Þjóðviljinn - 24.04.1980, Qupperneq 4

4 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Fimmtudagur 24. aprll 1980
UOBVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
C'tgefandi: Otgáfufélag Þjóöviljans
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
Hitstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan Olafsson
Fréttastjóri: Vilborg Haröardóttir.
Auglýsingastjóri: Þorgeir Olafsson.
Umsjónarmaöur Sunnudagsblaös: Ingólfur Margeirsson
Rekstrarstjóri: Úlfar ÞormóÖsson
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlööversson
Blaöamenn: AlfheiÖur Ingadóttir, Einar Orn Stefdnsson, Guöjón Friöriks-
son, Ingibjörg Haraldsdóttir, Magnús'H. Gíslason, Sigurdór Sigurdórsson.
Þingfréttir: Þorsteinn Magnússon.
tþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Ellsson
Útlit og hönnun: Guöjón Sveinbjörnsson, Sævar Guöbjörnsson,
Handrita- og prófarkalestur: Andrea Jónsdóttir, Elías Mar.
Safnvöröur:Eyjólfur Arnason. ,
Auglýsingar: Sigrlöur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa :Guörún Guövaröardóttir.
Afgreiösla:KristIn Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröardóttir
Slmavarsla: ólöf Halldórsdóttir, Sigríöur Kristjdnsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bánöardóttir.
Húsmóöir: Jóna Siguröardóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar : Slöumúla 6, Reykjavfk, sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaprent hf.
B ÚR-jjandskapur
Það hefur verið samdóma álit borgarstjórnaflokka
að gera þyrfti átak í atvinnumálum Reykvíkinga og snúa
við flótta atvinnufyrirtækja frá höfuðborginni. Svo
bregður þó við að þegar nýi meirihlutinn í Reykjavík
lætur myndarlega að sér kveða í þessum efnum snýst
borgarstjórnaríhaldið öndvert við og vill bregða fæti
fyrir öll áform um að treysta atvinnulífið.
í nýsamþykktri f járhagsáætlun Reykjavíkur er gert
ráð fyrir að varið verði 1350 mifjónum króna til atvinnu-
mála, auk þess sem aðrir þættir áætlunarinnar eru við
það miðaðir að atvinnuástand verði stöðugt. Fulltrúar
Sjálfstæðisflokksins vildu skera þessa upphæð niður um
350 miljónir króna, en það hefði þýtt að ekkert áfram-
hald hefði orðið á uppbyggingu Bæjarútgerðar Reykja-
víkur auk þess sem framkvæmd áforma um að skjóta
fleiri stoðum undir atvinnulífið hefði stöðvast.
Afkastageta frystihúss BÚR hefur nær tvöfaldast
vegna hagræðingaraðgerða og það með auknum af la og
öðrum ráðstöfunum í rekstri fyrirtækisins gerir það að
verkum að Bæjarútgerðin er nú í hópi best reknu út-
gerðar- og f iskvinnslustöðva, og skilar hagnaði á sl. ári í
fyrsta sinn í manna minnum. Til þess að standa við
samninga sem gerðir hafa verið við Portúgali og skipa-
smíðastöðina Stálvík um kaupá togurum þarf að greiða
1040 miljónir á árinu. Niðurskurðartillaga Sjálfstæðis-
manna gerði ekki einu sinni ráð f yrir að staðið yrði við
þessa samninga.
Alvarlegra er þó að Sjálfstæðismenn vildu strika út
framlag til þessaðbyggja upp frystigeymslu, en BÚR er
nú mikil þörf á auknu f rystirými. Um það er að velja að
greiða 120 miljónir kr. í leigu fyrir slíkar geymslur út
um hvippinn og hvappinn, jafnvel allt suður á Reykja-
nesi, eða að f járfesta í frystigeymslu sem myndi borga
sig upp á tveimur árum.
Tillögur Sjálfstæðismanna voru og við það miðaðar
að 75 miljón kr. framlag til atvinnumála yrði strikað út
á einu bretti. Með því væri fótur settur fyrir áform um
álbræðslu í samvinnu við Sambandið, athugun á endur-
vipnslu á úrgangspappír í sambandi við þilplötugerð og
perlusteinsvinnslu, ráðgerða framleiðslustarfsemi
skólafólks í sumar og f leiri mál á sviði nýiðnaðar sem í
undirbúningi eru.
