Þjóðviljinn - 08.07.1983, Blaðsíða 10

10 SÍÐA — ÞJÓÐVILJINN Föstudagur 8. júlí 1983
íslenskir
aðalverktakar
íslenska ríkið á 25% í íslenskum aðalverktökum stjórn íslenskra aðalverktaka eiga nú sæti Vil-
hf. Reginn hf. á einnig 25% en Sameinaðir verk- hjálmur Árnason, Ingólfur Finnbogason, Halldór
takar hf. eiga 50%. Fyrirtækið var stofnað 1954. í H. Jónasson og Þórhallur Björnsson.
íslenska auðvaldið og hermangið
Víða liggja þræðir
Steingrímur Hermannson for-
sætisráöherra var: „I varnarmála-
nefnd og verkfræðilegur ráðunaut-
ur utanríkisráðherra varðandi
Keflavíkurflugvöll 1954“, segir í
Verkfræðingatali.
Tómas Árnason alþingismaður,
forstjóri Framkvæmdastofnunar
og fyrrverandi ráðherra: „ráðinn
fulltrúi í utanrikisráðuneytið 15.
sept. 1953 og forstöðumaður varn-
armáladeildar þess frá stofnun
hennar 10. nóv. 1953; skipaður
fulltrúi þar 15. mars 1954“ segir í
lögfræðingatali. Enn fremur: „for-
maður varnarmálanefndar frá
nóv. 1953 til 25. sept. 1959; formað-
ur samninganefnda við verk-
fræðingadeild Bandaríkjahers
1954, 1955 og 1957.“
Bróðir Tómasar Vilhjálmur
Árnason er stjórnarformaður ís-
lenskra aðalverktaka sem fulltrúi
ríkisins (skipaður af utanríkisráð-
herrá). I Lögfræðingatali segir: „í
stjórn íslenskra aðalverktaka 1954
og síðan“.
Ragnar S. Ilalldórsson forstjóri
dótturfyrirtækis Alusuisse hér á
landi og formaður Verslunarráðs-
ins var samkvæmt Verkfræðinga-
tali: „Verkfræðingur hjá flugher
Bandaríkjanna á Keflavíkurflug-
velli 1956-59, yfirverkfræðingur
1959-61, framkvæmdastjóri verk-
fræðideildar sjóhers Bandaríkj-
anna 1961-66“. Enn fremur er hon-
um talið þar til tekna: „I stjórn Is-
landsdeildar Félags bandarískra
herverkfræðinga 1959-66“. Og í
eldri útgáfu er sagt frá miklu af-
reksverki: „Dómkvaddur mats-
maður á frárcnnslislögn Grænás-
húsa á Keflavíkurflugvelli 1960“.
Forstjóri íslands
Einn stjórnarmanna í fslenskum
aðalverktökum er Haildór H. Jóns-
son. Hann hefur verið stjórnar-
formaður Sameinaðra verktaka frá
stofnun. Hann er og hefur verið í
stjórnum flestra stórfyrirtækja í
landinu, gjarnan stjórnarformaður
slíkra fyrirtækja. Víða skarast þessi
fyrirtæki við samsteypur. Geir
Hallgrímsson kemur einnig við
sögu. Halldór H. Jónsson hefur og
teiknað fjölmörg stórhýsi opinber
og óopinber. Ferskast í minni er
Watergate-byggingin á Ártúns-
höfða sem íslenskir aðalverktakar
eiga. Hvað segir ekki ma. í Verk-
fræðingatali, og er þá hvergi nær
upp talið: „stjórnarformaður ís-
lenska álfélagsins (Alusuisse) frá
stofnun 1966, stjórnarform. hf.
Eimskipafélags Islands frá 1974,
stjórnarform. Eimskipafélags
Reykjavíkur frá 1974, stjórnar-
formaður skipafélagsins Bifrastar
frá 1980, stjórnarformaður ís-
lenskra kaupskipa hf frá 1980,
stjórnarformaður Borgarvirkis hf,
stjórnarformaður
Byggingarmiðstöðvarinnar hf.
Þá er Halldór eða hefur verið í
stjórnum Garðars Gíslasonar hf,
Áburðarverksmiðju ríkisins, Ol-
íufélagsins Skeljungs (H. Ben.,),
Flugleiða og margra fleiri. Það fer
ekki mikið fyrir þessum táknræna
fulltrúa auðhringaveldisins á ís-
landi í opinberu lífi en af upptaln-
ingunni má sjá að víða liggja
þræðirnir saman við hermang,
Alusuisse og Framsóknar og Sjálf-
stæðisflokk. Sonur Halldórs H.
Jónssonar heitir Garðar Halldórs-
son og er húsameistari ríkisins.
Geir Hallgrímsson sem einnig
hefur starfað í þjónustu Sam-
einaðra verktaka (stjórnarfor-
maður Halldór H. Jónsson), skip-
aði Garðar Halldórsson húsa-
meistara ríkisins á síðustu dögum
stjórnartíðar sinnar 1978. Garðar
Halldórsson er arkitekt flug-
stöðvarinnar á Keflavíkurflugvelli.
-óg.
Thor O. Thors
forstjóri Islenskra
aðalverktaka
28 miljón
dollara
velta
í fyrra
- Veltan hjá okkur í fyrra var 28
miljónir dollara og verður ekki
minni í ár, sagði Thor O. Thors
forstjóri íslenskra aðalverktaka hf,
í viðtali við Þjóðviljann í gær en
það fyrirtæki hefur haft með flest
stórverkefni á vegum bandaríska
hersins að gera hér á landi.
