Þjóðviljinn - 11.03.1983, Blaðsíða 9

Föstudagur 11. mars 1983 ÞJOÐVILJINN - SIÐA 13
Endurgreiðslutími
Búrfellsmannvirkja
Nýjar upplýsingar um raforkusamninginn við ÍSAL_
Borgar ekki Búrfells-
mannvirkin á 45 árum
I lilti'kjolum nnft Iriinn
|hiii;iii.iiiii.i \IJ»>Auhandulai:'
ui'Ai i lii-élil iiiii li iðri llingu
iii ð' lil 1S\I «r urt linna inurK
iklur U|l|>
i!” Birgir ísleifur og Geir Hallgríms
son héldu því fram að
i,.,,;;„.K,: i™m ,raforkusalan til álversins borgaði urMimt
i. iktiiiie.ii \ ii klr.vni'liilniinur ..... ...
iíl n»j» lirkjun."
..Kiij’in dr«Uins\ik"
J55JSÍ! Búrfellsmannvirkin á 19 árum
ll.i'kol.i l'l.uiil' .1
11111.1 llurlill'ii
'VIII |n il (•lllkl'll llt'lKil'll
»tí IVlur M.i.ii kil.i'tnl h
I iirkl lniri.i. Ingui'l
liigðuin u.mnuni I nntl'Virkjuiui »'« ötirl ur.
uiii Uliuulil trKiM llurlvll'i irki ..
iiii.ii uu iiiii n kiiii ai ■aiurkiV'uiu IHi’kkiiijjawTur
lills\l a liAnum arum.t'iu uk a ihaldsilis
',ia I jiiil'iiikjiinar ..... |n"jr k|i„ltl ......... u.
'l.llðll J KÍIill'lliu.i
1.1 Ul
Tfkjunisir
lu okkva t kki til . ^
llvl'lu níAursiuAui \ ' "
k|iu ,il rjfnrkii'ulii lil \ u
kk. lil jA urtiAj lim U-ll'ii \ \
uiii hturki uit'iiu i.t iniiiiM tn 2h . h.li
inilljuii tlnllji a. 1'Aj inilljun dnll- “l*l>
ha-'l
. \l|...
rif|jA
r luA IJK.
KruAi IS \l u,i|i a 1“ ariini jll.m urku'tilii lil ls\l' liumar Ki
'lulnkuMnjA lliii liil'tiikjunjr. Ii-ll't irkjuu. nuAlunj. in.iii
hj'iM'iiuuliuj Ira llurlilli ' jA |1 jriuu u^ |>.Ía t ru uiéui tlruln
Gt-Ilhal'i ug |mAjii lil 'tik aA hala a þti urA. 'tin al
Slrauni'tikiu. 'iMuni'luAtai tiA g.ia riiknjA ul »u |i a.m. s.i
(•iithjl' »\í K“l“jrt"liM\tai i IvimIiukji ."
|m".ii likjur uittlii ulluui rrk'li ..., !i - i., I.m i. \ »• Vn.i.n.i.-i
linij. Þ« aA |mi.U (n.ríi vnúui- ••',.,.n.ml, . þr. 'kt.n i, .!
'kuAunai tiA nu tig hali rvtitdm '.uiiniiiv.iu.i i .•ii-.-iiin t'f*.* ninn
þurfl vntlui'kuAiiujr tiA 1175. ,tiiiKki ii.nli.iv-'L -..• Ii,i-.''iiii
1 g inuiidi rv>niljr Ijka ulan hall- lunu.i s\is»ii.-'kn . i.I . ,u
inn l>iir htvrjiun |miiii iAiuAar- 1iiiiiv>in\ Alii'iu'" vl
ii ! iju'^aA^'ft'rau'íh aruiirr'jf- Birjfir læki «fai» hatlinn
uikii'Jin.i.i.K'iii' VI nutirAi ’H. uktuhvi '|. Mgir Hirgir l'-
Kjaldj af Kurlvll'tnanntirkjuii Irilur (.unnar"»n i þingravAu:
iini uk ivkna Ira IS VI. nukt«u
Svar Geirs Hallgrímssonarj

I Krvin (ivirs lUIÍKrini'sonar l MorKunbUAinu 28. nntvmhvr sl. slað- LlrrikninKU' VvrkfnvAislufnunar lla'kula Island' \>na aA Ivkjur al
ha-fir hann aO Ivkjur af rafurkustilu til ult vr'iii' KrviAi HurfvlKmann- mfurku'ulii lil ■Itvrsiiis duKJ vkki til þv\' aA Imukj Burfvll\mjuiit irkin
tbkin upp a |ú arum. ■ -15 arum.
