Þjóðviljinn - 20.05.1980, Blaðsíða 16

DJOÐVIUINN
Þriðjudagur 20. maí 1980
Aðalsfmi Þjóöviljans er K1333 kl. 9-20 mánudaga til föstudaga.
L'tan þess tlma er hægt að ná f blaðamenn og aðra starfsmenn
blaðsins í þessum sfmum : Hitstjórn 81382. 81482 og 81527, umbrot
81285. Ijósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 og 17-19 er hægt aö
ná f afgreiöslu blaðsins isfma 81663. Blaöaprent hefur sfma 81348
og eru blaöamenn þar á vakt öll kvöld.
Aðalsími
81333
kvöldsími
81348
Helgarsími
afgreiðslu
81663
HelgiBjörnsson jöklafræöingur sýnir mæli svæöiö á vestanveröum Vatnajökli. Meginhiuti þess er fyrir
neöan reglustrikuna (Ljósm.: gel)
Mikilviegiir tjallshnggur
tannst undir jöklinum
Sérstök ljósmyndatækni er notuö viö þykktar mælingarnar og sjást út-
linur fjallsins vel á þessari mynd. Hver rúöa i myndinni jafngildir
metrum I dýpi og 200 metrum á breidd. Svarta línan efst er yfirborö
jökulsins
Skilur aö
vatnasvœði
Tungnaár- og
Skaftárjökuls
„Einn helsti ávinningurinn af
þessari ferö var sá aö viö fundum
samfelidan fjallshrygg, sem skil-
ur aö vatnasviö Tungnárjökuis og
Skaftár- og Slöujökuls, og er
hryggur þessi um 10 km frá jökul-
brán Tungnárjökuis, sagöi Heigi
Björnsson jöklafræöingur i sam-
tali viö Þjóöviljann i gær en hann
var leiöangursstjóri I 5 vikna leiö-
angri um vestanveröan Vatna-
jökui sem lauk nú fyrir helgina.
Leiöangurinn var farinn á veg-
um Raunvisindastofnunar Há-
skdlans og Landsvirkjunar og var
tilgangur hans aö kanna hversu
stór hluti Vatnajökuls veitir vatni
niöur á virkjunarsvæöi Lands-
virkjunar og hvernig vatnasviö
hans skiptist á milli einstakra
fallvatna.
Mælingarnar eru framkvæmd-
ar þannig aö snjóbill dregur á eft-
ir sér sendi og móttakara og eru
rafsegulbylgjur sendar niöur I
jökulinn. Stöövast þær á botnin-
um og berast upp á jökulinn á ný.
Þar sem hraöi bylgjunnar er
þekktur má finna dýpi niöur á
botn jökulsins og lög inni I honum.
Svæöi þaö sem nú var mælt er um
400 ferkm. en mælilinurnar voru
5-600 km. aö lengd. Er þá lokiö viö
aö mæla um 2/3 hluta þess hluta
Vatnajökuls sem veitir vatni
vestur. Þess má geta aö fyrr-
greindur fjalishryggur er um 300
metrar á hæö og er tæplega 100
metra þykkur is ofan á toppnum.
Eins og kunnugt er kemur
Skaftá Ur Stöujökli, Tungná úr
Tungnárjökli og Kaldakvisl úr
Köldukvislarjökli, svo aö dæmi
séu nefnd, og sagöi Helgi þaö vera
afar mikilvægt aö finna hversu
stórt vatnasviö þessara áa væri i
jöklinum upp á fullnýtingu þeirra
til virkjana. Einnig eru mælingar
mikilvægar til þess aö meta lik-
indi á aö jökulár geti skyndilega
skipt um upptök.
