Þjóðviljinn - 30.07.1983, Blaðsíða 8

Þjóðviljinn - 30.07.1983, Blaðsíða 8
8 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 30.-31. júlí 1983 Svavar Gestsson, formaður Alþýðubandalagsins Askorun vegna friðargöngu Úti í heimi sitja hershöfðingjar á löngum og þreytandi ráðstefnum við að raða skot- mörkum í forgangsröð. Ástæðan er sú að með vaxandi hernaðartækni hefur orðið skortur á skotmörkum. Til þess að bæta úr þessum tilfinnanlega skorti er reynt að raða í forgangsröð. Frá þessu var greint í sjónvarps- þætti nýlega eins og ekkert væri sjálfsagðara. Á bak við þessar kaldranalegu umræður er þó lifandi fólk en ekki dauðar skotskífur. Og allt umhverfis skotmörkin er stórfelld hætta búin miljónum manna ekki aðeins þeim sem nú lifa heldur næstu lífverum einnig. Pað er talað um að sprengja mannkynið aftur á steinöld - að rífa niður í einu höggi alla sögu íslands og meira til. Hershöfðingjarnir sem ákveða skotmörkin eru að leika sér að því að ákveða lifandi fólki og framtíð þess - heilum þjóðum - dómsdag. Á íslandi situr ríkisstjórn sem er að auka árásarhættuna á ísland með nýjum hern- aðarframkvæmdum. Hún færir ísland ofar á forgangslista skotmarkanna. Hún ætlar einn- ig að fjölga skotmörkum á ísland ef til hern- aðar kemur með því að dreifa herstöðvum um landið. Þannig er á döfinni að koma upp tveimur nýjum herstöðvum Bandaríkja- manna á íslandi. Bandaríkjamenn eiga nú 359 herstöðvar um allan heim samkvæmt upplýsingum í málgagni forsætisráðherra í vikunni. Núverandi ríkisstjórn íslands færir landið ofar á listanum yfir forgangsskotmörkin. Hún eykur hernaðarframkvæmdir. Æ fleiri íslendingar verða háðir vinnu fyrir banda- ríska herinn. Þannig grefur ríkisstjórnin undan sjálfstæði þjóðarinnar og tiltrú hennar á sjálfstætt og fullvalda þjóðlíf í þessu landi. Úm næstu helgi gefst einstakt tækifæri. Það gefst tækifæri til þess að mótmæla út- færslu bandaríska hernámsins. Það gefst tækifæri til þess að krefjast friðar og afvopn- unar. Það gefst tækifæri til þess að mótmæla lágkúrunni sem krýpur bandaríska varafor - setanum sem býður fram flugstöð og höfn handa íslendingum. Það gefst tækifæri til að ganga uppréttur. Þetta tækifæri er friðargangan 6. ágúst. Vertu samferða. Oft var þörf en nú er brýn nauðsyn. ritstjórnargrei n Þetta er 30% kjaraskerðing í 130% verðbólgu - „Undir þeim kringumstæö- um, sem nú eru, er það neyöar- úrræði, sem ætti eftir að hefna sín, að auka byrði heimilanna svo nokkru nemi. Opinberu fyrir- tækin verða því að dreifa álögun- um, sem þau tel ja sig þurfa að fá yfir lengri tíma, þótt það kosti einhverja skuldasöfnun í bili.“ Þessi orð stóðu skrifuð í for- ystugrein stjórnarmálgagnsins Tímans fimmtudaginn 28. júlí. Sama dag ákvað ríkisstjórnin m.a. eftirtaldar verðhækkanir á opinberri þjónustu: Þjónustu Pósts og síma hækkar um 18% Gjaldskrá Rafmagnsveitna ríkis- ins um 26,6% Heildsöluverð á orku frá Lands- virkjun um 31% Taxti Hitaveitu Reykjavíkur um 43,9%. Það er sem sagt ekki tekið mik- ið mark á stjórnarmálgagninu Tímanum á stjórnarheimilinu, - og máske er ekki heldur tekið mikið mark á ráðherrum Fram- sóknarflokksins innan veggja stjórnarráðsins, enda þótt Steingrímur eigi að heita forsæt- isráðherra. - Nema það sé nú stefna Framsóknarflokksins, sem birtist í þessum gífurlegu hækk- unum ofan á allt annað? En það má mikið vera, ef sá spádómur Þórarins Þórarins- sonar, að slík stefna eigi eftir að hefna sín og það grimmilega ræt- ist ekki, fremur fyrr en síðar. 