Á þriðjudaginn var birtist hér í
blaðinu athugasemd frá Jóhanni
Má Maríussyni, yfirverkfræðingi
Landsvirkjunar. Tilefnið var, að
Þjóðviljinn skýrði í fyrri viku frá
niðurstöðum reikninga Verk-
fræðistofnunar Háskóla íslands
þess efnis, að því fari fjarri, að tekj-
ur af rafmagnssamningnum við ísal
greiði niður svokölluð Búrfells-
mannvirki á 19-25 árum eins og oft
hefur verið fullyrt. Miðað við þá
raunvexti af eríendu lánsfé, sem
við Islendingar verðum að greiða,
og þá arðsemiskröfu, sem við m.a.
af þeim sökum verðum að gera til
fjárfestinga, bendir meir-a að segjá
flest til, að rafmagnssamningurinn
við ísal greiði Búrfellsmannvirki
ekki einu sinni upp á 45 árum.
Athugasemdir
Jóhanns Más
Veigamestu athugasemdir Jó-
hanns eru tvær:
Annars vegar gerir hann því
skóna, að ávöxtunarkrafa sú, sem
Þjóðviljinn miðaði við í frétt sinni,
sé of há. Hann sýnir þó þann
heiðarleika að viðurkenna van-
þekkingu sína í þessu efni og lætur
sér „fróðari mönnum um vaxtamál
eftir að dæma“ eins og hann orðar
það.
Hins vegar leggur hann höfuðá-
herslu á, að reikningarnir byggist á
áætluðum nettótekjum af rafmagns-
samningnum við ísal á komandi
árum. Talar hann þar um ágiskanir
og virðist með því vera að reyna að
Samvinnuferðir-Landsýn hefur
nú lokið við umfangsmiklar
breytingar og stækkun á húsnæði
sínu að Austurstræti 12. Fer starf-
semin nú fram á um 600 m2 á fjór-
um hæðum sem allar hafa verið
endurskipulagðar og aðlagaðar að
þörfum fcrðaskrifstofunnar. Öll
hönnun og skipuiagning fram-
kvæmda var í höndum Valdimars
Harðarsonar arkitekts.
Athugasemd
Jóhanns Más
Maríussonar
svarað
varpa rýrð á reikningana í heild
sinni.
Rétt er að geta þess, að Jóhann
tínir til fáein önnur atriði í mál-
flutningi sínum. Þau eru á hinn
bóginn ýmist smáatriði eins og
vangaveltur Jóhanns um það,
hvort Alcan kunni að leggja niður
verðskráningu sína á áli, eða mál-
inu óviðkomandi, eins og upptaln-
ing hans á því, hvaða fjárfestingar
teljist til Búrfellsmannvirkja.
Ávöxtunarkrafa
Eins og Jóhann Már sjálfur varar
lesendur við eru athugasemdir
hans um vexti léttvægar. í fyrsta
lagi er þess að geta, að raunvextir
erlends fjármagns, sem ísland tekur
að láni erlendis eru nú í námunda
eða yfir 6% samkvæmt yfirlitum
Seðlabankans, og hafa verið all-
lengi. Það eru þessir vextir, þ.e.
fjármagnskostnaður þjóðfélagsins
í heild, sem máli skipta. þegar meta
á endurgreiðslutíma fjárfestinga.
