Þjóðviljinn - 09.10.1981, Síða 3

Föstudagur 9. oktéber 1981 ÞJ6ÐVILJINN — SÍÐA 3
Úr Fremri-
Langey
Þaö mishermi varö hér i blaö-
inu i gær i frásögn af 100 ára af-
mæli Guörúnar Eggertsdóttur, nil
iStykkishólmi, aö hún værifæddi
Efri-Langey. Hún er hinsvegar
dóttir Þuriöar Jónsdóttur og Egg-
erts Thorbergs Gislasonar bónda
i Fremri-Langey á Breiöafiröi og
er þar nokkur munur á. Þess md
geta til gamans, aö Guörún er
ekki sú eina langlifa i sinni ætt.
Hún á fjögur systkini, 83, 85, 87 og
94 ára gömul.
Heildarútgáfa á verkum Tómasar
,Skáldskapur sem
hefur enst vel...’
Leiðréttíng
Linur féllu niöur i viðtali við
ArsælEgilsson skipstjöra i Þjóöv.
i fyrradag og brengluðu mein-
ingu. Rétt var setningin þannig og
leiðréttist hér með:
„...andstæöingar aflaskipt-
ingarinnar tala um meöal-
mœnskustefnu og halda að meö
þessu móti fái ekki þeir, sem geta
að skara framúr, — en mega þeir
þa ekki bara skara framúr meö
aö veiöa einhver önnur kvikindi
en þorsk?
Um þessar mundir geturðu gert virkilega góð kaup í nýju og
úrvalsgóðu lambakjöti í heilum eða niðursöguðum skrokkum.
Vertu á undan verðhækkunum — kauptu gott kjöt á góðu verði
og tryggðu þér um leið hagkvæma nýtingu frystikistunnar.
Kjötframleiðendur
ur veriö i þeim — andúö á öörum
þjóöum....
óbundið mál
Fyrstu þrjú bindin geyma
kvæði Tómasar. 1 hinu fjóröa eru
greinar um liöandi stund, sem á
striösárunum birtust i tlmaritinu
Helgafell („Léttara hjal”) — við
þann flokk er bætt átta greinum
sem áður voru ekki til á bók.
Fimmta bindiö er bók Tómasar
um Asgrim Jónsson sem og
greinargerð um Paul Gaugauin.
Sjötta bindiö er ritgeröasafn um
skáld og listamenn frá Jónasi
Hallgrimssyni til Nordals Griegs,
Gunnars Gunnarssonar og Gunn-
laugs Blöndal. Fjögur siöustu
Við hafnarbakkann er bærinn fallinn í trans
þar birtast guðleg musteri í lágum hreysum.
En uppi stíga norðurljós náttlangan dans
í nakinni dýrð eftir himinsins vegaleysum
Upphaf „Tunglskinsnætur” sem fannst
i Lesbók Alþýöublaösins 1934.
Léttleiki og dýpt
Kristján Karlsson skrifar itar-
lega ritgerö i tveim hlutum um
skáldskap Tómasar og er seinni
hlutinn um kveöskap Tómasar
eftir Fljótiö helga. 1 spjalli um
mat á eldri og nýrri skáldskap
Tómasar fórust honum orö á
þessa leiö:
Sú kynslóö sem tók viö Fögru
veröld var mjög hrifin, en vegna
þess aö kvæöin voru á yfirboröinu
einkar létt þá tóku færri en skyldi
eftir þvi hve mikil alvara var
einatt aö baki kvæöunum. Upp úr
striöinu uröu svo miklar breyt-
ingar i skáldskap, nýr ljóöstill var
aö fæöast og þá hafa menn liklega
ekki áttaö sig eins vel á stööu
Tómasar og menn hafa gert I
seinni tið. En ég held aö i seinni
tiö skilji menn betur en áöur hve
erfiöur þessi skáldskapur einatt
er aö yrkja ogskilja. Hann hefur
enst mjög vel, þrátt fyrir ein-
hverja lægö á timabili.
ÞjóðskáId?
1 seinni tiö hefur Tómas oft
verið kvaddur til aö yrkja opin-
beran kveðskap, tækifæriskvæði
á þjóöhátiöum, viö konungs-
komur o.s.frv. Honum hefur tek-
ist einkar vel aö gegna þessu hlut-
verki þjóöskálds á timum sem
eru andsnúnir þessari tegund
skáldskapar, sagöi Kristján enn-
fremur. Má vera aö þessi tegund
Kristján Karlsson formálahöfundur, Eirikur Hreinn Finnbogason út-
gáfustjóri og Brynjólfur Bjarnason framkvæmdastjóri AB. (Ljósm.
eik)
bindin eru þættir sem Tómas
skrifaði i safniö Islenskir örlaga-
þættir á móti Sverri Kristjáns-
syni.
Flest meiriháttar ljóöskáld eru
góöir höfundar I óbundnu máli,
sagöi Kristján Karlsson, jafnvel
þótt óbundiö mál sé aukageta I
þeirra æviverki. Bókin um As-
grim er ákaflega vel skrifuö.
Léttara hjal er sér á parti i is-
lenskri blaöamennsku. örlaga-
þættirnir voru vafalaust hugsaöir
sem skemmtilestur, en þeir gefa
skýra mynd af samúö Tómasar
meö fólki og lifsbaráttu þess...
Ritsafn Tómasar er 1 tiu bind-
um sem fyrr segir og kostar 3000
krónur. Þaö veröur fáanlegt meö
afborgunarskilmálum. — áb
Þetta er skáldskapur sem hefur
enst mjög vel, sagöi Kristján
Karlsson á blaöamannafundi sem
Almenna bókafélagiö efndi til i
gær I tilefni útgáfu tiu binda rit-
safns Tómasár Guömundssonar,
sem var áttræöur I janúar leiö.
Hér eru öll ljóö hans og rit I
óbundnu máli sem Tómas kærir
sig um að veröi i heildarsafni,
sagöi Eirikur Hreinn Finnboga-
son, sem hefur séö um útgáfuna. 1
safninu eru tvö ljóö sem ekki hafa
áöur komiö á bók og einar tiu rit-
gerðir. Það sem ekki er aö finna I
safninu eru þá nokkur ljóö sem
höfundur orti kornungur og
slangur af smágreinum.
kveöskapar sé á siöasta skeiöi —
en þaö hefur veriö mjög glæsilegt
i höndum Tómasar. Og sem
„opinber ljóð” (rödd þjóöar eöa
stórs hóps á stórum stundum) eru
þau einkennilega persónuleg, þótt
þau hafi á allan hátt gegnt sinu
hefðbundna hlutverki. Og i ætt-
jarðarljóðum er Tómas alveg
laus viö þaö sem hvimleiöast get-