Sjálfstæðismenn kórónuðu svo tillögugerð sína í
borgarstjórn meðþví að vilja klípa af framlagi til skipu-
lagsmála/en til þeirra mála er naumt skammtað á f jár-
hagsáætlun ef takast á að gera 500-600 lóðir byggingar-
hæfaráárinu. Sigurjón Pétursson forseti borgarstjórnar
hef ur einmitt lagt áherslu á að f remur þurf i að bæta við
skipulagsmálaframlagið sfðar á árinu heldur en að
skera það niður. Miðað við gagnrýni íhaldsins á of lítið
lóðaf ramboð og nauðsyn þess að hraða ákvörðunum og
undirbúningi í skipulagsmálum voru tillögur þess ill-
skiljanlegar. • —ekh
Alþingi og ASÍ
Miðstjórn Alþýðusambands Islands hef ur hafnað af-
skiptum Alþingis af innri málefnum verkalýðshreyf-
ingarinnar. I samhljóöa samþykkt miöstjórnarfundar
ASi sl. fimmtudag er því beint til Alþingis, aö Alþýöu-
sambandið telji þaö óþolandi, aö löggjafarvaldið sé aö
ráöskast meö innri skipulagsmál verkalýöshreyfingar-
innar. Tilefnið er frumvarp Sjálfstæðismanna um hlut-
fallskosningar í verkalýðsfélögunum og eindreginn
stuðningur þingmanna Alþýðuf lokksins við það.
f viðtölum við Þjóðviljann hafa verkalýðsforingj-
arnir Eðvarð Sigurðsson, Björn Þórhallsson og Jón
Helgason allir tekið undir það sjónarmið miðstjórnar
ASÍ aö óeölilegt sé aö Alþingi skipi fyrir um innri mál-
efni alþýðusamtakanna. Þeir eru ennfremur allir
þeirrar skoðunar aö hlutfallskosningar muni ýta undir
eindregnari flokkspólitiskar kosningar en nú tfökast í
verkalýösfélögum og efla pólitískan ófriö f verkalýðs-
hreyfingunni.
Undarlegt má heita aö talsmenn hlutfallskosninga
eru einmitt sömu menn og tuöa mest um flokkspólitfk iy
verkalýöshreyfingunni, en vilja þó setja lög um aö þar
veröi flokkspólitikin allsráöandi. Hitt er annað mál að
skipulagsmál verkalýðshreyfingarinnar hafa lengi verið
í deiglu og löngu orðið tfmabært að gera ýmsar kerfis-
breytingar. Aðsjálf sögðu er eðlilegt að ræða um þau mál
á opinberum vettvangi, en fyrst og f remst er þar um að
ræða verkefni verkalýðsfélaganna sjálfra og heildar-
samtaka þeirra. ~ekh
filippt
j í absúrdstíl?
Borist hefur bréf, og óskað
■ birtingar á þessum staö i blaö-
Iinu:
„Reykjavik 22an april 1980.
Ég sé i Þjóöviljanum i dag aö
■ þar þykir siölaust af mér aö
Ihafa vitnaö i skrif Svavars
Gestssonar i Skólablaö Mennta-
skólans i Reykjavik áriö 1962, á
« þeim forsendum aö greinin sem
Ii var vitnaö hafi veriö ,,i þá
tiökanlegum absúrdstil” auk
þess sem Svavar hafi veriö
■ „ómótaöur unglingur” þegar
Ihann skrifaöi greinina.
Nú fer ég þess á leit aö Þjóö-
viljinn endurprenti þessa grein
■ Svavars i heilu lagi, svo aö
Ilesendur blaösins megi kynnast
þvi hvaö heilbrigöisráöherrann
og ritstjórar Þjóöviljans telja
■ vera „absúrdstil”. Ég man ekki
Ibetur en meginefni greinarinn-
ar, aö sviviröingum um Halldór
Laxness frátöldum, hafi veriö
• ástarjátningar til vinnandi
Istétta og kröfugerö um Island
fyrir Islendinga.