Hagkvæmni hinna gömlu Alþjóða-
Húsnæði Samvinnuferða-Land-
sýnar hefur stækkað til muna
við þessar breytingar. Öll almenn
afgreiðsla fer fram á 1. hæð en á 2.
hæð er úrvinnsla hópferða og af-
greiðsla erlendra ferðamanna. Á 3.
hæð er sérstakt aðsetur fyrir starfs-
fólk í félagstengslum, fundarher-
bergi og fjármáladeild og á 4. hæð
eru skrifstofur framkvæmdastjóra
og sölustjóra auk annarrar
bankalána Landsvirkjunar, sem
Jóhann virðist hafa í húga, er þegar
komin að fullu inn í reikningana í
formi minni vaxtagreiðslna Lands-
virkjunar á tímabilinu og þar með
hærri nettó-tekna. Það er auðvitað
rangt að taka þennan sérstaka
verðbólguhagnað tvisvar inn i
reikningana. Það eru ennfremur
grundvallarmjstök í arðsemis-
reikningunr, sem eflaust má rekja
til ókunnugleika Jóhanns Más, að
rugla raunverulega greiddum vöxt-
urn og einstökum fjárfestingum
saman við nauðsynlega þjóðhags-
lega ávöxtunarkröfu.
í öðru lagi verður að benda á
það, að sú krafa um ávöxtun fjár-
rnagns, sem á að ráða því, hvort
lagt er í tilteknar nýjar fjárfestingar
hér á landi eða ekki, er yfirleitt
langt yfir 6%. Vandséð er, hvers
vegna gera á sérstaka undantekn-
ingu vegna fjárfestinga Landsvirkj-
unar í þessu efni.
I þriðja lagi er þess að geta, að
það skiptir í rauninni ekki ýkja
miklu máli þótt farið sé að óskum
Jóhanns Más og valin ávöxtunar-
krafa eitthvað undir 6%. Þetta
kemur fram í meðfylgjandi töflu,
sem byggist á reikningum Verk-
fræðistofnunar. Þótt ávöxtunar-
krafan sé lækkuö stendur megin-
niðurstaðan óhögguð. Tekjur af
raforkusölu til ísal duga ekki til að
greiða upp Búrfellsmannvirki á 45
árum, hvað þá 25 árum, nema því
aðeins að ávöxtunarkrafan sé
lækkuð niður fyrir öll velsæmis-
mörk.
aðstöðu.
Hinn nýi og glæsilegi afgreiðslu-
salur er ekki hvað síst hannað-
ur með aukna tölvuvæðingu að
leiðarljósi. Gert er ráð fyrir rúm-
góðri aðstöðu fyrir bókunartölv-
urnar Alex og Corda og um leið
stórbætta aðstöðu til afgreiðslu
farseðla í áætlunarflugi fyrir ein-
staklinga á leið í viðskipta- eða í
orlofsferðir.
Áætlun um
raforkutekjur
í framtíðinni
í gagnrýni sinni á þá áætlun
um nettótekjur Landsvirkjunar af
raforkusölu til ísal, sem reikningar
Verkfræðistofnunar byggjast á,
skýtur Jóhann Már heldur betur
■ yfir markið. Hvað snertir áætlun-
ina fyrir 1983-1994 er hún í einu og
öllu eins og Landsvirkjun lagði
hana fram. Sú áætlun, eins og áður
hefur verið bent á hér í Þjóðviljan-
um, er afar bjartsýn hvað þessar
framtíðartekjur snertir. Þar er að
auki sleppt vissum mjög umtals-
verðum útgjöldum vegna Búrfells-
mannvirkja í fortíðinni. Yfirgnæf-
andi líkur eru því á, að þessi áætlun
ofmeti ávinninginn af rafmagns-
samningnum við ísal. Það veldur
því, að hinn reiknaði endurgreiðsl-
utími Búrfellsmannvirkja er of
stuttur þvert ofan í það, sem Jó-
hann Már vill vera láta.
Svipaða sögu má segja um tíma--
bilið 1994-2014. Áætlun sú um
tekjur af raforkusölu til ísal, sem
Verkfræðistofnun miðar þar við,
eru í fyllsta samræmi við forsendur
Landsvirkjunar. Það er að vísu
rétt, að Landsvirkjun liefur ekki
beinlínis lagt fram þessar tölur.
