Þjóðviljinn - 09.04.1980, Blaðsíða 15

Miövikudagur 9. apríl 1980 ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Flóttinn yf ir K j öl
Sjónvarp
kl. 22.05
t kvöld verður sýndur I sjón-
varpinu fyrsti þátturinn af
fjórum um styrjaldarárin
siðari I Skandinaviu. Þessi
heimildamyndaflokkur er
gerður af sænska og norska
sjónvarpinu i sameiningu.
1 fyrsta þættinum er m.a.
lýst innrás þýska hersins i
Noreg, 9. april 1940. Hákon
Noregskonungur, Ólafur krón-
prins og fleiri flýja til
Sviþjóðar.
Þýðandi þáttanna er Jón
Gunnarsson. -ih
Heillandi heimur
Sjónvarp
kl. 21.05
„Heillandi heimur” nefnist
annar þáttur breska fram-
haldsmyndaflokksins um
Charles Darwin, þann sem
fyrstur manna vogaði sér að
segja að viö værum öll af öp-
um komin.
Þættirnir eru að mestu leyti
byggðir á sjálfsævisögu þessa
umdeilda visindamanns, og
segja frá ævintýralegum
leiðangri til Suður-Ameriku. I
fyrsta þætti kynntumst við
Darwin, ungum læknissyni i
Shrewsbury. Hann vill hvorki
verða læknir né prestur, en
hefur hinsvegar mikinn áhuga
á náttúrufræöi. I Cambridge
kynnist hann prófessor Hens-
low, sem verður örlagavaldur
hans. Prófessorinn útvegar
unga manninum starf um borð
i „Beagle”, einu af skipum
breska flotans, og i desember
1831 er lagt úr höfn i mikinn
ævintýraleiðangur.
Þýöandi er óskar Ingimars-
Enn um megrun
Útvarp
kl. 20.45
Þeir hjá útvarpinu eru stað-
ráönir i að láta landsmenn
megra sig. I síðustu viku
stjórnaði Asta Ragnheiður
Jóhannesdóttir fyrsta þættin-
um af fjórum um megrun, og I
kvöld veröur þessu haldiö
áfram, enda mun vart af
veita, eftir páskaátið.
Guðrún Guölaugsdóttir
stjórnar þættinum i kvöld,
sem nefnist„Hætta skal á hárri
lyst”. Þar veröur fjallað um
heilsuhæliö I Hveragerði og
gildi náttúrulækninga og
heilsufæöis. Rætt verður við
Þórhall ólafsson lækni, Pálinu
R. Kjartansdóttur matráðs-
konu, dr. Laufeyju Stein-
grimsdóttur næringarfræöing,
og fleiri.
í næstu viku mun Ingvi
Hrafn Jónsson fjalla um Lln-
una, og I siðasta þættinum
kynnir Kristján Guölaugsson
austurlenskar megrunaraö-
ferðir.
-ih
Súrheys-
turninn
á Lundi
og Torfu-
nefs-
bryggja
I Norðurlandi, málgagni
sósialista I Norðurlandskjör-
dæmi eystra, birtist 20. mars s.l.
eftirfarandi pístill eftir Böðvar
Guðmundsson:
Vikur nú sögunni til Akureyr-
ar.
Þar er fólk að keppast við að
flaka fisk og spinna ull, nokkrir
súta skinn og aðrir smiöa öngla
og skeifur. Dálaglegur hópur
fólks vinnur við að hleypa skyr
og osta, þar má einnig sjá mikil
undanrennutrog og rýkur úr
húsum þar sem krofin hanga.
Þar er verið að byggja fagran
bæ, breiðar götur og greiðar.
Þar er höfn betri en annars
staða'r á Norðurlandi. Sá hefur
þó verið ljóður á bæjarbrag þar
að umferð um miðbæ hefur
löngum verið treg, götur gaml-
ar og þröngar enda frá dögum
dönsku verslunarinnar þegar
ekkert fór breiðara um veg en
kaupmaður Jensen.
