Þjóðviljinn - 24.04.1982, Blaðsíða 28

Aöalslmi Þjóöviljans er 81333 kl. 9-2» inánudag til föstudaga.
Utan þess tima er hægt aö ná i blaöamenn og aöra starfsmenn
hlaösins i þessum simum : Ritstjórn 81382, 81482 og 81527, umbroí
8»285, Ijósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9-12 er hægt aö ná i af-
greiöslu blaösins i sima 81663. Blaöaprent hefur sima 81348 og
eru blaöamenn þar á vakt öll kvöld.
Aðalsími
81333
Kvöldsími
81348
Helgarsími
afgreiðslu
81663
Viðtal við Borgar Garðarsson
sem nú hefur á ný haslað
sér völl í íslensku leikhúslífi
með glæsilegum hætti
Ljósm.: eik
Að hafa trú á sér
DJÚÐVIUINN
Helgin 24.-25. april 1982
naf n
Yiknnnar
Steinunn
Sigurðardóttir
Þættir Steinunnar Siguröar-
dóttir i sjónvarpi um Halldór
Laxness hafa vakiö verð-
skuidaöa athygli, enda óvana-
lega vel geröir og skemmti-
legir. t tilefni þess hringdum
viö I Steinunni Siguröardóttur
til Stokkhólms þar sem hún
býr nú:
„Ég hef sjaldan svitnað eins
rosalega og yfir þessum þátt-
um. Ogmikiö er ég glöð ef þeir
hafa mælst vel fyrir. Það er
svo mikið í húfi þegar Halldór
er annars vegar og maður veit
að ef spyrjandi er sjálfur
klaufalegur kemur viðmæl-
andinn verr út en hann á skil-
ið. Annars vil ég geta þess
strax að Viðar Vikingsson á
ekki minna i þessum þáttum
en ég þvi að við unnum þetta
allt i sameiningu,” sagði
Steinunn þegar viö ræddum
við hana. Við spurðum hana
hvort hún þekkti Halldór per-
sónulega:
„Svolitið, en hann kom mér
ákaflega mikið á óvart. Hann
er svoleiðis maður, — hann
hættir aldrei að koma manni á
óvart. Meira að segja viötöl
sem við höfðum undirbúið
mjög itarlega, uröu allt öðru
visi i upptökunni, þvi hann er
ekki eins og við hin, sem dett-
ur eitthvað i hug og höngum
svo á þvi og endurtökum i það
óendanlega. Hann segir alltaf
eitthvað nýtt. Og ég hef oröið
vör við að fólk heldur að hann
hafi ekki heyrt allar minar
spurningar og þess vegna
svarað stundum „útúr”. bað
er algjör misskilningur, hann
heyrði þær vel. En hann svar-
ar stundum svo óvænt, —
kemur úr allt annarri átt en
maður á von á. Hann er ótrú-
legur hugmyndabanki, fyrir
utan þetta makalausa úthald.
Ég var sjálf algerlega undin
eftir þessi löngu viðtöl, sem
voru margfalt lengri en þau
urðu i endanlegri gerð, en
hann var alltaf hress og
sprækur.”
„Finnst þér mikill munur á
að vinna fyrir útvarp og sjón-
varp?”
„Já, drottinn minn. Sjón-
varpið er svo hræðilega þungt
i vöfum. 1 útvarpsvinnu fer
maður með einn tæknimann
með sér, en sjónvarpinu fylgja
þessi ósköp af drasli. Það er
oft erfitt að vera greindarleg-
ur eftir margra klukkutima
bið og endurtekningar.
Annars vil ég bæta þvi við að
mér fannst ánægjulegt hvað
margir af viðmælendum min-
um komu vel út i þessum
miðli, eftir þvi sem ég gat
dæmt um. Ég nefni t.d. Kristj-
án Albertsson, Sigfús Daðason
og ekki sist Auði, sem var eins
og hún hefði ekki gert annað
en að koma fram i sjónvarpi.”
„Hvað ertu svo að gera
þarna úti?”
) „Ég held að ég sé að skrifa
skáldsögu.”
Þar með er plássið búið og
við þökkum Steinunni fyrir
spjallið. Þs
— Hvað kom til að þú settist
að I Finnlandi á sinum tima?
— Að þvi liggja margir þræðir
sem of flókið yrði að rekja hér.
— Er ekki erfitt að gerast at-
vinnuleikari i útlöndum? Háði
málið þér ekki?