1 einhverri nýliöinni kosninga
* baráttu lét frambjóöandinn
I Svavar Gestsson halda á sér
kynningu þar sem honum var
taliö þaö hvaö helst til ágætis aö
I1 hann heföi einu sinni unniö
verkamannavinnu. Byltingar-
sinnaöri vinkonu minni þótti
vera „absúrdstfll” á kynning-
J unni; þaö er eins og hann haldi,
I sagöi hún, aö þetta hafi enginn
I annar Islendingur gert. Þegar
• Svavar vann verkamannavinn-
I" una var hann „ómótaöur ung-
lingur”. Það er fróölegt aö sjá
að hann skuli meöal annars hafa
mótast svo aö nú sé hann oröinn
1“ sammala þessari ágætu konu.
Vel aö merkja skilst mér aö
það hafi lika þótt siöleysi á
t Þjóöviljanum þegar þaö var
Irifjað upp á dögunum hvernig
ritstjórar blaösins studdu um
skeiö málstaö nazista meö ráö-
t um og dáö, væntanlega lika á
Iþeim forsendum aö Þjóöviljinn
hafi þá verið ungt og óharönaö
blaö.
Viröingarfyllst
IÞorsteinn Gylfason.”
Rammíslenskt
■
It upphafi svars er rétt aö
benda á aö i Klippi er skólablaö
ekki skrifað meö stórum upp-
Ihafsstaf eins og I bréfi Þor-
steins. Annars er það svo
rammislenskt að bréfiö mætti
t nota sem kennslubókardæmi
I" um þrætubókarlist okkar
tslendinga: Foröast er aö koma
að kjarna máls, hvaö þá aöalat-
, riöum, heldur fariö út i aöra
Isálma og dvaliö viö aukaatriöi
og tittlingaskit. Boöiö er upp á
aö svariö veröi i svipuöum stil,
og eftir nokkrar ritsennur man
■ enginn lengur upphafiö og þræt-
Ian lognast útaf er tilgangsleysiö
keyrir um þverbak.
Tilefniö var þó þaö aö Þor-
• steinn Gylfason vitnaöi i um-
mæli Svavars Gestssonar „heil-
brigöisráðherra” sem hann viö-
haföi á prenti „á sinum tima”
■ um sinnaskipti Halldórs Lax-
Iness. Kjarni málsins er sá aö
Þorsteinn leyfir sér aö láta aö
þvi liggja aö Svavar,sem aöeins
■ hefur verið heilbrigöisráöherra
II nokkra mdnuöi hafi ritaö um
auövaldshremmingu Halldórs
Laxness (nýveriö), án þess aö
■ geta staöar né stundar. Þaö
Ihlýtur þó aö teljast lágmark i
siöferöilegum kröfum til þeirra
sem skrifa i blöö á íslandi aö
þeir tilgreini hvenær og hvar
ummæli nafngreindra manna,
sem vitnaö er íeru viöhöfö. Allt
■ hefur sinn tima, samtiminn set-
ur mark á skoöanir manna, og
sé ekki sú kvöð á fræöimönnum
að setja áttavita á tilvitnanir
eru þeir leystir undan öllum vis-
indalegum trúnaði við sannleik-
ann.
Siöabók
Þorsteins
Einmitt slikt frelsi telur Þor-
steinn Gylfason, aö þvi er best
verður séð af bréfi hans, sjálf-
sagt og I hæsta máta siölegt.
Samkvæmthans siöabók ætti þá
aö hefja umræöu á æöra stig
t.a.m. meö svofelldum hætti:
Sigurbjörn Einarsson biskup lét
á sfnum sima i ljós samúö meö
þýskum þjóernishugmyndum,
Jónas Haralz Landsbankastjóri
tætti á sinum tima I sig bók
Hayeks „Leiöina til ánauöar”
þannig aö ekki stóö steinn yfir
steini i frjálshyggjuhugmynd-
um Hayeks, eöa aö afgreiöa
Halldór Laxness meö þvi aö
hann hafi veriö kaþólikki sem
geröist kommúnisti og fékk
Stalínverölaunin eins og segir I
nýlegum breskum doöranti um
sögu Noröurlanda. Slikar og
þvllikar tilvitnanir segja
núlifandi og komandi kyn-
slóöum aö sjálfsögöu hreint ekki
neitt nema um þaö sé getiö frá
hvaöa tíma þær eru, hvort þær
hafi birst i skólablööum eða
viröuiegum timaritum, eöa eru
hreinlega villandi lexikonfróö-
leikur.
