Þjóðviljinn - 22.10.1980, Blaðsíða 2

2 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Miðvikudagur 22. október 1980.
Frumsýning
í Þjóð-
leikhúsinu
Þjóbleikhúsib frumsýnir á
fimmtudagskvöld leikritiö
Könnusteypinn pólitiska eftir
Ludvig Hoiberg, i þýöingu dr.
Jakobs Benediktssonar. Könnu-
steypirinn telst vera fyrsta leik-
rit Holbergs, samið áriö 1722.
Eins og hans er von og vísa er
þarna á ferðinni gamanleikur
meö undirtón, sem aö dómi
þjóðleikhúsmanna á erindi viö
islenska áhorfendur enn þann
dag I dag.
Á blaðamannafundi i Þjóöleikhúsinu meö aöstandendum Könnusteypisins pólitiska. Frá vinstri:
Hallmar Sigurösson leikstjóri, Þórhallur Sigurösson, Bessi Bjarnason, Guörún Þ. Stephensen, Árni
Ibsen og Þórunn Magnea Magnúsdóttir. — Ljósm.: gel.
Könnusteypirinn pólitíski
Heföarmennirnir leika á könnusteypinn. Frá vinstri Viöar Eggerts-
son, Bessi Bjarnason og Þráinn Karlsson.
Ludvig Holberg þarf vart aö
kynna fyrir leikhúsunnendum.
Sú var tiöin aö leikrit hans voru
tltt á fjölunum hjá áhugaleik-
flokkum, á Herranótt Mennta-'
skólans i Reykjavik og seinna I
atvinnuleikhúsunum, þótt nú
séumörgárliöin frá þvl að verk
eftirhannhefur sést hérásviði.
Flestir kannast viö Jeppa á
Fjalli sem er eitt vinsælasta
leikrit Holbergs, en Könnu-
steypirinn hefur einnig veriö
fluttur hér áöur, af mennta-
skólanemum. 1 þeim sýningum
lék fólk sem seinna meir vann
afrek á sviöum Iönó og Þjóö-
leikhússins.
Könnusteypirinn pólitlski
segir frá Hermanni von Bremen
sem þráir þaö mest aö komast
til metoröa og valda I stjóm-
málaheiminum (kannast nokk-
ur viö þann draum?). Hann
sinnir litt handverki slnu, en
situr öllum stundum yfir bjór-
krús og leysir vandamál heims-
ins, ásamt öörum spekingum
sama sinnis.
Ýmsar persónur koma viö
sögu, þar á meöal kona könnu-
Gamanleikur um
sýndarmennsku
og valdaþrá
steypisins sem styöur hann
dyggilega 1 valdabaráttunni og
er girugri ef eitthvaö er. Fjórir
heföarmepn heyra til stjórn-
málaspekúlantanna og ákveöa
aöleika á könnusteypinn, svo aö
hann láti af uppskafnings-
hættinum. Þeir telja Hermanni
trú um aö hann sé oröinn borg-
meistari og þaö stendur ekki á
þvl aö hann uppveörist, ásamt
konu sinni og þjóni.
A blaöamannafundi meö
leikurum, leikstjóra og þjóö-
leikhdsstjóra kom fram aö þau
teldu leikinn eiga fullt erindi viö
okkur; könnusteypirinn til-
heyröi þeim flokki sem byöi
best, þar sem æöstu metorö
væri aö fá. Leikritiö væri ádeila
á sýndarmennskuna sem marg-
an hrjáir jafnt nú sem á dögum
Holbergs.
1 hlutverkum eru Bessi
Bjarnason sem leikur könnu-
steypinn, Guörún Þ. Stephensen
sem leikur konu hans, en hún
lék þetta hlutverk einnig á
Herranótt fyrir allmörgum
árum. Þórhallur Sigurösson
leikur þjóninn, heföarmennimir
eru leiknir af Baldvin Halldórs-
syni, Siguröi Skúlasyni, Þráni
Karlssyni og Viöari Eggerts-
syni. Aðrir leikarar eru Árni
Tryggvason, Valur Gislason,
Þorsteinn 0. Stephensen, sem
lék I fyrstu uppfærslunni áriö
1923 i M.R., Sigriöur Þorvalds-
dóttir, Þóra Friöriksdóttir,
Edda Þórarinsdóttir og fleiri.
Leikstjóri er Hallmar
Sigurösson sem leikstýrir I
Þjóöleikhúsinu I fyrsta sinn,
leikmynd og búningateikningar
eru eftir Björn Björnsson, og
búninga gerir Dóra Einars-
dóttir. —ká
Málþing
lög-
fræöinga
um eignar-
nám
Lögfræðingafélag íslands
heldur málþing um eignarnám og
eignarnámsbætur laugardaginn
25. október. Fundurinn veröur
haldinn i Skiðaskálanum i Hvera-
dölum. Efni þaö sem til umræöu
veröur, hefur veriö mjög á döfinni
aö undanförnu og má I þvi sam-
bandi minnst umræðna um ýmis
jaröhitasvæöi og byggingarlönd I
nágrenni höfuðborgarinnar á
undanförnum misserum.
