Þjóðviljinn - 08.06.1983, Blaðsíða 10

Þjóðviljinn - 08.06.1983, Blaðsíða 10
10 SÍÐA - ÞJÓÐyiLJINN Miðvikudagur 8. júnl 1983. Þriðja stœrsta útflutningsvara sjávarafurða_ 270 þús. tunnur af sumargotssíld ÞÚS. TUNNUR 300 — meoalsöltun SÖLTUN SUÐURLANDSSÍLDAR 1975-1982 NOROANLANDS OG AUSTAN Súluritið sýnir glöggt hversu mikil búbót sQdveiðin síðustu ár hefur verið fyrir þjóðarbúið. „Ég held að almenningur í landinu hafi alls ekki áttað sig á því ennþá að síðustu 5 ár hefur verið árlega saltað meira af sumargot- sfld, en að meðaltali var saltað ár- lega af norðurlandssíldinni um- töldu fyrir norðan og austan á ár- unum 1935-1969“, sagði Gunnar Flóvenz hjá Síldarútvegsnefnd í samtali. Þessi staðreynd sést svart á hvítu á súluriti því sem er hér til hliðar og nýlega var birt í Ægi tímariti Fiski- félagsins. Á síðasta ári var sumargotsíld söltuð í nærri 270 þús. tunnur. Öll saltsfldin er seld fyrirfram og eru stærstu markaðslöndin Sovétríkin, Svíþjóð, Finnland, Pólland, V- Þýskaland og Noregur. „Á undanförnum árum hefur saltsfld verið í þriðja sæti yfir út- fluttar sjávarafurðir_ á eftir fers- kfiski og saltfiski. Menn átta sig ekki almennt á því hve síldin er orðin stór þáttur í útflutningi okk- ar“ sagði Gunnar. Auk þeirra tæplega 270 þús. tunna af síld sem verkaðar voru á síðustu haustvertíð, var mikið fryst af síld á vertíðinni eða rúmlega 13.000 tunnur. Á síðustu vertíð var síld söltuð á 45 söltunarstöðum í öllum lands- fjórðungum, langmest á Áustfjörðum og alls tóku þátt í veiðunum 76 hringnótaskip, 51 reknetabátar, og hundruð báta lögðu lagnet. _ig. Varmadælan Varml úr umhverflnu Þegar olíuverðið tók fjörkippinn 1873-1974 tóku menn að gefa ýmsu því gaum, sem að einhverju leyti gæti komið í stað olíunnar. Meðal þess var varmadælan. „Eðli“ hennar er það að hún tekur varma úr umhverfi sínu, t.d. lofti, vatni, jörðu, kælir hann niður og skilar honum aftur en notar til þess minni orku en hún gefur. í nóvember 1981 var sett upp varmadæla á Þórgautsstöðum í Hvítársíðu. Var það gert á vegum iðnaðarráðuneytisins en með aðstoð Landsvirkjunar, Raf- magnsveitna ríkisins og Orkustofn- unar. Iðnaðarráðuneytið sá um fjárhagshliðina en dælan var keypt frá Þýskalandi. frXloft 1C.700W í þessum uppdrætti má sjá hvernig loft- og varmaskiptin fara fram. Að sögn Gísla Júlíussonar, verk- fræðings fær dælan varma úr 16,8 stiga heitu vatni, sem tekið er úr brunni ofan íbúaðarhússins. Dælan skilar vatninu 55 stiga heitu inn á miðstöðvarkerfi íbúðarhússins og sömuleiðis heitu neysluvatni. Dæl- an hefur annað fullkomlega allri hitaþörf hússins í mestu frostum. Nokkrir byrjunarörðugleikar komu í ljós, en þeir hafa nú verið yfirstignir með öllu. Þá hafa og verið settar upp varm- adælur á Hofsstöðum í Mývatns- sveit og á Ingveldarstöðum í Keld- uhverfi. Með varmadælum má m.a. nýta hita úr haughúsum, þvaggryfjum og ekki síst úr gripahúsunum. Með þeim má þannig spara dýrt elds- neyti með því að endurnýta þann hita, sem annars fer forgörðum. - mhg Neytendasamtökin Samtök búvöruframleiðenda beita geðþóttaákvörðunum í andstöðu við eðlilega viðskiptahætti Stjórn Neytendasamtakanna samþykkti samhljóða á fundi sín- um þann 5. júní ályktun um verð- lagningu og dreifingu búvara. Þar er þess m.a. krafist, að úrelt verðlagningarkerfi á búvörum verði afnumið, en atburðir síðustu daga, jógúrtmálið, hækkunin á bú- vörum o.fl, sýni, að samtök fram- leiðenda búvara geti beitt valdi