Þjóðviljinn - 05.07.1980, Síða 22

2 2 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 5. — 6. Júll.
* unglringasriöan *
Umsjón:
Jórunn
Sigurdar-
dóttir

„Maður sofnar yfir
sj ónvarpsfréttunum
Viðtal við Helgu Jónsdóttur — 15 ára — frá Höfn í Homafirði
sem vinnur íflski en ætlar suður í menntaskóla í haust
Höfn i Hornafirði — slatti af
eldri húsum niöri viö sjó, slatti af
nýjum húsum svolitiö ofar —
frystihús, kaupfélag, pósthús,
banki, bió og sitthvað fleira. Af-
skaplega friösælt og indælt — en
viö hvað dunda krakkar sér al-
mennt i svona sjávarþorpum
langt,langt frá (ó) menningunni i
Reykjavik. Til þess að fá ein-
hverja hugmynd um þaö kjaftaöi
ég soldið viö Helgu nokkra Jóns-
dóttur.
Jórunn: Hvaö gera krakkar hér
svona almennt?
Helga: Nú maður er i skóla á vet-
urna og i frystihúsinu á sumrin.
Jórunn: En félagslifið?
Helga: A sumrin getur maöur nú
litiö sinnt félagslifi, þvi þá er
maður bara að vinna, svo er fé-
lagslifið lika aöallega I tengslum
viö skólann. Ég spila mest
Bridge. Þaö var námskeiö i
Bridge i skólanum i hetteöfyrra-
vetur, þar sem viö læröum undir-
stööuatriöin og siöan hittumst viö
yfirleitt einu sinni 1 viku.5-6 sveit-
ir og spilum. I vetur kepptum viö
á móti i Bridgefélaginu hér og við
stóöum okkur sko ekki verr, en
hinir sem eru kannske búnir að
spila I mörg ár. Svo eru llka
skólaböll aörahvora viku.
Jórunn: Eru þetta þá diskótek
eða hljómsveitarböll?
Helga: Það eru plötur — ég held
að þaö hafi einu sinni komiö
hljómsveit i fyrra. En svo er nátt-
úrulega bióið og billjardstofan,
sem var opnuö hérna i vetur, þar
hanga margir.
Jórunn: Hvaöa myndir koma i
bióiö hérna?
Helga: Bara flestar, sem sýndar
eru i bænum, held ég.
Jórunn: Lika þær islensku?
Helga: Já. Land og synir var
sýnd hérna.
Jórunn: Og fóru ekki allir að sjá
hana?
Helga: Jú, ég hugsa aö meira en
annar hver maöur hafi séö hana.
Mér fannst hún ekkert siöri en út-
lendar myndir. Samt hugsa ég aö
hún heföi ekki veriö eins
skemmtileg ef heföi veriö út-
lensk. Þaö var svo gaman aö
kannast viö andlitin og heyra tal-
aða islensku i bió.
Jórunn: Er eitthvaö hægt aö
komast á skiöi hérna?
Helga: Jú, en maöur þarf aö
labba ofsalega langt i snjó — i
fyrra var hægt að komast 2 helgar
i röö, þaö er mjög óvenjulegt og
þá fékk maöur bakteriuna.
Jórunn: En aörar Iþróttir?
Helga: Þaö er iþróttafélag hérna,
en þaö eru mest strákarnir —
stelpurnar nenna ekki aö eltast
viö bolta.
Jórunn: Ekki heldur á sumrin?
Helga: Nei, þá er maöur nú oft
svo þreyttur á kvöldin aö maöur
sofnar yfir fréttunum I sjónvarp-
inu, þó maöur ætli aö fara eitt-
hvaö út um kvöldiö.
Jórunn: Eru þá allir aö vinna i
frystihúsinu.
Helga: Meirihlutinn af stelpunum
er I frystihúsinu, en strákarnir
eru lika mikiö I byggingarvinnu.
Jórunn: Hvaö vinniö þiö lengi i
frystihúsinu á dag?
Helga: Yfirleitt frá 8-7 og stund-
um til hálf ellefu — timinn er
æöislega fljótur aö liöa á sumrin.