A málþinginu verða fluttir all-
margir fyrirlestrar um þetta efni
og þar veröa einnig almennar
umræöur. Dr. Gaukur Jörunds-
son prófessor ræöir um gildandi
Islenskan rétt um ákvöröun
eignarnámsbóta, Jón Steinar
Gunnlaugsson hrl. ræöir um
ákvörðun eignarnáms, Benedikt
Blöndal hrl. um réttarfar i mats-
málum, Gunnlaugur Claessen
hrl. um norrænan rétt um ákvörö-
un eignarnámsbóta og Jón
Tómasson hrl. fjallar um de lege
ferenda sjónarmiö I eignarnáms-
rétti. Þór Vilhjálmsson hæsta-
réttardómari verður ráöstefnu-
stjóri.
Málþingiö hefst kl. 10 árdegis
og stendur fram eftir degi. Þeir
sem hug hafa á aö sækja málþing
þetta eru beönir aö tilkynna þátt-
töku sem fyrst til Lögfræöingafé-
lags Islands (Pétur Kr. Hafstein,
Skarphéöinn Þórisson.).
Ráðstefna Þroskahjálpar og Öryrkjabandalagsins
Réttur til menntunar og vinnu
Kristján Arnason málfræöingur
íslensk
málfrædi
frá Idunni
Iöunn hefur nú gefiö út seinni
hluta verksins „Islensk mál-
fræöi” eftir Kristján Arnason,
doktor I málvisindum og mál-
fræðikennara viö Háskóla
Islands. Fyrri hlutinn kom út I
ársbyrjun. Islensk málfræði er
kennslubók, ætluö framhalds-
skólanemum.
Seinni hluti bókarinnar skiptist
I þrjá aöalkafla eins og fyrri hlut-
inn. Fyrsti aöalkafli (þ.e. fjóröi
kafli bókarinnar) nefnist: Orö og
beyging þeirra.Er þar fyrst fjall-
aö um myndan, minnstu merk-
ingarbæra einingu málsins, og
slðan lýst beygingu einstakra
oröflokka, beygingarformdeild-
um, beygingarmynstrum, o.s.frv.
— Annar (fimmti) aöalkafli heitir
tslenska hljóökerfiö og er þar aö
finna yfirlit um Islenska hljóö-
fræöi, kerfi sérhljóöa og sam-
hljóöa i Islensku, og loks kafla um
Islenska stafsetningu. — Þriöji
(sjötti) hluti bókarinnar nefnist
Saga islenskunnar. Þar er yfirlit
um rætur málsins, sérkenni forn-
islenskunnarog helstu breytingar
I málinu á seinni öldum. Loks er
kafli um islenskar mállýskur, þar
sem gerö er grein fyrir helstu
framburöarafbrigöum I nútlma-
máli.
Landssamtökin Þroskahjálp og
örykjabandalag tslands héldu
ráöstefnu um siöustu helgi. Þar
var einkum fjallaö um menntun-
ar- og atvinnumál öryrkja og
þroskaheftra.
Nokkur erindi voru flutt m.a.
um þaö sem hefur veriö kallaö
samskipan (blöndun) á islensku
og er þýðing á oröinu intergrer-
ing. Eitt erindanna fjallaöi um
þjálfun ungbarna I heimahúsum,
annaö um sérkennslu I landinu,
þriöja um endurmenntun og einn-
ig var fjallað um starfsþjálfun
o.fl.
A ráöstefnunni voru geröar
fjölmargar ályktanir. 1 samþykkt
um endurmenntun segir m.a.:
„Þroskaheftum, hvort sem er
andlega eöa likamlega, ber ótvi-
ræöur réttur til framhaldsnáms
ailt eins og grunnnáms. Tryggja
þarf aö ákvæöi þar aö lútandi
veröi I væntanlegum lögum um
framhaldsskóla”. Þá er I sömu
samþykkt bent á þörfina á námi I
tengslum viö endurmenntun svo
og námsráögjöf.
Skoraö er á stjórnvöld aö
marka stefnu sem miðar aö þvi
aö koma eins mörgum fötluöum
og þroskaheftum og unnt er út á
vinnumarkaöinn og i skólana
(samskipan).
Ráöstefnan ályktaöi einnig aö
þjónusta við foreldra
fatlaöra/þroskaheftra barna
þyrfti aö komast i viöunandi horf,
allt frá fæöingu barnsins, og
þyrfti hún einnig aö vera I heima-
húsum.
