Þjóðviljinn - 11.06.1983, Blaðsíða 11

Helgin 11. - 12. júní 1983. ÞJÓÐVILJINN - SÍÐA 11
verður þú að kunna fagið, kunna á
hljóðfærið. Sem leikari og leik-
stjóri þarft þú ekki að kunna nokk-
urn skapaðan hlut. Þú kemst í
gegnum lífið með lágmarks þekk-
ingu og kunnáttu.
Þetta sjáum við því miður í dag.
Og ein stærsta orsökin á rætur að
rekja til þess að leiklistarskólarnir
voru skildir frá leikhúsunum. í dag
er stór hópur ungra leikara, sem
hafa aldrei fengið að læra fagið. -
Þá skortir sj álfsvitund, viðmiðun, -
ruglaðir í harðnandi samkeppni.
Og þeir verða að finna eitthvað
upp.“
„Hvernig laerðir þú fagið? Hvað
byggði þig upp og gaf þér öryggi í
starfi?
„Það gerðist á mjög óútskýran-
legan og skemmtilegan hátt þegar
ég var ungur að fást við leiklist. Ég
hugsaði aldrei: „Hvaða meining er
í þessu?“ „Hvað þýðir þetta?"
„Hvernig greini ég þetta?“ Ég bara
var'í leiklist vegna þess að ég hafði
hamslausan áhuga á því. Og
auðvitað útskýrði ég sjálfan mig í
því sem ég gerði, en ekki á þann
hátt sem menn gera í dag. Og ég
gerði það eftir bestu vitund - ég
hélt að ég væri að gera höfundun-
um greiða.
Sem barn fór ég fyrst í leikhús að
sjá Litla Kláus og Stóra Kláus á
Dramaten í leikstjórn Alf Sjöberg.
Þetta var um 1930. Það var stór-
kostlegt, ég fékk hita og lá í rúminu
á eftir - það var dýrðlegt. Síðan
kom Draugasónatan, Þrettánda-
kvöld og fleira. - Þetta varð mín
innistæða. Úr þessari reynslu vinn
ég enn - nýti eða hafna eftir því
hvernig vindurinn blæs. Og ég er
þakklátur fyrir að vera hluti af
þessari hefð sem ég byggi á, breyti
og flyt áfrarn."
„Hér kemurðu að stórum vanda í
sænsku leikhúsi 1 dag. Við sækjum
svo mikð að utan, í staðinn fyrir að
byggja á okkar eigin hefðum, leiks-
tíl og verkum?“
„Maðurinn á að vera trúr upp-
runa sínum. Sé maður sveitamaður
á maður ekki að afneita því. Sé
maður sænskur á maður ekki að
afneita því, heldur sýna það. Mað-
ur á að halda tengslunum við upp-
runann. Væri eitthvert vit í okkur
hér, þá lékjum við gömlu sænsku
klassíkina á hverju ári - í stöðugt
nýjum uppfærslum. En það er nú
eitthvað annað. Við erum svo aum
að maður gæti næstum því hætt við
allt.“
„En nemendurnir sem nú eru að
útskrifast úr leiklistarskólanum,
þeir leita eftir upprunanum í list
sinni - í staðinn fyrir að apa eftir
öðrum.“
„Ég heimsótti leiklistarskólana
nýlega í Gautaborg og Stokkhólmi.
Það varfrábært. Viljann ogforvitn-
ina vantar ekki. En maður verður
jú að hafa eitthvað til að „máta“
sjálfan sig við - einhvern sem mað-
.ur þarf að taka afstöðu til, þannig
finnur maður sjálfan sig sem mann-
„Er það kannski þess vegna sem
kvenhlutverkin eru svo þýðingar-
mikil hjá þér? - Sem karlmaður sér
maður konuna sem eitthvað ólíkt -
og andstæðurnar kveikja þann
neista sem verður að lifandi sam-
bandi.“
„Eiginlega finnst mér enginn
munur - en konurnar eru miklu
meðvitaðri um tilfinningar sínar.
Þær hafa miklu meira vald á eðlis-
hvötinni og kunna betur að nýta
næmni sína. Samfélagið hefureyði-
lagt svo mikið fyrir karlleikurum.
Þeir eru tortryggðir, eins og dans-
ararnir. Þetta er ekki almennileg
vinna. Það á djúpar rætur í menn-
ingararfi Vesturlanda, en í Austur-
löndum er þetta alls ekki til. Þar
dansa karlmenn.