Þessi mælitækni hefur s.l. ára-
tug veriö notuö á gaddjöklum en
Raunvisindastofnunin hefur þró-
aö hana svo aö nú er einnig hægt
aö nota hana á þiöjöklum. Þess
Framhald á bls. 13
X
Olafur Ragnar Grímsson
í útvarpsumrœðum í gœr:
Keflavík í
brennidepli
Óiafur Ragnar Grimsson var
siöasti ræðumaöur Aiþýöubanda-
lagsins i eidhúsdagsumræöunum,
sem útvarpað var frá Aiþingi I
gærkvöldi. Hann ræddi m.a. um
herstöövamálið og sagöi:
Þær breytingar, sem oröiö hafa
á herstööinni hafa gert hana aö
lykilþætti i kjarnorkuvopnakerfi
Bandárikjamanna á Noröur-
Atiantshafi. Ógnarkapphlaup
stórveldanna felst fyrst og fremst
i þvi, aö staösetning upplýsinga-
tækja og vopnabúnaöar skapar
árásarhættu.
Þaö er ekki iandfræöileg lega
landsins, sem gerir Island aö
mikilvægu skotmarki, heldur ein-
göngu sá tækjabúnaöur, sem
Bandarikjamenn hafa hér. —
Kaplarnir sem liggja á sjó út og
tengdir eru hlustunarduflum
neöansjávar, Orion-flugvélarnar, ,
sem flutt geta sprengjur meö
kjarnaoddum, AWACS-flug-
vélarnar sem hingaö komu ný-
lega og tengslin viö kjarnorku-
kafbátana I hafinu hér i kring
hafa gert herstööina i Keflavik aö
Ólafur Ragnar Grimsson
lykilþætti I kjarnorkuvopnakerfi
þvi sem þróast hefur á Noröur-
Atlantshafi.
— Alþýöubandalagiö vill I kvöld -
ljúka þessum umræöum meö þvi
aö hvetja alla Islendinga til aö
hugleiöa i alvöru, rólegri og
hleypidómalausri alvöru, þá
miklu ógn sem felst I þvi, aö her-
stööin hér setur okkur I brenni-
depil kjarnorkuvigbúnaöar
annars risaveldanna.
Sjálfstæðisflokkurinn hótar að
stöðva húsnæðismálafrumvarpið
ANDVÍGUR
AÐILD ASÍ
Þingflokkur Sjálfstæöisflokks-
ins hefur nú tilkynnt rikisstjórn-
inni og formönnum annarra þing-
flokka skriflega aö hann muni
gera tilraun til aö hindra af-
greiöslu á frumvarpinu um hús-
næöismál nú i þessari viku. Meö
þessu hefur þingflokkur Sjálf-
stæöisflokksins rofiö samkomu-
lag, sem áöur var búiö aö gera
um máliö.
S.l. laugardag, var gert sam-
komulag milli stjórnar og
stjórnarandstööu um þaö, aö hús-
næöismálafrumvarpi rikis-
stjórnarinnar yröi visaö til
nefndar I neöri deild þá um
kvöldiö, og aö nefndin heföi máliö
til meöferöar mánudag og þriöju-
dag. Var þá ráö fyrir þvi gert aö
máliö kæmi til 2. umræöu I deild-
inni á morgun miövikudag og þaö
yröiafgreittsem lög fyrir þingslit
nú I vikunni. — Efri deild hefur
þegar afgreitt frumvarpiö.
Þaö var svo I gær, sem for-
maöur þingflokks Sjálfstæöis-
flokksins kraföist þess fyrir hönd
þingflokksins, aö rikisstjórnin
drægi frumvarpiö til baka, og
hætti viö afgreiöslu þess á þessu
þingi. Þessu var neitaö, og neitaö
aö taka viö sllkri kröfu nema hún
bærist skriflega. Tilkynnti Sjálf-
stæöisflokkurinn þá bréflega, aö
hann neitaöi aö fallast á aö hús-
næöismálafrumvarpiö fengi af-
greiöslu nú I vikunni.
Andstaöa Sjálfstæöisflokksins
beinist m.a. mjög aö þvl ákvæöi
frumvarpsins er tryggir Alþýöu-
sambandi Islands 2 fulltrúa af 9 I
stjórn stofnunarinnar, en meö þvl
ákvæöi er oröiö viö itrekuöum
kröfum verkalýöshreyfingar-
innar um beina aöild aö stjórn
hins félagslega ibúöarlánakerfis.
