Þjóðviljinn - 15.02.1983, Qupperneq 4

4 SiÐA — ÞJÓÐVILJINN Þriðjudagur 15. febrúar 1983
DJOÐVIUINN
Málgagn sósíalisma, verkalýðs-
hreyfingar og þjóðfrelsis
Utgefandi: Útgáfufélag Þjóöviljans.
Framkvæmdastjóri: Guðrún Guömundsdóttir.
Ritstjórar: Árni Bergmann, Einar Karl Haraldsson, Kjartan Ólafsson.
'Umsjónarmaður Sunnudagsblaðs: Guðjón Friðriksson.
Auglýsingastjóri: Sigríður H. Sigurbjðrnsdóttir;
Afgreiðslustjóri: Baldur Jónasson.
Afgreiðsia: Bára Sigurðardóttir, Kristín Pétursdóttir.
Blaðamenn: Auður Styrkársdóttir, Álfheiður Ingadóttir, Helgi Ólafsson,
Lúðvík Geirsson, Magnús H. Gíslason, Ólafur Gíslason, Óskar Guðmunds-
son, Sigurdór Sigurdórsson, Valþór Hlöðversson.
íþróttafréttaritari: Víðir Sigurðsson.
Útlit og hönnun: Andrea Jónsdóttir, Guðjón Sveinbjörnsson.
Ljósmyndir: Einar Karlsson, Atli Arason
Handrita- og prófarkalestur: Elías Mar
Augíýsingar': Áslaug Jóhannesdóttir, Ólafur Þ. Jónsson
Skrifstofa: Guðrún Guðvaröardóttir, Jóhannes Harðarson.
Simavarsla: Sigríður Kristjánsdóttir, Sæunn Óladóttir
Húsmóðir: Bergljót Guðjónsdóttir.
Bílstjóri: Sigrún Bárðardóttir.
Innheimtumenn: Brynjólfur Vilhjálmsson, Gunnar Sigmundsson.
Pökkun: Anney B. Sveinsdóttir, Halla Pálsdóttir, Karen Jónsdóttir.
Útkeyrsla, afgreiðsla og auglýsingar: Síðumúla 6 Reykjavík, simi 8 13 33
Umbrot og setning: Prent.
Frentun: Blaðaprent h.f.
Stjórnarsáttmálann
ber að virða
• Þessa dagana virðast ýmsir hnútar vera að herðast á vett-
vangi stjórnmálanna. Þetta á við um ýmis átök innan ríkis-
stjórnarinnar, deilur milli flokkanna og sviptingar stjórnar
og stjórnarandstöðu. Það sannast æ betur, að skynsamlegast
hefði verið að fara að tillögu Alþýðubandalagsins og ganga
til alþingiskosninga í byrjun þessa vetrar, þegar sjá mátti
fyrir að ella færi veturinn í argvítugt þrátefli á Alþingi og
öngþveiti, sem litlum árangri gæti skilað á nokkurn veg.
• Hér þarf sem fyrst að efna til kosninga, og fá úr því skorið
hvort ekki megi takast að kosningum loknum að mynda á
Alþingi starfhæfan meirihluta í samræmi við vilja kjósenda.
• Það eru mikil og alvarleg tíðindi þegar forsætisráðherra
ákveður í andstöðu við Alþýðubandalagið og verkalýðs-
hreyfinguna að leggja fram á Alþingi frumvarp að lögum um
frestun á öllum verðbótagreiðslum á laun um næstu mánaða-
mót og nýjar skerðingar við ákvörðun verðbóta á laun í
framtíðinni.
• Þetta er ekki síst alvarlegt vegna þess, að í stjórnarsátt-
mála núverandi ríkisstjórnar stendur orðrétt: „Ríkisstjórnin
mun leita eftir samkomulagi við aðila vinnumarkaðarins um
niðurstöður í kjarasamningum, sem geta samrýmst barátt-
unni gegn verðbólgu og þeirri stefnu stjórnarinnar að jafna
lífskjör og bæta kjör hinna lakast settu í þjóðfélaginu. Rlkis-
stjórnin mun hins vegar ekki setja lög um almenn laun nema
allir aðilar að ríkisstjórninni séu um það sammála, enda sé
haft samráð við samtök launafólks“.
• Það samrýmist varla þessu skýra ákvæði stjórnarsáttmál-
ans, að einstakir ráðherrar flytji á Alþingi frumvörp um
nýjar vísitöluskerðingar án þess nokkurt samkomulag sé um
málið í ríkisstjórninni, og verði slíkt frumvarp að lögum með
tilstyrk stjórnarandstöðunnar, þá hefur stjórnarsáttmálinn
verið brotinn með ótvíræðum hætti.
• A Alþingi ríkir þessa dagana upplausn og öngþveiti, og
enginn veit hvaða mál þar verða afgreidd og hver ekki. En
verði frumvarp forsætisráðherra um vísitölumálin að lögum í
þeirri mynd, sem það hefur verið boðað, þá hlýtur slíkt
óhjákvæmilega að hafa í för með sér mjög alvarlegar afleið-
ingar fyrir stjórnarsamstarfið.