sínu án tillits til neytenda eða smá- söluaðila. Við birtum ályktun Neytendasamtakanna í heild. Úrelt lagaákvæði Neytendasamtökin benda á, að undanfarna daga hefur komið skýrt í ljós að samtök framleiðenda hafa þá stöðu á markaðnum, vegna úreltra lagaákvæða og styrks í stjórnkerfinu, að þeir geta farið sínu fram án tillits til hagsmuna neytenda eða smásöluaðila. Þessu valdi sínu hafa samtök fram- leiðenda beitt með þeim hætti, að ekki verður við það unað. Síðustu hækkanir á búvörum eru óeðlilegar miðað við launahækkanir. Neytendum er meinað að kaupa ódýra búvöru vegna þess að sam- keppnishömlum er beitt. Áformað er að koma á einokunarsölu á eggjum, sem stríðir gegn hagsmun- um neytenda.Neytendum er boðið upp á stórgallaðar kartöflur, sem fyrsta flokks vöru. Innflutningur og sala á grænmeti er óviðunandi, enda hneppt í viðjar einokunar og úreltrar tollalöggjafar. Samtök framleiðenda á búvörum fá mikla styrki frá hinu opinbera, meðan stuðningur hins opinbera til sam- taka neytenda er óverulegur. Samkeppnishömlur verða afnumdar Neytendasamtökin krefjast þess í ljósi framangreinda atburða, að úrelt verðlagskerfi á búvörum verði afnumið. - að samkeppnishömlur á fram- leiðslu og sölu búvara verði af- numdar, þannig að smásalar geti fengið ódýra jógúrt eða aðra framleiðslu til sölu óháð því hvar verslunin er staðsett; - að landbúnaðarráðherra setji ekki reglur um einokunarsölu á eggjum; - að neytendum standi jafnan til boða ætar kartöflur, þannig að innflutningur kartaflna hefjist áður en óviðunandi ástand skapast; - að farið verði eftir mats- og gæðareglum um kartöflur; - að neytendum séu tryggðir val- kostir með því að smásalar geti haft á boðstólum fleiri en eina tegund af kartöflum; - að einokun á innflutningi á græn- meti verði afnumin. - að stjórnvöld styrki kynningar- starf neytenda á sama hátt og þau styrkja samtök fram- leiðenda til að jafnræði ríki með markaðsaðilum. Óviðunandi geðþóttaákvarðanir Neytendasamtökin ítreka ábendingar um, að flestar landbún- aðarafurðir, sem framleiddar eru innanlands, eru háðar einokunar- sölu og framleiðslustjórnun, sem tekur fyrst og fremst mið af hags- munum framleiðenda. Staða neytenda hér á landi er í þessu efni veikari en í nágrannalöndum okk- ar. Það er óviðunandi að samtök framleiðenda skuli geta beitt geðþóttaákvörðunum algerlega í andstöðu við hugmyndir um eðli- lega viðskiptahætti. ■ stuttu máli Skotvopn bönnuð á Hornströndum Þann 7. maí sl. var haldinn aðalfundur í Landeigendafélagi Sléttu- og Grunnavíkurhrepps að Hótel Esju í Reykjavík. Eitt af fyrstu verkefnum nýkjörinnar stjómar var að endumýja samstarf við Náttúruvemdarráð um málefni Homstrandafriðlands, en fé- lagið var m.a. stofnað til þess að starfa með Náttúruvemdarráði að málefnum friðlandsins. Á fundi þessara aðila nú.nýverið varð tíðrætt um fréttir, er borist hafa frá Hornströndum þess efnis að þar hefðu skotglaðir menn verið á ferð, sem hlíft hefðu fáu kviku. Vegna þess hafa Náttúruvemdarráð og stjóm Landeigendafélags- ins samþykkt að banna alla meðferð skotvopna á friðlandinu á tímabilinu júní til september og að utan þess tíma verði hún einung- is heimil landeigendum sjálfum. Vígslubiskupskjör í Skálholtsstifti Nú stendur yfir kjör vígslubiskups í Skálholtsstifti hinu forna en dr. Sigurður Pálsson núverandi vígslubiskup stiftisins hefur sagt embætti sínu lausu frá 1. ágúst. Skálholtsstifti markast af sýslumörkum Strandasýslu í