Þjóðviljinn - 13.03.1982, Side 6

6 StÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 13.—14. mars 1982
Skrifstofa: Guörún Guövarðardóttir, Jóhannes Haröarson.
Afgreiösla: Bára Siguröardóttir, Kristin Pétursdóttir.
Símavarsla: Olöf Halldórsdóttir, Sigriöur Kristjánsdóttir.
Húsmóðir: Bergljót Guöjónsdóttir.
Bflstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn:Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigurmunds-
son.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jóns-
dóttir.
Otkeyrsla, afgreiösla og auglýsingar: Sföumúla 6,
Reykjavik, sfmi 81333
Prentun: Blaöaprent hf.
ritstjórnargrein
úr aimanakínu
r
Aron og Olafur
• Ólafur Jóhannesson utanrikisráðherra segir i
Morgunblaðinu i gær að hann ætli hvorki að kné-
krjúpa Alþýðubandalaginu né sýna kristilegt
hugarþel og rétta þvi aðra kinnina. Af hans hálfu
virðast þau mál sem snúast um nýja oliubirgða-
stöð hersins, hafnaraðstöðu fyrir 35 þúsund lesta
oliuskip i Helguvik, og aukningu á umsvifasvæði
setuliðsins vera rekin sem slagsmál við Alþýðu-
bandalagið samkvæmt reglunni auga fyrir auga
og tönnfyrir tönn.
• í þeirri deilu sem nú stendur er hvorki beðið
um kossaflens né hneigingar, heldur heiðarlegt
samstarf og lýðræðisleg vinnubrögð. Sú krafa
snýr að utanrikisráðherra. Framsóknarflokkur-
inn er á hinn bóginn krafinn um að hann standi
þannig að málum i utanrikisráðuneytinu, að
engin aukning verði á umsvifum hersins né um-
svifasvæði i sambandi við lausn á mengunar- og
skipulagsvanda byggðanna i Njarðvik og
Keflavik. Vert er að minna hér á þá yfirlýsingu
formanns þingflokks Framsóknarflokksins á sin-
um tima, að samkomulag væri milli stjórnarliða
um „status quo” — óbreytt ástand — i herstöðva-
málinu.
• Hugmyndir utanrikisráðherra eru á þann veg
að þær tákna útþenslu setuliðsins og leggja ný
svæði undir starfsemi þess. Samkvæmt þeim nær
herinn tangarhaldi á hafnaraðstöðu sem
Bandarikjamenn hefur lengi dreymt um á
íslandi. Þær leiða stórhættu yfir öll Suðurnes
vegna þeirrar áhættu sem fylgir 35 þúsund lesta
oliuskipi i hafrótinu út af Helguvik. Enda þótt sú
oliubirgðastöð sem herinn á að fá að reisa sam-
kvæmt tillögum utanrikisráðherra sé ekki eins
stór i sniðum og setuliðið fór fram á i upphafi fer
enginn i grafgötur með það að hægt er að stækka
hana siðar. Það sem utanrikisráðherra heimilar
Síðastliðinn miðviku-
dagsmorgun opnaði ég
augun hægt og rólega
klukkan hálf níu og starði
upp í loftið. Bóndinn og
börnin sváfu vært. Ég
upplifði nokkuð, sem
tóbaksreykur umliðinna
fimmtán ára hafði kæft í
minningunni: að vera ein
með sjálfri mér að
morgni dags. Kraftaverk
hafði gerst. Ég hafði
vaknað af sjálfsdáðum!
Þetta var á morgni hins
annars reyklausa dags. Ég
hætti aö reykja 8. mars, eöa
daginn fyrir „reyklausa
daginn”, svokallaða, sem ég
hafði gert svo mikiö grin að, aö
ég gat ekki veriö þekkt fyrir aö
hætta þann daginn. Ég bjargaöi
þvi málinu fyrir horn á þennan
hátt. Sniðugt, ekki satt?
Ég var búin aö reykja i
fimmtán ár. t fimmtán árum
eru eitthundraöogáttatiu mán-
uöir. t eitthundraöogáttatiu
mánuðum eru sjöhundruöog-
áttatiu vikur eöa fimmþúsund-
fjögurhundruðsjötiuogfimm
klukkustundir.
