Þjóðviljinn - 18.10.1980, Page 31

Helgin 18.-19. oktdber 1980 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 31
HÉR
Silja Aðalsteinsdóttir
skirfar um útvarp
og sjónvarp:
Frá fimmtu-
degi til
fimmtudags
Pistillinn i þessari viku verö-
ur einkum lofgerö um alþýöu-
fræöara af ýmsu tagi. Þaö er
fátt eins gott og láta skynsamt
fólk segja sér frá öllu milli him-
ins og jaröar og sem betur fer
kemur þaö ennþá fyrir aö svo-
leiöis fólk fái inni i fjölmiölum.
En þótt ég viröi alþýöufræö-
ara tekur þaö svolitiö á sálar-
tetriö aö venja sig aftur á aö
byrja daginn á aö hlusta á talaö
mál í útvarpi, jafnvel láta fræöa '
sig meöan maöur en ennþá meö
stirurnar i augunum. Bót er i
máli hvaö Erna Indriöadóttir er
sannur útvarpsmaöur meö
áheyrilega rödd, vösk kona,
sem hefur lag á aö vekja mann
meö áhuga sinum á margvisleg-
um viöfangsefnum. Stjórnmála-
mennina sem dregnir eru út
heitum holum sinum niöur i út-
varp spyr hún ágengra spurn-
inga svo maöur kemst i svolit-
inn æsing yfir teinu. Nafnarnir
tveir eru góöir lika, en Páll
Heiöar má vara sig á aö röddin
fari ekki niöur fyrir móttöku-
hæfni islenskra eyrna. Það er
fátt eins gremjulegt aö morgni
dags og aö heyra ekki orðaskil i
útvarpinu sinu og stór hætta á
að maöur sparki i þaö. Eitt enn
um morgunpóst: væri ekki hægt
að spiia eitt og eitt lag alveg aö
tilefnislausu til að hvila okkur
auma hlustendur nokkur andar-
tök?
I þessari viku hefur oröiö aö
gera verkfall við ritvélina að-
eins seinna um morguninn og
hlusta á Vilborgu Dagbjarts-
dóttur lesa verðlaunaþýðingu
sina á meistaralegri sögu Mariu
Gripe um drenginn Húgó og
Jósefinu vinkonu hans. Húgó er
lágstéttarstrákur, nánast
utangarðsbarn en það er langt i
frá hann skammist sin fvrir
þaö. Hann hiröir ekki um önnur
borgaraleg form en honum gott
þykir, hlustar betur á eigin
skynsemi og tilfinningar. Hann
er sjálfstæður drengur og vit
hans á náttúrunni er sérstak-
lega lærdómsrikt fyrir börn. I
þessari viku heyrðum viö m.a.
af fjáröflunarleiöum hans og
Jósefinu prestsdóttur sem verö-
ur hver stund hátiö með Húgó.
Vilborg les betur en annað fólk
og þaö er hátiö aö fá að hlusta á
hana, en ekki veit ég hvaöa börn
geta notið þess reglulega aö
hlusta á morgunstund milli niu
oghálftíu á morgnana. Kannski
þau sem eru eftir hádegi i
skólanum?
Jóhannes Eiriksson hafði rétt
fyrir sér i þessum pistli siöast,
laugardagurinn var spennandi i
útvarpi. t dagskrá Anmesty
International hjá alþýðu-
fræöurunum Margréti R.
Bjarnason og Friöriki Páli
geröust ógnvænleg tiöindi, þótt
fjölskylda- min héldi áfram aö
spila jatsi undir henni eins og
ekkert væri. Mér fannst það
lýsa vel afstööu Islendinga til
heimsins hörmunga. Dr. Gunn-
Skrýmslafregn
Bandariskir vísindamenn
telja, að i Kongó i Afriku sé enn
að finna hóp dinósára, forn-
aldardýra, sem hafa viöa komiö
við skrýmslasögu mannfólksins
um margar aldir.
Kvikindi þessi eru aö sögn um
tíu metrar að lengd. Þau hafa
langa rófu og skrokk.sem er á
stærö viö flóðhest. Þau fela sig i
vötnum aö degi til, en skríöa á
land upp á næturþeli til aö narta
i sérstæöan gróöur sem vex á
þessu svæöi.
