Þjóðviljinn - 23.01.1981, Blaðsíða 5

Köstudagur 23. janúar 1981. ÞJÓÐVILJINN — SIÐA 5
Finnsk heimsfræg
GÖNGUSKÍÐI
sem allir skíóagöngumenn þekkja
A Jarvinen gönguskiðum hafa unnist 132 .
Olympiuverðlaun og 227 heimsverðlaun Æá
Gæðin mikil og verðið er hreint otrulegt.
Fyrir börn — og unglinga kr. 253.55 C^DnDTl/A I
Fyrir fullorðna verð fra kr. 408.20 wM I WrVL
lAUGAVEGl 116 - SIMAR 14390 & 26690'
málið leystist
Bandarisku gislarnir 52 sem
höfðu verið fangar i iran i meira
en ár gátu flogið heim á leið á
þriðjudag og var látinn i ljós mik-
ill léttir yfir iausn málsins viða
um heim og fögnuður mikill i
hcimkynnum gislanna eins og
vonlegt er. Siðan verða fregnir af
lausn ntálsins þeirri beiskju
blandnar.að það verður uppvist
að þeir hafa sætt illri nteðferð,
barsntiðum, hótunum, einangrun
og fleiri afarkostum sem munu
enn kæla hug manna til hinnar
sérkennilegu irönsku klerkabylt-
ingar.
Um gislamálið hefur verið
mikið skrifað: stundum hafa
heyrst raddir i þá veru, að i þessu
máli komi mjög fram hefðbundin
mismunun vestrænna fréttaflytj-
enda — það sé ekki eins mikið
gert úr hörmungum sem komi
yfir aðra en hvita Vestur-landa-
menn, og kannski i miklu stærri
stil en hér var um að ræða. Slikar
aðfinnslur eru út i hött blátt
áfram vegna þess að sá er eldur-
inn heitastur er á sjálfum
brennur — ef einn islendingur
lenti i gislingu mánuðum saman
mundu islenskir fjölmiðiar varla
koma auga á aðra harmleiki á
meðan.
Heiftin og sagnan
Marga hefur undrað á þvi með
hvilikri heift þetta mál hefur
verib rekið i íran, þar sem
margskonar hópar og nokkuð
sundurleitir hafa sameinast um
að gera hróp ab „útsendurum
hins mikla Satans” og helst viljað
draga þá fyrir dóm. Þaö var i
þessu samhengi að gislamálið
varð til þess að þýska vikuritið
Spiegel tók saman mikið efni um
aðra fræga árás á sendiráð: hún
varð i boxarauppreisninni i Kina
um aldamótin, þegar ráðist var á
vestrænar trúboðsstöðvar i land-
inu og setið um erlend sendiráð i
Peking um langa hrið. Spiegel
rakti ýmsar hliðstæður i þessum
málum, hvernig það leiðir til
heiftarlegrar sprengingar þegar
erlend áhrif hafa komið yfir mjög
hefðbundið og fastmótað þjóð-
félag. Ekki sistvegna þess, að hin
framandi áhrif eru tengd ýmsum
yfirgangi hvitra stórvelda i nútið
eða náinni fortið: herleiööngrum,
þvingunarsamningum um við-
skipti, óréttlátum viðskipta-
háttum og þar fram eftir götum.
Og þegar mælirinn er fullur, þá
blandast heiftin i garö spilltra
innlendra valdhafa saman við
mengt útlendingahatur: drepum
hvitu djöflana!
Nauðsyn eðlilegra sam-
skipta
En slikar skýringar eða sögu-
legar tiivitnanir eru aö sjálfsögðu
ekki afsakanir á lögleysum og
illri meðferö á saklausu fólki. -
Saklausu? mundikannski einhver
hvá — eru ekki njósnarar og aðrir
vafagemlingar meðal diplómata
stórveldis? Vitanlega, en einnig
það er innifalið i reglum þess
leiks sem heitir samskipti þjóða.
Og allavega geröu gislatakarar i
Theran engan mun á sekum og
saklausum i þessu tilliti.