— Ég hafði náttúrlega óskap-
legan hreim til að byrja með 0'
losnaði aldrei alveg við hann.
Þegar maöur byrjar að læra
tungumál 34 ára gamall fer
hann aldrei. En þetta kom ekki
svo mikið að sök þvl að Finn-
lands-Sviar eru einstakir i þvi
að takavið fólki með hreim. Ég
er hræddur um aö eitthvaö yrði
sagt hér ef leikarar töluöu ekki
fullkomna islensku.
— Hvernig stendur á þessu?
— Finnlands-Svlar eru nátt-
úrulega bara brot af finnsku
þjóöinni, llklega svona 6—7% en
hlutfalliö er þó hærra i Helsing-
fors. Með Lilla Teatern hafa frá
upphafi starfaðSvíar frá Svlþjóð
og þeir tala með hreim þvi að
Finnlands-sænskan er eiginlega
sérstakt mál. Einnig starfa lika
með leikhúsinu Finnar, sem
hafa lært sænsku en eiga
finnsku aö móöurmáli, og þeir
tala lika með hreim. Ég varð
var við það strax frá upphafi að
margir áhorfendur töldu mig
Finna, Ég get sagt þér sem
dæmi um þetta frjálslyndi meö
framburöinn að I þessum 8—12
manna leikhópi áttu leikararnir
5móðurmál.
— En setur það ekki leikhús-
inu vissar skoröur aö leika aö-
eir.s fyrir þetta þjóöarbrot?
— Lilla Teatern er fyrst og
fremst fyrir sænskumælandi
Finna en þó eru þeir ekki nema
60% af áhorfendum. Hin 40
prósentin eru finnskumælandi
Finnar og útlendingar. Fariö er
á hverju ári i leikferöir, aðal-
lega til Sviþjóðar, og einnig er
t.d. skandinavískum ráðstefnu-
gestum og öðrum slikum boðið
upp á sænskt leikhús i Finnlandi
af þvi aö þeir skilja ekki finnsk-
una. Dálitið er einnig flutt á
finnsku i Lilla Teatern, aðallega
ný finnst leikrit, sem samin
hafa verið á sænsku og þýdd á
finnsku.
— Er þaö ekki einstakt aö Is-
lenskir leikarar hasli sér völl
erlendis?
— Ég var búinn að starfa i 10
ár hér heima áður en ég fór og
Borgar Garðarsson
leikari hefur í vetur á
nýjan leik haslað sér völl í
íslensku leikhúslífi eftir
að hafa gert garðinn
frægan í Finnlandi um 8
ára skeið. Hann leikur nú
m.a. i Don Kíkóta og þar
fara þeir félagar, Arnar
Jónsson og Borgar, á kost-
um í hlutverkum Don Kí-
kóta og Sanko Pansa.
Leikritið hefur fengið af-
bragðs góða dóma hjá
gagnrýnendum og öðrum
leikhúsgestum. Blaða-
maður og Ijósmyndari
Þjóðviljans litu inn til
Borgars á heimili hans og
konu hans, Ann Sandelin,
í Norræna húsinu nú í vik-
unni og áttu við hann við-
tal um Finnlandsár og
„come back" hans í ís-
lenskan leikhúsheim.
finningunni aö leikhúsin vilji
hafna þér?
— Nei, ætli þaðiog þó svo væri
verður að taka þvi. Ég veit hver
ég er og ef ég fæ ekkert að gera
geri ég bara ekki neitt.
— Það er hart bitist um
. brauðið i leikarastétt hér.
— Já, það er mikil barátta,
sérstaklega meðal yngra fólks.
Það hlýtur að fylgja þvi viss bit-
urleiki að fá ekki að starfa eftir
að hafa lagt á sig fjögurra ára
leiknám þó að fólk tapi aldrei i
sjálfu sér á að læra.
— Finnst þér andrúmsloftiö
hafa breyst i leikhúslifinu hér?
— Nei, en þaö er mikil gróska
hér á meðal leikritahöfunda og
Islenskir leikarar gifurlega fjöl-
hæfir.
— Hvaö um samanburö viö
Finnland?
— Þar er lika mikil gróska en
á annan hátt. Hér er fyrst og
fremst öll þessi hersing af nýj-
um höfundum. Ég held aö hér
séu skrifuð fleiri ný Islensk leik-
rit á ári heldur en i Finnlandi og
er þá ekki miðað við höfðatölu.