Þær eru hinsvegar auðfundnar með
því einu að láta forsendur Lands-
virkjunar um verðbólgu í Banda-
ríkjamynt og árlega hækkun raf-
orkugjaldsins fram til 1994 gilda
áfram eftir 1994. Þar sem forsend-
ur Landsvirkjunar ofmeta að öllum
líkindum tekjurnar til 1994 er senn-
ilegast, að þessi aðferð ofmeti tekj-
urnar einnig á tímabilinu til 2014.
Jóhann gerir mikið úr því, að
1994 geti orðið orkuverðsbreyting,
sem ekki sé fyrirsjáanleg nú. Það
sama má auðvitað segja um yfir-
standandi ár og öll önnur. Árið
1994 er að því leyti sérstætt, að þá
gera samningar ráð fyrir sérstakri
leiðréttingu á raforkuverðinu.
Þeirri hækkun, ef um hækkun
verður að ræða, eru hins vegar sett
ströng mörk samkvæmt núgildandi
samningi (sem gildir til 2014). Við
tekjuáætlun fyrir tímabilið 1994-
2014 var gert ráð fyrir því, að þessi
hækkun yrði eins há og samningar
frekast leyfa.
Niðurstaðan er því m.ö.o. sú, að
öfugt við það, sem Jóhann Már
lætur í skína gagnvart lesendum, er
tekjuáætlunin í fyllsta samræmi við
forsendur Landsvirkjunar og í
megindráttum frá henni komin.
Eðlilegar lagfæringar á þessari
áætlun leiða ennfremur til þess, að
endurgreiðslutíminn lengist en
styttist ekki, eins og Jóhann gefur í
skyn.
í ljósi þess, sem nú hefur verið
rakið, snýst vandlætingartal Jó-
hanns um villandi og einhliða frá-
sögn og æsiskrif Þjóðviljans upp á
hann sjálfan, þótt leitt sé frá að
segja.
Fullyrðingar
Alusuisse-vina
Ósannindunum um að raf-
magnssamningurinn við ísal greiði
upp Búrfellsmannvirki á 19-25
árum hefur fyrst og fremst verið
haldið á loft af blygðunarlausustu
þjónum Alusuisse innan vébanda
Sjálfstæðisflokksins og bergmáluð
í málgagni þeirra, Morgunblaðinu.
Pólitísk gagnrýni Þóðviljans í kjöl-
far umræddra uppljóstrana
beindust að þessum mönnum, ekki
stofnuninni Landsvirkjun sem
slíkri, og enn síður yfirverk-
fræðingnum Jóhanni Má Maríus-
syni, sem er af góðu kunnur og vel
metinn. Þetta var alveg skýrt í
skrifum Þjóðviljans um málið. Það
er því með öllu ástæðulaust fyrir
Jóhann Má, að ganga fram fyrir
skjöldu í þessu máli, sérstaklega
þegar hann hefur engar varnir fram
að færa, eins og sýnt hefur verið
fram á. Málflutningur Jóhanns
Más er í aðalatriðum sá að ýkja
ávinning íslands af rafmagnssamn-
ingnum við ísal, sem augljóslega
getur ekki orðið til annars en
veikja stöðu þjóðarinnar gagnvart
Alusuisse.
Þjóðarsamstaða
um hækkun
raforkuverðs
til ísal
Þjóðviljinn tekur heilshugar
undir óskir Jóhanns Más um
þjóðarsamstöðu um að krefjast
sanngjarns raforkuverðs af Álu-
suisse. Allir sjá hins vegar, að
ástæðan fyrir því að slík kröfugerð
er nauðsynleg nú en auðvitað jú,
að ekki náðist nægilega góður ár-
angur í fyrri samningum. Það er því
bæði hrapalleg mótsögn í kröfum á
hendur Alusuisse, og óvænlegt til
þjóðarsamstöðu, að verja ímynd-
aða kosti þeirra samninga fram í
rauðan dauðann.
kst.
Ferðaskrifstofan Samvinnuferðir-Landsýn hefur nú 600 fermetra húsnæði að Austurstræti 12 til umráða.
Samvinnuferðir-Landsýn_____________
Skrifstofan í
stærra húsnæði