Þjóðviljinn - 17.10.1980, Qupperneq 4

4 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 17. októbér 1980.
uoamuNN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
CJtgefandi: Utgáfufélag Þjó&viljans
Framkvæmdastjóri: Eióur Bergmann
RlUtjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson. Kjartan ólafsson
• Auglýsingastjóri: Þorgeir Olafsson.
t’rnsjónarmaöur sunnudacsblaös: Guöjón Friöriksson. .
Afgrelöslustjóri .Valþór Hlööversson
Blaöamenn: Alfheiöur Ingadóttir, Einar Orn Stefánsson, Ingibjörg
Haraldsdóttir. Kristin Astgeirsdóttir, Mágnús H. Gfslason, Sigurdór
Sigurdórssor..
Þingfréttir : porsteinn Magnússon.
tþróttafréttamaöur: Ingólfur Hannesson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Gunnar Elfsson
Handrita- og prófarkaléstur: Andrea Jónsdóttir, Elfas Mar.
Safnvöröur: Eyjólfur Arnason.
'Auglýsingar: Sigrföur Hanna Sigurbjörnsdóttir.
Skrifstofa :Guörún Guövaröardóttir.
AfgreiÖsla: Kristfn Pétursdóttir, Bára Halldórsdóttir, Bára Siguröardóttir.
Simavarsla: Ólöf Halldórsdóttir, Sigríöur Kristjánsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Báröardóttir.
Húsmóöir: Anna Kristfn Sverrisdóttir.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
"Otkeyrsla: Sölvi Magnússon, Rafn Guömundsson.
Ritstjórn, afgreiösla og auglýsingar: Sföumúla 6, Reykjavfk, sfmi 8 13 33.
Prentun: Blaöaþrent hf.

Heilbrigði
þjóðar
• Það þarf ekki lengi að skoða skýrslur eða hlýða á
ræður á Heilbrigðisþingi, sem hófst í gær, til að komast
að því, að (slendingar hafa margt gert ágætlega á sviði
heilbrigðismála. Svavar Gestsson heilbrigðisráðherra
minnti á það í ávarpi sínu við upphaf þingsins, að nú í ár
verjum við 8% af vergri þjóðarframleiðslu til heil-
brigðismála og erum þar með komin í hóp þeirra þjóða,
sem örlátastar eru við þennan þátt félagslegrar
þjónustu. Við erum karla og kerlinga langlífust, ung-
barnadauði er minni en í öðrum ríkjum. Vert er að vekja
athygli sérstaklega á einum samanburði í máli ráð-
herra: hann gat þess að á undanförnum áratug hefði
okkur tekist að láta örlæti samfélagsins við heilbrigðis-
þjónustuna vaxa örar en einkaneysluna. Kannski er það
einmitt þessi staðreynd, sem við getum öðru fremur
verið hreykin af.
• Svavar Gestsson minnti einnig á það, að það væri rangt
að láta viðfelldnar tölur um það sem gert hefur verið
leiða til óvirkrar sjálf umgleði: það þarf að halda áf ram
með umbætur og nýjungar, verkefni reynast jafnan
yfrið nóg.Heilbrigðisþing er haldið til að leita svara við
ótal spurningum sem uppi eru um rekstur sjúkrahúsa,
um nýjar áherslur í heilbrigðisþjónustu, um verka-
skiptingu, um meðferð fjármuna — og þó fyrst og
fremst um samþættingu alls þessa. Með öðrum orðum:
það er reynt að gera þá sem við sögu heilbrigðismála
koma samvirka í stef numótun, sem síðan skálmaði út af
ráðstefnupappírum og út í heim athafnanna.
• Sem f yrr segir: það verður jaf nan af nógu að taka. Við
eigum prýðileg almenn sjúkrahús, en höfum í of ríkum
mæli eins og látið þau koma í staðinn fyrir þjónustu,sem
er betri og virkari ? ýmsum grannlöndum: ellihjúkrun og
þjónustu utan sjúkrahúsa. Þessi tvö atriði eru einkar
mikilvæg, bæði að því er varðar meðferð f jár til heil-
brigðismála sem og það, að koma á því aukna samræmi
heilbrigðisþjónustu við brýnar mannlegar þarfir, sem
hlýtur að verða eilífðarverkefni þeirra sem með þessi
mál fara.