Rlkisstjórnin mun af sinni
hálfu leggja kapp á aö koma mál-
inu fram. Allt er þvl I óvissu nú
um þaö hvenær þingslit fari fram,
en þaö veröur a.m.k. hvorki i dag
né á morgun.
Hlustar þú á eldhúsdagsumræðurnar?
ÚRELT FORM?
42 af 50 aðspurðum hafa ekki áhuga
„Ég nenni þvi einfaid-
lega ekki." „Oröin yfir
mig þreytt á þessu
þvaðri." „Vil miklu frek-
ar horfa á sjónvarpið."
,, Löngu orðinn leiður á
þessu þrasi." //Slökkti
vegna barnanna." „Mað-
ur fær ekkert útúr
þessu". //Engan áhuga."
„Sama djöfuls þvælan
fram og til baka."
„Hlusta aldrei á útvarp."
,/Hef skömm á þessu
öllu." //Þetta eru svikin
loforð og ekkert annað."
Þetta eru sýnishorn af svör-
um þeirra sem ekki sögöust
vera aö hlusta á eldhúsdagsum-
ræöurnar frá alþingi i útvarpinu
i gærkvöldi þegar Þjóöviljinn
geröi smá skyndikönnun. Þeir
voru 42 af 50 sem viö spuröum.
Tveir höföu reyndar gleymt aö
umræöurnar voru, einn var aö
ganga frá reikningshaldi fyrir
morgundaginn og ein kona á
Akureyri var aö lesa undir
latinupróf i öldungadeild.
Annars var þaö áhugaleysi sem
réöi. Þó höföu fjórir hlustaö
fram aö sjónvarpsfréttum, en
siöan slökkt og einn var aö
koma heim og ætlaöi aö kveikja
seinna.
Af þeim 8 sem voru aö hlusta
þegar viö hringdum sagöi ein
kona, aö þau hjónin heföu alltaf
haft gaman af aö fylgjast meö
og þetta mætti ekki missa sig.
Einn sagöist hlusta meö ööru
eyranu, ein kona sagöist gera
þetta af gömlum vana. Einn
sagöist alltaf hlusta á útvarp.
Flestir, en ekki þó allir, i þess-
um hópi voru af eldri kynslóö-
inni, og tóku þaö sumir fram
sjálfir. (Sem skýringu?)
Athugun okkar er vitaskuld
engin visindaleg könnun né gerö
eftir einhverju „réttu” félags-
fræöilegu úrtaki, enda aöeins
hringt i 50 manns. En áreiöan-
lega gefur hún samt visbend-
ingu um áhuga eöa öllu heldur
áhugaleysi fólks á þvl formi
stjórnmálaumfjöllunar sem
eldhúsdagsumræöurnar eru og
mætti vera stjórnmálamönnun-
um veröugt umhugsunarefni á
timum sjónvarps og breyttrar
fjölmiölunar yfirleitt.
Af þeim 50 sem viö hringdum I
völdum viö, af handahófi úr
simaskrá, 30 númer I Reykjavik
10 á Akureyri og 10 á Selfossi og
nágrenni. Vitandi aö haröasta
„Nenni ekki að
hlusta á þetta,f
var svar flestra
samkeppnin viö sjónvarpiö er á
fréttatfma þess hófum viö
hringingarnar ekki fyrr en eftir
kl. 20.30.
Meirihluti þeirra sem svöruöu
voru konur. Þær voru lika
meirihluti þeirra sem voru aö
hlusta. Af þessum 30 sem viö
töluöum viö i Reykjavik hlust-
uöu 6, en 24 voru aö gera eitt-
hvaö annaö, flestir viö sjón-
varpiö. Af 10 á Selfossi og ná-
grenni hlustaöi aöeins einn og af
10 á Akureyri llka aöeins einn.
Margir tóku fram, aö sama gilti
um annaö heimilisfólk, hjón
hlustubu saman eöa þá aö allir
voru aö horfa á sjónvarpiö og
enginn „nennti aö hanga yfir
þessari þvælu.”