Thor O. Thors sagði að engar
viðræður hefðu farið fram um að
íslenskir aðalverktakar yrðu með
flugstöðvarframkvæmdir á sínum
snærum og ekki væri ljóst hvort
samsteypan byði í jarðvegsfram-
kvæmdir sem þegar hafa verið
boðnar út. Venjan væri sú að ís-
lenskir aðalverktakar fengju út-
boðsgögn og byðu í framkvæmdir
og semdu síðan við verkfræðideild
flotans um þær. En að þessu sinni
hefðu flugstöðvarbyggingin og
framkvæmdir við hana enn ekki
komið til umræðu.
- óg.
Varnar-
mála-
deíld
Varnarmáldeild utanríkisráðu-
neytisins sér um samskipti ríkis-
stjórnarinnar við herinn. Þar
starfa þrír, Helgi Ágústssón,
deildarstjóri, helstur viðmæl-
andi yfirmanna hersins, Hannes
Guðmundsson sem sinnir toll-
amálum, fríhöfn og lögreglu-
málum, og Inga Cleaver skrif-
stofumaður.
Varnarmálanefnd er skipuð af
utanríkisráðherra til viðræðna
við herliðið. í henni sitja Helgi
Ágústsson, formaður nefndar-
innar, Hannes Guðmundsson,
Hallgrímur Dalberg ráðuneyt-
isstjóri félagsmálaráðuneytis-
ins, Höskuldur Ólafsson banka-
stjóri og Valtýr Guðjónsson úti-
bússtjóri í Keflavík.
Helgi Ágústsson er einnig formað-
ur Byggingarnéfndar flug-
stöðvar á Keflavíkurflugvelli.
^ - m.
Hermangið samtryggt á þingi
Framsóknarmenn og Sjálfstœðismenn sameinuðust á
þingi í fyrra um íslenska aðalverktaka.
Samtrygging Framsóknar-
og Sjálfstæðisflokksins kom
vel í Ijós þegar greiða átti at-
kvæði um þingsályktunartil-
lögu Vilmundar Gylfasonar
og fleiri í nóvember á síðasta
ári, um úttekt á verktaka-
starfsemi við Keflavíkurflug-
völl. Flutningsmaður lagði til
að úttektin yrði gerð af alls-
herjarnefnd þingsins, en þá-
verandi utanríkisráðherra
lagði til að málið færi fyrir ut-
anríkisnefnd. Sú varð og
raunin á: 30 atkvæði gegn 19.
Meirihlutinn samanstóð af
Sjálfstæðis- og Framsóknar-
mönnum.
Það var einmitt ríkisstjórn
þessara tveggja flokka sem lagði
grundvöll að þessari fyrirtækja-
samsteypu í byrjun sjötta áratug-
arins.
Fyrirtækjasamsteypa
með miljónaveltu
Þegar Vilmundur Gylfason
mælti fyrir tillögu sinni í fyrra,
minnti hann á hliðstæða tillögu
frá Magnúsi Kjartanssyni á þing-
inu 1977.
f umræðunum (fyrra var minnt
á að íslenskir aðalverktakar hf
samanstanda af þremur aðiljum:
Sameinuðum verktökum hf.
(fjölskyldur Thorsara og Geirs
Hallgrímssonar), Reginn hf
(dótturfyrirtæki SÍS) og af ríkinu.
Sögðu þingmenn í umræðun-
um að fyrirtækið hefði haft ein-
okunaraðstöðu við framkvæmdir
á Keflavíkurflugvelli, enda næmi
velta þess óheyrilegum upp-
hæðum. Ólafur Ragnar minnti á
að Alþýðuflokksmenn hefðu
orðið afbrýðissamir á sínum tíma
útí þessa einokun og heimtað
sinn skerf af hermanginu. Þess
vegna hefðu verið stofnuð fleiri
fyrirtæki um þetta. En auk ís-
lenskra aðalverktaka fá verktak-
afyrirtækin Keflavíkurverktakar
hf og Suðurnesjaverktakar hf
smærri viðhaldsverkefni suður
við herstöðina.
Árni Gunnarsson sagði í um-
ræðunum að byggingin á Ártúns-
höfða sem íslenskir aðalverk-
takar væru að reisa væri 24 þús-
und fermetrar að stærð.
Nokkrir þingmenn þ.á.m.
Matthías Bjarnason (!) sögðu
grun leika á því að Reginn hf
(SÍS) notaði fjármagn úr þessari
samsteypu til að kaupa upp
smærri fyrirtæki úti á lands-
byggðinni, svosem frystihús.
Þingmenn kvörtuðu sáran
undan leynd og pukri sem fylgt
hefði þessari starfsemi - og til-
lögumenn ásamt Alþýðubanda-
lagsmönnum lýstu sig harðlega
andvíga uppástungu Ólafs Jó-
hannessonar utanríkisráðherra
um að málið færi til utanríkis-
nefndar sem einnig hefði leynd-
ina sem vinnureglu. Við at-
kvæðagreiðsluna kom fram
blokk Framsóknar- og Sjálfstæð-
ismanna sem neyttu meirihluta til
að koma málinu til utanríkis-
nefndar. Við þá eftirminnilegu
atkvæðagreiðslu varð mörgum
þingmanna að orði að þetta væri
forleikur þess sem koma myndi
og endurtekning frá válegum tím-
um í byrjun kalda stríðsins.
-óg.