Þjóðviljinn - 11.07.1980, Blaðsíða 8

8 SIÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 11. Júll 1980.
Rölt um Grasagarð Reyk
Þeir gáfu sér naumast tlma til aö tylla sér niður fyrir ljósmyndarann hleðslu-
meistararnir Þorkell Garðarsson og Ásmundur Helgason. Mynd: —gel.
Þaö var ríkur bóndinn i Svarf-
dælingnum Eiriki Hjartarsyni,
rafvirkjameistara. Þótt hann
eyddi drjúgum hluta ævi sinnar i
Reykjavik, þar sem hann sinnti
iðn sinni af kostgæfni þá undi
hann þvf ekki, þegar til lengdar
lét, að hafa ekki gróna jörð undir
fótum. Þvi réöist hann I það árið
1929, aö stofna nýbýlið Laugar-
dal. Var það á landsvæöi þvi sem
nú heitir Laugardalur og — að þvi
er fróðir menn herma — dregur
nafn sitt af býli Eiriks.
Ekki var nú land Eiriks beint
árennilegt til ræktunar, þótt vel
væri gróið. Eiginlega eintómur
forarsvakki, en handverkfæri þá
ein tiltæk við framræslu. En
Eirikur horföi hvorki 1 fé né fyrir-
höfn. Hann mokaði upp moldar-
beö til þess að foröast bleytuna,
og gróðursetti þar plöntur. Mun
hann hafa gróðursett þarna
fyrstu trjáplönturnar alþingis-
hátiðarárið 1930. Hér verður
ræktunarsaga Eiriks i Laugardal
ekki rakin, en öll var hún með
þeim hætti, að vel mætti varðveit-
ast.
Grasagarður reis
á óðali Eiríks
Eirikur Hjartarson átti sinn
Laugardal fram til ársins 1955.
Þá keypti Reykjavikurborg land-
iðaf honum. A 175 ára afmæli höf-
uðborgarinnar, 18. ágúst áriö
1961, var svo opnaður þarna á
óöali Eiríks Grasagarður
Reykjavikur. Varhann byggður á
þeim grunni, sem Eirikur hafði
veriö aö „hlaða” 1 30 ár. Við það
tækifæri gáfu þau hjónin, Jón Sig-
urðsson, skólastjóri Laugarnes-
skólans. og Katrin Viðar garðin-
um 200 islenskar plöntur. Það var
myndarlega aö verki verið.
Og nú, 20 árum slðar, er Grasa-
garður Reykjavikur oröinn
merkilegt menningarfyrirbæri i
borg, sem til þessa hefur fremur
getaö státað af ýmsu öðru en
gróðri.
Svo gerðist það, s.l. þriðjudags-
morgun, að við Gunnar ljósmynd-
ari brugöum okkur ofan i Grasa-
garöinn. Þar tóku á móti okkur
Sigurður Jónsson, forstjóri garðs-
ins og Friörik Oigeirsson, verk-
stjóri og leiddu okkur um sitt
gróöursæla riki. Og þar var svo
sannarlega um auðugan garð að
gresja og miklu meira að sjá og
skoöa en svo að þvl verði lokið af I
einni stuttri heimsókn. Garðurinn
er 5 þús. ferm. aö flatarmáli en nú
er veriö að stækka hann verulega.
Þarna getur að lita flestar þær
tjátegundir, sem til eru á íslandi.
Þar eru, I snyrtilegum beðum,
um 280 tegundir islenskra jurta.
Auk þess 300 plöntur erlendrar
ættar. Spjöld eru við hverja
plöntu með heiti hennar á
islensku og latinu. Er ekki ótitt,
aö ýmsir, sem ala plöntur heima
hjá sér en þekkja ekki nöfn þeirra
komi I garðinn til þess aö fræðast
um nafnið.
önnum kafiö
Vinnuskólafólk
Nú er frá þvi aö segja, að til er
hér i borginni stofnun, sem nefn-
ist Vinnuskóli Reykjavikur.
Starfar hann yfir mánuöina júni
og júli. Nemendum skólans er
skipt niöur i 33 vinnuflokka, sem
starfa viðsvegar um borgina.