• Alþýðubandálagið féilst á skerðingu verðbóta á laun
þann 1. des. sl. í tengslum við aðrar efnahagsaðgerðir, sem
ríkisstjórnin beitti sér fyrir um svipað leyti. - Þessi skerðing
verðbótanna veldur því, að kaupmáttur almennra launa
verður á þessu ári 6-7% lakari en í fyrra. Ástæðan fyrir því
að Alþýðubandalagið féllst á þessa launaskerðingu var fall
þjóðartekna á síðasta ári og slæmar horfur í þeim efnum á
því ári sem nú er hafið.
• Alþýðubandalagið mun hins vegar ekki feta þá slóð sem
hér var troðin af stjórnvöldum á viðreisnarárunum og á
ríkisstjórnarárum Geirs Hallgrímssonar, þegar fall þjóðar-
tekna var notað sem átylla til að skerða kaupmátt almennra
launa langtum meira en hrap þjóðarteknanna gaf nokkurt
tilefni til. Ætli samstarfsaðilar Alþýðubandalagsins í ríkis-
stjórn að leita þar fyrirmynda og fordæma við lausn núver-
andi vanda þá er kveðjustundin ekki langt undan. Hitt er
skylt að leita til þrautar að samkomulagsleið svo í þessu máli
sem öðrum.
• Það er höfuðlygi, að Alþýðubandalagið líti á núverandi
vísitölukerfi sem heilaga kú. Þvert á móti er Alþýðubanda-
lagið reiðubúið til margvíslegra breytinga á því kerfi. En
krafa Alþýðubandalagsins er sú að breytingar á þessu verð-
bótakerfi leiði ekki sjálfkrafa til kjaraskerðingar hjá al-
mennu launafólki, og þá síst hjá láglaunafólkinu. Alþýðu-
bandalagið vill að sjálfsögðu að verðbætur á laun taki mið af
þeirri neyslu sem nú tíðkast hjá almenningi, en varðandi
breytingar í þeim efnum þarf líka að hafa hagsmuni hinna
lægst launuðu sérstaklega í huga. Alþýðubandalagið gerir þá
skýlausu kröfu, að áður en gripið verði til frekari kjara-
skerðingar gagnvart almennu launafólki, þá verði ráðist á
aðra þætti í þjóðarbúskapnum, sem meiru valda um verð-
bólguna en kaup láglaunafólksins.
klippt
Verkalýðsblaðið
1. tbl. 1 2. árg. 7. febrúar 1 983 Verð kr. 20.00
Verkalýðsblaðið
hættir að koma út
Kommúnistasamtökin ákveða að
leggja blaðið niður f.o.m. 1. tbl. 1983
Sjá nánar bls. 2—6
Öndvert við
tískuna
Á vorum tímum, þarsem ekki
mega fleiri en tveir koma saman,
að ekki sé farið að tala um
stofnun samtaka og helst fram-
boð, sætir það nokkrum tíðind-
um að hópur fólks ákveður að
draga saman seglin. Það hafa
Kommúnistasamtökin ákveðið
að gera og tilkynna í síðasta tölu-
blaði Verkalýðsblaðsins að út-
gáfu þess sé nú hætt. „Blöð marx-
leninista hafa sést í rúman áratug
hérlendis en hverfa nú um
stund“, segir Ari Trausti Guð-
mundsson í Verkalýðsblaðinu.
Segir þar í leiðara blaðsins:
„Kommúnistasamtökin líta svo á
að sú þróun sem Verkalýðsblaðið
hefur tekið að undanförnu gefi
ekki tilefni til áframhaldandi út-
gáfu“.
Mikið liggur
eftir
„Með þessu síðasta tölublaði
Verkalýðsblaðsins er lokið kafla í
sögu marx-leninista á íslandi.
Samfelldri 11 ára útgáfu, Stétta-
baráttunnar og Verkalýðs-
blaðsins, er lokið“, segir einnig í
leiðaranum. í blaðinu er sagt frá
útgáfumálum þessarar hreyfingar
sem í daglegu tali hefur gengið
undir nafninu „maóistarnir".
Þekktustu hóparnir voru KSML/
KFÍml og Eikml áður en Kom-
múnistasamtökin komu til sög-
unnar við samruna tveggja hópa
fyrir nokkrum árum.
Meðal blaða og tímarita sem
maóistarnir hafa gefið út á
liðnum áratug má nefna: Verka-
lýðsblaðið, Stéttabaráttuna,
Rauða fánann, Rauðliðann, Bar-
áttu gegn endurskoðunarstefnu,
Verkalýðsbaráttuna, Dagsbrún-
arverkamanninn, Straumsvíkur-
verkamanninn, Námsmanna-
blaðið, Áfram, Rauða æsku,
Sjómanninn og Nýja Verka-
manninn. Einsog sést af þessari
upptalningu eru mörg heitin
þekkt úr orðabók bókstafstrúar-
manna fyrr og síðar.
