Þjóðviljinn - 01.12.1983, Blaðsíða 15

Fimmtudagur 1. desember 1983 ÞJÓÐVILJINN — SÍÐA 15
frá lesendum
Á grundvelli rannsókna síðari ára ætti að vera hægt að taka skynsam-
legar ákvarðanir um friðun, ítölu, styttingu beitartíma á útjörð og
stóraukna landgræðslu og skógrækt sem bændur tækju ríkan þátt í.
Félagshyggja
í landbúnaði
Niðurlag greinar
Þorvaldar Arnar Arnasonar
RUV®
7.00 Veðurfregnir. Fréttir. Bæn. Á virkum
degi. 7.25 Leikfimi.
8.00 Fréttir. Dagskrá. 8.15 Veðurtregnir.
Morgunorð - Róbert Sigurðsson talar.
9.00 Fréttir
9.05 Morgunstund barnanna: „Katrín“
eftir Katarína Taikon Einar Bragi les þýð-
ingu sina (13).
9.20 Leikfimi. 9.30 Tilkynningar. Tónleikar.
9.45 Pingfréttir.
10.00 Fréttir. 10.10 Veðurfregnir. Forustugr.
dagbl. (útdr). Tónleikar.
11.00 Messa í Háskólakapellu Sólveig Anna
Bóasdóttir guðfræðingur prédikar. Séra Jón
Helgi Þórarinsson þjónar fyrir altari. Organ-
leikari: Jón Stefánsson.
12.00 Dagskrá. Tónleikar. Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veðurfregnir. Tilkynning-
ar. Tónleikar.
14.00 „Friður, frelsi, mannréttindi", hátíð-
ardagskrá stúdenta í Háskólabíói. 1.
Gunnar Jóhann Birgisson, formaður 1. des.
nefndar, setur hátíðina. 2. Ávarp Háskólar-
ektors, Guðmundar Magnússonar. 3. Ein-
leikur á gítar, Pétur Jónsson. 4. Borgarstjór-
inn í Reykjavík, Davíð Oddsson, flytur hátíð-
arræðu. 5. Guðjón Guðmundsson og Is-
landssjokkið flytja frumsamið efni. 6. Matthí-
as Jóhannessen les úr eigin verkum. 7. M.
K. kvartettinn syngur. 8. Samleikur á píanó
og fiðlu: Hrönn Geirlaugsdóttir og Guðni Þ.
Guðmundsson. 9. Ræða stúdents: Ólafur
Árnason flytur. 10. Karlakórinn Fóstbræður
syngur. - Kynnir: Bergljót Friðriksdóttir.
16.00 Fréttir. Dagskrá. 16.15 Veðurfregnir.
16.20 Tilkynningar. Tónleikar.
17.10 Sfðdegisvaka
18.00 Af stað með Tryggva Jakobssyni.
18.10 Tilkynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá kvöldsins.
19.00 Kvöldfréttir. Tilkynningar. Daglegt
mál. Erlingur Sigurðarson flytur þáttinn.
Tónleikar.
20.00 Halló krakkar! Stjórnandi: Jórunn Sig-
urðardóttir.
20.30 Frá tónleikum Sinfóníuhljómsveitar
íslands i Háskólabfói Stjórnandi: Klaus
Peter Seibel. Sinfónia nr. 3 í F-dúr op. 90
eftir Johannes Brahms. - Kynnir: Jón Múli
Árnason.
21.20 „Þú sem vindurinn hæðir...“ Guðrún
Guðlaugsdóttir ræðir við Gunnar M. Magn-
úss rithöfund. (Áður útv. 7. júni 1981). Tón-
leikar.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir. Dagskrá morgun-
dagsins. Orð kvöldsins
22.35 Fimmtudagsumræðan Umsjón: Ævar
Kjartansson.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
í kvöld kl. 20.30 veröur útvarpað
frá tónleikum Sinfóníuhljóm-
sveitar íslands í Háskólabíói.
Flutt verður Sinfónía nr. 3 í F-dúr
op. 90 eftir J. Brahms. Stjórnandi
er Klaus-peter Seibel en Jón Múli
kynnlr.
Ævar Kjartansson stjórnar
fimmtudagsumræðunni kl. 22.35
Gróðureyðing og verndun
gróðurs í byggð og ábyggð tengist
mjög landbúnaðinum. Gróður-
eyðing ræðst að nokkru af eldgos-
um, öskufalli, flóðum, köldu
loftslagi og því hve fáar tegundir
hafa náð að nema hér land. Menn
eiga þó drjúgan þátt í eyðingu
gróðurs og jarðvegs. Ofbeit
sauðfjár og hrossa vegur þar
þyngst eftir að skógarhögg til
eldiviðar- og kolagerðar lagðist
af.
