Þjóðviljinn - 19.05.1981, Blaðsíða 3

Þriðjudagur 19. mai 1981 ÞJ6ÐVILJINN — SIÐA 3
Nýung frá Þörungavinnslunni:
Þörungamjöl
í heímilisgaröa
Þörungavinnslan hf. aö Reyk-
hólum hefur nú sett á markaö
herlendis þörungamjöl ti!
áburöar i heimilisgöröum, en
verksmiöjan hefur fram til
þessa fluttalla framleiöslu sina
á erlendan markaö. Mjöliö er á
boöstólnum i 10 kg neytendaum-
búðum, sem á eru prentaöar
ýmsar upplýsingar um hvernig
eigi aö nota mjöliö.
Þang og þari hefur veriö not-
að til áburðar hérlendis t.d. i
kartöflugarða og gefið góðan
árangur og reynslu bendir til að
þörungamjöl bæti frjómagn
, - ■ Vf- : 1 \
jarðvegs og flýti fyrir vexti
plantna og þykir ná fram auknu
næringargildi, bragðgæðum og
lengra geymsluþoli ávaxta. Er-
lendis hafa verið gerðar til-
raunir með þörungamjöl sem
fóðurbætit.d. fyrirkýr og hross,
og hafa gefist vel. Slikar til-
raunir munu einnig i gangi hér-
lendis.
Þörungamjölið verður fáan-
legt i helstu blómaverslunum I
Reykjavfk, en Samband is-
lenskra samvinnufélaga mun
sjá um dreifingu út um land.
Þörungam jöliö hefur selst vel í verslunum í Reykjavfk
-Ljósm. -eik-
Bflbeltin koma að
segir landlæknir
Nýlega efndi umferðar-
ráð og landlæknir til
blaðamannaf undar um
lögleiðingu á notkun
bflbelta. Kom þar fram að
allsstaðar þar sem bílbelt-
in hafa verið lögleidd
hefur hinum svokölluðum
meiriháttar slysum fækk-
að. Eins og t.d. meiri
háttar andlitsmeiðslum og
augnslysum, svo og dánar-
slysum. Kom einnig fram
að umm 80—90% slysa
stafa af óvarkárni og væru
því öryggisráðstafanir
gegn slysum aldrei of full-
komnar.
Undanfariö hafa verið töluverð
blaðaskrif i dagblöðunum um
frumvarp til laga um lögleiðingu
á notkun bilbelta og flest hafa þau
beinst i eina átt þ.e.a.s. greinar-
höfundar hafa verið á móti þvi að
notkun bilbelta yrði lögleidd.
Sagði Ölafur ólafsson land-
læknir að sér þætti það undarlegt
að margir teldu þetta vera
skerðingu á persónufrelsi og rétt
einstaklingsins til sjálfs-
ákvörðunar, en aldrei væri
hugsað um aö bilslys og akstur er
ekkert einkamál hvers og eins.
Það kostar þjóðfélagið óhemjufé
að lækna þá sem slasast i um-
ferðaróhöppum, fyrir utan það
hversu andlegum og f járhagsleg-
um erfiðleikum slys valda þeim
sem slasast og fjölskyldu hans. I
öðrum nágrannalöndum þar sem
bflbeltin hafa verið lögleidd hefur
slysum fækkað til muna.
í skýrslu sem landlæknir af-
henti blaöamönnum kom fram að
dánartala vegna umferðarslysa
A aöalfundi Krabbameinsfé-
lags islands, sem haldinn var
föstudaginn 15. mai, kom fram aö
stjórn félagsins er nú aö kanna
hvernigauka má verulega leit aö
krabbameini, ekki sist i brjóstum
kvenna. Dr. Gunnlaugur Snædal,
formaður félagsins, ræddi um
þann árangur sem hefur náöst viö
leit aö krabbameini i leghálsi, en
taliö er aö siöustu árin hafi tekist
að bjarga lifi margra tuga
kvenna og auka lækningamögu-
leika margra annarra.
1 leitarstöðfélagsins hafa konur
einnig verið skoðaðar með tilliti
til krabbameins i brjóstum, og
fundust 27 slik mein i hópskoðun-
inni i fyrra. Likur benda til að
með aukningu á brjóstaskoðunum
hefur lækkað um 31—52% i
Noregi, Sviþjóð og Finnlandi á
tímabilinu 1973—1980, en hækkar
um 5—10% á Islandi. Þó aðrir
þættirspili þarna inn i eins og t.d.
bilafjöldi á fbúa, (þar munu
Islendingar vera aðriri röðinni af
megi greina fleiri konur með
krabbameinið á byrjunarstigi.
Nefnd lækna er nú að kanna hag-
kvæmni leitar að krabbameini i
ristli, endaþarmi, blöðruháls-
kirtli og maga. Er þess vænst að
hún skili tillögum i haust. Hins
vegar býður húsnæði félagsins
ekki upp á neina aukningu á
starfsemi og þvi hefur verið sótt
um lóð til að byggja á framtiðar-
húsnæði fyrir félagið.
Hjörtur Hjartarson gerði grein
fyrir reikningum félagsins. Nið-
urstöðutölur rekstrarreiknings
voru 189 millj. gkr. og efnahags-
reiknings 221 milj. gkr. Fram
kom i máli hans að mikill halli er
á leitarstarfinu og hafa farið
gagni
Norðurlandabúum) gatnakerfið,
og jafnvel gæði bilakennslu þá er
það engu að siður staöreynd að
notkun bilbelta gegnir stóru hlut-
verki i fækkun á umferðarslys-
um.
fram viðræður við opinbera aðila
um hvernig unnt er að bæta úr
þvi.
