Þjóðviljinn - 10.01.1981, Blaðsíða 15

Helgiri 10. — 11. janúar' 1981. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 15
Róttækir vinstri
menn í Svíþjóð
á stríðsárunum:
Fengu
ekki
að
verja
föður-
landið
meðan nasistar
komust til
metorða í hernum
Svíar rifja nú upp mikið
feimnismál frá stríðsárun-
um. Frá 1939 til 1943 fengu
menn, sem voru
kommúnistar eða grunaðir
um samúð með
kommúnistum, ekki að
gegna herþjónustu. Þeir
voru fluttir í sérstakar
vinnubúðir og látnir vinna
þar vegavinnu og önnur
slík störf á sama tíma og
t.d. yfirlýstir nasistar
komust til hæstu metorða í
hernum.
Mál þetta er ekki slst viökvæmt
fyrir Svia, þvi aö vinnubúöirnar
heyröu undir félagsmálaráö-
uneytiö á þessum tlma en þar var
þá ráðuneytisstjóri enginn annar
en Tage Erlander, siöar leiötogi
sósialdemókrata um áratuga-
skeiö. Þaö voru ekki aöeins
kommúnistar sem höfnuðu i þess-
um vinnubúðum heldur menn
sem töldu sig sóslaldemókrata.
Erlander tilskipaöi stofnun búö-
anna skv. tillögu frá nýstofnaöri
öryggislögreglu.
Fyrir 8 árum slöan var Tage
Erlander spuröur um þessar
vinnubúöir I opinberu viötali og
varöi hann þá tilvist þeirra meö
þvi aö segja aö þær hefðu veriö
nauösynlegar vegna samborgara
sem lentu I þvl að þurfa aö gera
upp á milli hugmyndafræöi sinn-
ar og fööurlandsins en gátu þaö
ekki. Taldi hann aö hugsanlega
þyrfti aö stofna til slíkra vinnu-
búöa á nýjan leik ef styrjöld voföi
yfir.
Hér má taka fram aö enginn
nasisti var nokkurn tima settur I
vinnubúöirnar — ekki heldur eftir
aö Þjóöverjar hertóku Noreg og
Danmörku.
Dagens Nyheter birti nýlega
viötal viö einn af þeim sem sátu I
vinnubúöunum en þeir eru taldir
hafa verið alls um 400 talsins.
Hann heitir Olle Engstedt og var
stórskotaliði I hernum og kominn
meö flokksforingjagráöu áriö
1941. Honum sagöist svo frá:
Sama dag og Sven-Olof Lind-
blom, einn af leiðtogum nasista I
Sviþjóö, var hækkaöur I tign I
hernum og geröur að liösforingja
var ég settur I einangrunarbúðir
vegna þess aö ég var álitinn hafa
samúö meö málstað kommúnista.
Róttækir vinstri menn I hernum á leift til vinnubúftanna árift 1941. OUe Engstedt er f fremri röft, þriftji frá
vinstri.
r 'Vb v V L u 5 D i
m w&T ' - JW' rcaraáV- MTJ ,V 'fcáSfW 3 i »aPB IbIt /-1ÉL1
Ekkert samband var milli þess-
ara tveggja atburða en þeir voru
lýsandi fyrir tiöarandann á þvi
herrans ári 1941. Þýska rikið og
hugmyndir þess voru I mikilli
framsókn en róttækir vinstri
menn voru álitnir hættulegir
samféiaginu eöa beinllnis glæpa-
menn. Vinnubúöirnar voru haföar
I þagnargildi og er kommúnistinn
Knut Olsen reyndi að vekja at-
hygli á tilvist þeirra i þiriginu var
hann hrópaöur niður.
Eftir nokkurra mánaöa fanga-
vist I vinnubúöunum var Olle
Engstedt sleppt og fór þá til Köp-
ing, heimabæjár slns, og geröist
venjulegur verkamaður.
Ariö 1944 haföi striöiö tekiö nýja
stefnu og þá var Olle Engstedt
kallaöur á nýjan leik i herinn og
fékk aö verja fööurlandiö. Sama
var hins vegar ekki hægt aö segja
um marga félaga hans I vinnu-
búöunum sem höföu minni þjálf-
un og reynslu I hernum.
(GFr-byggt á Dagens Nyheter)
HVERNIG LÍST ÞÉR Á
BRE YTING ARNAR ?
Viö f jölgum vinningum svo aö nú vinnst á meira
en fjóröa hvern miða. Mest fjölgar hóflegum
vinningum sem koma sér vel — þessir á 100
þúsund (1000 nýkr.) veröa t. d. næstum þref alt f leiri
en 1 fyrra. Hæsti vinningur verður 10 milljónir
(100.000 nýkr.) -hækkar um helming. Til viöbót-
ar þessu verður veglegur sumarglaðningur dreg-
inn út í júlí — þrír 5 milljón kr. vinningar (50.000
nýkr.) Svo nú er sérstök ástæöa til að vera með í
happdrætti SÍBS Og miðinn kostar aðeins tvö
þúsund kr. (20 nýkr.)
Þar aö auki vitum viö aö 1981 er ár fatlaöra — ár
þeirra sem njóta ávaxta af starfi SÍBS_
HAFPDRÆTTI SlBS
grunor?
[§]