Um aldir hélst bústofn lands-
manna í skefjum vegna þess hve
erfitt var að afla vetrarforða.
Þetta hefur gjörbreyst á þessari
öld vegna ræktunar, vélvæðingar
og tilkomu fóðurbætis og tilbúins
áburðar. Bústofn landsmanna
hefur margfaldast og beitarálag
einnig. Þótt vetrarbeit hafi
minnkað vegur það lítið upp á
móti þessu. Það þarf að fækka
Útvarp kl. 21.20
„Þú, sem
yindurinn
hæðir...“
Þannig hljóðar yfirskrift við-
tals, sem Guðrún Guðlaugsdóttir
fréttamaður átti við Gunnar M.
Magnúss rithöfund og er það á
dagskrá útvarpsins í kvöld.
Gunnar M. Magnúss er nú fast
við 85 ára aldursmörkin, fæddur
á Flateyri við Önundarfjörð 2.
des. 1898. Hann er kennara-
menntaður innan lands og utan
og stundaði kennslu hátt í tvo
áratugi, að ég hygg. Hefur alla tíð
verið mikill áhugamaður um
stjórnmál og margháttuð
mannfélagsmál, komið þar mikið
og víða við sögu og gegnt ótal
trúnaðarstörfum á þeim vett-
vangi. Gunnar er einn af okkar
mikilvirkustu rithöfundum.
Fyrsta bók hans mun hafa komið
út 1928 og síðan hver af annarri
allt til þessa dags. Eru bækur
hans a.m.k. orðnar fast að 60
sauðfé og hrossum eða stytta
beitartímann verulega með
aukinni nýtingu ræktaðs lands.
Síðari kosturinn þýðir aukna
ræktun. Helst ætti að brjóta
hrjóstrugt land til ræktunar
(sanda og mela) en leyfa vel
grónu landi að halda sér og nýta
það hóflega til beitar.
Núverandi aðgerðir til friðunar
Þrjátíu og eins árs gamall
Austur-Þjóðverji, Jochen Ull-
mann, sendi okkur línu og biður
um samband við fólk með sömu
áhugamál og hann. Hann vinnur í
verksmiðju, sem framleiðir kæli-
skápa og helstu áhugamál hans
eru: bréfskák, póstkort, frí-
merki, fótbolti, tónlist o.fl. Hann
Gunnar M. Magnúss.
talsins, auk annarra ritsmíða. Er
efni bókanna hið margbreytileg-
asta: barna- unglingabækur,
lengri og styttri skáldsögur, ævi-
sögur, viðtalsbækur, sagnfræði,
lands og uppgræðslu duga hvergi.
Hvort tveggja þarf að auka og
bændur þurfa að hafa verulegt
frumkvæði að því hvorutveggja.
Umræða og fræðsla meðal þeirra
gæti leitt til þeirrar félagslegu
vakningar sem til þarf. Á grund-
velli rannsókna síðari ára ætti að
vera hægt að taka skynsamlegar
ákvarðanir um friðun, ítölu,
styttingu beitartíma á útjörð og
stóraukna landgræðslu og skóg-
rækt, sem bændur tækju ríkan
þátt í og legðu m.a. til búfjárá-
burð.
Förum
ótroðnar slóðir
Megin hagsmunamál bænda er
það, að núverandi einkahokur
verði smám saman leyst af hólmi
með félagsbúskap. Félagsbúin
þyrftu ekki að vera svo ýkja stór,
en gætu sameinast mörg saman
um ýmsa þætti þjónustu, (véla-
verkstæði, fóðurverksmiðjur, til-
raunastöðvar o.fl.), sem rekin
væru með lýðræðislegu sam-
vinnuformi, þar sem starfsfólki
væru tryggð völd.
Með samyrkju af þessu tagi
næst aukin vinnuhagræðing og
verkaskipting og betri nýting
tækja og húsa. Þá opnast mögu-
leikar á því að bændur tækju frí
eins og aðrar stéttir þjóðfélags-
ins. Félagsbúskapurereina leiðin
til að auka sjálfstæði bænda
gagnvart stórfyrirtækjum og hinu
gerræðislega ríkisvaldi, sem við
búum nú við. Ef lýðræðislegu
ríkisvaldi væri komið á, myndu
félagsbúin væntanlega eiga sína
fulltrúa þar, sem tækju m.a. þátt í
verðákvörðun landbúnaðaraf-
urða og aðfanga til landbúnaðar.