Friðrik Einarsson, dr. med.
sem verið hefur i stjórn félagsins
siðan 1954, gaf ekki kost á sér til
endurkjörs. Voru honum þökkuð
störfhans.l staðhans var Baldvin
Tryggvason sparisjáðsstjóri kos-
inn istjórnina. Aðrir i stjórn eru:
Dr. Gunnlaugur Snædal yfirlækn-
ir, Hjörtur Hjartarson forstjóri,
Lést í slysi
Fjórtán ára piltur, Guðráðurl
Davið Bragason til heimilis að
Miðvangi 7, Hafnarfiröi lést I
umferðarslysi á Krisuvikur-
veginum á laugardaginn. Ekiö
var á hann þar sem hann var á
ferð með félaga sinum á reiðhjóli.
Talið er aö hann hafi látist sam-
stundis. — j.
Bílvelta í
Fnjóskadal
A laugardaginn valt jeppi
skammtnorðan við bæinn Skóga i
Fnjóskadal. Tveirfarþegar voru i
bilnum auk ökumanns og voru
allir fluttir i sjúkrahúsið á Akur-
eyri. Farþegarnir fengu að fara
heim eftir að gert hafði verið að
sárum þeirra, en ökumaðurinn
sem fékk mikið höfuðhögg var
lagður inn. Meiðsl hans eru ekki
talin alvarleg. Billin er mikiö
skemmdur.
Utvarp frá
Alþingi
1 kvöld verður útvarpað
umræðum frá Alþingi. Hver
st jórnmálaflokkanna fær 30
minútur til umráða, en stuðnings-
menn rikisstjórnarinnar úr hópi
sjálfstæðismanna ,fá 20 minútur.
Rasðumenn Alþýöubandalagsins
verða þeir Svavar Gestsson,
Hjörleifur Guttormsson og Guð-
mundur J. Guömundsson.
Umræðurnar hefjast kl 20.
Sigurður Björnsson læknir, Tóm-
as Arni Jónasson yfirlæknir, Er-
lendur Einarsson forstjóri, Matt-
hias Johannesen ritstjóri, Olafur
örn Arnarson yfirlæknir og Vig-
dis Magnúsdóttir hjúkrunarfor-
stjóri.
Að loknum aðalfundi var hald-
inn hátiðarfundur þar sem þess
var minnst að i ár eru 30 ár siðan
Krabbameinsfélag Islands var
stofnað.
eg.
30 ár frá
stofnim Krabbameinsfélagsins:
Aukið starf
fyrirhugað
Frá aðalfundi Krabbameinsfélagsins
r
Þorkell Sigurbjörnsson nýkjörinn formaður BIL
„Veit ekki um hliðstæð
samtök erlendis”
Þorkell Sigurbjörnsson tón-
káld var um helgina kjörinn
jrmaður Bandalags islenskra
istamanna en forveri hans i þvi
tarfi var Thor Vilhjálmsson
ithöfundur.
„Bandalag islenskra lista-
íanna er ekki stéttarfélag i
enjulegum skilningi heldur
liklu fremur hugsjónasamtök
ar sem listamenn i hinum
msu greinum reyna að vinna
ð eflingu hvers kyns listalifs i
indinu. Þaö eru félög lista-
íanna innan hinna einstöku
listgreina sem einkum sinna
hinum hefðbundnu hagsmuna-
málum. Hitt er svo annað mál
að stundum kemur fyrir að
bandalagiö sem heild getur beitt
i sameiginlegum hagsmuna-
málum allra listamanna”, sagði
Þorkell þegar Þjóðviljinn sló á
þráðinn til hans i gær.
„Dæmi um slik mál eru til
dæmis höfundarréttur. Þar eiga
t.d. myndlistarmenn undir högg
að sækja, meðan þvi sem snýr
að tónlistarmönnum og rithöf-
undum er nokkuð vel fyrir
komið. Ég geri lika ráð fyrir að
þetta fari brátt að snerta kvik-
myndamenn, eftir þvi sem
myndböndin verða algengari.
Annað dæmi: Fari t.d. leikarar I
verkfall eins og gerðist nýlega,
þá munar auövitaö um það ef
bandalagið allt sem telur innan
sinna vébanda fleiri hundraö
manns sýnir samstöðu með
þeim.
Er bandalagið aðili aö lista-
hátið?
BIL gekkst á árum áöur fyrir
nokkru sem kallaö listamanna-
Þorkell Sigurbjörnsson, nýkjör-
inn formaður Bandalags Isl.
listam anna
þing. Það var aldrei haldið
reglulega en þar gerðu menn
sér dagamun með hvers kyns
listastarfsemi og þetta var i
rauninni undanfari listahátiðar-
innar í Reykjavik. Bandalagið
var aðili að þeirri forystu og
hefur alltaf stutt listhátiöina
með ráðum og dáð”.
Hvað um tengsl við hliöstæö
bandalög erlendis?
„Slík tengsl eru á snærum
sérfélaganna. Og satt best að
segja veit ég ekki til að lista-
menn starfi neins staðar i svona
samtökum. Ég þekki ekki til
neinnar hliðstæðu við BÍL i ná-
grannalöndum okkar”.
Hvaða félög eiga aðild að
BÍL?
Það eru Rithöfundasam-
bandið Félag islenskra mynd-
listarmanna, Arkitektafélagiö,
Félag fsl. leikara, Félag is-
lenskra listdansara, Félag is-
lenskra kvikmyndagerðar-
manna, Félag islenskra tón-
listarmanna, og Tónskáldafélag
Islands.
— j