Jórunn: Finnst þér ekkert leiöin-
legt að vinna i frystihúsinu svona
sumar eftir sumar?
Helga: Jú, stundum, en maöur
þekkir þetta oröiö svo vel, svo
kemur lika alltaf nýtt fólk á
hverju sumri og svo er bara allt
aögerasti frystihúsinu og i kring-
um höfnina. Ef maöur vinnur ein-
hversstaöar annarsstaöar er
maöur einhvernveginn útúr. T.d. á
haustin I sildinni eru allir i söltun-
inni —og það er svo gaman aö sjá
öll skipin i höfninni þegar verið er
aö landa.
Jórunn: Þér finnst sem sagt gott
aö búa hérna á Höfn?
Helga: Staðir eiga kannski alltaf
eitthvaö I manni, þó ég hafi nú
ekki beint heimþrá eftir fjöllun-
um hér I kring, þegar ég er i burtu
— maður saknar frekar foreldr-
anna, systkinanna og vinanna.
Jórunn: Þekkjast allir hérna
meira og minna?
Helga: Jú, blessuð vertu — ef
maöur hreyfir sig kemur öllum
þaö viö. En fólk er lika hjálpsam-
ara hérna — mamma var I bæn-
um i vetur og þá voru konurnar
alltaf aö koma meö eitthvaö. Ég
veit ekki hvort þetta er algengt i
bænum.
Jórunn: Hvenær komstu fyrst til
Reykjavikur?
Helga: Ég var 12 ára og mér
fannst allt æöislega stórt — og
þegar eldgosið varö i Vestmanna-
eyjum, þá hélt ég aö þaö væri
bara hægt að fara meö ryksugu
yfir þetta.
Jórunn: Hefurðu feröast mikiö?
Helga: Já, ég er algjör ferðafuöa.
Það eru alltaf skólaferöalög —
eftir 6. bekk fórum viö t.d. til
Vestmannaeyja. Og núna eftir 9.
bekk fórum við hringinn i kring-
um landiö fyrir 4.000 kr.
Jórunn: Ha, 4.000. —
Helga: Já, sjoppustarfsemin i
skólanum og ágóðin af árshátiö-
inni stóöu undir ferðinni. Viö
borguöum alltaf 1000 kall á viku I
sjóö og svo 10.000 kall hvert eftir
sildina I haust til þess aö starta
þessu. Þetta voru 34 þúsund krón-
ur á mann og þegar búiö var aö
borga ferðina fengum viö öll
30.000 endurgreidd.
Jórunn: Nú ert þú á leiöinni til
Reykjavikur I haust, er þaö ekki?
Helga: Jú, ég komst inn i Hamra-
hliöarskólann og byrja um ára-
mótin.
Jórunn: Þú hefur heldur viljað
fara til Reykjavikur, en á heima-
vistarskóla?
Helga: Nei, eiginlega heföi ég
viljaö fara til Akureyrar. Mér
finnst fólk svo rólegt og kurteist
þar — I bænum eru allir svo
stressaöir.
Jórunn: Af hverju fórstu þá ekki
til Akureyrar?
Helga: Bæöiút af Hamrahliöinni,
mér list svo vel á kerfiö þar, svo
þekki ég heldur engan á Akureyri
og þaö kostar meira en milljón aö
búa á heimavist. 1 bænum get ég
búiö hjá bróöur minum.
Jórunn: Hlakkaröu til?
Helga: Já, já.
Jórunn: En Höfn — ætlaröu aö
fara þangaö aftur — ég meina
setjast aö?
Helga: Ég veit þaö ekki —
nei....
Jórunn: Hvaö mætti nú betur
fara?
Helga: Ég geri mér þaö nú ekki
alveg ljóst — maöur þekkir ekk-
ert annað — ég vildi t.d. ekki fá
eins og i Reykjavik, syngjandi
blaöburöarmenn.
Sæl kæra Unglingasiöa.