Þessi þróun byrjaði að verulegu
marki um 1960 hér heima og má
liklega skrifast að miklu leyti á
reikning Sveins Einarssonar.
Þetta er mjög gott og ég vona að
þetta haldist og batni enn frekar
þvi að það helst ekki lifandi
nema það batni. Best væri að
koma þessum verkum i útflutn-
ing og það stendur kannski til
bóta þvl að i haust kemur út bók
i Skandinavlu með þýðingum á
10 nýlegum Islenskum leikrit-
um.
— Svo aö viö vlkjum aö
Alþýöuleikhúsinu, hvernig
kanntu viö aöstarfa þar?
• — Ég fékk strax þá hugmynd
að fara þangaö þvi aö þar starf-
ar yngsta kynslóð leikaranna.
Mér datt I hug aö ég gæti komið
þar að gagni með reynslu mina.
Að halda sér við i leiklist er aö
hafa tru á sérog ekki sakar að
aðrir hafi lik^ trú á manni.
— En eitthvað hefur nú geng-
ið brösulega i vetur?
— Það má segja að þaö skipt-
ist dálitið I tvö horn. Hópurinn
um unglinga- og barnaleikritin
er mjög vel skipulagður og hef-
ur náð vel saman. Það sama
verður ekki um hinn sagt en það
er lifsspursmál að einn leik-
hópur nái vel saman. Þetta er
þó siður en svo neinum einum að
kenna.
— Nú hefur samt náöst mjög
góöur árangur i uppfærslu
sumra leikritanna t.d. Don Ki-
kóta?
— Já, hann hefur fengið mjög
góða dóma og það er dálitiö dul-
arfull sálfræði sem liggur að
baki þvi af hverju hann fær ekki
meiri aðsókn. Við verðum að
minnast þess að viö lifum i
kapitalisku þjóðfélagi, kaup- og
söluþjóðfélagi. Leikritið Elsk-
aðu mig fékk lika góða dóma og
einnig ágæta aðsókn. Þar hittist
á einhvern tón, sem selur, þvl að
aðsókn aö leikritum hefur lika
meö sölu og auglýsingu að gera.
Eitthvað hefur farið úrskeiðis
með Don Kikóta að þessu leyti.
— Er ekki töluverö óvissa um
framtiö Alþýöuleikhússins?
— Jú, þvi miður, nema barna-
og unglingahópurinn heldur
náttúrulega áfram af fullum
krafti. Hann á þaö lika fyllilega
skilið þvl að hann hefur fyllt upp
i rúm sem aðrir hafa ekki sinnt
en þarf að sinna. Ég þori hins
vegar engu um hitt að spá. Þaö
hefur veriö mikill kraftur I leik-
húsinu i vetur og kannski hafa
veriösett upp og spennt of mörg
segl. Það þarf e.t.v. að lækka og
rifa þessisegl.
— Hvernig finnst þér Hafnar-
bió sem leikhús?
— Salurinn sjálfur er ágætur
en öll aðstaða fyrir leikarana á
bak við og eins aðkoman að hús-
inu fyrir leikhúsgesti er leiðin-
leg. Það er dálitiö mál ennþá
fyrir fólk að fara i leikhús og
það ætlast til þess að eiga
huggulegt kvöld. Kannski á
anddyri Hafnarbiós einhvern
þátt i lakari aðsókn en það er
reyndar endalaust hægt að finna
afsakanir fyrir henni — ef út I
það er farið.
— Hvaö hyggst þú sjálfur fyr-
ir I framtiðinni?
— Ég hef gróðursett nokkur
korn hér og þar, en eftir er að
sjá hvort þau taka við sér. Ekk-
ert er þvi hægt að segja um
hana ennþá. En hvað sem tekur
við mun ég ekki sitja auðum
höndum og ég hef t.d. fengist
dálitiö við að þýða. Ef I hart fer
stofna ég bara leikhús I kring-
um sjálfan mig og flyt „mónó-
lóga”. Það getur verið ágætt.
—GFr
ég held að það sé einstakt ao
menn taki sig upp eftir svo lang-
an tlma. Hins vegar eru nokkur
dæmi um islenska leikara sem
hafa llenst erlendis eftir nám.
— Hvernig er svo aö koma
heim aftur?
— Það er mun erfiðara.
— Hefuröu þaö kannski á til-