Þjóðviljinn - 30.03.1982, Blaðsíða 8

8 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriöjudagur 30. mars 1982
Brennandi mælska og alvöruþungi einkenndi ræöumennsku E.P. Thompson og hreif alla viöstadda. Ljósm. eik.
E. P. Thompson á glœsilegum stórfundi herstöövaandstœöinga
Friðarhreyfingin þarf
á Islandi að halda...
.... og ísland á friöarhreyfingunni
„Friðarhreyfingin i Evrópu þarf á íslandi að
halda og ísland þarf á friðarhreyfingunni að
halda”, sagði Edward P. Thompson, breski sagn-
fræðingurinn og forystumaður bresku friðarhreyf-
ingarinnar i ræðu á stórfundi Samtaka herstöðva-
andstæðinga i Háskólabiói sl. laugardag.
Ræða Thompson var hápunkt- fullu Háskólabiói. Kynnir á fund-
urinn á glæsilegum fundi i troð- inum var Kjartan Ragnarsson,
leikararnir Ása H. Ragnarsdóttir,
Jón Júliusson, Karl Ágúst Úlfsson
og Sigrún Edda Björnsdóttir lásu
úr verkum Jakobinu Sigurðar-
dóttur, tónlist fluttu Egill Ólafs-
son, sönghópurinn Hrim og Kjart-
an Ragnarsson. Þá fluttu ávörp
Jóhann Geirdal frá Samtökum
herstöðvaandstæðinga á Suður-
nesjum og Pétur Reimarsson for-
maður miðnefndar SHA. Eund-
inum bárust fjölmargar baráttu-
kveðjur frá herstöðvaand-
stæðingum viða um land.
Edward P. Thompson flutti
fundinum sérstakar kveðjur frá
Walesbúum, en i Wales hafa öll
bæjarfélög lýst yfir kjarnorku-
vopnaleysi sinu með samþykkt-
um i bæjarstjórnum og velska
þjóðin sent frá sér áskorun um af-
vopnun og baráttu gegn kjam-
orkuvopnum til annarra þjóða.
I ræðu sinni ræddi Thompson
um hernaðarstefnuna sem
rikjandi væri um allan heim, og
kæmi bæði fram i vopnakapp-
hlaupi stórveldanna, og skulda-
söfnun þriðja heims rikja við iðn-
rikin vegna sivaxandi vopna-
kaupa á sama tima og hungrið
syrfi að i þróunarlöndunum.
Thompson tók ýmis dæmi um
fáránleika þeirrar hernaðar-
stefnu sem rikjandi væri, og tiltók
það tam. sérstaklega að nú væri
verið að leggja drögin að þeim
vitisvélum sem barnabörnum
uppvaxandi kynslóðar i dag væri
ætlað að berjast með 2030—2040.
Gegn þessari hernaðarstefnu
hefði risið upp öflug fjölda-
hreyfing i Vestur-Evrópu, sem
allar likur bentu nú til að myndi
láta til sintaka i Bandarikjunum
og i Austur-Evrópu á sumri kom-
anda. Friðarhreyfingin i Evrópu
hefði þegar náð verulegum
árangri, tam. með viðræðum
milli stórveldanna um takmörkun
meðaldrægra eldflauga, og
væntanlega færi svo að ekkert
yrði úr ákvörðun NATÓ um ný
Evrópuatómvopn á meginlandi.
Thompson kvað ljóst að hollenska
þjóðin myndi neita staðsetningu
stýriflauga og Pershing 11 á hol-
lenskri grund, og á sama veg
myndu mál þróast i Belgiu. 1
Vestur-Þýskalandi, Bretlandi og
Italiu væri svo djúpstæður póli-
tiskur ágreiningur um NATÓ-
ákvörðunina að hann sæi ekki
hvernig hægt væri að koma
endurnýjunaráætlun þessari
fram.
En sá árangur sem evrópska
friðarhreyfingin væri að ná gæti
fært hættuna út á höfin og nær
Islendingum. Thompson kvaðst
gera sér ljósa grein fyrir þessari
tilfærslu sem hinn pólitiski þrýst-
ingur friðarhreyfinganna i
Evrópu gæti valdið.
Annan október 1981 hefðu verið
samþykktar áætlanir i Banda-
rikjunum um smiði 6500 stýri-
flauga, sem 3500 þeirra ætti að
koma fyrir um borð i B-52 flug-
vélum en 2500 i kafbátum og her-
skipum. Hressa ætti upp á tvö
gömul flugmóðurskip — Ohio og
New Jersey — og koma fyrir 320
stýriflaugum á hvoru, en það væri
samanlagt fleiri flaugar en átti að
koma fyrir á meginlandi Evrópu
samkvæmt NATÓ-ákvörðuninni
frá þvi i desember 1979. Bretar og
Frakkar hefðu einnig uppi áætl-
anir um að efla kjarnorkuvopna-
vigbúnaðsinn á hafinu. Ljóst væri
þvi að hafsvæðin kringum ísland
og Skotland yrðu sifellt meiri
vettvangur atómvopnaleiksins,
og friðarhreyfingin þyrfti að
beina sjónum sinum aö þessari
hættulegu þróun.
Thompson sagði að markmið
friðarhreyfingarinnar væri að
brjóta upp hernaðarbandalögin
og kveða hernaðarstefnuna niður.
1 staðinn þyrfti að vaxa fram ný
menning sameiginlegs málstaðar
jarðarbúa. Höfuðverkefnið væri
að binda endi á kalda striðið áður
en það snérist upp i Ragnarök og
endalok mannkyns. Úr menningu
okkar og arfleifð væri sprottin sú
djúpstæða þörf og skyldutilfinn-
ing, að skila heiminum ekki verri
en þegar við vorum i hann borinn,
og það væri köllun friðarsinna um
allan heim að snúa þjóðunum af
vegi helstefnunnar.
—ekh
Leikararnir Ása H.Ragnarsdóttir, Karl Agúst Úlfsson, Sigrún Edda
Björnsdóttir og Jón Júllusson fluttu dagskrá úr verkum Jakobinu Sig-
urðardóttur. Ljósm. eik.
tsland úr NATÓ-herinn burt... var sungið i lok fundarins eftir aö ræöa Thompsons hafði veriö þýdd á is-
lensku, og fundarmenn voru farnir að týnast úr salnum. Ljósm. eik.