• Svavar Gestsson gat þess í ávarpi sínu, að hann teldi
að fyrirbyggjandi aðgerðir ættu að skipa meira rúm í
heilbrigðisþjónustu en fyrr hefur verið, og þá ekki síst
felagslegar aðgerðir; það þyrfti að tengja betur saman
alla þætti félagslegrar þjónustu við almenning. Þetta er
mikilvægt.
• Þótt ýmsir ágætir sigrar hafi unnist með fyrir-
byggjandi aðgerðum af hálf u læknavísindanna sjálf ra —
með ónæmisaðgerðum, með krabbameinsleit og annarri
skyldri starfsemi, þá má ekki gleymast, að það eru,
þegar allt kemur til alls, heilbrigðari lifshættir sem hafa
orðið drýgsta ráðið til að bæta heilsufar og lengja lífs-
braut fólksins. Það er ekki verið að lasta læknisskoðanir
þótt athygli sé vakin á því, að líklega verði góður að-
búnaður á vinnustað, hóflegt vinnuálag og skaplegri
lausn húsnæðismála ungs fólks við okkar aðstæður af-
drifaríkari fyrir almennt heilbrigði en nokkuð annað.
Félagsmál eru eitt tré, þar sem ein grein nýtur ekki góðs
vaxtar nema hún njóti styrks af öllum hinum.
• Heilbrigðisráðherra minnti einnig á það, að það væri
brýn nauðsyn að móta heildarstefnu í heilbrigðismálum
einmitt nú, þegar minnkandi hagvöxtur allt um kring
hefði eflt tilhneigingar til að draga úr allir félagslegri
þjónustu. Slík heildarstefna, sem nýtur skilnings, sam-
þykkis og stuðnings alls þorra manna,er hin besta vörn
fyrir þann veigamikla þátt þjóðlífsins sem heilbrigðis-
þjónustan er.
—áb
klippt
Jón Baldvin
ASÍ-félaginn
Jón Baldvin Hannibalsson rit-
stjóri Alþýöublaösins hefur sem
kunnugt er gefiö kost á sér sem
fulltrúi á Alþýöusambandsþing,
og komiö þvi á framfæri i blaöi
sinu aö hann sé félagi i Sjó-
mannasambandi Islands. Þessi
vonbiöill um sæti á Alþýöu-
sambandsþingi er þó ekki betur
meö á nótunum en svo aö I blaöi
hans i gær er ekki minnst auka-
teknu oröi á boöaö allsherjar-
verkfall ASI 29. þessa mánaöar.
Hinsvegar er rækilega gerö
grein fyrir veröbólguspá Vinnu-
veitendasambandsins i Alþýöu-
blaöinu, en hún er lögö fram til
þess aö sýna fram á aö ekki sé
efnahagslegt rúm fyrir kaup-
hækkanir til félaga Jóns Bald-
vins i ASI. Þessar áherslur i Al-
þýöublaöinu er væntanlega
vitnisburöur um hvaöa hlut Jón
Baldvin ætlar sér á komandi
ASl-þingi.
Allir til Hollands
Flugmál Islendinga eru
sannarlega sérstæö. Nú er kom-
in upp sú staöa aö þrjú flugfélög
hyggja ó feröir milli Amster-
dam og Keflavikur/Reykja-
vikur næsta sumar, þeas. Flug-
leiöir, Iscargo og Arnarflug.
Ekki voru flugráö og sam-
gönguráöuneytiö fyrr búin aö
veita Iscargo vilyröi fyrir flugi
á þessari leiö en Flugleiöir til-
kynntu um sumarferöir til Hol-
lands eftir 13 ára hlé. Og Arnar-
flug lét ekki á sér standa og
minnti á aö i fjögur ár hefur
legiö fyrir umsókn frá þvi um
Hollandsflug. Samgönguráö-
herra segir i viðtali viö Morgun-
blaöiö aö hann hafi ekki haft
hugmynd um áhuga Flugleiða á
þessu flugi,en að umsókn Arnar-
flugs og afdrifum hennar veröi
leitaö i ráöuneytinu. Flugleiöa-
menn segja að sjálfsögöu aö
áhugi þeirra á Hollandsflugi sé
alls ekki i neinum tengslum viö
áform Iscargo, og Kiddi Finn-
boga segir að Flugleiöum sé
velkomiðað ástunda samkeppni
viö Iscargo á Amsterdamleiö-
inni.
