Þjóðviljinn - 07.02.1981, Blaðsíða 2

2 StÐA — ÞJÓ.ÐVILJINN Helgin 7.— 8. febrúar 1981
skammtur
Af pólitískum kollskít
Margir minna ágætustu vina álíta mig ekki
nógu einarðan í pólitikinni, ekki nógu harðan á
meiningunni, ekki nógu sannfærðan.
Sumir hafa jafnvel gengið svo langt að kalla
mig pólitíska— ja, við skulum segja lauslætis-
drós, til að nota prenthæft orð.
Ég er nú búinn að eyða heilum formiðdegi í
að hugleiða þessi mál og held að ef til vill sé
best að ég greini hér frá pólitískum ferli
mínum yst frá hægri og lengst til vinstri, en
þessi frægðarför var farin endur fyrir löngu
og var raunar ekki nema dagleið.
Ég hef ekki verið ýkja pólitískur síðan ég
var í sex eða sjö ára bekk í Miðbæjarskólan-
um, en þá gekk ég í f lokk ungnasista í gömlum
bárujárnsskúr, sem stóð að húsabaki þar sem
nú er bílastæði fyrir þá sem vinna í
Happdrætti Háskóla íslands við Tjarnargötu.
Já, ég hef einmitt verið sex ára — nei, sjö,
því þetta var vorið eftir ólympíuleikana í
Berlín, nánar tiltekið 1. maí 1937.
Frændi minn hafði einmitt gefið mér
myndabók með Hitler í eðlilegum litum, þegar
hann kom af ólympíuleikunum í Þýskalandi
sumarið áður. Þennan frænda minn áleit ég
mestan afreksmann allra þeirra sem ég
þekkti, af því hann gat farið með þuluna ,,Ein
bóla á tungu minni, engin á morgun'' tuttugu
og sex sinnum í striklotu án þess að anda að
sér og þar að auki var hann einn af æðstu-
prestum nasista á íslandi.
Ég er ekki klár á því hvað hann var gamall
þegar þetta gerðist, vafalaust eitthvað eldri
en ég, hlýtur eiginlega að hafa verið það, ef
mið er tekið af því hvað miklum frama hann
hafði náð í nasistahreyfingunni á íslandi.
Já það var semsagt 1. maí á baráttudegi
verkalýðsins, að ég lagði leið mína — sjö ára
gamall — inní höfuðstöðvar nasista í báru-
járnsskúrnum við Tjarnargötu, til að hitta
uppáhaldsfrænda minn að máli.
Þarna var mikið um að vera og, ef ég man
rétt, allir að leggja á ráðin um það með hverj-
um hætti haganlegast væri að limlesta
kommúnista og brenna húsið ofanaf austur-
rískum fiðluleikara, sem var nýbúinn að
eignast barn með konunni sinni.
Allir voru þessir vösku nasistamenn í flott-
um einkennisbúningum og medalíeraðir frá
toppi til táar. Ötrúlega flottir, satt að segja.
Þegar f rændi loksins tók ef tir mér sagði hann
„Heil Hitler!" og hengdi járnkrossinn um
hálsinn á mér. Svo lét hann mig hafa f lagg og
borða með skorsteinsmerki Eimskipa-
félagsins og skrifaði mig inní flokkinn sem
nýnasista, nánar tiltekið í Hitlers júgend.
Síðan hef ég aldrei verið flokksbundinn í
pólitík, enda er þetta líklega í eina skiptið á
hálfrar aldar lífsferli, sem ég hef tekið
ábyrga afstöðu til stjórnmála.
Satt að segja var talsverður hugur í mér,
þegar ég — sjö ára — gekk útúr höf uðstöðvum
nasista á íslandi á þessum fagra vordegi
verkalýðsins, 1. maí 1937, með hakakross-
borða'á handleggnum og þýska þjóðfánann í
hendinni, ákveðinn í því að láta nú bolsana og
júðana finna fyrir mér.
Ég afréð að fara í nasistamúnderingunni
vestur á Vesturgötu til ömmu, og sýna henni
herlegheitin, en þá var Dilla þar með sellu-
fund, en línan var semsagt nýkomin frá
Moskvu.
Dilla var leiðtogi sellunnar B-5, sem stund-
um var kölluð,,Kúltúrdillan". Hún var, þegar
hér var komið sögu, að útskýra ástandið og
færa það að teoríum Karls Marx.
