjá aðra. Sem
sagt, sannkölluð karneval-
stemmning. Ég legg þvi til að
þjóöhátiðardagurinn veröi
færður aftur til 22. eða 23.
desember, eftir þvi hvorn dag-
inn verslanir veröa opnar fyrir
hver jól.
En áöur en þessi ákvörðun
veröur tekin, legg ég til að reynt
verði að hafa allar verslanir
opnar þann 17. júni, telja fólki
trú um að nauðsynlegt sé að
færa ættingjum og vinum gjafir
i tilefni ákveðinnar hátiöar
Jóns forseta. Mér er skapi næst
til að gefa honum afmælisdag,
sennilega bara sá besti; menn
geta þá um leið fagnað hækk-
andi sól. Margir hneykslast á
þvi að fólk skuli nota jóladagana
til að gæla við sjálft sig I mat,
drykk og gjöfum. 1 sjálfu sér er
þetta ekki undarlegt, þar sem
þetta hefur verið gert frá
ómunatið. Menn héldu sig vel i
mat og drykk þegar þeir fögn-
uðu hækkandi sól löngu fyrir
fæðingu Jesú, og ég fæ ekki séö
að fæðing þessa ágæta manns sé
sásorgaratburður aö fólk þurfi
að leggjast i vol, vil og sjálfsaf-
neitun. Nýju lifi er sannarlega
ástæða til að fagna meö veislu-
höldum glaum og gleði.
AAikil er þeirra viska
Aldrei fá prestar vorir aö
belgja sig meira út en einmitt
um jól. Þegar ég var yngri var
mér hrein raun aö hlusta á tal
þeirra hræsni og yfirdrepsskap
og oft á tiöum ósannindavaöal.
Sigurdór
Sigurdórsson
skrifar
til um það, en hitt er alveg vist
að ég leyfi mér að draga i efa að
sá guð sem prestarnir okkar
boða trú á sé hinn eini sanni.
Hvernig má það vera, að
þessir menn geti tekið sér það
vald og það leyfi að segja svo og
þá um leið að kannski tveir og
háflur miljarður mannkyns hafi
þar með rangt fyrir sér? Hvern-
ig getur biskupinn Sigurbjörn
Einarsson ætlast til að maður
trúi þvi að hann viti betur en
biskupar annarra trúarbragða
hver sé hinn eini sanni guð? Af
hverju hefur Sigurbjörn Einars-
son réttara fyrir sér i þessu máli
en til að mynda Khomeiny æðsti
prestur, eða æðsti prestur i
Bramatrú eöa Buddatrú eða
Hindúatrú? Hvernig getur páf-
inn i Róm haldið þvi fram aö
hann sé óskeikull og rekið prest
úr starfi sem efast um þaö; er
ekki páfinn maður eins og ég og
þú? Hugleiddu málið og gættu
að hver niðurstaða þin verður.
•— S.dór