Þjóðviljinn - 27.11.1982, Page 24

DJOÐVIUINN
Helgin 27.-28. nóvember 1982
Aðalsími Þjóðviljans er 81333 kl. 9—20 mánudag til föstudags. Utan þess tíma er hægt að ná í blaðamenn og aðra starfsmenn blaðsins í þessum Aðalsími Kvöldsími Helgarsími
símum: Ritstjórn 81382, 81482 og 81527, umbrot 81285, ljósmyndir 81257. Laugardaga kl. 9—12 er hægt áð ná í afgreiðslu blaðsins í síma 81663. Prentsmiðjan Prent hefur síma 81348 og eru blaðamenn þar á vakt öll kvöld. 81333 81348 afgreiðslu 81663
nafn
víkunnar
Kristján
Ragnarsson
Óhætt er að fullyrða að Kristján
Ragnarsson, formaður LÍÚ hafi
verið mest umtalaði maðurinn hér á
landi vikuna sem nú er að kveðja.
Þannig hefur það líka verið í kring-
um aðalfund LÍÚ undanfarin ár.
Ástæðan er raunar afar einföld,
vegna þess að Kristján leggur sig
fram um að vekja eftirtekt með
órökstuddum fullyrðingum, sleggj-
udómum og síðast en ekki síst
persónulegum svívirðingum um
hina og þessa menn. Virðistvalið á
mönnum til að svívirða fara nokkuð
eftir því hvernig vindar blása í
þjóðfélaginu þá og þá.
Þannig urðu fiskifræðingar Haf-
rannsóknarstofnunar og skipstjórar
togara fyrir barðinu á formanni
LIÚ að þessu sinni, auk verkafólks í
fiskvinnslu, forsvarsmenn þess og
að sjálfsögðu ríkisstjórnin.
Kristján sagði í ræðu sinni á aðal-
fundi LÍÚ að fiskifræðingar væru
engir vísindamenn og vissu ekkert
hvað þeir væru að gera í fiskirann-
sóknum sínum og ekkert mark tak-
andi á spám þeirra um stærð fiski-
stofna. Ástæða þessara árása á
fiskifræðingana er aðvörun þeirra
um þorskstofnstærðina, sem að
sjálfsögðu snertir umbjóðendur
Kristjáns og hann sjálfan.
Þá ásakaði hann togaraskipstjóra
um gróft lögbrot, setti þá alla undir
einn hatt og sagði þá stunda smá-
fiskadráp í stórum stíl og henda afl-
anum í sjóinn. Togaraskipstjórar
hafa að sjálfsögðu svarað fyrir sig
og krafið formanninn um sannanir
eða að nefna heimildir fyrir þessari
ásökun,sem hann hefur aftur á móti
neitað að gera.
Loks ræðst hann að verkafólki í
fiskvinnslu og forsvarsmönnum
þess fyrir vinnuverndarlögin, sem
hann telur aðal ástæðuna fyrir lé-
legu hráefni í fiskiðnaði. Það að
verkafólki skuli tryggt frí um helg-
ar, sem og helgarfrí sjómanna,
ásamt því að ekki skuli leyft að
vinna nema 14 tíma á sólarhring er
ástæða þess að fiskur er lélegt hrá-
efni. Hann sagði að menn þyrftu að
gera sér grein fyrir að t fiskveiðum
yrði fólk að sætta sig við óreglu-
legan vinnutíma. Það sem kallað er
vaktavinna virðist ekki vera til í
hugskoti þessa hógværa manns.
Þrældómurinn blífi, þá bjargast allt,
segir Kristján Ragnarsson.
Að sjálfsögðu ræðst hann að
ferskfiskeftirlitinu sem ógurlegum
sökudólgi. Lagði hann til í ræðu
sinni að fiskvinnslan og útgerðin
fengi yfirsjón stofnunarinnar, þá
fyrst' yrði málunum kippt í lag.
Þannig er það einmitt í skreiðar-
vinnslunni og saltfisknum. Þar eru
matsmennirnir starfsmenn
stöðvanna, sem geta ráðskast með
þá að vild, rekið þá úr vinnu, sem
eru hæfir og samviskusamir og ráð-
ið í staðinn þæga vikadrengi. Út-
koman liggur nú fyrir um afleiðing-
ar slíks mats, morkin, úldin,
möðkuð og moldarblönduð var
skreiðin sem endursend var frá ítal-
íu á dögununt.