Stórauka þarf fræöslu og kvnn-
ingu á málefnum þroskaheftra og
fatlaöra, I skólum og fjölmiölum,
aö mati ráöstefnugesta.
Undirstaöa félagslegrar velliö-
anar er, aö hver einstaklingur
hafi öruggt húsnæöi viö sitt hæfi
segir I einni ályktuninni, og skor-
ar ráöstefnan á alþingi aö tryggja
nauösynlegt fjármagn til kaupa
og breytinga á húsnæöi I þessu
skyni.
Einnig var ályktaö um ferlimál
fatlaöra, svo og að ýtarlegar
kannanir veröi gerðar á aöstæö-
um og högum fatlaöra og þroska-
heftra, til aö fá sem gleggsta
mynd af ástandinu eins og þaö er.
Áhersla var lögð á að heildar-
samtök öryrkja og þroskaheftra
fái fulltrúa I allar nefndir sem
Vetrarstarf Æskulýðsráös
Reykjavikur er nú hafiö og er um
fiest meö svipuðu sniöi og s:l. ár.
Æskulýðsráð veitir ýmiskonar
samtökum og hópum húsnæðisað-
stöðu i Frikirkjuvegi 11 til funda-
halda, námskeiða o.þh. Hægt er
að bóka slika aðstöðu á skrifstofu
ráðsins.
Eins og áður fá smærri hópar
úr æskulýðsfélögum inni I Saltvik
á Kjalarnesi fyrir „útilegur” en
sú þjónusta hefur verið mikið not-
uð undafarin ár. Tómstundastarf
fyrir 7.-8. og 9. bekk grunn-
skólans er nú að hefjast. Það fer
fram i 17 skólum borgarinnar og
verða aö likindum starfandi allt
aö 130hóparmeð u.þ.b. 1.600 þátt-
takendum.
Vetrardagskrá félagsmið-
stöðvanna Fellahellis, Bústaða og
Þróttheima tók að flestu leyti
gildi um mánaðamótin. Reynt
hefur verið að ákveöa sem flesta
starfsþætti fyrir allan veturinn og
er þar þegar um mikið starf að
ræöa, bæði hjá ýmsum samtökum
og á vegum staðanna sjálfra.
Upplýsingablöðum félagsmið-
stöðvanna sem bera heiti þeirra
skipaðar veröa til aö semja eöa
endurskoöa öll lög og reglugerðir
er varöa réttindi þeirra. Unniö
veröi aö viöurkenningu á rétti
allra öryrkja til atvinnu viö sitt
hæfi, á almennum vinnumarkaöi
eöa vernduöum vinnustööum og
tryggingalöggjöfin veröi endur-
skoöuö, svo aö hún virki hvetjandi
hefur verið dreift i viökomandi
hverfum. Einnig hefur veriö
dreift bæklingi til nemenda 7.-8.
og 9. bekkja grunnskólanna i
borginni til kynningar á tóm-
stundastörfum I skólum.
Forráðamenn barna og unglinga
eru hvattir til að kynna sér efni
á öryrkja aö afla sér vinnu, en
ekki letjandi eins og nú er.
Hér hefur aöeins fátt eitt veriö
talið af þvi sem samþykkt var á
ráöstefnunni, en næsta ár veröur
helgaö fötluöum og þá munu mál-
efni þau sem hér hefur verið getiö
væntanlega veröa ofarlega á
baugi. —
þessara bæklinga.
Skrifstofa Æskulýðsráðs
Reykjavikur er að Frikirkjuvegi
11, simi 15937. Hún veitir allar
nánari upplýsingar um starfsemi
ráösins og annast hverskonar
fyrirgreiðslur sem stofnunin get-
ur veitt.
Langmest flutt inn
af japönskum bílum
Langmest var flutt inn af
japönskum bifreiöum fyrstu
niu mánuði þessa árs, aö þvi
er kemur fram i skýrslu Hag-
stofunnar um bilainnflutning.
Frá 1. janúar til september-
loka voru fluttir inn 565 bilar
af geröinni Daihatsu Charade.
I ööru sæti kemur Mazda 323,
en af þeirri gerö voru 420 bflar
fluttir inn. Þriöji I rööinni er
Subaru, 412 sllkir voru fluttir
inn, fjóröi Mazda 626 meö 350
bila og fimmti MMC-Galant,
265 bllar. Allar þessar teg-
undir eru japanskar. I sjötta
sæti er Ford Cortina frá Bret-
landi, 254 bilar og á hæla
honum Mazda 929 meö 251 bil.
Alls voru fluttar inn 6.612
nýjar fólksbifreiöar fyrstu nlu
mánuöi ársins og 272 notaöar.
Nýjar vörubifreiöar innfluttar
á sama tima voru alls 411 og
nýjar sendibifreiöar 262.
—eös
Vetrarstarf Æskulýösráös:
Fjöíbreytt námskeiö
og tómstundastarf