Þjóðviljinn - 05.07.1980, Page 20

20 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 5. — 6. júll.
mannleg samsMpti
Sigrún
Júlíus-
dóttir
Nanna
Sigurdar-
dóttir
Aöur fyrr háBi fólk lifsbaráttu
fyrir fullnægingu frumþarfa
sinna, þ.e. aö eiga f sig og á.
Fátækt eða félagsleg örbirgö eru
lika til i dag, en f breyttri mynd.
Fólk þarf aB takast á viö erfiB-
leika af öBru tagi i dag. Húsnæöis-
og atvinnumál eru t.d. mörgum
þung I skauti og oft eru þaö ein-
mitt þau mál, sem siöan hafa f för
meB sér alvarlega erfiöleika i
einkalifi fólks. Þannig er þaö
mikiö álag fyrir unga fjölskyldu
aö þurfa aö byggja yfir sig á örfá-
um árum, sem er í raun — eöa
ætti aö vera — lifstiBarverkefni.
Þetta kallar á ofurálag af vinnu.
Ung hjón vinna á vöktum og
skiptast á um aö gæta barnanna.
Þaö veröur e.t.v. enginn timi af-
gangs fyrir þau til þess aö rækta
sitt samband, sinna foreldrahlut-
verki sinu eöa yfirleitt njóta þess
aö vera til. Eitt af þvi versta sem
gerist er þaö svo, þegar fólk
kennir sjálfu sér um þegar i óefni
er komiö. Þaö gleymist aö þjóö-
félagiö er oröiö flóknara en áöur
og fjölskyldan er ekki lengur hin
eina sanna björg. Hún er nánast
horfin sem hornsteinn félagsmót-
unar og tilfinningalegs stuönings.
Hvaö hefur komið i staðinn?
Þaö eru ótal óviöráöanleg ytri
öfl, sem nú hafa áhrif á einkallf
fólks án þess, að þaö eigi nokkra
möguleika á aö skilja samhengi
þeirra eöa orsakir — hvaö þá aö
stýra þeim. Afleiöingin veröur
hins vegar sú, aö venjulegt fólk,
sem vill bjarga sér sjálft I vinnu-
sjúku óöaveröbólguþjóöfélagi,
kiknar oft i þvi kapphlaupi. For-
eldrar, sem vilja rækta börnin sin
og móta eftir eigin hugmyndum,
hafa ekki svigrúm til þess og vita
oft ekki einu sinni um öll þau
áhrif, sem aðrir félagsmótandi
aöilar hafa á börnin þeirra. Fólki
fer aö finnast, aö þaö sé sjálft
ófullkomiö,og skilur ekki f þvi, aö
þaö skuli ekki ráöa viö sitt einka-
lif. Þessi tilfinning er oft tengd
sektarkennd og jafnvel
skömmustutilfinningu sem
hindrar þaö i aö leita sér aö-
stoöar. Þegar komiö er inn á ráö-
gjafarstofnun er þaö ósjaldan, aö
fólk hefur mál sitt á langri af-
sökunarræöu og I ljós kemur aö
þaö hefur veriö mikiö átak aö
taka þetta skref.
Viö viljum breyta þessari af-
stööu og hér f þættinum um
mannleg samskipti ætlum viö aö
fá þá, sem vinna aö þessum mál-
um, til aö segja okkur frá reynslu
sinni af ýmiskonar starfsemi,
sem viö álitum mikilvægt aö fólk
viti um.
Viö skulum ekki gleyma þvi aö
á meöan viö þegjum og berum
harm okkar f hljóöi stöndum viö
ein. Viö skulum heldur ekki
gleyma þvi, aö þaö hentar rikj-
andi skipulagi ágætlega aö fólk
þegi, taki á sig og skammist sin
fyrir erfiöleika, sem þaö sjálft
þarf aö berjast viö án þess aö
hafa beinlinis stuölað aö þeim.
Fordómarnir eru liöur i aö viö-
halda þessu ástandi.
Viö viljum opna umræöu, upp-
lýsingar og hispurslaust tal um
þaö, sem varöar lif alls
fólks, — þaö er þannig, sem viö
brjótum niöur fordómana. Ekki
væri verra, ef einhverjir, sem
notiö hafa aöstoöar i persónu-
legum málefnum, létu frá sér
heyra og segöu frá reynslu sinni.
Þættinum hefur borist eitt bréf,
sem birtist hér á sföunni I dag.
Hikiö ekki viö aö skrifa, annaö
hvort til aö vekja máls á
einhverju eöa spyrja.
Spurning:
Ég er 38 ára gömul, gift og er
4ra barna móöir. Fyrir rúmlega
telja sig hafa komist yfir likam-
leg og andieg áföll, sem hafa fylgt
brjóstamissinum. 1 vikublaðinu
„Vikan” 22. tbl. 29. mars ’80 eru
greinar og viBtöl viö konur, sem
hafa misst brjóst. Þar er einnig
aö finna upplýsingar um sima-
númer hjá tengiliöum hópsins.