Það þarf mikið átak í rann-
sóknum, tilraunum og leiðbein-
ingum til að finna hentug skipu-
lagsform fyrir samyrkju. Það þarf
raunar að þróa nýtt skipul-
agsmynstur manna á milli. Þann-
ig rannsóknum hefur ekki verið
sinnt. Finna þarf leiðir til að
koma á samyrkju og raunveru-
legri, lýðræðislegri samvinnu,
þar sem bændur verði sjálfir dríf-
andi afl.
segist hafa teflt bréfskák við
marga vini um víða veröld og vill
gjarnan komast í samband við ís-
lendinga líka.
Heimilisfang hans er:
Jochen Ullmann, 9373,
Ehrenfriedersdorf,
Annaberger Str. 15,
DDR
leikrit, ljóð - og mætti þó enn
einhverju bæta við framhaldið. -
Viðtali þessu var áður útvarpað
7. júní 1981.
-mhg
skák
Karpov að tafli - 243
Anatoly Karpov og ungstirnið Harry
Kasparov mættust í tyrsta sinn við skák-
borðið á hinu svokallaða „Sovéska Ol-
ympíumóti", sem haldið var fyrri part árs
1981.1 þessu móti tóku þátt fjögur lið. A -
B - landslið Sovétríkjanna, Unglinga-
landsliö Sovétríkjanna og
öldungalandslið Sovétríkjanna. Þetta
varð allra skemmtilegasta keppni og ekki
spilltu þar um stórskemmtilegar skákir
Karpovs og Kasparovs. Þeir tefldu
auðvitað á 1. boði, Karpov fyrir A-liðið og
Kasparov fyrir unglingaliöið..Þarna skaut
snillingurinn frá Baku Karpov ref fyrir
rass því samanlagt var útkoma hans
betri. Kasparov hlaut 4 vinninga af 6
mögulegum, vann Smyslov tvisvar,
Romanishin einu sinni, tapaði hinni
skákinni, en gerði jafntefli við Karpov I
báðum skákunum. Fyrri skákin var æs-
ispennandi:
Karpov - Kasparov
Staðan sem kom upp eftir 35. leik
Karpovs g3 - g4 bíður upp á mikla
spennu. Heimsmeistarinn vargreinilega
á höttunum eftir sigri því hann átti þess
kost að endurtaka leiki með 35. Ha7 Df5
36. Ha8 Dc5 37. Ha7 o.s.frv. Hann
reyndi hinsvegar að notfæra sér afar
nauman tíma hins unga andstæðings.
Hér missti Kasparov, að eigin sögn, af
leið sem hefði gefið honum góða vinn-
ingsmöguleika.
35. .. Dd6?
(Einkennandi tímahraks-leikur. Með 35.
- Db4 kemst hvítur I mikinn vanda. T.d.
36. Ha7 d3! 37. Dxf7+ Kh8 38. Df3 d2
39. Ha8 Kg8 og svatur vinnur eða 36. h3
h6! 37. Kg2 Hc7! og svartur stendur bet-
ur.)
36. Hd8 Db4
' 37. Hd7 h6?!
(37. - d3! strax kom sterklega til greina
þó hvítur haldi jöfnu með 38. Dxf7+ Kh8
39. Hd3 o.s.frv.)
38. Dxf7+ Kh7
39. g5! Db1!
40. g6+ Dxg6
41. Dxg6+ Kxg6
- og hér sömdu keppendur um jafntefli
enda ekkert meira úr stööunni að hafa.
Stórskemmtileg baráttuskák sem vakti
feiknarlegá athygli.
bridge
Spilið í dag er ekki af flóknari tegund-
inni. Þó gæti það vafistfyrir ýmsum, sem
ekki hafa hlutina á hreinu I úrspilinu:
G3
D108762
G6
653
K6
ÁKG95
ÁD
ÁKDG
Norður/Suður hafa rennt sér i 6 hjörtu,
spiluð I Suður. Útspil Vesturs er laufatía.
Hvernig hagarðu úrspilinu?
Hvort er bleikur eða rauður, gætirðu
sjálfsagt hugsað? Hvorugur, þvi með
„gamla sorry Grána" aöferðinni vinnum
við okkar spil á nákvæman hátt. Tökum
útspilið, einu sinni tromp (báðir með),
rennum laufunum og hendum einum
spaða úr blindum. Síðan inn I borð á
hjarta, út með spaðagosa (sennilega
kemur daman), nú við reynum kónginn
sem drepinn er með ás. Eitthvað til baka
og við förum inn I borð á nýjan leik og
reynum tígulsvíningu (hún heppnast I
þessari þraut). Ef tigulsviningin mis-
heppnast, nú þá fellur bara spilið (meðal-
skor), því enginn gerir betur en þú í
þessu spili, þ.e.a.s. komi ekki út tígull
eða spaði i byrjun.
Tikkanen
Tómleikinn verður að koma úr
djúpinu til þess að verða að list-
rænni eyðimörk.
Óskað eftir bréfaskiptum