Þjóðviljinn - 18.02.1984, Blaðsíða 2

skammtur
Af bankaráni
2 SÍÐA - ÞJÓÐVILJINN Helgin 17. - 18. febrúar 1984
Af ránum á íslandi er líklegt aö bankarán séu einna
algengust. Alltaf verið að fremja bankarán hér, bæði
stór og smá, og menn hættir að kippa sér tiltakanlega
upp við það.
Þó er talið að bankaránið í Breiðholtinu á dögunum
marki tímamót í bankasögu íslands og misferlisþróun
þjóðarinnar.
Hér hefur það skeð í fyrsta skipti í sögunni að brotist
er inn í banka á íslandi „utanfrá". Öll bankarán hér-
lendis hingað til, hafa verið framin „innanfrá", einsog
það er kallað á fagmáli.
Dýrkeypt reynsla af bankaránúm „innanfrá" hefur
orðið til þess að allur viðbúnaður gegn slíku athæfi
beinist að innanhússfólki bankanna. Bæði er borgað
svo gott kaup að menn þurfa ekki á aukatekjum að
halda, og einnig hefur eftirlit verið hert með umsvifum
bankamanna og -kvenna innan stofnananna.
Fyrir nokkrum árum festi einn af aðalbönkunum í
landinu kaup á mikilvirkri tölvu, sem leysa átti stóran
hóp starfsfólks af hólmi. Engum var þó sagt upp, en
stofnuð ný „gæsludeild", sem hafði og hefur það hlut-
verk með höndum, að gæta þess að tölvan dragi sér
ekki fé.
Nú hefur það semsagt skeð, í fyrsta skipti í (slands-
sögunni, að bankarán er framið „utanfrá", nánar til-
tekið innum bakdyrnar á Iðnaðarbankanum í
Breiðholti.
Svakaleg uppákoma, svo ekki sé nú meira sagt.
Það er í raun og veru ekki auðvelt að gera sér grein
fyrir því hvað hefur skeð þarna, en svona til að reyna
að glöggva sig á málsatvikum verður hér stuðst við
það, sem komið hefur fram um málið í fjölmiðlum til að
reyna að fá einhverja heildarmynd af þessu dæma-
lausa bankaráni.
1. Maður nokkur kemur að bakdyrum Iðnaðar-
bankans í Breiðholtinu. Hann bankar á hurðina með
fingurgómunum (Þetta getur hann af því hann er ekki
með vettlinga, heldur grifflur). Eiginmaður ræstingar-
konunnar gengur til dyranna.
2. Þar sem komumaður er ákaflega leggjalangur
(vel að merkja þegar miðað er við búkinn), með fjað-
urmagnað göngulag og mjög útstandandi herðablöð
og hefur auk þess dregið svartan ullarsokk yfir höfuð
og andlit, en klippt lítil göt fyrir augu og munn, hugsar
eiginmaður ræstingakonunnar sem svo:
„Nú það er sendisveinninn," og hleypir honum inn.
3. Rétt áður en þetta skeður hefur gjaldkerinn rekið
löppina óvart í viðvörunarkerfið, sem er í beinu sam-
bandi við lögreglustöðina og er nýbúinn að hringja í
lögregluna til að segja þeim að þeir þurfi ekki að koma;
þetta hafi bara verið óvart.
4. Sem betur fer er sjónvarpsmyndavél uppá vegg í
bankanum. Apparat, sem tekur myndir af öllu sem
skeiður þarna innandyra. Að vísu er hún ekki í gangi,
enda bæði biluð og búið að slökkva á henni.
5. „Herðablaðamaðurinn", eins og hann er nú al-
mennt kallaður, vindur sér umsvifalaust að gjaldker-
askúffunni og tæmir hana og gengur síðan snúðugur
til dyra. Bæði eiginmaður ræstingakonunnar og eigin-
maður gjaldkerans reyna að hefta för illvirkjans sem
hefur athafnað sig í dulargervi sendisveinsins, en allt
kemur fyrir ekki, hann hverfur útí náttmyrkrið.
6. En nú erþað, sem hann uppljóstrar því, sem eftil
vill á eftir að verða honum að falli. Þegar hann hleypur
burt sjá semsagt allir undir iljarnar á honum. Og viti
menn: Skósólarnir eru hvítir.
Þegar „herðablaðamaðurinn" er horfinn útí busk-
ann verður dálítið óþægileg þögn inní bankanum. Svo
segir gjaldkerinn svona eins og uppúr einsmanns
hljóði:
„Sá var ekki að tvínóna við það.“
„Bara einsog hendi væri veifað,“ svarar eiginmaður
hennar.