Nú er ætlunin að brjóta blaö i
sögu bæjarins og breikka götur.
Það er þó dálitlum erfiðleikum
háð, þar sem breikkun verður
aðeins gerð á kostnað sjávar.
Undir hinum breiða miðbæjar-
veginum eins og hann litur út á
teikningum lendir reyndar
Torfunefsbryggja og hefur orðið
ágreiningsefni.
En hvað er verið að sýta þaö
þó ein höfn, — reyndar góö, —
lendi undir vegi sem verður
sönn staðarprýði og menningar-
verðmæti þegar fram i sækir.
Upphófst flokkur i bænum og
safnaði undirskriftum gegn hin-
um breiða veginum og með
höfninni. Ég er einn þeirra sem
lét vélast og skrifaði nafn mitt
undir skjalið. Ingólfur Arnason
hefur siðan bent á aö þeir sem
nöfn sin rituðu á skjaliö eru ann-
að af þessu tvennu, utanbæjar-
menn eða unglingar. (Nema
hvort tveggja sé, — sem er svi-
virðilegast af öllu) Ég er á
fimmtugsaldri og á lögheimili á
Akureyri og veit varla mitt
rjúkandi ráö, hvorn flokkinn ég
eigi heldur að fylla.
Best er að vera hvorugt, utan-
bæjarmaður eða unglingur.
Þess vegna hef ég breytt um
skoðun. Ég vil fá fallega hrað-
braut þar sem bryggjuræksnið
stendur, og ég vil fá fallegan
veg yfir leirurnar, helst vildi ég
aö hægt væri að fylla upp i fjörð-
inn fyrir innan Hrisey og mal-
bika yfir.
Prestur kom á bæ aö húsvitja,
á bænum var fátt fyrir er viö
söguna koma, getið er aðeins
konunnar og drengs hennar er
Ólafur hét. Prestur spuröi dreng
og var hann fáfróður mjög og
gat fáu svaraö. Siöast spyr
prestur hann hvort hann mundi
heldur vilja fara til himnarikis
eða helvitis. ólafur varö hér
sem fyrri seinn til svars, en
móðir hans greip máli fyrir og
mælti: „Sittu kyrr á skák þinni
og farðu hvorugt, Láfi litli.”
Melasigðir, notaðar til að skera melgrcsi (Þjóðminjasafnið —
Ljósm. :gel)
Sumir eru að spá siðbúnu páskahreti Iár. Þeir bjartsýnu segja þó að
bráðum komi betri tið með blóm i haga, og lóan hlýtur ltka að
standa I þeirri meiningu, þvl hún er komin. Kannski verður rokið og
slabbið að leiðinlegri minningu innan skamms. Ljós. —eik—.
ins á meðap fúnir bryggju-
stólparnir visa niður i fúlt diki
botndrullunnar.
Næst þegar unglingarnir og
utanbæjarmenn finna hjá sér
löngun til að blanda sér i mál
efni Akureyrar ættu þeir að
safna gögnum um sögu súrheys-
turnsins, safna umsögnum fólks
sem hirti hey i hann, safna
myndum af kúm sem úr honum
átu og siðast en ekki sist safna
undirskriftum þeirra sem ekki
vilja láta rifa hann eða leggja
veg i gegnum hann.
Björgum súrheysturninum á
Lundi.
Bryggjan á ekkert skylt við
menningarverðmæti, hún er
tákn fornrar niðurlægingar og
ófremdarástands þegar danskir
réðu fyrir verslun og islenskir
voru látnir púla við uppskipun
fyrir sultarlaun. Slikir staöir
eru ekki menningarverðmæti.
Það er aftur á móti súrheys-
turninn á Lundi. Hann ætti að
varðveita. Ekki er vist að nokk-
ur bær (BORG) geti státað af
súrheysturni i hjarta sinu annar
er Akureyri. Auk þess er súr-
heysturninn tákn bændamenn-
ingar og brattsækinna
framfara, hann bendir til him-
Gamlir
munir