En það er ekki einungis að ma-
óistarnir hafi haldið þessum tíma-
ritum úti um lengri og skemmri
tíma, heldur er til skrá um 38
bækur og bæklinga sem þeir hafa
gefið út á þessu tímabili. Það er í
sjálfu sér dapurlegt að slíkt magn
af pappír og slík vinna sem hlýtur
að liggja að baki útgáfustarfsemi
af þessum toga skuli ekki hafa
skilað meiri árangri en raun ber
vitni. En slíkt mat er auðvitað af-
stætt.
Kreddufesta og
trúarleg
afstaða
Sjálfir segja félagarnir í Kom-
múnistasamtökunum í mjög
hreinskilnu uppgjöri og virðing-
arverðu að ýmsar ástæður liggi að
baki því að félagarnir hafi gefist
upp í áranna rás; of lítil fræðileg
þekking á eðli mannsins og
samfélagi hans, kreddufesta, trú-
arleg afstaða - ógagnrýnin trú á
málstaðinn, mannleg samskipti
ótraust, skortur á raunverulegum
menntamönnum, engar hefðir
fyrir sjálfsgagnrýni eða hrein-
skilni í sjálfsmati í landinu, of
mikil ábyrgð á forystu samtak-
anna, of lítil á félögunum. Allt
eru þetta atriði sem eru meira og
minna samtengd og sum þeirra
kannast flestir við út öllum pólit-
ískum samtökum og þarf máske
ekki pólitík til.
Erfidrykkja
og framhaldslíf
í Verkalýðsblaðinu örlar á dá-
litlum húmor, sem er tilbreyting
eftir þennan áratug alvöru og
giftuleysis. Boðuð er erfidrykkja
Verkalýðsblaðsins. En það er
ekki heldur svo, að öll von sé úti
fyrir þá félaga. Grein Ara
Trausta ber yfirskriftina „Við
komum aftur“ og þeir sem eftir
starfa ætla að setjast niður og
skrifa bækling eða bók með pólit-
ísku uppgjöri eða þá stefnumótun
fyrir framtíðina.
Það er einnig svo að undirtónar
gefa til kynna að pólitískt upp-
gjör Kommúnistasamtakanna
hafi meðal annars leitt til þess, að
félagarnir eru reiðubúnir til sam-
starfs við aðra. í þá veru eru kom-
in út „áhersluatriði K.S. íhugsan-
legu kosningasamstarfi“. Þar er
að finna atriði sem flestir þenkj-
andi á vinstri væng stjórnmála
geta verið sammála um: lýðræði
dreifing valds og ábyrgðar, nátt-
úruverndarsjónarmið, j afnréttis-
mál, friðarbarátta og fleira gott
og vinsamlegt manneskjunum á
kringlu heimsins og útskeri því
sem vér byggjum.
-óg
09 skorið
Vídeó-ánauð
Janne Helander heitir sænskur
unglingur, sautján ára gamall.
Þegar hann var í sjöunda og átt-
unda bekk sat hann öllum stund-
um fyrir framan sjónvarpið og lét
vídeótæki sýna sér ofbeldismynd-
ir. Janne finnst nú að þetta hafi
verið hin versta ánauð. Hann hef-
ur nú farið víða um Svíþjóð og
talað yfir öðrum unglingum og
varað þá við ofbeldismyndunum.
DV birti fyrir skömmu viðtal
við Janne Helander. Hann er
hinn reiðasti við eigendur mynd-
bandaleigufyrirtækja. „Myndirn-
ar sem þeir leigja út getur gert
fólk að morðingjum. Maður fer
alveg úr sambandi og er hræddur
við annað fólk“, segir hann.
Janne segir að þegar verst gekk
hafi hann ekki getað sofið fyrir
atriðum úr kvikmyndunum sem
hann hefði verið að glápa á. Of-
sóknarbrjálæði greip hann öðru
hvoru - honum fannst jafnan að
morðingjar væru á hælunum á
sér.
Leynilegur
heimur
Verst, segir Janne, er að ung-
lingarnir koma sér upp eigin fé-
lagsskap um ofbeldismyndirnar -
þeir horfa á myndirnar þegar full-
orðnir eru ekki nærri og segja
þeim aldrei frá þeim - þeir eiga
sér í þessum myndböndum leyni-
legan og háskalegan heim. Og
hver sem er með verður að stánda
sig, enginn má líta undan, þá er
hann skræfa og ekki nógu töff
fyrir hópinn:
„Maður lærir að láta sér hvergi
bregða við misþyrmingar og
morð, að vera alveg svellkaldur.
Og í slagsmálamyndunum getur
maður lært lífshættuleg högg og
spörk, sem menn freistast til að
reyna á öðrum, t.d. þegar leikur-
inn æsist og maður hefur drukkið
eitthvað. Og myndirnar sjálfar
brjóta eitthvað niður í manni og
maður verður hneigðari fyrir of-
beldi.
Við vorum oftast svona fimm-
tán sem horfðum á myndirnar
saman. Mest strákar en nokkrar
stelpur. Ég skil ekki hvernig þær
upplifðu þessar myndir: það voru
alltaf karlar sem lömdu og píndu
og það voru oftast stúlkur sem
voru píndar og drepnar....“
k.