56% hækkun orkuverðs á 2 mánuðum Frá því ríkisstjórn Steingríms Hermannssonar tók við völdum þann 26. maí s.l. þá hefur heildsöluverð á raforku frá Landsvirkjun til almenningsraf- vcitnanna í landinu hækkað um hvorki meira né minna en 56% á tveimur mánuðum. Samt var það eitt allra helsta árásarefni Sjálf- stæðisflokksins og margra Fram- sóknarmanna á Hjörleif Gutt- ormsson og Alþýðubandalagið í kosningahríðinni í vor, að orku- verðið til almennings væri alltof hátt. Þeir þóttust ætla að lækka það! En hér fór á annan veg. I stað lækkunar þá hækkaði ríkisstjórn Framsóknarflokksins og Sjálf- stæðisflokks raforkuverðið til almenningsveitnanna um 56% á fyrstu tveim valdamánuðum sín- um. - Við lýsum hér eftir þeim kjósendum þessara flokka, sem hefðu trúað slíku fyrir kosningar, þeim kjósendum sem vitandi vits voru að kjósa yfir sig einmitt þetta: 56% hækkun á orku- verðinu á móti 8% krónutölu- hækkun launa. En þeir hafa ekki hækkað ork- uverðið til Alusuisse, þessir „öðruvísi herramenn", sem álfor- stjórarnir kalla svo, og nú fara með völd í íslenska stjórnarráð- inu. Það er látið duga að pína íslenskan almenning með vald- boði til að greiða stórhækkað orkuverð, - líka þá sem verða að hita híbýli sín með raforku á ok- urprís - og allt til þess, að Lands- virkjun geti haldið áfram að selja Alusuisse helming allrar orku- framleiðslunnar fyrir minna en þriðjung af framleiðslukostnað- arverði. Verðbólgumet Frá 1. febrúar til 1. maí hækk- aði almennt verðlag á landi hér um 23%, og var ástæðan ekki síst sú, að fyrri ríkisstjórn hafði ekki lengur starfhæfan þingmeirihluta að baki sér, og gat því ekki tekið á máium þar sem þáverandi stjórn- arandstaða neitaði líka öllum samkomulagsleiðum. Nú blasir hins vegar sú hrika- lega staðreynd við, að þótt núver- andi ríkisstjórn hafi setið að völd- um á þriðja mánuð og skorið kaupmátt launa niður um 25- 30% með bráðabirgðalögum, þá hækkar verðlagið enn um 23% á Það verður mörgum erfitt að greiða skattana nú á síðari hluta þessa árs, eins og fjárhag heimilanna er komið. þremur mánuðum frá 1. maí til 1. ágúst. Nú er það ekki þingmeiri- hlutann sem skortir, heldur er um að ræða algeran skort á pólitísk- um vilja til að ráðast gegn verð- bólgunni með nokkru öðru móti en þessu einasta eina, að saxa niður lífskjörin hjá almenningi. Fullar verðbætur á laun sam- kvæmt kjarasamningum voru síð- ast greiddar þann 1. mars s.l. Þar var um að ræða bætur fyrir verðlagshækkanir á tímabilinu frá 1. nóv. 1982 til 1. febrúar 1983. Það sem nú liggur fyrir er, að frá 1. febrúar í vetur og nú til Kjartan Olafsson skrifar Rafmagnið hefur hækkað sjöfalt meir en kaupið. Almennt verðlag hefur hækkað yfir 50% á hálfu ári, - en kaupið um 8%. Það er 30% kjaraskerðing. júlíloka þá hefur framfærslu- kostnaðurinn hækkað á 6 mánuð- um um 50%, samkvæmt opinber- um mælingum. Þær verðbætur sem launafólk hcfur fengið á móti öllum þessum hækkunum nema hins vegar aðeins 8% frá 1. júní samkvæmt tilskipun ríkisstjórn- arinnar. Svona hrikalegt cr dæm- ið. Og svo eiga loks að koma lítil 4% ofan á kaupið þann 1. okt. í haust, sem vafalaust munu ekki duga til að bæta