Lœmingjarnir
komnir af stað
Þaö var kominn timi til aö Is-
lendingar tækju aö heiöra Hol-
lendinga og Amsterdambúa
meö nærveru sinni. Og á næsta
sumri mega menn búast viö þvi
aö Carterstefna ríki á flugleiö-
inni tsland-Holland. Meö oröum
Flugleiöamanna veröur þá um
aö ræöa „brjálaöa samkeppni”,
„frumskógarstriö”, og „tor-
timingaræöi læmingjahjaröar”,
svo eitthvaö sé nefnt af fordæm-
ingarfjólum þeirra á frjálsri
samkeppni. Vitaskuld veröur
frumskógarlögmáliö til hags-
bóta fyrir neytendur þangað til
öll flugfélögin þrjú veröa komin
á hausinn. Þá leggst Hollands-
flugiö niöur á ný og hassleiöir
lokast. Nýr kafli i flugsögunni er
aö hefjast og menn hafa engu
gleymt, en ekkert lært.
Kostaboð
til Tómasar
1 Klippi i gær var rætt um
veröbótahroll Tómasar Arna-
sonar. I sanngirni nafni veröur
aö viöurkenna aö hlutskipti
hans er erfitt. Enda þótt rikis-
stjórnin hafi yfirleitt skorið
niöur veröhækkunarbeiönir um
helming og meir, fara samt of
miklar hækkanir út i verðlagiö
tii þess að niðurtalningarleiðin
standist.
En nú skal Tómasi gert kosta-
boö. Ef hann tekur aö sér aö
halda veröhækkunum innan
8,7,6% ramma næstu þrjú visi-
tölutimabil skal klippari taka
þaö aö sér persónulega aö sjá
svo til, aö Alþýöubandalags-
Davíft (iuftmundsson
Davíö Guömunds
son hættir sem
framkværaJastj.
Davlft (luftmunds ,«n. fram-
kvæmdasljori Reykjaprents hf..
juiKáfufélag* Visis. hefur sagt
'starfisfnu lausu frá og ineft næstu
jaramótum. en Davlft hefur gegnt
fþessu starfi frá þvl I september
1^75. Hefur I)a\lft ráftift sig sem
aftstoftarframkv æmdastjora
,,f|8 Jkur hl ok
Tómas Arnason
menn á þingi og i rikisstjórn
komi þvi til leiðar aö veröbætur
á laun, fiskverð og búvöruverð
lækki i sama takti. Þvi veröur
vart trúað að verðlagsmálaráö-
herra neiti þessu ágæta boði.
Djúpsálatfræði
Visis
Þjóðviljinn skýrði frá þvi sl.
sunnudag aö framkvæmdastjóri
Visis heföi sagt upp störfum.
Staöfesting fékk á þessu strax á
mánudaginn er Visir greindi frá
uppsögn hans. En eitthvaö fór
þaö i taugarnar á Visismönnum
aö vera ekki fyrstir meö frétt-
ina, og siöan hefur djúpsálar
fræðingur blaösins veriö aö
birta „fréttir” úr sálarfylgsnum
ritstjóra Þjóöviljans, og má
hafa af þeim hina bestu
skemmtan.
Kaup
reddaranna
En ónefndur kunningi klipp-
ara hafði samband og sagði aö
Daviö Guömundsson færi nú til
starfa hjá „Stóru-Milljón” i
Keflavik og hefði i byrjunar-
kaup sömu laun og á VIsi. Hann
sagðist hafa þaö eftir áreiöan-
legum heimildum aö kaupiö
væri 1.4 milljónir króna á
mánuöi, frir simi og aliur kostn-
aöur viö rekstur bils greiddur
af fyrirtækinu, auk annarra
friöinda. Sagöi hann aö þaö væri
mjög algengt aö „reddarar” viö
fiskvinnsluna heföu laun af
svipaöri gráöu upp i 2 milljónir
króna. Fannst honum þetta
dæmigert fyrir þaö kaupmis-
ræmi sem rikti i kaupgreiöslum
i landinu, þar sem ekki mætti
hækka kaup sem næmi um 300
þúsund krónum á mánuöi, en
fjöldamargir heföu á aöra
milljón króna i laun, og héldu
ávallt sinu vel veröbættu.
— ekh
L
AUir til Amsterdam á tombólupris næsta sumar.
09 skoríð