Það skiptir mestu i sambandi
við slik mál, að það hlýtur aö hafa
forgang i samskiptum þjóða að
koma i veg íyrir að fjandskapur
sem á sér langar sögulegar rætur
bitni á saklausu fólki eins og
hlýtur að gerast við gislatökur.
Og friðhelgi sendimanna er ekki
að ástæðulausu eldri en form-
legur alþjóðarréttur; ef þessi frið-
helgi er ekki virt hrynja alþjóöleg
samskipti, ótal ieiðir til samn-
Katrin (Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir) slær Petrútsíó (Þorstein Gunn-
arsson) biðil sinn og væntanlegan eiginmann.
Ótemja Shakespeares í Iðnó:
Fjörugur œrskleikur
um samskipti kynjanna
A sunnudagskvöldið frumsýnir
Leikfélag Reykjavikur gaman-
leikinn The Taming of the Shrew
eftir Shakespeare, og heitir
verkið i islenskum búningi Helga
Hálfdanarsonar „ótemjan, eða
Snegia tamin”. Er þetta i fyrsta
sinn sem þetta vinsæla leikrit er
sett á svið i Islensku atvinnuleik-
húsi.
Böðvar Guðmundsson hefur
samið forleik og eftirleik sem
fluttir eru með verkinu. Gerast
þeir i Iðnó raunveruleikans og
eiga að tengja verkið Islenskum
áhorfendum. Shakespeare samdi
sjálfur slíkan ramma um verkið
til að tengja þaö enskum áhorf-
endum, en þeim ramma er oft
sleppt i sýningum á ótemjunni.
Þorhildur Þorleifsdóttir leik-
stýrir sýningunni og sagði hún á
blaðamannafundi i fyrradag að
engar breytingar hefðu veriö
gerðar á leikritinu. Það gerist á
ttaliu og segir frá auðugum
aöalsmanni, Baptista, og dætrum
hans tveim, Katrinu og Bjönku.
Katrin er annáluð fyrir skapofsa
og erfiða lund og það kemur i hlut
ævintýramannsins Petrúsió að
kvænast henni og beygja hana til
hlýðni og undigefni. Sagði Þór-
hildur aö lita bæri á leikritið sem
gamanleik og engin ástæða væri
til að halda að i þvi kæmi fram
álit Shakespeares á konum.
Leikmynd Ótemjunnar er eftir
Steinþór Sigurðsson og búninga
gerir Una Collins frá Bretlandi,
sem nú er gestur LR i annaö
skipti. Tónlist viö sýningunar er
eftir Eggert Þorleifsson, sem
jafnframt flytur hana ásamt leik-
urunum, og lýsingu annast Daniel
Williamson.
Lilja Guðrún Þorvaldsdóttir og
Þorsteinn Gunnarsson leika Kat-
rinu og Petrúsió, Jón Sigur-
björnsson leikur Baptistu og Lilja
Þórisdóttir Bjönku. Fjölmargir
aðrir leikarar koma viö sögu I
sýningunni.
ótcmjan er einn vinsælasti
gamanleikur Shakespeares og sá
þeirra sem kemst næst þvi að
vera ærslaleikur. Rómantikin er
hér fyrirferðarminni en i öðrum
gamanleikjum hans en atburöa-
Framhald á bls. 13
ingageröa og lausnar ágreinings-
mála slitna.
Það er vitanlega mikili léttir að
gislarnír limmtiu skuli vera á
heimleið. Hvað sem menn annars
halda um Bandarikin og umsvif
þeirra i heiminum, þá hafa þau
fullan rétt til að áíellast mörg riki
fýrir vægast sagt dauflega sam-
stöðu i þessu máli, sem verður i
reynd prófmál sem alla varðar.
Eðiileg ályktun af gislamalinu
væri sú að á alþjóðlegum vett-
vangi næðu riki heims samkomu-
lagi um harðari viöbrögö gegn
slikum uppákomum —sem gripið
yrbi til skilmálalaust, hver sem i
hlut ætti.
Nokkrir gislanna: Feginstiðindi uröu beiskju blandin.
Eftir að gísla-