Þær eru Elin i sima 31500 og Erla
i síma 11225.
Varðandi gervibrjóst eru ýmsir
möguleikar. Þaö er t.d. hægt aö
láta byggja upp nýtt brjóst undir
húöinni. Aögeröin er framkvæmd
af sérfræðingum I lýtalækning-
um. Poka meö silicone er komiö
fyrir undir húöinni. Reynt er aö
likja eftir upprunalegri stærö
brjóstsins og gerö geirvörtunnar.
Ákvöröun um þessa aðgerö
veröur konan aö taka i samráöi
viö lækni og þaö fer eftir ýmsu,
hvort þessi aögerð er heppileg
eöa ekki. Einnig veröur konan
aö gera sér grein fyrir takmörk-
unum aögeröarinnar, t.d. aö
brjóstin koma ekki til meö aö lita
út eins og áöur.
Gervibrjóst til aö hafa innan I
brjósthaldara er hægt aö fá á
a.m.k. þremur stööum I Reykja-
vik. Þeir eru: Lyfjaverslun rikis-
ins Borgartúni 6, simi: 24280.
Verslunin Remedia Borgartúni
Hvers vegna er þörf á
persónulegri ráögjöf?
29, simi: 27511. Elin Finnboga-
dóttir Hamarshöföa 1, simi:
31500.
Brjóstin eru af ýmsum geröum
og sum þeirra er hægt aö nota i
venjulega brjósthaldara, önnur
eingöngu I sérhannaöa.
Gervibrjóst eru greidd af
tryggingum 70—100%. Kona sem I
hlut á fær vottorð hjá lækni, sem
samþykkt er hjá Tryggingast.
rikisins.og fær konan þá greiddan
þann hluta kostnaöarins sem hún
á rétt á. Þegar um er aö ræöa
brjóst sem krefjast sérstaks
brjósthaldara fæst hann greiddur
lika. Gervibrjóst þarf aö endur-
nýja og eiga konur rétt á brjósti
og tveimur sérhönnuöum brjóst-
höldurum á ári.
AB lokum vonum viö aö þessar
upplýsingar komi þér aö gagni og
viö hvetjum þig til þess aö Ihuga,
hvort þú getir e.t.v. nýtt þér þá
aöstoö, sem þér stendur til boöa
hjá hópnum „Samhjálp kvenna”.
Þaö er næstum alltaf léttir aö þvi
aö ræöa vandamál sin viö aöra,
sem maöur treystir. Þá finnur
maöur oft, aö þaö eru fleiri aö
glima viö sömu vandamál og hafa
sigrast á þeim meö góöum stuön-
ingi.
einu ári slöan gekkst ég undir aö-
gerö vegna krabbameins i hægra
brjóstinu. Eg haföi ekki veriö
búin undir neitt annaö en venju-
lega minniháttar skuröaögerö en
svo kom i ljós aö þaö varö aö
fjarlægja brjóstiö alveg. Þetta
var mikiö áfall fyrir mig og ég
var mjög langt niöri ailan
timann sem ég var á spitalanum
og man litiö af þvi sem mér var
sagt þar. Ég hef hugsaö mikiö um
þaö undanfariö, hvort hægt sé aö
gera eitthvaö til aö minna beri á,
aö þaö vantar annaö brjóstiö. Ég
reyni aö dylja þetta meö þvi aö
setja bómull inni brjósthald-
arann, þvi ég á erfitt meö aö
hugsa mér aö fara I venjulegt
apótek og spyrja um gervibrjóst.
Ég get heldur ekki hugsaö mér aö
tala um þetta viö neinn og datt
þess vegna I hug, aö félagsráö-
gjafarnir sem sjá um þennan þátt
gætu gefiö mér einhverjar upp-
lýsingar eöa ráö um hvaö ég gæti
gert og hvort hægt er aö snúa sér
eitthvaö annaö en I venjulegar
búöir eöa apótek.
Meö fyrirfram þökk.
B.R.J.
Svar:
Af bréfi þinu aö dæma, viröist
sem þú hafir einangrast i sorg
þinni yfir þessu áfalli. Þaö er allt-
af erfitt aö missa llkamshluta og
brjóstin eru fyrir konur svo mikill
hluti af þeirra sjálfsimynd. I
Reykjavik er starfandi félags-
skapur, sem nefnist „Samhjálp
kvenna”. 1 honum eru starfandi
konur sem sjálfar hafa gengiö i
gegnum þá reynslu aö missa
brjóst. Þær vilja miöla öörum af
reynslu sinni og koma gjarnan og
ræða viö þær konur sem þess
óska. Konurnar I þessum hóp