Já, það er hægt að vekja á sér
athygli með ýmsum hætti. -S.dór
Mér áskotnuðust peningar um
daginn alveg óvænt. Þetta olli mér
mikillar gleði. 10.000.- krónur eru
miklir peningar í mínum augum,
töluvert meira en mánaðarkaupið
mitt. En þar sem ég hef verið sér-
lega sparsöm undanfarið og er búin
að eignast íbúð, sem komin er á
fastar afborganir, var þetta fé
eithvað sem ég átti og gat ráðstafað
að vild. Það flaug margt í gegnum
huga minn. Átti ég að kaupa horn-
sófann í stofuna mína, sem mig
hafði svo lengi langað í, þennan
með bleikrósótta áklæðinu - en ég
hikaði, það var nú óþarfa munaður
og svo gat nú eitthvað óvænt komið
upp. En hvað með frystikistu,
prjónavél eða eitthvað af þessum
ráfmagnstækjum, sem auglýst voru
svo grimmt í dagblöðunum.
Kaupið fyrir næstu gengishækkun
o.fl. o.fl. Nei, það var eins og
Hafnarfjarðarbrandari, þetta með
að kaupa frystikistu fyrir mannes-
kju eins og mig, sem hef ekki meiri
þörf fyrir svona tæki nema til að
Þegar
F
D00264836
0.000
geyma gamla skó í, skó sem ekki
passa í skóhilluna í geymslunni.
Nei, þetta þurfti ég að hugleiða
betur.
Þótt ég skildi kannski
ekki þetta allt
Svo kom það - leggj a peningana þá
arna inn á banka. Jú, allar þessar
umræður í fjölmiðlum um hækkun
vaxta, einn maður á móti - og ann-
ar með. En þótt ég skildi kannske
ekki þetta allt með hagvöxtinn,
niðurtalningu verðbólgunnar og
fiskinn, sem seldist ekki á réttu
gengi, vissi ég þó, að ef ég legði
peningana mína inn á banka, þá
fengi ég vexti, sem mundu bætast
við 10.000.- krónurnar mínar.
En ótrú hafði ég á ávísana-
reikningi fyrir persónu eins og mig
sem lítil fjárráð hafði. Þeim hafði
ég kynnst lítillega, er atvinnurek-
andi minn borgaði laun mín inn á
svona reikning og ég fékk ávísana-
hefti. Á þeim reikningum eru í dag
27% vextir, sem reiknaðir eru af
lægstu innistæðu á tíu daga fresti
frá 1 .—10. o.s.frv. Á þeim græddi
ég lítið, og svo er ég heldur ekki
góð í reikningi og gæti kannske
misreiknað mig þannig að ég skrif-
aði ávísun upp á kr. 100.-, en inni-
stæða mín væri ekki nema kr. 98.-.
Svo mundi það kosta mig kr. 55.-
að auki, það er sekt bankans á mig
+4% dráttarvextir, því bankinn
verður jú að hafa aðhald og ekki
tekur maður skyndilán, án þess að
skrifa upp á víxil. Svo kostuðu jú,
ávísanaheftin sitt, kr. 35.- með 25
blöðum, svo ef ég skrifaði ávísun á
kr. 100.-, þá kostaði það mig rúm-
lega eina krónu að skrifa þessa
ávísun..Nei, þetta voru reikningar
fyrir meiri peningamenn en mig.
En sparisjóðsbók? Þannig bók
hafði ég ekki eignast, nema þá
gömlu grænu sem var ofan í skúff-
unni minni ógild. Þessi bók fékk
mig barnunga upp á móti banka-
kerfinu.
Er ég var í barnaskóla fékk ég
þessa bók, þá átti maður að safna
merkjum, sem seld voru í skóla-
num og líma þau inn í bókina. Mín
var þakin merkjum upp á 50 aura
hvert. Margar sendiferðirnar hljóp
ég til að fá 50 aura fyrir merkjum,
því metnaðurinn var mikill. Þetta
var að spara og yrðu miklir pen-
ingar þegar ég yrði stór. Marga
skömmtunarseðla fyrir smjöri og
öðru hljóp ég með í krepptum lóf-
anum fyrir nágranna til að afla mér
tekna og aldrei hvarflaði að mér að
eyða neinu í annað en merki í bók-
ina mína. En eitthvað fór úrskeiðis
með þesa verðmætu bók.
