Þjóðviljinn - 08.11.1980, Page 11

o.s.frv...
i.—9. nóvember 1980 ÞJOÐVILJINN — SÍÐA 11

U\aa\>*C \A^va,vaV'"Vw^
Við höfnina i borginni Genúa á
Italiu er torg eitt, sem tekur við
bilaumferð úr öllum áttum. Bilar
streyma niður þetta torg úr hæð-
unum uppfrá höfninni, bruna
meðfram ströndinni á mörgum
tugum akreina, koma jafnvel
beint niður Ur loftinu eftir brú
einni, sem er endinn á einni aðal-
braut Norður-ltaliu. Sveitamanni
úr Reykjavik finnst umferðin um
þetta gamla, italska torg vera
geðbilun og skilur ekki, hvernig
mannlifið getur skrölt áfram við
svo ærandi aðstæður. I sumar
stóð ég þarna og reyndi að finna
út kerfið sem umferðin streymdi
eftir. Það tókst nokkurn veginn.
Málið var eiginlega einfalt. Bilar
komu úr sjö áttum, börðust inn-
byrðis fyrir rými á torginu og
hófu siðan baráttu fyrir útgöngu-
leið upp i hliðina, þar sem borgin
hangir næstum eins og til þerris,
koldökk af útblæstri frá bilum og
verksmiðjum. Sem ég stóð þarna,
tók ég eftir fullorðnum manni
sem hafði fengið þá vondu hug-
mynd að reyna að komast fót-
gangandi yfir torgið. Hann ætlaði
að olnboga sér leið gegnum
æðandi bilamergðina. Ætlan hans
tókst vonum framar. Hann komst
eftir einhverjum krákustigum
millibila, sem streymdu kringum
hann úr norðri og vestri og beint
ofan úr loftinu. Maðurinn var
nokkuð finn i tauinu, gat verið
borgarráðsmaður á leið á fund,
gjaldkeri i banka á leið heim, til-
vonandi gestur á barnum á horn-
inu, eða kannski aðstoðarforingi i
Mafiunni. Mér leist vel á hann. Og
sem ég stóð og fyllgdist með
ferðalagi hans tók hann sér
nokkra hvild á einhvers konar
eyju i umferðinni, sem þó var á
engan hátt afmörkuð. Hann virt-
ist blása mæðinni stundarkorn og
siðan réðist hann til atlögu við
seinni helming ferðalags sins. En
þá fór illa. Niður götu sem enginn
hafði áður tekið eftir, æddi
skyndilega biltik ein og náði að
reka horn i Mafiuforingjann, þar
sem hann stóð og sætti lagi. Hann
tókst á loft, sveif aftur fyrir sig i
stóran boga og lenti kylliflatur á
bakið. Hann virtist hafa ruglast
við höggið, þvi honum veittist erf-
itt að risa á fætur. Hann gerði
margar tilraunir, en valt jafnan
um koll eins og vönkuð kind i
kargaþýfi. Ég gerðist áhyggju-
fullur. Ég virtist vera svo til eini
maðurinn i fólksmergðinni, sem
horfði á hildarleik mannsins.
Hann hafði lent aftur inni á eyj-
unni, eða gatinu á umferðar-
straumnum, og bilarnir gátu
sveigt fram hjá honum, þurftu
ekki beinlinis að aka yfir hann.
Bröltandi tókst honum að mjaka
sér af staðog mer til skelfingar sá
ég, að hann var kominn iskyggi-
lega nærri þar sem bilarnir æddu.
Svo skall bilhorn á honum og
hann hentist aftur um koll. Ég
benti ferðafélaga minum á það
sem var að gerast.
— Einhver verður að gera eitt-
hvað, sagði hann.
— Já, sagði ég, og svo horfðum
við áfram á viðureign mannsins.
Það hefði þýtt margfaldan dauð-
daga að stefna úti umferðina.
Enginn bilanna gat hætt á að
stansa. Maðurinn veltist áfram á
götunni og tilburðir hans urðu
smámsaman aíar veikburða. Það