upp þær verð- hækkanir, scm enn eru framund- an. Þannig halda kjörin cnn áfram að skerðast. Og allir kjar- asamningar eða frekari verðbóta- greiðslur bannaðar með lögum til 1. febrúar á næsta ári. Þetta er 30% kjaraskerðing í 130% verð- bolgu. Þegar fáir geta lengur keypt En þeir tala digurbarkalega um 30% verðbólgu á næsta ári tals- menn ríkisstjórnarinnar. Við skulum sjá hvað setur. Verðbólg- uhraðinn er nú meiri en nokkru sinni fyrr, og samsvarar 130% á ári, þótt ríkisstjórn Framsóknar og Sjálfstæðisflokksins hafi setið hér við völd á þriðja mánuð, - en varla væri það þakkarvert, þótt eitthvað drægi að lokum úr verðlagshækkunum, þegar kaupmáttur launa hefur fallið um 30%. Það hefur alltaf legið fyrir að hægt væri að lokum að takmarka verðbólgu með því að skerða lífs- kjör almennings um þriðjung eða helming. Það þýðir nefnilega ekki að halda áfram verðhækk- unum, þegar fólk hefur ekki lengur neitt til að kaupa fyrir. Um hitt hefur verið deilt, hvort þetta væri sanngjörn og réttlát leið í glímunni við verðbólguna, að láta launafólkið eitt bera byrðarnar. Þeirri skoðun hefur Alþýðubandalagið harðlega mót- mælt bæði fyrr og síðar, hvort sem það hefur verið í stjórn eða stjórnarandstöðu, og bent í stað- inn á aðrar leiðir. Með hverju á að borga skattana? Og nú hafa menn fengið skatt- seðlana sína í hendur. Talsmenn Sjálfstæðisflokksins boðuðu mikla skattalækkun hjá almenn- ingi, ef þeir fengju völdin í sínar hendur. Sú almenna skattalækk- un virðist hins vegar láta á sér standa. Og ekki njóta hinir lægst launuðu, sem fengið hafa yfir sig 30% kjaraskerðingu mikils góðs af afnámi sérstaks skatts á ferð- amannagjaldeyri. Þeir ferðast ekki langt fyrir þau laun, sem ríkisstjórninni hefur þóknast að skammta. Þeir munu heldur ekki njóta góðs af skattfrelsi arðs af hlutabréfaeign, sem fjármálaráð- herrann hefur boðað, né heldur af afnámi sérstaks skatts á verslunar- og skrifstofuhúsnæði. En stefna fjármálaráðherrans í þessum efnum öllum sýnir skýrt hverra hag hann ber helst fyrir brjósti. Af samanburði á skattskrám þessa árs og hins næsta á undan, þá er ljóst að heildarskatt- greiðslur eintaklinga í Reykjavík hækka á þessu ári um rúm 60%, og er þá átt við álögð gjöld. Til samanburðar er vert að hafa í huga, að samkvæmt spá Þjóðhagsstofnunar frá því í jún- ímánuði s.l., þá er gert ráð fyrir, að atvinnutekjur fólks muni hækka um 54% í krónutölu á r:ssu ári, eða um 52,5% á mann. þessari spá um þróun atvinnu- tekna er reyndar gert ráð fyrir að atvinnutekjur muni hækka um 4% umfram hækkun kauptaxta milli ára, en fyrir því eru nú vart sjáanleg rök sem hægt sé að taka gild. Flest bendir því til þess, að beinir skattar verði síst lægra hlutfall af atvinnutekjum al- menns launafólks nú í ár heldur en var í fyrra, og það þótt ríkis- stjórnin hafi slett í menn 1400,- króna hækkun persónuafsláttar frá tekjuskatti, sem hundsbætur fyrir allt hitt. Og þegar svo hefur verið þrengt að lífskjörum almennings, sem nú er orðið, þá þarf ekki að efa að mörgum mun reynast erfitt að standa undir sköttunum og öðrum óhjákvæmilegum greiðsl- um á þeim mánuðum, sem eftir eru af árinu. k.

x

Þjóðviljinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Þjóðviljinn
https://timarit.is/publication/257

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.