Loks rann upp sú
stund
Loks rann upp sú stund að ætlaði
ég að taka út þessa peninga mína.
Gekk ég stolt og full af tilhlökkun
niður í miðbæ úr vesturbæ með
hugann upptekinn af því sem ég
ætlaði að kaupa fyrir þennan fjár-
Sólveig
Guðmunds-
dóttir
skrifar
sjóð. Inn í bankann fór ég léttstíg,
en... Bankamaðurinn tjáði mér
með bros á vör: „Þessi bók er löngu
ógild og einskis virði“ - eins og ég
væri kjáni en ekki manneskja, sem
átti peninga í bókinni minni, hélt
maðurinn að þetta væri litabók? Ég
reyndi að segja manninum frá því
er ég hljóp sendiferðirnar með
skömmtunarseðlana og að kennar-
inn segði að þetta yrði mikill pen-
ingur er ég yrði stærri og nú væri ég
stór. En röddin brast og tárin
runnu niður vangana. Ég gekk út.
Afhverju bókin var ógild hef ég
aldrei fengið upplýst - ekki enn
þann dagídag. Énbókinaáégenn.
Nú er mér stundum hugsað til
bekkjarfélaga minna frá þessum
árum er fóru með peningana sína í
Frímerkjabúðina við Lækjargötu
og keyptu leikaramyndir sem nú
prýða heimili þeirra í stórum
römmum og þykja mestu gersemir.
En ég dreif mig nú samt í einn af
bönkunum við Laugaveg með
10.000.- krónurnar mínar þrátt
fyrir ófarir mínar við fjárfestingar
sem barn. En þá kom vandinn.
Sem áður greinir er ég ekki mikil
reikningsmanneskja, en þarna
bauð bankinn mér mismunandi
reikninga til að ávaxta peningana
mína!
Almenna sparisjóðsbók með
42%vöxtum.
3 mánaða verðtryggðan reikning
með engum vöxtum.
6 mánaða verðtryggðan reikning
með 1% vöxtum.
Vaxtaaukareikning til 6 mánaða
með 45% vöxtum.
Vaxtaaukareikning til 12 mánaða
mðe 47% vöxtum.
Erfitt var það
Púff, þetta var erfitt. Svo ég varð
að setjast niðurog reikna. Efégléti
peningana mína inn á almenna
sparisjóðsbók, gæti ég tekið þá út
hvenær sem er, en verðtryggða
reikninginn varð ég að láta liggja
inni í bankanum óhreyfðan í 3
mán. eða 6 mán. Um vaxtaauka-
reikningana gildir það sama. Ef ég
léti 10.000,- krónurnar mínar liggja
í 3 mán. inni á almennri sparisjóðs-
bók fengi ég 1.050,- kr í vexti af
peningunum mínum því bankinn
reiknar með 30 vaxtadögum en
borgar vexti út fyrsta virkan dag í
janúar. En ef ég mundi nota
verðtryggða reikninginn fengi ég
10.000.- kr. mínar plús verðbætur
út eftir 3 mán. en þar sem verðbæt-
ur eru reiknaðar eftir lánskjaravísi-
tölu er erfitt að finna út nákvæma
tölu sem mundi bætast ofan á pen-
ingana mína eftir þennan tíma. En
ég leyfði mér að reikna með ca
58% vöxtum í samræmi við ástand-
ið í dag. Útkoman varð 1.450,- í
verðbætur eftir 3 mán. Mismunur-
inn var ca 400.- kr. Að öllu áfalla-
lausu fannst mér eðlilegra að á-
vaxta fé mitt þannig, ef ég gæti
geymt það þennan tíma. Vexti af
almennri sparisjóðsbók fengi ég
ekki greidda út íyrr en um áramót,
nema ég eyðilegði bókina. En þó
var það öryggi, ef eitthvað breyttist
með hag minn því sú bók var ekki
lokuð.
6 mánaða reikningarnir með
verðbótum hentuðu mér ekki, og
ekki fannst mér koma til greina að
nota vaxtaaukareikningana þar
sem þeir voru ekki verðtryggðir.
Á endanum ákvað ég að leggja
.10.000.- krónurnar mínar inn á
verðtryggðan reikning til 3ja mán-
aða í von um að útreikningar mínir
reyndust réttir.
Mikið var þetta nú erfitt fyrir
mig að finna þetta út og enn á eftir
að koma í ljós hvort ég ávaxtaði
peningana mína rétt.
Sólveig