Einhver náði því að segja að systemið hefði
klikkað af því að teorían fungeraði ekki í
praxís, áður en f undarmenn komu auga á mig,
jafn rækilega sem ég var þó auðkenndur sem
fulltrúi Hitlersjúgend og hinna afar-, yfir-,
ofar-, eða ofur- mennilegu þýsku nasjónal-
sósíalista.
Og hafi nokkurn tímann komið minkur í
hænsnabú, þá var það svo sannarlega þarna.
Fundarmenn réðust umsvifalaust á þennan
unga stormsveitarmann. Ég var degrader-
aður á staðnum, og allar medalíur þúsundára-
ríkisins af mér rif nar. Ekki nóg með það,held-
ur báru Dillusellumenn og konur á eld í
kabyssunni hjá ömmu allar bókmenntir og
fræði íslenskra nasista, sem ég hafði undir
höndum og hafði blásaklaus ætlað að selja
þeim.
Vafalaust hefðu þessir herskáu málsvarar
öreigabyltingarinnar drepið mig þarna á
staðnum, hefði amma ekki bjargað mér með
ótrúlegu snarræði og lempað fundarmenn í
leiðinni.
Amma fór svo með mig á afvikinn stað og
útlistaði fyrir mér réttlætið og ranglætið í
heiminum, hvað kallað væri vinstri og hvað
hægri, hvers vegna þeir sem hölluðust til
vinstri væru ekki alltof hrifnir af þeim sem
hölluðust til hægri, og omvent.
Annars sagði hún að hvað sem sagt yrði um
hægri og vinstri, þá væri nú affarasælast að
hugleiða daglega hvað væri réttlæti og hvað
ranglæti í tilverunni, hvort tveggja væri að
finna bæði til hægri og vinstri og „ekki allt á
eina og sömu bókina lært," eins og hún orðaði
það.
Svo tilkynnti hún mér þarna á þessum fagra
fyrsta maidegi ársins 1937 að ég þyrfti ekki
lengur að fara upphátt með bænirnar mínar.
Því, eins og hún sagði:
Þó að maður þulið gæti
þúsund faðirvor,
finnst mér ekki að bænin bæti
börn sem deyja úr hor.
Flosi.
Mikill
hávaði varð fyrir um 3 árum
þegar borgarstjórn Birgis ísleifs
geröi makaskiptasamr.ing við
Kristján Knútsson eiganda
stórhýsisins á Lækjartorgi og
þótti ýmsum byggingin bæði ljót
og meögjöf borgarsjóðs til þessa
unga athafnamanns fullhá.
Skiptu fjárhæðirnar sem hann
fékk fyrir sinn snúð m.a. fyrir að
hýsa farþega SVR tugum miljóna
króna.Nú er Kristján búinn að
selja 3/5 hluta hallarinnar og
hyggur á nýtt byggingarævintýri.
1 þetta sinn á aö reisa höll á horni
Snorrabrautar og Laugavegar á
móti Tryggingastofnun rfkisins.
Aumingja maðurinn er auövitað
blankur og hefur hann þvi óskaö
eftir þvi að borgin afskrifi eða
gefi sér eftir litiar 17,5 miljónir
gkr. sem hann skuldar v. bila-
stæða o.fl. Fyrir borgarráði
liggur nú samningur þessa efnis,
byggöur m.a. á þvi að borgin
kaupi fyrir 15 miljónir gkr. stétt-
ina undir skyggni hússins.
þegar
fyrsti heimasmiðaði Volvó-
strætóinn var afhentur á dög-
Nýi Volvo.
unum var mikið um dýrðir.
Borgarstjórn var boðið i veislu og
auövitað iika i fyrstu ökuferð
vagnsins (sem kostaði litlar
hundrað miljónir gkr.) Hljótt hef-
ur verið um þennan fagnaö (enda
var blaðamönnum boðið á öðrum
tima ) og enn hljóðara um að nýi
strætóinn bilaði tvivegis i
reynsluferðinni! Bilunin var ekki
stórvægileg og tókst handlögnum
viðgeröarmönnum að gera viö
hana i bæði skiptin. ökuferðin
tókst þvi sæmilega og betur en
þegar irsk borgarstjórn tók á
dögunum við fyrsta irska strætis-
vagninum sinum. Þá gekk allt á
afturfótunum og varð að lokum
að gripa til einkabilsins til að
koma boðsgestum i veisluna á
þeim bæ!
um
daginn kom kona með barn sitt
inn i Bókabúð Æskunnar til að
kaupa blaö. Barniö spurði
mömmu sina hvort hún vildi ekki
bók handa sér. Jú, jú, þaö var
sjálfsagt. „Hvaöa bók viltu? Viltu
kannski Prúðu leikarana?”