Ég hætti i fyrsta sinn að
reykja áriö 1973. Skömmu eftir
aö ég hætti tók herinn völdin i
Chile og drap Aliende. Ég
byrjaöi að reykja aftur.
Ég reyndi að hætta aftur áriö
1974. Rétt eftir að ég hætti
myndaði Geir Hallgrimsson
rikisstjórn meö Framsóknar-
flokknum. Ég byrjaöi aftur aö
reykja.
Ég hætti næstsiöast að reykja
áriö 1980. En þaö var eins og viö
manninn mælt, Ronald Reagan
trommaði i forsetastólinn i
Bandarikjunum, og þá var ekki
aö sökum að spyrja. Ég tók upp
fyrri hætti.
Þannig get ég taliö upp öll
skiptin, sem ég hef „hætt” að
reykja og jafnharðan raðaö upp
UÚBVIUINN
Málgagn sósfalisma, verkalýds-
hreyfingar og þjódfrelsis
btgefandi: Útgáfufélag Þjóðviljans.
Framkvæmdastjóri: Eiöur Bergmann
Ritstjórar: Arni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan
ólafsson.
Fréttastjóri: Álfheiður Ingadóttir.
Umsjónarmaöur sunnudagsblaös: Guöjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Svanhildur Bjarnadóttir.
Afgreiöslustjóri: Valþór Hlöðversson.
Blaöamenn: Auður Styrkársdóttir, Magnús H. Gislason, Óskar
Guðmundsson, Sigurdór Sigurdórsson, Sveinn Kristinsson.
Iþrótta- og skákfréttamaöur: Helgi Ólafsson.
utlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir:Einar Karlsson, Gunnar Elisson.
Handrita- og prófarkalestur: Elias Mar, Trausti Einarsson.
Augfýsingar: Hildur Ragnars, Sigriður Hanna Sigurbjörns-
dóttir.
eru tveir fyrstu áfangarnir i sjö áfanga áætlun,
sem hvenær sem er verður hægt að taka upp
þráðinn við að nýju. Með þessu er verið að færa
ísland enn nær þvi að verða þungamiðja i hern-
aðarkerfi Bandarikjanna i Norður-Atlantshafi.
• Sérkapituli þessa máls er sú lögskýring að
einn fagráðherra geti hvenær sem er tekið hvaða,
land sem er á íslandi undir herinn, og hagað sérl
eins og rikisstjórn i landinu á grundvelli stjórnar-
ráðsreglugerðar. Mega Sauðkræklingar eiga von
á þvi að einn góðan veðurdag i framtiðinni vakni
þeir upp við það að flugvöllur þeirra hafi verið
gerður að „varnarsvæði” með herstöð sam-
kvæmt einhliða ákvörðun utanrikisráðherra?
Getur ráðherra lagt Þingvöll undir herinn með
einu pennastriki? Já, haldi nú hver fast um sitt.
• Og leiðin sem farin er til þess að ná fram
áhugamálum bandariska setuliðsins á íslandi er
gamalkunn, en ekki að sama skapi til sóma
Framsóknarflokknum né virtum stjórnmála-
manni á hans snærum. Hver hefði trúað þvi að
bóndasonurinn úr Fljótunum brygði sér i hlut-
verk Arons, bóður Móse, og steypti gullkálf úr
bandarisku hagsmunafé handa Suðurnesjamönn-
um að dansa i kringum? Slikt er með ólikindum
og raunar ekki ætlandi öðrum en alkunnum
Vallarseppum úr innsta forystuhring Sjálfstæðis-
manna. Aroni veittist auðvelt að trylla ísraelslýð
til fylgis við hjáguðinn, en hann bakaði sér og
þjóð sinni reiði Drottins, og Moses braut gull-
kálfinn. Ekki vitum við livert reiði himnaföðurins
beinist, en ærlegir Framsóknarmenn fyrirfinnast
enn á landinu og við vitum að reiði þeirra beinist
nú að f orystu Framsóknarf lokksins. — ekh.
Af reyklausum
reynsluheimi
afsökunum minum fyrir þvi aö
byrja aftur. Viö reykingamenn
erum nefnilega ekki af baki
dottnir. Bak viö hvern smók búa
tiu afsakanir.