Virðingarleysi
frœðimanna
Ahyggjuefni er þaö aö á siö-
ustu misserum hefur vitnast um
svipað viröingarleysi fræöi-
manna á borö viö Þorstein
Gylfason gagnvart gömlum
textum. Þannig rakti hag-
fræöingur i blaöagrein aö i nýj-
ustu bók Ólafs Björnssonar um
frjálshyggjuna og alræöis-
hyggjuna heföi prófessorinn
teygt og togaö texta Marx og
Lenins til þess að beygja þá
undir tilgang bókarinnar. Þá
hefur ungur fræöimaöur, sem
mun hafa gengið um heimspeki-
garöa Þorsteins Gylfasonar,
Hannes Hólmsteinn Gissurar-
son, sýnt meö eftirminnilegum
hættifram á hreinan ritstuld dr.
Gylfa Þ. Gislasonar i bók
hans „Jafnaöarstefnunni”. Þeg-
ar viröulegir fræðimenn eru
þannig geröir berir aö
ónákvæmni er ástæöa til þess aö
hafa varann á og láta ekki
fræðimannagloriu villa sér sýn.
Sérstaklega er slikt átakanlegt
þegar það eru einmitt fræði-
menn meö hægri sinnuö lifsvið-
horf sem nú um stundir hafa
hvað mest á orði afturfarir i
skólamenntun, ólæsi á islenskt
mál og eymd félagsfræða. Varla
veröur sagt aö þeir gangi á und-
an meö góöu fordæmi né beri
vitni betri tlð i skólum landsins
áöur fyrr.
Stuðningur við
nasista
Úr tekur þó steininn i til-
vitnunarmálum þegar Þor-
steinn Gylfason fer aö ber þaö
upp á Vilmund Gylfason aö
hann hafi sagt I útvarpserindi
aö ritstjórar Þjóöviljans hafi
,,um skeiö” stutt „málstaö naz-
ista meö ráöum og dáö”. Þaö
sagöi Vilmundur hvergi i erindi
sinu um ágæti miölunarmanna,
heldur rakti hann aö Þjóöviljinn
heföi lagt þýskt og breskt
auövald aö jöfnu og taliö aö litlu
skipti hver ynni strlðiö, þvi
auövaldsmenn sem att heföu
alþýöu út i heimsstriö myndu
hálda áfram aö kúga verka-
lýöinn og smáþjóöir sérstaklega
aö loknu striöi. Þaö er túlkun á
samsetningi Vilmundar aö
segja þetta stuöning viö málstaö
nasista samkvæmt þeirri re61u
aö sá sem er á móti mér (breska
ljóninu) sé meö andstæöingnum
(þýska erningum).
I þessu sambandi mætti lika
spyrja hvort þaö hafi ekki verið
eindreginn stuöningur viö mál-
staö nasista þegar Alþýöublaöiö
fagnaöi þvi I forystugrein I júni
1941 aö Þjóðverjar skyldu hafa
ráðist inn i Rússland. Svo mikiö
fannst þeim liggja við Is-
lenskum krötum aö berja á
bolsévikum aö þeir fögnuðu inn- í
rásinni „á sinum tlma”. Ekki
mun þaö mat hafa byggst á her-
fræöilegri framsýni þvi enginn
at þá vitaö aö þetta yröi bana-
iti þýska arnarins.
Hér hefur verið reynt aö
dvelja viö kjarna málsins, þaö
er hvernig skuli umgangast til-
vitnanir frá liðinni tiö. önnur
atriði I bréfi Þorsteins eru
skætingur sem ekki þarfnast
svars. — ekh
09 skorið