Silja Aöalsteinsdóttir
laugur Þóröarson sagöi
skemmtilega frá tveim
manneskjum sem hann haföi
kynnst fyrir lifsins fjölbreyti-
legu tilviljanir, annarri gegnum
grein I Skirni, hinni fyrir óbeina
milligöngu Gunnlaugs
Schevings málara. Svo kom
tónlistarrabb Atla Heimis, aö-
gengilegur fróöleikur um Meist-
arasöngvarana frá NQrnberg
Hringekjan hjá Eddu Björg-
vinsdóttur og Helgu Thorberg er
besti barnaþáttur sem lengi hef-
ur verið i útvarpi a.m.k. fyrir
fulloröna. Þennan laugardag
veiddu þær stöllur upp úr börn-
unum hvaö þeim fyndist t.d. um
hollan mat og jafnréttisbaráttu,
og þaö kom i ljós, sem endranær
aö krakkar hafa skoöanir ef ein-
hver hiröir um aö spyrja þau.
Lestina rak svo fyrir mér þenn-
an dag ágætur lestur Gunnars
Eyjólfssonar á Don Camillo þar
sem sagöi frá eilifri baráttu
kristni og kommúnisma með
timabundnum sigri kommanna.
Persónur eru bráðlifandi i sög-
unni, ekki sist Kristur á krossin-
um, og mannlifið i litla bænum
er litrikt og auðugt.
Sjónvarpiö er aldrei sliku
vant meira spennandi en útvarp
i þessari viku, þ.e.a.s. þaö má
ekki meira spennandi vera. Það
er mikið örlæti að sýna
rússnesku stórmyndina Andrei
Roublev tvö kvöld og tælir mann
tii aö skrópa á fundum.
Helgimyndamálarinn Andrei
Roublev er aðalpersóna mynd-
arinnar en þvi fer fjarri að íeik-
stjóri bindi sig við nafla hans.
Myndin gerist i byrjun 15. aldar
og er óvenjubreið þjóölifslýsing
á Riísslandi þeirra tima. Aðal-
persónan sér mannlifiö i kring-
um sig eins og úr f jarlægö, tekur
litinn þátt i þvi, skoöar þaö bara
sinum næmu listamannsaugum.
Þó fór svo I lok f.hl. að atburðir
gerðust sem snertu hann djúpt
— sem hann tjáði meö sönnu
abstraktmálverki á kirkjuvegg.
Við aö sjá þessa mynd varð
mér hugsað til Sturlungu og
þess tima sem þar segir frá, þar
eigum viö heldur betur efni i
nokkrar svona myndir með
skörpum andstæöum i lifshátt-
um og efnahag fólks, viröingar-
leysi fyrir mannslifum, stórviö-
burðum og striöi. Og ekki visar
þaö efni siöur til okkar tima en
það sem segir frá i Andrei
Roublev.
Lifið á jöröinni er afburðagóö-
ur fræöslumyndaflokkur sem
sagan segir aö hafi tekiö sjö ár
að búa til. David Attenborough
er vandvirkur alþýðufræöari
sem gaman er aö fylgjast meö á
flakki hans um veröldina.
Ahorfendur geta hlakkað sér-
staklega til aö sjá þáttinn um
apana, þá má sjá klassiska senu
þar sem David er tekinn i sam-
félag górilluapa og unir sér
bærilega!
Gaman var aö sjá Kjarval á
flökti um skjáinn i gærkvöldi, en
stundum langaöi mann aö
stööva vélina andartak til aö sjá
betur, einkum andlit þessarar
þjóösagnapersónu og myndina
sem hann var aö máia á ýmsum
stigum hennar.
Framundan eru nokkrir at-
burðir i útvarpi og sjónvarpi
sem eftirvænting er aö, fyrir ut-
an s.hl. af Andrei Roublev:
Kvikmynd meö Marilyn
Monroe, Leiftur úr listasögu
Björns Th. og viötal viö Heine-
sen I sjónvarpi um helgina, og
fyrsti þáttur um Bitlana i út-
varpi á laugardagskvöld. Um
næstu viku er ennþá allt á huldu
þegar þetta er skrifað.