Barnið var ánægt með þessa til-
lögu og bókin var keypt. Þegar
búið var að pakka henni inn og
þau voru að búa sig til þess að
fara útsagði krakkinn: „Kaupum
lika bók um Trausta”.
Elieser
Jónsson flugmaður keypti sér á
siðasta ári litla skrúfuþotu, sem
tekur sjö farþega. Þetta er ákaf-
lega hraðfleygt tryllitæki, og sem
dæmi um það er að blaðamenn
Þjóðviljans flugu með honum um
daginn að gosstöðvunum við
Kröflu og var hann rúman hálf-
tima á leiðinni þangað noröur, en
þaö skal að visu tekið íram aö
meðvindur var. Elieser vann
Pétur Pétursson: Fyrstur með
hugmyndina um minningarlund
Þórbergs.
mikið aö þvi i sumar með þessari
þotu sinni að ljósmynda landið
fyrir Landmælingar rikisins. Nú
er hann langt kominn meö að afla
sér skemmtilegs verkefnis á
þessu ári. Nefnilega að ljós-
mynda Asiurikið Nepal fyrir
landmælingarnar þar. Segiö svo
að fslendingar geri ekki viðreist.
Mikill
hitier nií I stigagöngunum fjórum
sem ráða félagslifi I Breiðholtinu
þvi fyrir dyrum stendur aðal-
fundur I Framfarafélagi Breið-
holts. Fremur hefur verið hljótt
um aðalfundinn en áætlanir eru
uppi um að skipta um formann og
láta Gunnlaug Birgi Danlelsson
taka við. Gunnlaugur hefur áöur
gengt formennsku bæði I iþrótta-
féiaginu og Sjálfstæðisfélaginu.
Er sagt að iþróttafélagiö hafi
leystupp undir hans stjórn og að i
Sjálfstæðisfélaginu hafi hver
höndin verið upp á móti annarri.
Ef áætlunin tekst og Gunnlaugur
hreppir Framfarafélagið á hann
ekki eftir að reyna við nema eitt
félag, — Kvenfélagið og visast að
hann leggi það undir sig innan
tiðar.
í
siöustu viku kom Albert
Guðmundsson með tillögu um að
Þórbergs Þórðarsonar yrði
minnst með styttu og lundi i
garðinum bak viö fjölbýlishúsið
þarsem hann bjó. Þetta er þó alls
ekki frumleg tillaga þvi að fyrir
2—3 árum bar Pétur Pétursson
útvarpsþulur upp svipaða tillögu
hjá Ibúasamtökum Vesturbæjar
og var sagt frá henni i dagblöð-.
um. Pétur vildi nefna garðinn,
Astralplanið og efna til veglegrar
samkeppni meðal listamanna um
styttu. Hún ætti ekki að vera
brjóstmynd heldur t.d. Þórbergur
sem spekingur á göngu með staf-
inn og hárlubbann og storminn i
fangið ellegar þá þau öll þrjú:
Sobeggi afi, Mammagagga og
Lilla-Hegga. Pétur sagöist þó
fagna tillögu Alberts er hann
heyröi hana.
Þágu-
falissýkin fer ekki i manngrein-
arálit og hefur hún nú meira
að segja heltekiö leiðarahöfund
Morgunblaösins eins og berlega
mátti sjá i gær. Þar stóö skýrum
stöfum mitt i einni svivirðingar-
kiausunni um þennan ógurlega
mann, Svavar Gestsson:
Fleirum langar til að fá svör við
þessari spurningu en Morgun-
biaðinu. Skráargatið bendir
leiðarahöfundum Moggans vin-
samlega á að hlusta á Daglegt
mál, þar sem Böövar Guömunds-
son er einmitt aö kenna mönnum
að foröast þessa iUræmdu pest
þessa dagana.