Þjóðviljinn - 21.08.1982, Blaðsíða 14

14 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Helgin 21.-22. ágúst 1982
Ferðalang í London, sem langar
í leikhús er jafnan nokkur vandi á
höndum. Bæði er að úrvalið er oft-
ast mjög mikið og þar að auki er
gjarna uppselt margar vikur fram í
tímann. Oftast ræður því tiiviljun
að nokkru hvaða sýningar maður
sér.
Þannig fór einnig um mínar
leikhúsferðir í London nú í ágúst-
byrjun. Ég einsetti mér að vísu að
reyna að ná í eitthvað af þeim nýju
leikritum sem nú eru sýnd í
London og láta klassíkina og söng-
leikina að mestu eiga sig. Til að fá
miða á leiksýningar er best að fara
samdægurs í leikhúsið og reyna að
ná í ósótta pöntun. Slíkt hefur allt-
af gefist vel og hef ég margsinnis
náð í miða á sýningar sem uppselt
er á jafnvel marga mánuði fram í
tímann.
Hinn
sjónræni þáttur
Mér tókst að þessu sinni að ná í
miða á nokkur af nýjustu leikritun-
um, eina klassík í Barbican-
leikhúsinu nýja og sá auk þess
nokkra afburðaleikara td. Glendu
Jackson, Georgina Hale, Peggy
Ashcroft o.fl. Þetta var sem sagt
ágætt. Það fer þó ekki hjá því að
það hvarfli að manni að hin langa
hefð sem býr að baki ensku
Ipikhúsi, sé bæði fjötur og kostur.
Einhvern v^ginn er eins og að Bret-
ar leggi miklu minne upp úr t.d.
hinum sjónræna þætti «iWyninga
en ýmsar leikhúsþjóðir með styttri
hefð að baki, t.d. Finnar. Ensk
leiksýning er sjaldnast sú allsherjar
veisla allra skilningarvita og marg-
ar bestu skandinavisku sýningarn-
ar sem maður hefur séð. Atvinnu-
leikhús á borð við Royal Shakespe-
are Comp. og Þjóðleikhúsið í
London skera sig þó nokkuð úr
......■ •
Olivcr C'olton og Elisabeth Quinn i „Children of a lesser Or sýningu RSC i Barbican. John Franklyn Robberts og Harriet Wait-
god". cr.
AFBURÐALEIKUR
en umgiörðin er ljót
Rupert Everett i aðalhlutverkinu
i „Another Country”.
Glenda
og Georgina
Og það voru fleiri konur sem
sýndu frábæran leik á fjölunum í
London. í nýju leikriti eftir Robert
David MacDonald „Summit Con-
ference" fara þær Glenda Jackson
og Georgina Hale, báðar þekktar
hér úr kvikmyndum, á kostum sem
ástkonur Hitlers og Mussolini.
Glenda leikur ástkonu Hitlers,
gaddfreðna þýska truntu, en Ge-
orgina ástkonu Mussolinis, ítalska
æsandi og ekki allt of greinda.
Reyndar var ég mun hrifnari af
þeirri síðarnefndu sem sýndi ein-
hvern besta gamanleik sem ég hef
séð. Verkið er annars fremur
leiðinlegt, fullt af pólitískri sym-
bólík og löngum orðræðum sem
mér leiðist yfirleitt á sviði. Leik-
myndin var nýstárleg, en einhvern
veginn hékk sýningin ekki saman
utan um efnið. Reyndar var svo of-
boðslegt þrumuveður á meðan á
sýningunni stóð að maður vissi
aldrei hvort einhver hefði komið
með bombu í leikhúsið (það var
reyndar leitað á öllum leikhúsgest-
um áður en þeir gengu í salinn) eða
hvort þetta væru þrumur, svo yfir-
þyrmandi var hávaðinn. Áreiðan-
lega hefur, þetta eitthvað tafið
skilning rriinn á verkinu, en ég sé að
Leikhus

hvað þetta snertir, en flest West
End leikhúsin virðast byggja mest
á stjörnuleik. Textinn er oftast
þungamiðja sýninganna og hann er
þá leikinn rétt eins og hann er skrif-
aður. Jafnvel Shakespeare er alltof
sjaldan tekinn nýjum tökum,
mesta lagi færður til í tíma um eina
öld eða svo til tilbreytingar. Frum-
lega leikstjórn og leikmyndagerð
sér maður allt of sjaldan, en þeim
mun oftar stórkostlegan leik. Ef
vel á að vera þarf leiksýning að
hafa allt: Góða grunnhugmynd,
texta, persónuleikstjórn og mynd-
vinnslu. Það er ekki nóg að sinna
aðeins hluta af þessu, þótt ekki séu
allir jafnvígir í öllum þeim list-
greinum • sem tengjast f einu
leikverki.
Hvers vegna?
Þessar hugleiðingar um enskt
leikhús byggjast að sjálfsögðu
aðeins á því sem maður hefur séð í
gegnum árin, sem engan veginn er
þó tæmandi til að hægt sé að treysta
slíkum staðhæfingum. En sú stað-
reynd að flest West End leikhúsin
hafa ekki á að skipa föstum starfs-
mönnum, æfingatíminn er miklu
styttri en við eigum að venjast og
fjárhagsstaða enskra leikhúsa yfir-
leitt mjög slæm, skýrir þó að ein-
hverju leyti þá ágalla sem fyrr eru
nefndir. Til dæmis er greinilegt að
National og RSC sem hafa fasta
starfsmenn leggja miklu meira upp
úr góðri leikmynd, búningum og
leikhljóðum en flest West End
leikhúsin.
Um heyrnarlausa
stúlku
Athyglisverðasta sýningin sem
ég sá að þessu sinni var tvímæla-
ROYAL
COURT
THEATRE
UPSTÁIRS
01-7302554
From July22
laust „Children of a lesser god“
verðlaunaleikrit frá Bandaríkjun-
um um daufdumba stúlku og sam-
band hennar við kennara sinn.
Leikrit þetta hefur verið kosið
besta leikritið beggja vegna At-
lantsála og leikkonurnar í leikrit-
inu hafa einnig á báðum stöðum
(London og Broadway) verið
kjörnar bestu leikkonur ársins.
Höfundur setur það skilyrði að í
aðalhlutverkinu sé raunverulega
daufdumb leikkona, og hefur því
verið framfylgt.
Verkið fjallar annars um miklu
meira en vandamál heyrnarlausra.
Það er miskunnarlaus lýsing á
sambúð karls og konu, um leið
nærfærið og fallegt. Leikur Eliza-
beth Quinn í aðalhlutverkinu er
frábær. Hún er heyrnarlaus, en
hefur fengið þjálfun sem leikkona
og leikið í sérstöku leikhúsi
heyrnarlausra. Vegna þess hve
táknmál og þögull leikur er mikið
notaður í verkinu verður sýningin
öll mjög líkamleg og erótísk. Hins
vegar er leikmyndin gamaldags og
ófullnægjandi og leikstjórnarað-
ferðin sjálf ekki sérlega frumleg.
Mikið er lagt upp úr klassísku lát-
bragði, sem verður hálf tilgerðar-
legt við hlið hins fallega og skýra
táknmáls. Fyrir utan þennan agnúa
er leikstjórnin góð, einkum per-
sónuleikstjórnin sem er mjög nær-
færin og innileg.
StJHSIDISt I) BY THE
GLC
Arts (./xinoiJ