Undanfarin ár hefur Erling S.
Tómasson verið skólastjóri
Vinnuskólans. Hann hefur nú lát-
iö af þvi starfi en við tekið
Hjálmar Guðmundsson.
Hvaða störf fara svo fram á
vegum skólans, hver eru verkefni
nemendanna? Jú, sýnishorn af
þeim getum viö séð hér I Grasa-
garðinum. Þar hefur, undanfarin
tvö sumur, 3000 ferm. lands-
spilda, sem áöur var óræktuð,
ósléttog of lág fyrir það hlutverk,
sem henni var ætlaö að gegna,
verið hækkuð upp meö þvi aö aka
I hana um það bil 3500 tunnum af
mold og grús. öllu þessu mikla
magni hafa unglingarnir, vinnu-
flokkurinn I Grasagarðinum, ekið
ihjólbörum. Hvað þær börur eru
orðnar margar „þekkir guð einn
og taliö getur”. Að þessu sinni
vinna þarna i garöinum 16
unglingar en talan ernokkuðbreyt-
ileg frá eínu sumri til annars.
Þegar þessu mikla undirbúnings-
verki er lokiö er svæðiö sléttað,
allt grjót hreinsað burtu, valtað,
sáð I landið og áburði dreift. Nú er
öll þessi stóra og fallega grasflöt
undir það búin að þar megi gróð-
ursetja tré og plöntur, til augna-
yndis öllum þeim, sem inn I garö-
inn koma til með aö lita i fram-
tiðinni.
En ekki er hér með allt upptal-
ið, sem nemendur Vinnuskólans
hafa unniö og eru að vinna i
Grasagarðinum. Þar hafa veggir
verið hlaðnir úr gömlum götu-
kantsteinum og fáum við ekki
betur séð en þeir séu mikil lista-
smiöi. Alls er búið að hlaða þarna
úr um þaö bil 2000 steinum. Gang-
stigar hafa verið lagöir hellum
með þeim hætti, að varla veröur
betur gert af fagmönnum og
gróðurinn hirtur af natni og nær-
færni.
//Við sjáum þó
einhvern árangur"
Við dirfðumst aö taka nokkra
unglingana tali þótt allir væru
þeir önnum kafnir. Sumir höfðu
unniö I garðinum áður, hjá öðrum
var þetta fyrsta sumariö þar.
Þetta voru hressilegir krakkar og
vinnugleðin skein út úr hverju
andliti. Og störfin voru hin marg-
breytilegustu. Sumir voru að
hlaða steinkanta, aörir að leggja
gangstéttarhellur og ýmsir að
hlúa að gróðri. Allir voru þeir á
einu máli um að þetta væri mjög
skemmtileg vinna. Og „við sjáum
þó einhvern árangur af þvl sem
við erum aö vinna og svo er um-
hverfiö svo skemmtilegt og
fallegt”. Þau voru ekkert að flika
þvi hvaö kaupið væri, en það er
engin hætta á aö þaö sé hærra en
svo, aö fyrir þvi sé unniö.
Opnað að ári
Hugmyndin er að flytja is-
lensku plönturnar i þennan nýja
hluta garðsins og gera þar um-
hverfiö aðlaðandi og sem eðlileg-
ast m.a. með þvi að útbúa þar
tjarnir, hæöir og hóla. Þar veröur
gaman að læra grasafræði.
Stefnt er aö þvi aö opna nýja
hlutann fyrir almenning á 20 ára
afmæli Grasagarösins að ári. Þá
hugsum við Gunnar okkur að
koma aftur.
Aösókn að Grasagaröinum hef-
ur alltaf verið nokkur og fer vax-
andi. En I amstri dægranna koma
menn stundum ekki auga á þá
dýrgripi, sem liggja á hlaðvarp-
anum. — mhg
Þarna er hún Inga Þóra Kristinsdóttir og brosir framan I blómin og ljósmynd- Sigurður Jónsson, forstöðumaður Grasagarðsins og Frlörik Olgeirsson, verkstjóri fræða blaöamenn.
arann. Mynd: —gel. Mynd: — gel.