Skýring er nú fengin á dýrtiöarmyndinni sem birtist I Þjóöviijanum
fyrir hálfum mánuöi. Hún var tekin 15. september 1962 af þáverandi
ljósmyndara Þjóöviljans, Ara Kárasyni. Hún er tekin fyrir innan
Hverageröi,en um borö i bilnum voru Daviö Ben-Gurion,forsætis-
ráöherra lsraels, og ólafur Thors, forsætisráöherra Islands. Var
meiningin aö sýna gestinum gufugos,og festust briarnir f ársprænu
sem varö á vegi þeirra. Maöurinn sem gengur fremstur meöfram
bilnum er Sigurjón Sigurösson lögreglustjóri,en fyrir aftan hann
leggur israelskur öryggisvöröur hönd á bilinn. Lögregluþjónarnir
eru islenskir og kýrnar lika.
Tölva heimsmeistari
í skák eftir 10 ár?
Bragðlaukur
500 g lambakjöt m/beini (um 3
sm bitar)
2 laukar i sneiöum
300 g kartöflur, flysjaöar i
sneiöum
250 g gulrætur i sneiðum
1 hvitlauksgeiri I litlum bitum
1 tsk. salt
5 piparkorn
1 lárviðarlauf
4 steinseljugreinar
1- 2 blöö skessujurt
2- 3 dl vatn
Steinselja
1. Látiö i lögum i pott kartöflur
og gulrætur, kjöt og lauk, salt,
piparkorn, hvitlauksbita, lár-
viðarlauf, steinseljugreinar og
skessujurt, siöan aftur kartöflur
og gulrætur, kjöt o.s.fr.v. Hafiö
kartöflur efst og þrýstiö þessu
vel i pottinum.
2. Helliö vatninu yfir og sjóöið
viö vægan hita i þétt lokuðum
potti um 1 1/2 klst. Þá á allt aö
vera mauksoöiö og kartöflurnar
búnar aö jafna soöiö. Dreifiö rif-
lega yfir af klipptri steinselju og
beriö gróft brauö meö réttinum.
DÍLLINN
Gárungarnir segja,að Gunnar
Snorrason kaupmaður i Hóla-
garöi i Breiöholti hafi fengiö
bilastæöi malbikuö i BINGÓ.
Þaö Utleggst: Bilastæði Inga O.
Magnússonar gatnamálastjóra
og ólafs Guömundssonar yfir-
verkfræöings.
OG
Skáktölvur hafa tekið undra-
verðum framförum að undan-
förnu, en ekki er langt síðan
menn töldu, að töiva mundi
aldrei komast langt upp fyrir
getu meðalskussa i skáklistinni.
I samba^idi við heimsmeist-
aramót skaktölva, sem fram fór
i Austurriki, var það tekið fram,
að nú væru til tölvur sem gætu
lagt 99% allra skákmanna mis-
Orðaleikir eru ávallt vinsælir,
og ekki siöur tviræöni. Hver
kannast ekki viö þessa alkunnu
visu:
Hún þráöi loft og þurfti loft,
þunga af lofti bar hún.
Uppi á lofti upp I loft
undir lofti var hún.
kunnarlaust aö velli. Það væru
aðeins um 150 stórmeistarar
sem enn væru sterkari en
fremstu tölvur.
Bandariski skákíræðingurinn
Berliner telur um helmingslikur
á þvi, að eftir tiu ár geti tölva
leyst af hólmi garpa eins og
Karpof og Fischer og orðið
heimsmeistari. Mun þá mörg-
um þykja lifið heldur dapur-
legra en áður....
Ef visan er hins vegar stafsett
svolitið öðru visi:
Hún þráði Loft og þurfti Loft,
þunga af Lofti bar hún.
Uppi á lofti upp i loft
undir Lofti var hún
Visur
r
Ur skúffunni hennar ömmu
Allt var upp á danskan og þýskan móö „I den ttd”. Þetta kort sendi
Asta vinkona til ömmu^egar amma var i tilhugalifinu meö afa. Aö
| sjálfsögöu var þetta gert I striöni,enda biöur hún hana aö reiöast sér
I ekki iskrifi aftaná. Ætli amma hafisýnt afa kortiö?
ÞAR