„Það var nú meiri guðsmildin að hann drap engan,"
segir þá eiginmaður ræstingakonunnar við konuna
sína.
„Engin smá herðablöð á honum,“ svarar ræst-
ingakonan, svona einsog hugsi.
Nú kom löggan loksins eftir langa mæðu og þá fóru
allir að rifja upp, hvernig „herðablaðamaðurinn" hefði
litið út. Svo var þessi lýsing send til allra blaðanna:
Bankaræningi gengur laus
- rændi 360 þúsund krónum íl&nadarbankanoHi
íBrei&hotti
Lýsing lögreglunnar:
- Maðurinn er á aldrinum 18-20 ára.
- Allur mjósleginn, hokinn í herðum með útstæð herða-
blöð.
- Göngulag sérkennilegt, svona eins og fjaðrandi.
- Leggjalangur miðað við búk. Fætur mjög grannir.
- Skolhærður með sérstaklega stutt hár, nær ekki niður
fyrir eyru.
- Mjóleitur með hvasst nef. 180-185 cm á hæð, en gæti virst
hávaxnari vegna þess hve hann er grannur.
- Klæddur í bláa peysu úr bómullarefni, með hettu, líklega
háskólabolur eða joggingpeysa.
- Gallabuxur, snjáðar, þröngar og sérstaklega um leggina.
- Bláir íþróttaskór með þunnum hvítum botni og tveim
hvítum röndum á hlið.
- Svartir fingravettlingar sem gætu þó verið tvílitir, svo-
kallaðar grifflur.
- Hann var með vélsleðahúfu á höfði með götum aðeins
fyrir augu og munn og með eitthvað fyrir munninum
innanundir.
Mörgum finnst það ganga kraftaverki næst, að
hægt skuli vera að segja til um háralitinn, klippinguna,
andlitsfall og nef, þar sem „herðablaðamaðurinn" var
með vélsleðahúfu, sem huldi allt höfuðið nema-eins
og segir í lýsingunni - „göt fyrir augu og munn og með
eitthvað fyrir munninum innanundir".
Nú beinast rannsóknir lögreglunnar einkum að
þeim, sem eru „á herðablöðunum" eins og það er
, kallað, og er almenningur beðinn um að láta lögregl-
una vita, ef vart verður við óvenju leggjalangan mann
(ath! miðað við búkinn), einkum ef sá hinn sami er á
óvenju mikið útstandandi herðablöðum.
Og þegar loksins er búið að finna bankaræningj-
ann, getur lögreglan sungið þennan gamla húsgang:
Leitaði ákaft lögreglan
með lið á skemmtistöðunum;
uppgötvaði svo illvirkjann
á útstæðum herðablöðunum.
skráargatiö
Húsnœðismála-
stofnun
er mikill vandi á höndum þetta
árið því ríkisstjórnin hefur ekki
skaffað nægilegt fjármagn til þess
að hún geti uppfyllt loforðin um
50% hækkun lánanna. Fjár-
magnið er af skornum skammti
miðað við loforðaglamrið. Það
þarf í raun meira fjármagn en til
að mæta þessum 50%: verðbólg-
an hefur lækkað svo mjög, að
stofnunin mun ekki græða neitt á
því að draga útborgun lána von úr
viti eins og hennar hefur verið
vandi. Húsnæðismálastofnun
mun því í raun verða að greiða út
meira fé en sem samsvarar hækk-
un Iánanna ofan á allt annað.
Innan stofnunarinnar munu
menn ræða ýmsar leiðir til að
spara fyrir ríkisstjómina. Meðal
annars mun hafa verið rædd sú
hugmynd að fresta útborgun allra
framkvæmdalána um svo sem eitt
ár.
Það
þótti nokkrum tíðindum sæta
þegar Denni forsætisráðherra
hægri stjómarinnar á íslandi brá
undir sig betri fætinum og flaug til
Moskvu til að vera viðstaddur út-
för Andropovs. Þá gerði hagyrð-
ingurinn -s þessa vísu:
Hetjur fáar húktu á verði,
og hundar allir sögðu voff,
þegar kappinn kraup og gerði
krossmark yfir Andropov.