Strákarnir eiga þess vegna í
miklu meiri erfiðleikum sem
leikarar en stúlkurnar, svo ótrúlegt
sem það kann að hljóma.“
„Það hefur stundum verið sagt
um þig að þú værir uppteknari af
forminu en innihaldinu.“
„Ég get ekki svarað því - mín
afstaða til leikhúss er nánast algjör-
lega tilfinningaleg og alls ekki vits-
eskju og listamann. Aður var ég og
Alf Sjöberg á Dramaten. Og við
vorum fullkomnir félagar en við
börðumst líka. Það gaf kraft og
spennu og ég held að leikhúsið hafi
gott af því.
Leikhúsið er fullkomnasta form
félagslegrar athafnar. Og án kær-
leika er það einskis virði. Að vísu
_eru til leikstjórar og leikarar sem
hata hver annan, en það er undan-
tekningin sem sannar regluna."
munaleg. En vegna þess hvað
leikhús rúmar mikið af tilfinning-
um verður að gefa því ákveðið
form, ef þú átt að geta notið þess, -
það er sjálfsagt það sem ég geri.
Annars hef ég aldrei verið skipu-
lagður í minni vinnu, ég hef aðeins
gert það sem mig hefur langað til.
Eg hef næstum aldrei gert neitt sem
mig hefur ekki langað til að gera.
Mér hefur aldrei eitt andartak
fundist ég vera brautryðjandi, ég
hef áldrei sagt „leikhús er vopn“,
ég hef aldrei haft þaulhugsaðar te-
oríur. Ég hef fengist við leiklist af
duttlungum og ástríðu, vegna þess
að það veitir mér svo mikla gleði.
Að fá að vera með leikurunum scm
mér þykir vænt um, með texta sem
ég elska og komast þannig í sam-
band við áhorfendur og annað
fólk. Það er engin önnur ástæða.
Verk mín líkjast ekki innbyrðis-
hvert verk verður að standa fyrir
sig. Skáldskapurinn fæðist til af gíf-
urlegri tilfinningaspennu hjá þeim
sem skapar hann. Þessi spenna set-
ur hjólið af stað: í hverju orði,
hverri kommu, hverri línu og
hverjum punkti liggur þessi gífur-
lega tilfinningaspenna. Og það er
okkar að leysa hana úr læðingi úr
margræðum, leyndardómsfullum
og oft villandi orðum - og snerta
þannig áhorfendur á sem áhrifa-
mestan hátt.
Þannig finnst mér þetta vera.
Þetta er ekki mikill boðskapur eftir
fjörutíu og fimm ár, en það er þetta
sem allt snýst um og hefur snúist
um í þúsundir ára.“
Stytt og snarað þs
Auglýsing um lögtök vegna
fasteigna- og brunabóta-
gjalda í Reykjavík.
Að kröfu gjaldheimtustjórans f.h. Gjald-
heimtunnar í Reykjavík og samkvæmt
fógetaúrskurði, uppkveðnum 9. þ.m. verða
lögtök látin fram fara til tryggingar ógreiddum
fasteignasköttum og brunabótaiðgjöldum
1983.
Lögtök fyrir framangreindum gjöldum, ásamt
dráttarvöxtum og kostnaði, hefjast að 8 dög-
um liðnum frá birtingu þessarar auglýsingar,
verði þau eigi að fullu greidd innan þess tíma.
Borgarfógetaembættið í Reykjavík,
9. júní 1983.
UTBOÐ
Sjóefnavinnslan h.f. óskar eftir tilboðum í
raftöflur fyrir verksmiðju sína á Reykjanesi.
Útboðsgögn eru afgreidd á Verkfræðistofu
Jóhanns Indriðasonar Höfðabakka 9,
Reykjavík. Tilboð verða opnuð þriðjudaginn
21. júní kl. 14.00 á Skrifstofu Sjóefnavinnsl-
unnar h.f. Vatnsnesvegi 14, 3.h., Keflavík.
ÆviniyraieQi Æk.
tiiboð w
Tans
kr. 6.490 -
Innifalið: Flug Kef-PARÍS-Kef. Mótt. og aksturfrá ORLY
flugvelli til Parísar. Gisting 1 nóttog morgunverður.
Brottfór í8.júlí—heimkoma 14. ágúst.
Aukþessfjölbreyttferðatilboð svo sem: Bílaleigur, lestarmiðar,
hótel,ferðirtil Grikklands, Krítarof. of.
Aðeins þetta eina tœkifæri
Takmarkað sætaframboð
* Verð er miðað viðgengi 30/5/83. Flugvallaskattur ekki innifalinn.
Verðfyrirbörn 2-1 1 ára erkr. 5.490.-
Sölustaður: Lækjargata4, sími 19377. Opiðkl. 13-18.
UMBOÐSMENN FERÐAMIÐS TÖÐ VAR
AUSTURLANDS
HAGKAUP