En nú er ég alveg hætt. Ég
byrja aldrei aftur. Min vegna
getur heimurinn fariö til hel-
vitis. Ekkert fær haggað þeirri
ákvöröun minni að vera reyk-
laus.
Nú skal ég segja ykkur hvers
vegna.
í fimmtán ár hef ég ekki
stjórnaö geröum minum sjálf.
Minn reynsluheimur náöi út aö
næsta öskubakka. Ég hef aö
visu afskaplega mikinn áhuga á
öllum þjóömálum (það eiga
upplýstir kommar að hafa).
Þessi áhugi minn var þó bund-
inn eftirfarandi: efnahagsmál
skiptu mig þvi aöeins máli að
verðlisti Afengis- og tóbaks-
verslunar rikisins væri óbreytt-
ur.Kjarabarátta haföi þann eina
tilgang að halda i horfinu við
hækkanir verðlista ATVR.
Stjórnmálaákvaröanir voru
þýöingarmiklar ef þeim fylgdu
ákvarðanir um tóbakslækkanir
(sem auðvitað aldrei geröist).
Sama þröngsýnin einkenndi
reynsluheim minn I einka-
málum. Ég haföi engan áhuga á
hlutunum nema fá mér smók
með. Tvær litlar sögur til skýr-
ingar.
Ein vinkvenna minna bannaöi
reykingar i sinum húsum, þegar
hún átti sitt yngsta barn. Ég hef
ekki heimsótt þessa vinkonu i
tvö ár. Það eru tvö ár siöan hún
átti barnið.
A yndislegum sumardegi
siöasta sumar fórum viö bónd-
Auður
Styrkársd.
skrifar
inn með börnin i biltúr upp i
Heiömörk, fundum þar hlýlegan
bolla og drifum okkur og þau úr.
Nú skyldi sko aldeilis slappaö af
og litlu brjálæöingunum leyft aö
velta sér aö vild. Dýröin stóö 110
minútur. Mig vantaöi eldspýtur.
Eftir hálftima var familian
komin heim — allt til þess aö
svala fýsn minni.
Þetta eru aðeins tvær litlar
sögur. Hvaö ætli þiö hélduð um
mig, ef ég prentaöi hér tvær
stórar sögur?
En svona var ég. Og það sem
meira var — svona vildi ég
vera. Aö minnsta kosti datt mér
aldrei i hug aö efast um eigiö
ágæti.
En núna! Þvilikur munur,
guðmundur minn! Hvaö var ég
eiginlega aö hugsa i öll þessi ár?
Hvers vegna sá ég aldrei hvað
hinn sambúðaraðilinn var að
gera mér? Að visu þóttist ég fá
sitthvað I staðinn, svo sem
þægilegheit og afslöppun, en
hvað var þaö á móti þvi sem ég
gaf? Sigarettan hirti og hirti, en
gjafir hennar voru ákaflega
takmarkaðar.
Svona geta menn búiö i sam-
búö árum saman án þess aö
koma auga á galla
sambýlingsins.
Af hinum reyklausa reynslu-
heimi er þetta aö segja: Ver-
öldin er björt og tandurhrein —
svona mestan part. Ég er búin
að þvo öll fötin okkar, sömu-
leiðis sængurföt og um helgina
veröur þrifiö hátt og lágt. Heim-
iliö er útataö I skit og angar af
vondri pest. Hér þarf aö veröa
breyting á.
Starfsbróðir minn einn og
þjáningabróöir i hinum reyk-
lausa heimi segir mér, aö min
biöi upphafiö sælustig viö upp-
haf næstu viku. Þá er skrokkur-
inn búinn að hreinsa sig og önd-
in farin aö starfa óháö rettunni.
Ég get varla beöiö eftir þessu.
Þó er þetta ekkert hjá þvi
þegar starfsmenn borgarinnar
fara aö slá gras i rigningu i vor,
segir þessi sami þjáninga-
bróöir. Lyktin, maöur lifandi!
Hún er svo mögnuö að maöur
leggst I rús, heldur hann áfram
(hann hefur margoft hætt aö
reykja og þekkir þetta allt
miklu betur en ég).
Bóndinn minn biður eftir þvi
aö ég fari aö færa sér kaffi i
rúmiö. — ast.