Hundamál
Alberts fjármálaráðherra hafa
vakið heimsathygli eins og flest-
um mun kunnugt um. Hafa
sendiherrar íslands verið önnum
kafnir undanfarnar vikur að
svara fyrirspurnum um hunda-
hald og Lúcý Alberts. Meðal
annars kom frétt um það í portúg-
ölsku blaði að Albert hefði hótað
því að flýja land frekar en að vera
„seperated“, skilinn frá sinni
ástkæra Lúcý. Einar Benedikts-
son sendiherra í London fékk þá
bréf frá Portúgala með fyrirspurn
um það hvort fjármálaráðherra
íslands væri virkilega giftur
hundi.
í
Luxemborg er fjölmenn nýlenda
íslendinga og starfa þeir flestir
við flugið - eða réttara sagt karl-
mennirnir. Eiginkonur þeirra
hafa hins vegar stofnað leikfélag
sem er rekið með miklum glæsi-
brag og mun það vera eini
leikflokkurinn em hefur aðsetur í
þessu litla ríki sem er þó fjöl-
mennara en ísland. Luxemborg-
arar hafa að vísu Þjóðleikhús en
Þórunn: Leik- Einar: Ætlar
stýrir í Luxem- hann sér djobb-
borg ið?
við það era engir fastráðnir
leikarar en leikhúsið hins vegar
rekið með þeim hætti að fá
leiksýningar frá nágranna-
löndum. Nú í vor ætlar hið ís-
lenska leikfélag í Luxemborg að
færa upp Krókmakarabæinn eftir
Pétur Gunnarsson og hefur Þór-
unn Sigurðardóttir verið ráðin til
að leikstýra.
Öldungarnir
tveir, Ronald Reagan og Kon-
stantin Chernenkov, sem nú stýra
tveimur stærstu heimsveldunum
eru jafngamlir, báðir fæddir árið
1911 og verða því 73 ára á þessu
ári. Þykir það nokkuð sérstætt að
svo gamlir menn skuli vera við
völd í þessum tveimur ríkjum.
Eru þeir félagar nú nefndir
Ronnie og Konný.
Við
nefndum hundamál Aiberts
áðan. Skráargatið hefur fregnað
að á Selfossi gangi Albert undir
nafninu Lúsífer.
Umsvif
Biskupsstofu og annarra stofn-
ana kirkjunnar verða æ umsvifa-
meiri og er húsnæði þessara aðila
ekki í samræmi við umsvifin,
amk. í samanburði við íburðinn
og húsrýmið sem ýmis önnur fyr-
irtæki búa við. Nú hefur heyrst að
biskupsembættið ætli að festa
kaup á húsi Krabbameinsfélags
Islands að Suðurgötu 22-24 og
vænkast þá Iíklega hagur þess í
veraldlegu tilliti. Reyndar mun
embættið á sínum tíma hafa feng-
ið úthlutað lóð á Skólavörðuholti
en það er líklega fyrir bí.
A
100 ára ártíð Kjarvals 1986 er eins
víst að fleira gerist á Kjarvals-
stöðum en að bók Indriða G.
Þorsteinssonar um meistarann
komi út en hann hefur sem kunn-
ugt er verið önnum kafinn við rit-
un hennar á fullum kennara-
Iaunum í nokkur ár. Alfreð Guð-
mundsson forstöðumaður húss-
ins mun nefnilega láta af embætti"
á því herrans ári og ráðningar-
samningur Þóru Kristjánsdóttur
listráðunautar hússins rennur
líka út þá. Fyrir stjórn Kjarvals-
staða liggur nú tillaga frá Sjálf-
stæðisflokknum um að sameina
embætti þeirra Alfreðs og Þóru
og fela einum manni yfirstjórn
hússins. Er talið að Einar Há-
konarson, stjórnarformaður
Kjarvalsstaða ætli sér djobbið en
kjörtímabili hans lýkur einmitt á
árinu 1986!
Og
áfram með Kjarvalsstaði: Á
þriðjudag hitta þau Einar Há-
konarson og hinn fulltrúi Sjálf-
stæðisflokksins í stjórn hússins,
Hulda Valtýsdóttir formenn
Bandalags íslenskra listamanna
og Félags ísl. myndlistarmanna til
að ræða breytta reglugerð um
húsið. Þriðja stjórnarmanninum,
kvennaframboðsfulltrúanum
Gerlu (Guðrúnu Erlu Geirsdótt-
ur) var ekki boðið á þennan fund,
né heldur fulltrúum BÍL og FÍM
sem sitja í stjórninni. Gruna
marga að lítill samningsvilji liggj
að baki þessu fundarboði Sjálf-
stæðisflokksins enda urðu lista-
mannafélögin að ýta mikið á eftir
að fá það.