norðvestri og nær síðan yfir vesturhluta landsins, suður- og austurland allt norður á Langanes. Sóknarprestar á þessu svæði, guðfræðikennar- ar og prestar sem gegna sérþjónustu á vegum þjóðkirkjunnar eiga kosningarétt og kjörgengi við vígslubiskupskjörið í Skálholtsstifti. Kosningu lýkur um miðjan júní og verða úrslit því væntanlega kunn fyrir Prestastefnu sem hefst 21. júní hér í Reykjavík. Hinn nýi vígslubiskup verður vígður biskupsvígslu á Skálholts- hátíð 24. júlí n.k. Ný hljómplata frá Grafík Nýverið kom út ný hljómplata með hljómsveitinni Grafik og nefnist húh „Sýn“. Þetta er önnur plata hljómsveitarinnar en fyrri plata þeirra „Ut í kuldann" kom út haustið 1981. „Sýn“ var tekin upp í stúdíó Graf, en blönduð í stúdíó Stemmu. Oll lög og textar eru samin af meðlimum hljómsveitarinnar og annast þeir allan hljóðfæraleik nema í einu lagi þar sem þeir njóta aðstoðar saxófónleikaranna Sigurðar Flosasonar og Þorleifs Gísla- sonar. Hljómsveitina Grafik skipa: Rafn Jónsson, trommur og ásláttarhljóðfæri, Ramó, söngur, Rúnar Þórisson, gítar og söngur, Vilberg Viggósson, hljómborð og söngur og Örn Jónsson, bassi. Graf s.f. gefur plötuna út en Steinar h.f. annast dreifingu. Bifröst rekin sem hótel á nýjan leik Ferðaskrifstofan Samvinnuferðir-Landsýn hefur tekið við rekst- ri Bifrastar í Borgarfirði og mun reka hana hér eftir sem Hótel Bifröst. Undanfarin ár hefur verið þar orlofsheimili og gestir dvalið frá einni og upp í þrjár vikur. Nú geta ferðamenn hinsvegar gist þar eina nótt, yfir helgi eða þá í nokkrar vikur ef svo ber undir. Ef gist er meira en þrjár nætur er veittur 20% afsláttur. Hebergi eru 31, eins, tveggja og þriggja manna, og auk þess er svefnpokapláss í skólastofum. Gufubað og bókasafn stendur gest- um opið. Á hótelinu er notalegur matsalur með vönduðum mat- seðli og vínveitingum og þangað eru allir ferðamenn velkomnir hvort sem þeir eru hótelgestir eða eiga leið framhjá. Góð aðstaða er til að halda ráðstefnur og hverskonar hópsamkomur. Það er gott að njóta hvfldar og næðis í fögru umhverfi Borgarfjarðar en við hótelið er líka útivistarsvæði og margar skemmtilegar gönguleiðir. Hótelstjóri á Hótel Bifröst er Auður Ingólfsdóttir. Nýr prófessor við jarðfrœðiskor Hinn 19. maí s.l. skipaði forseti íslands að tillögu menntamála- ráðherra dr. Sigurð Steinþórsson prófessor í bergfræði við jarðfræðiskor verkfræði og raunvísindadeildar Háskóla íslands frá 1. júlí 1983 að telja. Auk dr. Sigurðar sótti um embættið dr. Haraldur Sigurðsson. Ennfremur skipaði forseti íslands 26. maí s.l. að tillögu mennta- málaráðherra Ásmund Brekkan, yfirlækni, prófessor í geislalækn- isfræði við læknadeild Háskóla íslands frá 1. september 1983 að telja. Auk Ásmundar sótti Jón L. Sigurðsson, yfirlæknir um em- bættið. Breyting á yfirstjórn Plastprents 1. júní sl. urðu þær breytingar á yfirstjóm Plastprents hf, að Garðar Sverrisson, verkfræðingur, sem verið hefur framleiðslu- stjóri fyrirtækisins, tók við tæknilegri framkvæmdastjórn þess. Jafnframt tók Guðmundur Amaldsson, viðskiptafræðingur, við framkvæmdastjóm rekstrar- og fjármálasviðs. Haukur Eggertsson, stofnandi Plastprents hf, og Eggert Hauks- son, viðskiptafræðingur, annast eftir sem áður yfirframkvæmda- stjóm fýrirtækisins. Plastprent hf er 25 ára á þessu ári og er stærsta fyrirtæki sinnar tegundar í plastiðnaði á íslandi og hjá því starfa um 100 manns.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.