Mig langar svo mikiö til þess aö
segja fólki frá mjög góöri bók,
sem ég var nú aö lesa i annaö
sinn. Það er langt siöan aö þessi
bók kom út, en ég efast um aö
margir á minum aldri hafi heyrt
talaö um hana. Þessi bók heitir
„Vindur, vindur vinur minn” og
er eftir Guðlaug Arason. Hún
snerti mig mjög djúpt og ég hef
hugsaö mikiö um hana siban ég
las hana. Ég ætla ekki aö reyna
aö segja efni hennar I stuttu
máli þvl þaö er ekki hægt. Þó
verö ég aðeins aö segja frá
aðalpersónunni, Eingli i Staung.
En mér finnst eins og Eingill i
Staung sé nokkurskonar
óbrenglaö afbrigöi af manni I
okkar samfélagi. Maöur, sem
elskar hafiö, náttúruna og dýrin
en ekki sjálfan sig og peningana
sina. Hann gengur ekki um götur
meö gervibros á vör og smælar
framan i fólk. Hann er bara hann
sjálfur, hann er persóna, sem við
öll eigum aö geyma innst inni i
okkur. Hjá sumum er þessi
persóna nokkuö lifandi og fær
stundum aö koma út i dagsljósið,
en þó ekki oft og eftir þvi sem aö
viö eldumst veröum viö meira og
meira eins og umhverfið, þ.e.
allir hinir. Bara likamar, vélar,
sem mæta i vinnuna á hverjum
morgni og sofna viö sjónvarpið á
hverju kvöldi, fara siöan á fylleri
hálfsmánaöarlega, „aö lyfta sér
upp” kallast það. En þá kássast
fólk utan I hvort ööru I Holly, fer
siðan heim og hossar sér i nýja
hjónarúminu, 2ja milljón króna.
Hún grætur, hann ælir og litla
barniö skælir. Siöan mætir fólk
I vinnu og státar af drykkju og
djöfullútum helgarinnar, en þaö
sleppir þvi aö segja aö innst inni
langar þaö mest til aö ganga i
burtu, eitthvaö út I náttúruna,
setjast á stein og finna nálægö
hennar. Innst inni I öllum er i
alvörunni rödd, sem segir, „Ég er
oröin leið á þessu öllu saman, ég
vil komast út úr þessum þrönga
skituga heimi, þar sem sýndar-og
mikilmennskan er alls ráöandi.
Ég vil komast út I náttúruna og
skynja hana og finna hafiö. Mig
langar svo ósköp mikið til aö tala
viö fólk. Segja þaö sem mér i
brjósti býr.
Hvað ertu eitthvaö skritin,
Már?
H.B.árgerö 1964.
P.S. Ég vona aö bréfiö sé ekki of
langt. Ég þurfti reyndar að stytta
margt. Aö lokum vil ég þakka þét
Guölaugur Arason,fyrir góöabók,
ef rithöfundur skrifar aöeins eina
góöa bók um ævina, þá ert þú
búinn meö þina.
Kæra H.B.
Nei, bréfiö þitt var sist of langt.
Og ég þakka þér kærlega fyrir.
Ég verö nú þvi miður aö viöur-
kenna að ég hef ekki lesiö þessa
ágætu bók en eftir þvi sem þú
segir verð ég vist aö drifa i þvi.
Hins vegar er ég hjartanlega
sammála þér um vélmennskuna,
og til þess aö sporna viö þvi i
þjóðfélagi, sem er alltaf aö veröa
vélrænna og vélrænna — ýtt á
takka og allt fer I gang — held ég
aö nauösynlegast sé aö vera ekki
algerlega afskiptalaus gagnvart
þvi, sem er aö gerast. Maöur má
ekki láta sér standa á sama um
allt, þó þaö virðist i fljótu bragöi
ekki koma manni beint viö. Ef
þetta bréf frá H.B. verður til þess
aö fleiri lesa bókina um vininn
vindinn væri gaman aö vita hvaö
þeim fyndist.
Og auðvitað væri gaman aö
heyra meira frá þér H.B.. — og
ykkur öllum náttúrlega lika.
Bless svo i bili.
Jórunn.