var öllum ljóst, að ekki var hægt
að bjarga manninum nema með
þyrlu eða kraftaverki. Auðvitað
hefði verið hugsanlegt að grípa
til samræmdra aðgerða og stöðva
umferðina i öllum áttum, en til
þess þurfti fjölmennt löggulið. Og
hve margir myndu falla i valinn i
þannig aðgerð? Vegfarendur sem
tóku eftir viðureign mannsins við
náttúruafl nútimans, bilana, settu
i brúnir eða ypptu öxlum og héldu
siðan áfram leið sinni. Og það
gerðum við lika, þvi að við gátum
ekkertgert. Kannski er Mafiufor-
inginn ennþá að veltast milli bil-
anna á torginu. Ég reikna ekki
með þvi að fara til Italiu fyrr en
eftir mörg ár, en þa ætla ég að lita
við á torginu og athuga hvort
hann verður þar enn.
Mér datt Mafiuforinginn i hug,
þegar ég fletti bók sem kom út
fyrir nokkru. Hún fjallar um
flókið afbrotamál og hið islenska
þjóðfélag. Fólkið i þeirri bók virð-
ist hafa lent i svipaðri óiukku og
Mafiuforinginn. Tii beggja handa
streymir umferð lögreglu og póli-
tikur, fordóma og refsingar-
skyldu réttarfarsins. Og van-
máttur þeirra sem fá málið I
hendurnar kallar á kæruleysi.
Hvað er hægt að gera, spyr
maður og röltir i burtu og vonar
að manninum hafi skánað, næst
þegar maður á leið um.
Gunnar Gunnarsson
ATH.. — Er leyfilegt að setja
kommu (,) á undan orðinu ,,sem”
i setningu?
Kjartan Guðjónsson sýnir í
Reykjavík og á Akureyri samtímis
Byggðastefna
í framkvæmd
Kjartan Guðjónsson list-
málari heldur um þessar
mundir sýningu á 105
myndum, sem hann hefur
unnið á tveimur og hálfu
ári, eða frá því hann hélt
siðast einkasýningu 1978.
Sýningunni nú hefur hann
skipt í tvennt, og sýnir 75
myndirað Kjarvalsstöðum
i Reykjavík, og 30 í Gallerí
Háhól á Akureyri.
— Þetta er byggðastefna I
framkvæmd hjá mér, — sagði
Kjartan, þegar við litum inn til
hans að Kjarvalsstöðum fyrir
helgina.
— Þú kallar sýninguna „Sjórinn
og þorpið”. Viitu útskýra það
heiti?
— Þetta eru tveir meginþræðir I
sýningunni. Myndirnar af sjónum
eru þannig til orðnar, að ég fór
einn túr á togara i fyrrasumar.
Þarna sérðu t.d. myndir af áhöfn-
inni á togaranum Arsæli Sigurðs-
syni frá Hafnarfirði, — segir
Kjartan og bendir á röð af
mannamyndum.
— Um þorpið er það að segja,
að þetta er eitt af fáum dæmum
þess að málari sé undir áhrifum
af ljóðabók. Ég myndlýsti nefni-
lega Þorpið eftir Jón úr Vör, og
það hafði mjög sterk áhrif á mig.
Ég þekki svona þorp, þótt ekki sé
ég beinlinis fæddur þar og uppal-
inn. En ég dvaldist mikið á Þing-
eyri við Dýrafjörð þegar ég var
strákur, milli striða.
— Er ekki þessi sýning talsvert
frábrugðin fyrri sýningum
þlnum?
— Jú, það er hún. Ég málaði
afstrakt i 35 ár, en er nú hættur
þvi, einsog þú sérð. Þetta er ný
lina hjá mér.
— Geturðu nefnt einhverja
áslæðu fyrir þessari breytingu?
—Ja — ég er nú eiginlega kom-
inn á þann aldur þegar menn fara
að skrifa endurminningar sinar.
Ég hef tekið þann kostinn að mála
þær.
Sýningin að Kjarvalsstöðum
verður opin til 16. nóvember, kl. 2-
10 daglega.
—ih
alla laugardaga kl. 10-18

6ILASAIA
GUDF1NNS
Ármúla 7 ■ Sími 81588